1
BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ TP HCM
*****
Hoaøng Laâm Cöôøng
MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP PHAÙT TRIEÅN LOGISTICS
TRONG CAÙC COÂNG TY GIAO NHAÄN VIEÄT NAM
TREÂN ÑÒA BAØN TP. HOÀ CHÍ MINH
Chuyeân ngaønh : Kinh doanh Ngoaïi thöông
Maõ soá :
5.02.05
LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ
NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC
PGS.TS. Ñoaøn Thò Hoàng Vaân
TP HOÀ CHÍ MINH – NAÊM 2003
2
Lôøi cam ñoan
Toâi xin cam ñoan ñaây laø coâng trình nghieân cöùu cuûa rieâng toâi. Caùc soá lieäu,
keát quûa trong luaän vaên laø trung thöïc vaø coù nguoàn goác roõ raøng.
Taùc giaû luaän vaên
HOAØNG LAÂM CÖÔØNG
3
MUÏC LUÏC
Trang
Muïc luïc
i
Danh muïc caùc töø vieát taét
iv
Danh muïc caùc baûng
v
Danh muïc caùc hình vaø sô ñoà
vi
Lôøi môû ñaàu
vii
CHÖÔNG 1: Nhöõng vaán ñeà lyù luaän cô baûn veà Logistics
1
1.1 Toång quan veà Logistics
1
1.1.1 Khaùi nieäm veà Logistics
1
1.1.2. Moái quan heä giöõa Logistics – Daây chuyeàn cung öùng – Quaù trình
phaân phoái
4
1.2 Logistics trong giao nhaän vaän taûi
6
1.3 Vai troø cuûa Logistics
8
1.3.1 Vai troø cuûa Logistics ñoái vôùi neàn kinh teá.
8
1.3.2 Vai troø cuûa Logistics ñoái vôùi caùc doanh nghieäp
9
1.4 Kinh nghieäm phaùt trieån Logistics cuûa moät soá quoác gia treân theá
giôùi
9
1.4.1 Kinh nghieäm phaùt trieån Logistics cuûa caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt
trieån (Chaâu AÂu, Baéc Myõ)
9
1.4.2 Kinh nghieäm phaùt trieån Logistics cuûa Singapore
11
1.5 Hoaït ñoäng Logistics trong moät soá coâng ty Logistics nöôùc ngoaøi tieâu
bieåu ñang coù maët treân thò tröôøng thaønh phoá Hoà Chí Minh
11
1.5.1 Schenker
11
1.5.2 DHL
12
1.5.3 Maersk
13
Keát luaän chöông 1
17
CHÖÔNG 2: Phaân tích ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng Logistics trong
caùc coâng ty giao nhaän Vieät Nam treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh
18
2.1 Vaøi neùt veà hoaït ñoäng vaän chuyeån haøng hoaù xuaát nhaäp khaåu cuûa
thaønh phoá Hoà Chí Minh
18
2.1.1 Hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh
18
2.1.2 Hoaït ñoäng vaän taûi haøng hoaù xuaát nhaäp khaåu treân ñòa baøn Thaønh phoá
Hoà Chí Minh
19
4
2.2 Phaân tích thöïc traïng hoaït ñoäng logistics trong caùc coâng ty giao
nhaän Vieät Nam treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh
21
2.2.1 Phaân tích thò tröôøng vaø tình hình khaûo saùt caùc coâng ty giao nhaän treân
ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh
21
2.2.2 Thöïc traïng hoaït ñoäng logistics trong caùc coâng ty giao nhaän coù voán
ñaàu tö nöôùc ngoaøi treân ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh
28
2.2.3 Caùc hoaït ñoäng Logistics trong caùc coâng ty giao nhaän Vieät Nam treân
ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh
30
2.3 Nhöõng nhaân toá taùc ñoäng ñeán phaùt trieån Logistics ôû thaønh phoá Hoà
Chí Minh
38
2.3.1 Nhöõng nhaân toá khaùch quan
38
2.3.2 Nhöõng nhaân toá chuû quan
40
2.3.3 Nhöõng thuaän lôïi trong phaùt trieån vaän taûi giao nhaän noùi chung vaø
Logistics noùi rieâng
43
2.4 Nhöõng ñaùnh giaù veà hoaït ñoäng Logistics trong caùc coâng ty giao
nhaän Vieät Nam treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh
43
2.4.1 Vaãn taäp trung vaøo caùc hoaït ñoäng giao nhaän truyeàn thoáng maø chöa
thöïc söï hoaït ñoäng Logistics
43
2.4.2 Chöa ñaàu tö ñeå phaùt trieån Logistics
44
2.4.3 Chöa coù hoaït ñoäng marketing cuõng nhö chieán löôïc khaùch haøng cho
hoaït ñoäng Logistics
47
Keát luaän chöông 2
50
CHÖÔNG 3: Moät soá giaûi phaùp phaùt trieån Logistics trong caùc coâng ty
giao nhaän Vieät Nam treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh
51
3.1 Muïc tieâu – quan ñieåm – cô sôû ñeà xuaát giaûi phaùp
51
3.1.1 Muïc tieâu chung cuûa giaûi phaùp
51
3.1.2 Quan ñieåm ñeà xuaát caùc giaûi phaùp
51
3.1.3 Cô sôû ñeà xuaát caùc giaûi phaùp
51
3.2 Nhöõng giaûi phaùp phaùt trieån Logistics trong caùc coâng ty giao nhaän
Vieät Nam treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh
54
3.2.1 Xaây döïng ñònh höôùng chieán löôïc phaùt trieån Logistics trong caùc coâng
ty giao nhaän Vieät Nam treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh
54
3.2.2 Caùc giaûi phaùp cuï theå ñeå thöïc hieän caùc ñònh höôùng chieán löôïc phaùt
trieån Logistics
61
3.2.3 Caùc kieán nghò
70
KEÁT LUAÄN
73
5
Taøi lieäu tham khaûo
1
Phuï luïc 1
3
Phuï luïc 2
7
Phuï luïc 3
13
Phuï luïc 4
14
Phuï luïc 5
15
Phuï luïc 6
16
Phuï luïc 7
17
6
LÔØI MÔÛ ÑAÀU
1. YÙ nghóa choïn ñeà taøi
Cuøng vôùi ñöôøng loái ñoåi môùi vaø hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, ngaønh giao nhaän
ngoaïi thöông cuõng ñang treân böôùc ñöôøng hoäi nhaäp vôùi ngaønh giao nhaän theá giôùi.
Moät trong nhöõng böôùc phaùt trieån lôùn trong hoaït ñoäng giao nhaän vaän taûi hieän ñaïi laø
hoaït ñoäng Logistics. Trong vaøi thaäp nieân gaàn ñaây Logistics ñaõ phaùt trieån nhanh
choùng vaø mang laïi nhöõng keát quaû raát toát ñeïp ôû nhieàu nöôùc, ñieån hình nhö caùc nöôùc
Taây AÂu, Myõ, tieáp sau ñoù laø Singapore, Ñaøi Loan,… Taïi Vieät Nam, noùi chung vaø
thaønh phoá Hoà Chí Minh, noùi rieâng, caùc coâng ty giao nhaän haøng ñaàu theá giôùi ñaõ coù
maët vaø cung caáp dòch vuï Logistics toaøn caàu. Trong khi ñoù caùc coâng ty giao nhaän
Vieät Nam treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh, duø laø nhöõng toång coâng ty lôùn maïnh
nhaát cuõng chöa coù moät coâng ty naøo hoaït ñoäng trong lónh vöïc Logistics theo ñuùng
nghóa cuûa noù. Theo töøng böôùc cuûa tieán trình hoäi nhaäp, caùc haøng raøo baûo hoä daàn daàn
ñöôïc dôõ boû, thò tröôøng giao nhaän vaän taûi ngoaïi thöông ôû thaønh phoá Hoà Chí Minh
voán ñaõ caïnh tranh gay gaét seõ ngaøy caøng caïnh tranh gay gaét hôn. Caùc coâng ty
Logistics nöôùc ngoaøi vôùi coâng ngheä vöôït troäi chaéc chaén seõ chieám öu theá hôn so vôùi
hoaït ñoäng giao nhaän truyeàn thoáng cuûa caùc coâng ty trong nöôùc. Neáu khoâng coù söï
thay ñoåi trong hoaït ñoäng giao nhaän, caùc coâng ty giao nhaän Vieät Nam seõ thaát theá
ngay treân thò tröôøng cuûa chính mình.
Chính vì vaäy, taùc giaû ñaõ choïn ñeà taøi: “Moät soá giaûi phaùp phaùt trieån
Logistics trong caùc coâng ty giao nhaän Vieät Nam treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí
Minh” ñeå laøm luaän vaên toát nghieäp cao hoïc, vôùi mong muoán thaùo gôõ moät soá vöôùng
maéc, khoù khaên, taän duïng ñöôïc cô hoäi ñeå phaùt trieån hoaït ñoäng Logistics cho caùc
coâng ty giao nhaän Vieät Nam nhaèm taêng söùc caïnh tranh vaø hoäi nhaäp vôùi ngaønh giao
nhaän tieân tieán cuûa theá giôùi.
2. Muïc tieâu nghieân cöùu
* Veà phöông phaùp luaän
+ Trình baøy toùm taét, coù heä thoáng ñeå laøm roõ khaùi nieäm Logistics.
+ Qua taøi lieäu toång hôïp kinh nghieäm phaùt trieån Logistics cuûa moät soá nöôùc, ruùt ra
caùc baøi hoïc caàn thieát vaø phuø hôïp ñeå phaùt trieån Logistics trong caùc coâng ty giao
nhaän Vieät Nam treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh.
* Veà thöïc tieãn
7
+ Ñaùnh giaù veà thöïc traïng hoaït ñoäng Logistics ôû caùc coâng ty giao nhaän 100% voán
Vieät Nam treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh; nghieân cöùu caùc nhaân toá taùc ñoäng
ñeán vieäc phaùt trieån Logistics trong caùc coâng ty naøy.
+ Ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp ñeå aùp duïng vaø phaùt trieån Logistics trong caùc coâng ty
giao nhaän Vieät Nam treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh.
3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu
* Ñoái töôïng nghieân cöùu
+ Nghieân cöùu thöïc traïng hoaït ñoäng Logistics taïi caùc coâng ty giao nhaän Vieät Nam
treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh.
+ Nghieân cöùu caùc nhaân toá khaùch quan vaø chuû quan taùc ñoäng ñeán vieäc aùp duïng vaø
phaùt trieån hoaït ñoäng Logistics trong caùc coâng ty giao nhaän Vieät Nam treân ñòa baøn
thaønh phoá Hoà Chí Minh.
+ Nghieân cöùu nhöõng giaûi phaùp hoã trôï ôû taàm vó moâ giuùp caùc coâng ty giao nhaän Vieät
Nam phaùt trieån Logistics.
+ Nghieân cöùu giaûi phaùp giuùp cho caùc coâng ty giao nhaän Vieät Nam aùp duïng vaø phaùt
trieån hoaït ñoäng Logistics trong coâng ty cuûa mình.
* Phaïm vi nghieân cöùu
+ Phaïm vi veà noäi dung
Ñeà taøi seõ taäp trung nghieân cöùu caùc vaán ñeà lyù luaän vaø thöïc tieãn veà hoaït ñoäng
Logistics trong caùc coâng ty Logistics. Ñeà taøi ít ñeà caäp ñeán hoaït ñoäng Logistics cuûa
töï baûn thaân caùc doanh nghieäp saûn xuaát, xuaát nhaäp khaåu. Maët khaùc, do xuaát phaùt töø
nhu caàu thöïc tieãn vaø giôùi haïn veà thôøi gian, ñeà taøi taäp trung nghieân cöùu saâu vaøo vieäc
phaùt trieån hoaït ñoäng Logistics cho doøng phaân phoái haøng hoùa (Outbound Logistics)
hôn laø doøng cung caáp nguyeân vaät lieäu ñaàu vaøo (Inbound Logistics).
+ Phaïm vi veà khoâng gian
Ñeà taøi chæ taäp trung nghieân cöùu hoaït ñoäng Logistics ôû thaønh phoá Hoà Chí
Minh, ñaëc bieät laø trong caùc coâng ty giao nhaän cuûa Vieät Nam. Ngoaøi ra ñeà taøi cuõng
coù nghieân cöùu hoaït ñoäng Logistics trong caùc coâng ty giao nhaän vaø haõng taøu nöôùc
ngoaøi hoaëc lieân doanh treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh ñeå ruùt ra ñöôïc kinh
nghieäm toå chöùc hoaït ñoäng Logistics cuûa hoï.
+ Phaïm vi veà thôøi gian
Caùc soá lieäu thoáng keâ vaø khaûo saùt phuïc vuï cho nghieân cöùu ñöôïc thu thaäp ñeán
heát naêm 2003
8
4. Ñieåm môùi cuûa ñeà taøi nghieân cöùu
+ Do hoaït ñoäng Logistics môùi xuaát hieän ôû Vieät Nam trong thôøi gian gaàn ñaây neân chæ
coù moät vaøi baøi vieát ñaêng treân caùc taïp chí maø chöa coù ñeà taøi nghieân cöùu moät caùch coù
heä thoáng vaø toaøn dieän veà lónh vöïc naøy.
+ Ñaây cuõng laø ñeà taøi ñaàu tieân nghieân cöùu ñaùnh giaù veà hoaït ñoäng Logistics trong caùc
coâng ty giao nhaän cuûa Vieät Nam.
Ñeà taøi coù nhöõng ñieåm môùi nhö sau:
+ Moät laø, ñeà taøi nghieân cöùu kinh nghieäm phaùt trieån Logistics cuûa caùc nöôùc. Xu theá
phaùt trieån vaø tính taát yeáu cuûa hoaït ñoäng Logistics trong töông lai.
+ Hai laø, ñeà taøi nghieân cöùu khaù saâu veà caùch toå chöùc, thieát keá hoaït ñoäng Logistics
trong caùc coâng ty giao nhaän, ñaëc bieät laø caùc ñieàu kieän ñeå coù theå phaùt trieån
Logistics.
+ Ba laø, döïa treân phaân tích ñieåm maïnh, ñieåm yeáu cuûa caùc coâng ty giao nhaän Vieät
Nam, cô hoäi, thaùch thöùc treân thò tröôøng vaän taûi giao nhaän thaønh phoá Hoà Chí Minh
ñeà taøi maïnh daïn ñeà xuaát nhöõng giaûi phaùp chieán löôïc mang tính “ñoät phaù” ñeå coù theå
aùp duïng Logistics trong caùc coâng ty giao nhaän Vieät Nam vaø xaây döïng neân nhöõng
“taäp ñoaøn” Logistics lôùn maïnh cuûa Vieät Nam.
+ Boán laø, ñeà taøi cuõng ñöa ra moät soá kieán nghò taàm vó moâ ñeå taïo ñieàu kieän phaùt trieån
Logistics.
Toùm laïi, ñeà taøi coù khaù nhieàu ñieåm môùi vì noù ñöôïc thöïc hieän ñoäc laäp, ít ñöôïc
höôûng söï thöøa keá töø caùc coâng trình nghieân cöùu thöïc tieãn veà hoaït ñoäng Logistics
tröôùc ñoù.
5. Phöông phaùp nghieân cöùu ñeà taøi
Ñeå thöïc hieän ñeà taøi, taùc giaû ñaõ söû duïng nhöõng phöông phaùp sau:
+ Phöông phaùp duy vaät bieän chöùng; phöông phaùp tö duy Logistics; phöông phaùp
thoáng keâ, toång hôïp, phaân tích.
+ Phöông phaùp ñieàu tra khaûo saùt thöïc teá.
+ Phöông phaùp chuyeân gia.
6. Noäi dung nghieân cöùu
Ñeà taøi ñöôïc trình baøy 73 trang, 17 baûng, 1 hình vaø 6 sô ñoà ñöôïc chia laøm 3
chöông:
Chöông 1: Nhöõng vaán ñeà lyù luaän cô baûn veà Logistics.
9
Chöông 2: Phaân tích ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng logistics trong caùc coâng ty
giao nhaän Vieät Nam treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh.
Chöông 3: Moät soá giaûi phaùp phaùt trieån logistics trong caùc coâng ty giao nhaän 100%
voán Vieät Nam treân ñòa baøn thaønh phoá Hoà Chí Minh.
Maëc duø ñaõ raát noã löïc, coá gaéng, nhöng vì ñeà taøi môùi, phaûi khaûo saùt thöïc teá nhieàu neân
khoù traùnh khoûi nhöõng khieám khuyeát, kính mong Coâ höôùng daãn vaø caùc Thaày, Coâ
trong Hoäi Ñoàng chaân tình ñoùng goùp ñeå ñeà taøi mang tính thöïc tieãn cao hôn.
10
CHÖÔNG 1
NHÖÕNG VAÁN ÑEÀ LYÙ LUAÄN CÔ BAÛN VEÀ
LOGISTICS
11
1.1 Toång quan veà Logistics
1.1.1 Khaùi nieäm veà Logistics
Logistics theo nghóa ñang söû duïng treân theá giôùi coù nguoàn goác töø töø
Logistique trong tieáng Phaùp. Logistique laïi coù goác töø töø “Loger” nghóa laø nôi ñoùng
quaân. Töø naøy coù quan heä maät thieát vôùi töø “Lodge” – nhaø nghæ (moät töø coå trong
tieáng Anh, goác Latinh). Logistics ñöôïc duøng ôû Anh baét ñaàu töø theá kyû thöù 19. Moät
ñieàu thuù vò laø töø naøy khoâng heà coù moái lieân quan gì vôùi töø “Logistic” trong toaùn hoïc,
coù nguoàn goác töø tieáng Hy Laïp “Logistikos” vaø ñaõ ñöôïc duøng ôû Anh töø theá kyû 17.
Cho ñeán nay vaãn chöa tìm ñöôïc thuaät ngöõ thoáng nhaát, phuø hôïp ñeå dòch töø Logistics
sang tieáng Vieät. Coù ngöôøi dòch laø haäu caàn, coù ngöôøi dòch laø tieáp vaän hoaëc toå chöùc
dòch vuï cung öùng, thaäm chí laø vaän truø. Theo moät soá chuyeân gia trong lónh vöïc naøy,
taát caû caùch dòch ñoù ñeàu chöa thoaû ñaùng, chöa phaûn aùnh ñuùng ñaén vaø ñaày ñuû baûn
chaát cuûa Logistics. Chính vì vaäy, trong ñeà taøi naøy, taùc giaû xin giöõ nguyeân thuaät ngöõ
Logistics maø khoâng dòch sang tieáng Vieät.
Theo ESCAP (Economic and Social Commission for Asia and the Pacific – UÛy
ban Kinh teá vaø Xaõ hoäi chaâu AÙ – Thaùi Bình Döông) Logistics ñöôïc phaùt trieån qua 3
giai ñoaïn:
Giai ñoaïn 1: Phaân phoái vaät chaát
Vaøo nhöõng naêm 60, 70 cuûa theá kyû thöù 20, ngöôøi ta baét ñaàu quan taâm ñeán vaán
ñeà quaûn lyù moät caùch coù heä thoáng nhöõng hoaït ñoäng coù lieân quan vôùi nhau ñeå ñaûm
baûo cung caáp saûn phaåm, haøng hoaù cho khaùch haøng moät caùch coù hieäu quaû. Nhöõng
hoaït ñoäng ñoù bao goàm: vaän taûi, phaân phoái, baûo quaûn haøng hoaù, quaûn lyù toàn kho,
bao bì ñoùng goùi, phaân loaïi, daùn nhaõn… nhöõng hoaït ñoäng neâu treân ñöôïc goïi laø phaân
phoái/ cung öùng saûn phaåm vaät chaát hay coøn coù teân goïi laø Logistics ñaàu vaøo.
Giai ñoaïn 2: Heä thoáng Logistics
Ñeán nhöõng naêm 80, 90 cuûa theá kyû tröôùc, caùc coâng ty tieán haønh keát hôïp quaûn
lyù 2 maët: ñaàu vaøo (goïi laø cung öùng vaät tö) vôùi ñaàu ra (phaân phoái saûn phaåm), ñeå tieát
kieäm chi phí, taêng theâm hieäu quaû cuûa quaù trình naøy. Söï keát hôïp ñoù ñöôïc goïi laø heä
thoáng Logistics.
Giai ñoaïn 3: Quaûn trò daây chuyeàn cung öùng.
Ñaây laø khaùi nieäm mang tính chieán löôïc veà quaûn trò chuoãi noái tieáp caùc hoaït
ñoäng töø ngöôøi cung caáp – ñeán ngöôøi saûn xuaát – khaùch haøng tieâu duøng saûn phaåm,
cuøng vôùi vieäc laäp caùc chöùng töø coù lieân quan, heä thoáng theo doõi, kieåm tra laøm taêng
theâm giaù trò saûn phaåm. Khaùi nieäm naøy coi troïng vieäc phaùt trieån caùc quan heä vôùi ñoái
taùc, keát hôïp chaët cheõ giöõa ngöôøi saûn xuaát vôùi ngöôøi cung caáp, vôùi ngöôøi tieâu duøng
12
vaø caùc beân coù lieân quan, nhö: caùc coâng ty vaän taûi, kho baõi, giao nhaän vaø ngöôøi cung
caáp coâng ngheä thoâng tin (IT – Information Technology).
Logistics phaùt trieån quaù nhanh choùng, trong nhieàu ngaønh nhieàu lónh vöïc, ôû
nhieàu nöôùc, neân coù raát nhieàu toå chöùc taùc giaû tham gia nghieân cöùu, ñöa ra nhieàu ñònh
nghóa khaùc nhau, cho ñeán nay vaãn chöa coù ñöôïc khaùi nieäm thoáng nhaát veà Logistics.
Coù theå noùi, coù bao nhieâu saùch vieát veà Logistics thì coù baáy nhieâu ñònh nghóa veà khaùi
nieäm naøy.
Tröôùc heát trong lónh vöïc saûn xuaát, ngöôøi ta ñöa ra ñònh nghóa Logistics moät
caùch ñôn giaûn, ngaén goïn nhaát laø cung öùng, laø chuoãi hoaït ñoäng nhaèm ñaûm baûo
nguyeân nhieân vaät lieäu, maùy moùc, thieát bò, caùc dòch vuï .. cho hoaït ñoäng cuûa toå chöùc/
doanh nghieäp ñöôïc tieán haønh lieân tuïc, nhòp nhaøng vaø coù hieäu quaû; beân caïnh ñoù coøn
tham gia vaøo quaù trình phaùt trieån saûn phaåm môùi. Giôø ñaây, moät trong ba höôùng phaùt
trieån quan troïng cuûa quaûn trò cung öùng laø quaûn trò chuoãi/ daây chuyeàn cung öùng
(Supply Chain Management – SMC)
Döôùi goùc ñoä quaûn trò chuoãi cung öùng, thì Logistics laø quaù trình toái öu hoaù veà
vò trí, löu tröõ vaø chu chuyeån caùc taøi nguyeân/ yeáu toá ñaàu vaøo töø ñieåm xuaát phaùt ñaàu
tieân laø nhaø cung caáp, qua nhaø saûn xuaát, ngöôøi baùn buoân, baùn leû, ñeán tay ngöôøi tieâu
duøng cuoái cuøng, thoâng qua haøng loaït caùc hoaït ñoäng kinh teá (xem Logistics and
Supply Chain Management, taùc giaû Ma Shuo, taøi lieäu giaûng daïy cuûa World Maritime
University, 1999).
Ñònh nghóa naøy cho thaáy Logistics bao goàm nhieàu khaùi nieäm, cho pheùp caùc
toå chöùc coù theå vaän duïng caùc nguyeân lyù caùch nghó vaø hoaït ñoäng Logistics trong lónh
vöïc cuûa mình moät caùch saùng taïo, linh hoaït vaø coù hieäu quaû. Ñeå hieåu chính xaùc veà
baûn chaát vaø phaïm vi öùng duïng cuûa Logistics chuùng ta haõy xem xeùt moät soá khaùi
nieäm coù lieân quan.
Tröôùc heát ta xem xeùt töø Quaù trình. Ñieàu ñoù cho thaáy Logistics khoâng phaûi laø
moät hoaït ñoäng ñôn leû (isolated action), maø laø moät chuoãi caùc hoaït ñoäng lieân tuïc, coù
lieân quan maät thieát vôùi nhau, taùc ñoäng qua laïi laãn nhau, ñöôïc thöïc hieän moät caùch
khoa hoïc vaø coù heä thoáng qua caùc böôùc nghieân cöùu, hoaïch ñònh, toå chöùc, quaûn lyù,
thöïc hieän, kieåm tra, kieåm soaùt vaø hoaøn thieän. Do ñoù, logistics laø quaù trình lieân quan
tôùi nhieàu hoaït ñoäng khaùc nhau trong cuøng moät toå chöùc, töø xaây döïng chieán löôïc ñeán
caùc hoaït ñoäng chi tieát, cuï theå ñeå thöïc hieän chieán löôïc. Logistics cuõng ñoàng thôøi laø
quaù trình bao truøm moïi yeáu toá taïo neân saûn phaåm töø caùc yeáu toá ñaàu vaøo cho ñeán giai
ñoaïn tieâu thuï saûn phaåm cuoái cuøng.
Logistics khoâng chæ lieân quan ñeán nguyeân nhieân vaät lieäu maø coøn lieân quan
tôùi taát caû nguoàn taøi nguyeân/ caùc yeáu toá ñaàu vaøo caàn thieát ñeå taïo neân saûn phaåm hay
dòch vuï phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa ngöôøi tieâu duøng. ÔÛ ñaây nguoàn taøi nguyeân khoâng
13
chæ bao goàm: vaät tö, voán, nhaân löïc maø coøn bao haøm caû dòch vuï, thoâng tin, bí quyeát
coâng ngheä…
Logistics bao truøm caû hai caáp ñoä hoaïch ñònh vaø toå chöùc. Caáp ñoä thöù nhaát caùc
vaán ñeà ñöôïc ñaët ra laø phaûi laáy nguyeân vaät lieäu, baùn thaønh phaåm, thaønh phaåm, dòch
vuï ôû ñaâu? vaøo khi naøo? vaø vaän chuyeån chuùng ñi ñaâu?. Do vaäy taïi ñaây xuaát hieän vaán
ñeà vò trí. Ñaây cuõng laø ñieåm khaùc bieät cô baûn trong khaùi nieäm Logistics coå ñieån vaø
hieän ñaïi. Coù moät thôøi ngöôøi ta cho raèng: Logistics chæ taäp trung vaøo “luoàng”, coøn
Logistics ngaøy nay coù phaïm vi roäng lôùn hôn, bao goàm caû vò trí. Caáp ñoä thöù hai quan
taâm tôùi vieäc laøm theá naøo ñeå ñöa ñöôïc nguoàn taøi nguyeân/ caùc yeáu toá ñaàu vaøo töø
ñieåm ñaàu ñeán ñieåm cuoái daây chuyeàn cung öùng; Töø ñaây naûy sinh vaàn ñeà vaän chuyeån
vaø löu tröõ. ÔÛ Vieät Nam hieän nay, khi noùi ñeán Logistics ngöôøi ta quaù chuù taâm vaøo
caáp ñoä hai – töùc laø khaâu vaän chuyeån vaø löu tröõ, maø chöa quan taâm ñuùng möùc ñeán
vaán ñeà nguoàn taøi nguyeân ñöôïc laáy töø ñaâu vaø ñöa ñi ñaâu.
Ñeå coù theå hieåu thaáu ñaùo baûn chaát cuûa Logistics, caàn nghieân cöùu caùc caâu hoûi
cô baûn veà logistics maø chuùng ta thöôøng gaëp trong thöïc teá.
Nhoùm caâu hoûi thöù nhaát veà vò trí toái öu: khi xem xeùt vò trí nguoàn taøi nguyeân ñaàu vaøo,
nhaø quaûn trò Logistics thöôøng phaûi traû lôøi caùc caâu hoûi “ôû ñaâu?” nhö:
+ Tìm nguyeân lieäu caàn thieát ôû ñaâu?
+ Tìm nguoàn cung caáp naêng löôïng ôû ñaâu?
+ Tìm nguoàn cung caáp lao ñoäng ôû ñaâu?
+ Tìm nguoàn cung caáp maùy moùc, thieát bò ôû ñaâu?
+ Ñaët nhaø maùy vaø cô sôû saûn xuaát ôû ñaâu?
+ Xaây döïng caùc kho haøng vaø trung taâm phaân phoái ôû ñaâu?
+ Xaùc laäp chi nhaùnh cuûa coâng ty ôû ñaâu?
+ Löïa choïn ñoái taùc saûn xuaát kinh doanh ôû ñaâu? …v.v.
Nhoùm caùc caâu hoûi thöù hai lieân quan ñeán vieäc vaän chuyeån vaø döï tröõ nguoàn taøi
nguyeân ñaàu vaøo töø ñieåm ñaàu ñeán ñieåm cuoái daây chuyeàn cung öùng, caùc caâu hoûi ñoù
thöôøng laø:
+ Laøm theá naøo ñeå vaän chuyeån nguoàn taøi nguyeân töø ñieåm A ñeán ñieåm B, baèng
ñöôøng bieån, ñöôøng haøng khoâng, ñöôøng boä, ñöôøng saét, ñöôøng soâng hay ña phöông
thöùc…?
+ Khi naøo thì baét ñaàu vaän chuyeån vaø vaän chuyeån heát bao laâu?
+ Choïn tuyeán vaän taûi naøo vaø choïn ai vaän chuyeån?
14
+ Döï tröõ coù caàn thieát khoâng? Neáu caàn thì döï tröõ bao nhieâu?
+ Nhöõng loaïi haøng hoaù naøo caàn vaän chuyeån ñoàng boä? Vôùi moät löôïng bao nhieâu laø
toái öu?
+ Vieäc ñoùng goùi, daùn nhaõn coù caàn thieát khoâng? Neáu coù thì khi naøo? ÔÛ ñaâu? Do ai
laøm vaø laøm nhö theá naøo?…
Cuøng vôùi ñònh nghóa vöøa ñöôïc neâu vaø phaân tích ôû treân trong thöïc teá toàn taïi
moät soá ñònh nghóa khaùc cuõng khaù phoå bieán nhö:
– Logistics laø heä thoáng caùc coâng vieäc ñöôïc thöïc hieän moät caùch coù keá hoaïch nhaèm
quaûn lyù nguyeân vaät lieäu, dòch vuï, thoâng tin vaø doøng chaûy cuûa voán… noù bao goàm caû
nhöõng heä thoáng thoâng tin ngaøy moät phöùc taïp, söï truyeàn thoâng vaø heä thoáng kieåm
soaùt caàn phaûi coù trong moâi tröôøng laøm vieäc hieän nay.
– Logistics laø söï duy trì, phaùt trieån, phaân phoái/ saép xeáp vaø thay theá nguoàn nhaân löïc
vaø nguyeân vaät lieäu thieát bò, maùy moùc …
– Logistics laø quy trình laäp keá hoaïch, toå chöùc thöïc hieän vaø kieåm soaùt quaù trình löu
chuyeån vaø döï tröõ haøng hoaù, dòch vuï… töø ñieåm xuaát phaùt ñaàu tieân ñeán nôi tieâu thuï
cuoái cuøng sao cho hieäu quaû vaø phuø hôïp vôùi yeâu caàu cuûa khaùch haøng.
– Logistics laø khoa hoïc nghieân cöùu vieäc laäp keá hoaïch, toå chöùc vaø quaûn lyù caùc hoaït
ñoäng cung caáp haøng hoaù, dòch vuï.
– Logistics laø khoa hoïc nghieân cöùu vieäc laäp keá hoaïch vaø thöïc hieän nhöõng lôïi ích vaø
coâng duïng cuûa caùc nguoàn taøi nguyeân caàn thieát nhaèm giöõ vöõng hoaït ñoäng cuûa toaøn
boä heä thoáng.
Chaéc chaén cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa logistics seõ xuaát hieän theâm nhieàu khaùi
nieäm môùi veà Logistics, ôû thôøi ñieåm naøy coù theå ñònh nghóa “Logistics laø quaù trình
toái öu hoaù veà vò trí, vaän chuyeån vaø döï tröõ nguoàn taøi nguyeân töø ñieåm ñaàu tieân cuûa
daây chuyeàn cung öùng cho ñeán tay ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng, thoâng qua haøng loaït
caùc hoaït ñoäng kinh teá”.
1.1.2 Moái quan heä giöõa Logistics – Daây chuyeàn cung öùng – Quaù trình phaân phoái.
Theo UÛy ban quaûn trò Logistics, moät trong nhöõng toå chöùc chuyeân moân haøng
ñaàu trong lónh vöïc naøy thì quaûn trò Logistics laø quaù trình hoaïch ñònh, thöïc hieän vaø
kieåm soaùt moät caùch hieäu löïc, hieäu quaû hoaït ñoäng vaän chuyeån löu tröõ haøng hoaù, dòch
vuï vaø nhöõng thoâng tin coù lieân quan töø ñieåm ñaàu ñeán ñieåm tieâu thuï cuoái cuøng vôùi
muïc ñích thoûa maõn nhu caàu cuûa khaùch haøng (Douglas M Lambert, Fundamental of
Logistics, p.3, Mc Graw-Hill, 1998). Ñieàu ñoù coù nghóa laø Logistics bao goàm moïi
dòch vuï kinh doanh lieân quan ñeán vaän taûi (ñöôøng bieån, ñöôøng haøng khoâng, ñöôøng
boä, ñöôøng thuyû noäi ñòa, löu kho, löu baõi, saép xeáp haøng hoaù saün saøng cho quaù trình
15
vaän taûi, bao bì ñoùng goùi, ghi kyù maõ hieäu, nhaõn hieäu vaø phaân phoái ñi caùc nôi theo
yeâu caàu cuûa ngöôøi uyû thaùc.
Töø cuoái theá kyû 20, Logistics ñöôïc môû roäng theâm caùc maët hoaït ñoäng vaø lôïi
ích. Khaùi nieäm môû roäng ñoù ñöôïc goïi laø Quaûn trò daây chuyeàn cung öùng. Moät ñònh
nghóa ñaëc thuø cuûa daây chuyeàn cung öùng laø: “Moät daây chuyeàn cung öùng laø moät
maïng löôùi (coù theå löïa choïn) veà phöông tieän vaø phaân phoái ñeå thöïc hieän caùc chöùc
naêng thu mua nguyeân, phuï lieäu chuyeån hoùa chuùng thaønh saûn phaåm trung gian vaø
cuoái cuøng, roài phaân phoái saûn phaåm ñoù tôùi khaùch haøng” (Ganeshan & Harrion 1995).
Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa saûn xuaát, cuûa coâng ngheä thoâng tin, thì daây chuyeàn
cung öùng ngaøy caøng phöùc taïp, vai troø cuûa coâng ngheä thoâng tin trong quaûn trò daây
chuyeàn cung öùng ngaøy caøng lôùn. ESCAP ñònh nghóa quaûn trò daây chuyeàn cung öùng
(supply chain management) laø toång hôïp nhöõng hoaït ñoäng cuûa nhieàu toå chöùc trong
daây chuyeàn cung öùng vaø phaûn hoài trôû laïi nhöõng thoâng tin caàn thieát, kòp thôøi baèng
caùch söû duïng maïng löôùi coâng ngheä thoâng tin vaø truyeàn thoâng kyõ thuaät soá.
Quaù trình phaân phoái laø khaùi nieäm phaûn aùnh söï di chuyeån haøng hoaù cuûa moät
toå chöùc (ngöôøi saûn xuaát, kinh doanh hay baát kyø moät ngöôøi naøo khaùc coù haøng hoaù);
Noù bao goàm söï vaän chuyeån haøng hoaù baèng caùc loaïi phöông tieän khaùc nhau, töø ñòa
ñieåm naøy sang ñòa ñieåm khaùc, töø nöôùc noï sang nöôùc kia, trong ñoù coù söï phoái hôïp
giöõa caùc hoaït ñoäng vaø caùc chöùc naêng khaùc nhau, nhaèm ñaûm baûo chu chuyeån haøng
hoaù lieân tuïc töø giai ñoaïn tieàn saûn xuaát cho ñeán khi ñeán tay ngöôøi tieâu duøng cuoái
cuøng.
Nhö vaäy, quaù trình phaân phoái vaø hoaït ñoäng Logistics coù lieân quan maät thieát
vôùi nhau neáu thieáu moät keá hoaïch khoa hoïc vaø söï quaûn lyù chaët cheõ saùt sao thì toaøn
boä quaù trình chu chuyeån haøng hoaù, dòch vuï phöùc taïp seõ khoâng theå thöïc hieän nhòp
nhaøng, lieân tuïc. Chính vì vaäy, ngöôøi ta ñaõ ví toaøn boä quaù trình phaân phoái laø moät
baêng taûi haøng hoaù chuyeån ñoäng khoâng ngöøng döôùi söï toå chöùc vaø giaùm saùt cuûa coâng
ngheä Logistics. Logistics laø moät coâng ngheä quaûn lyù, kieåm soaùt toaøn boä quaù trình
phaân phoái, saûn xuaát, tieâu thuï moät caùch ñoàng boä. Moät coâng ngheä nhö vaäy theo saùt vaø
ñaåy nhanh hoaït ñoäng nhôø caùc luoàng thoâng tin. Ñeán löôït mình nhöõng luoàng thoâng tin
laïi cho pheùp giaùm saùt ñöôïc vaän ñoäng thöïc cuûa haøng hoaù. Toå chöùc dòch vuï Logistics
ñoái vôùi toaøn boä quaù trình phaân phoái töø khaâu cung öùng ñeán khaâu tieâu thuï ñöôïc thöïc
hieän treân cô sôû nhu caàu thöïc teá.
Dòch vuï Logistics coù theå thöïc hieän ñöôïc nhôø nhöõng tieán boä trong coâng ngheä
tin hoïc (ñeå taäp hôïp thoâng tin), hieän ñaïi hoaù (ñaûm baûo tính linh hoaït cho saûn xuaát)
vaø tieán boä trong thoâng tin lieân laïc cuõng nhö coâng ngheä xöû lyù thoâng tin (ñeå hôïp lyù
hoaù heä thoáng). Vieäc söû duïng heä thoáng EDI (Electronic Data Interchange – Trao ñoåi
thoâng tin ñieän töû) vôùi söï hoã trôï cuûa maïng löôùi thoâng tin lieân laïc vaø coâng ngheä xöû lyù
16
thoâng tin ñoùng vai troø ñaëc bieät quan troïng, quyeát ñònh söï soáng coøn trong quaûn lyù
quaù trình chu chuyeån haøng hoaù vaø chöùng töø. Do ñoù, maïng löôùi thoâng tin phaûi ñöôïc
thieát keá khoa hoïc coù khaû naêng keát hôïp chaët cheõ giöõa tính taäp trung vaø phaân taùn.
Theo caùch naøy moät toå chöùc hay moät caù nhaân seõ ñoùng vai troø trung taâm, ñöùng ra
phoái hôïp caùc coâng ñoaïn: cung caáp nguyeân vaät lieäu – saûn xuaát phaân phoái döïa treân
caùc döõ lieäu veà nhu caàu haøng hoaù, dòch vuï, quy caùch phaåm chaát, naêng löïc saûn xuaát,
lòch trình chuyeân chôû vaø nguoàn cung caáp haøng hoaù, dòch vuï. Söï phoái hôïp treân phaûi
ñöôïc toå chöùc khoa hoïc chaët cheõ vaø coù khaû naêng ñoái phoù vôùi nhöõng söï kieän ngoaøi döï
kieán. Vaø nhö vaäy, vò trí cuûa Logistics trong toaøn boä quaù trình phaân phoái vaät chaát
thöïc chaát laø söû duïng coâng ngheä thoâng tin ñeå toå chöùc vaø quaûn lyù quaù trình löu
chuyeån haøng hoùa qua nhieàu coâng ñoaïn, chaëng ñöôøng, phöông tieän vaø ñòa ñieåm khaùc
nhau. Caùc hoaït ñoäng naøy phaûi tuaân thuû ñaëc tính cuûa daây chuyeàn: vaän taûi – löu kho
– phaân phoái vaø hôn theá nöõa chuùng phaûi ñaùp öùng yeâu caàu veà tính kòp thôøi (JIT).
1.2 Logistics trong giao nhaän vaän taûi
Giao nhaän, vaän taûi ñoùng vai troø raát quan troïng trong ñôøi soáng xaõ hoäi vaø ñaây
cuõng laø lónh vöïc coù hoaït ñoäng Logistics phaùt trieån maïnh meõ. Ngaøy nay nhieàu coâng
ty vaän taûi giao nhaän vaø khai thaùc caûng ñaõ ñoåi teân goïi laø Coâng ty kinh doanh
Logistics. Ví duï: Hieäp hoäi giao nhaän Singapore töø naêm 2000 ñaõ ñoåi thaønh hieäp hoäi
Logistics Singapore (SLA). Caùc haõng vaän taûi NYK Logistics, MOL Logistics,
Maersk Logistics, APL Logistics vaø caùc caûng Bus Logistics (Chaâu aâu), caûng ICS
Logistics (Hoa Kyø), Caûng Thöôïng Haûi Logistics, caûng Klang Logistics (Chaâu AÙ)…
cuõng ñaõ hình thaønh vaø phaùt trieån nhanh choùng.
Söï phaùt trieån cuûa Logistics trong giao nhaän vaän taûi baét nguoàn töø söï thay ñoåi
trong saûn xuaát. Nhieàu thaäp kyû qua, cô caáu coâng nghieäp vaø thöông maïi theá giôùi traûi
qua nhöõng bieán ñoåi saâu saéc, noùi chung ngöôøi baùn haøng hoaù khoâng nhaát thieát laø
ngöôøi saûn xuaát vaø ngöôøi mua cuõng khoâng nhaát thieát phaûi laø ngöôøi tieâu duøng cuoái
cuøng. Quaù trình haøng hoaù ñi töø ngöôøi saûn xuaát ñeán ngöôøi tieâu duøng coù nhieàu ngöôøi
trung gian laàn löôït ñoùng vai troø ngöôøi baùn, ngöôøi mua vaø laø moät boä phaän cuûa quaù
trình löu thoâng haøng hoaù töø ngöôøi saûn xuaát ñeán ngöôøi tieâu duøng. Tính chaát phong
phuù cuûa haøng hoùa vaø söï vaän ñoäng phöùc taïp cuûa chuùng ñoøi hoûi söï quaûn lyù chaët cheõ
ñaët ra nhöõng yeâu caàu môùi ñoái vôùi vaän taûi. Ñoàng thôøi ñeå traùnh ñoïng voán, caùc nhaø
saûn xuaát luoân tìm caùch duy trì moät löôïng haøng trong kho nhoû nhaát. Keát quaû laø hoaït
ñoäng vaän taûi noùi rieâng vaø löu thoâng phaân phoái noùi chung, moät maët phaûi ñaûm baûo
yeâu caàu ñuùng luùc (Just in Time), maët khaùc taêng cöôøng vaän chuyeån nhöõng chuyeán
haøng nhoû thöïc hieän muïc tieâu khoâng ñeå haøng toàn kho (zero-stock). Trong thò tröôøng
caïnh tranh gay gaét, ñieàu naøy daãn ñeán nhu caàu vaän chuyeån nhöõng chuyeán haøng nhoû,
ñeàu ñaën, kòp thôøi maø tính khaû thi cuûa noù phuï thuoäc raát nhieàu vaøo heä thoáng thieát bò
17
xeáp dôõ – vaän chuyeån haøng hoaù nhanh, luoàng thoâng tin kòp thôøi, chính xaùc vaø söï aên
khôùp giöõa caùc quaù trình.
Maët khaùc, söï phaùt trieån maïnh meõ cuûa coâng ngheä thoâng tin cho pheùp keát hôïp
caùc quaù trình saûn xuaát, löu kho haøng hoùa, tieâu thuï, vôùi hoaït ñoäng vaän taûi coù hieäu
quaû hôn vaø ñoàng thôøi cuõng phöùc taïp hôn. Coâng ngheä thoâng tin giuùp ngöôøi vaän taûi
naâng cao chaát löôïng phuïc vuï ñoái vôùi khaùch haøng cuûa mình.
Tröôùc ñaây, ñeå ñi töø cô sôû cuûa ngöôøi saûn xuaát ñeán tay ngöôøi tieâu duøng (ñaëc
bieät trong ngoaïi thöông haøng hoaù ñi töø nöôùc naøy sang nöôùc khaùc) haøng hoaù thöôøng
phaûi qua tay nhieàu ngöôøi vaän taûi vaø nhieàu phöông thöùc vaän taûi khaùc nhau, phaûi chòu
nhieàu ruûi ro, maát maùt, ngöôøi göûi haøng phaûi kyù nhieàu hôïp ñoàng vaän taûi rieâng bieät vôùi
töøng ngöôøi vaän taûi, theo ñoù, traùch nhieäm cuûa moãi ngöôøi vaän taûi chæ giôùi haïn trong
chaëng ñöôøng hay dòch vuï do anh ta ñaûm nhieäm maø thoâi. Caùch maïng Container hoaù
trong vaän taûi dieãn ra trong nhöõng naêm 70 cuûa theá kyû 20 ñaõ taêng theâm ñoä an toaøn vaø
tin caäy trong vaän chuyeån haøng hoaù, laø tieàn ñeà cho söï ra ñôøi cuûa vaän taûi ña phöông
thöùc. Theo phöông thöùc naøy ngöôøi göûi haøng chæ caàn kyù hôïp ñoàng vaän taûi vôùi moät
ngöôøi goïi laø ngöôøi kinh doanh vaän taûi ña phöông thöùc (Multimodal Transport
Operator – MTO) ngöôøi seõ chòu traùch nhieäm toå chöùc thöïc hieän toaøn boä vieäc vaän
chuyeån haøng hoaù baèng moät hôïp ñoàng duy nhaát (MT document) maëc duø anh ta coù
theå khoâng phaûi laø ngöôøi vaän taûi thöïc söï. Moät hôïp ñoàng nhö vaäy coù theå do moät ngöôøi
kinh doanh vaän taûi ña phöông thöùc ñaûm nhieäm, nhöng ngöôøi mua ñoù vaãn caàn moät
ngöôøi leân keá hoaïch cung öùng mua haøng hoaù vaø giaùm saùt moïi di chuyeån haøng hoaù
ñeå ñaûm baûo ñuùng loaïi haøng ñeán ñuùng ñòa ñieåm, ñuùng thôøi gian. Hay noùi caùch khaùc,
moät ngöôøi toå chöùc dòch vuï Logistics, ngöôøi seõ giuùp anh ta tieát kieäm chí phí, thôøi
gian, töø ñoù naâng cao hieäu quûa saûn xuaát kinh doanh.
Dòch vuï Logistics chính laø söï phaùt trieån kheùo leùo cuûa dòch vuï vaän taûi ña
phöông thöùc. Toaøn boä hoaït ñoäng vaän taûi coù theå ñöôïc thöïc hieän theo moät hôïp ñoàng
vaän taûi ña phöông thöùc vaø söï phoái hôïp moïi chu chuyeån cuûa haøng hoaù do ngöôøi toå
chöùc dòch vuï Logistics ñaûm nhieäm. Ñieåm töông ñoàng laø ôû choã, treân cô sôû nhieàu hôïp
ñoàng mua baùn giöõa ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn ngöôøi toå chöùc dòch vuï Logistics seõ
nhaän haøng taïi cô sôû cuûa töøng ngöôøi baùn vaø gom haøng leû thaønh nhieàu ñôn vò göûi
haøng (consolidation) taïi caùc nhaø kho hay nôi xeáp dôõ haøng hoùa tröôùc khi chuùng ñöôïc
göûi tôùi nôi ñeán treân nhöõng phöông tieän vaän taûi khaùc nhau. Taïi nôi ñeán ngöôøi toå
chöùc dòch vuï Logistics (Logistics Service Provider) thu xeáp ñeå taùch caùc ñôn vò göûi
haøng ñoù (caùc loâ haøng lôùn) vaø xeáp haøng hoaù thaønh caùc loâ haøng thích hôïp (de-
consolidation) ñeå phaân phoái ñeán nhöõng ñòa chæ cuoái cuøng. Ngöôøi toå chöùc dòch vuï
logistics khoâng chæ giao nhaän maø coøn laøm caùc coâng vieäc nhö: löu kho, daùn nhaõn
hieäu, ñoùng goùi bao bì, thueâ phöông tieän vaän taûi, laøm thuû tuïc haûi quan vaø coù theå mua
hoä caû baûo hieåm cho chuû haøng.
18
Nhö vaäy trong lónh vöïc giao nhaän vaän taûi Logistics khoâng phaûi laø moät dòch
vuï ñôn leû maø luoân luoân laø moät chuoãi caùc dòch vuï veà giao nhaän haøng hoaù, nhö: laøm
caùc thuû tuïc, giaáy tôø, toå chöùc vaän taûi, bao bì ñoùng goùi, ghi nhaõn hieäu, löu kho, löu
baõi, phaân phaùt haøng hoaù ñi caùc ñòa ñieåm khaùc nhau, chuaån bò cho haøng hoùa luoân
luoân saün saøng ôû traïng thaùi neáu coù yeâu caàu cuûa khaùch haøng laø ñi ngay ñöôïc
(Inventory level). Chính vì vaäy khi noùi tôùi Logistics bao giôø ngöôøi ta cuõng noùi tôùi
moät chuoãi heä thoáng caùc dòch vuï (Logistics System Chain). Vôùi heä thoáng chuoãi dòch
vuï naøy ngöôøi cung caáp dòch vuï Logistics (Logistics Service Provider) seõ giuùp khaùch
haøng coù theå tieát kieäm ñöôïc chi phí cuûa ñaàu vaøo trong caùc khaâu vaän chuyeån, löu
kho, löu baõi vaø phaân phoái haøng hoaù cuõng nhö chi phí töông töï ôû ñaàu ra baèng caùch
keát hôïp toát caùc khaâu rieâng leû qua heä thoáng Logistics neâu treân (Theo Logistics
Managerment, ESCAP, xuaát baûn naêm 2000, tr. 2 – 4).
Töø nhöõng ñieàu trình baøy ôû treân cho thaáy dòch vuï Logistics chính laø söï phaùt
trieån ôû giai ñoaïn cao cuûa dòch vuï giao nhaän kho vaän treân cô sôû söû duïng nhöõng thaønh
töïu cuûa coâng ngheä thoâng tin ñeå ñieàu phoái haøng hoaù töø khaâu tieàn saûn xuaát ñeán tay
ngöôøi tieâu duøng cuoái cuøng, qua caùc coâng ñoaïn: vaän chuyeån, löu kho vaø phaân phoái
haøng hoùa.
1.3 Vai troø cuûa Logistics
Töø nhöõng ñieàu trình baøy ôû treân cho thaáy Logistics laø moät chöùc naêng kinh teá
coù aûnh höôûng saâu roäng ñeán toaøn xaõ hoäi. Trong thôøi ñaïi ngaøy nay ngöôøi ta luoân
mong muoán nhöõng dòch vuï hoaøn haûo vaø ñieàu ñoù seõ ñaït ñöôïc khi phaùt trieån
Logistics.
1.3.1 Vai troø cuûa Logistics ñoái vôùi neàn kinh teá.
Logistics laø moät chuoãi caùc hoaït ñoäng lieân tuïc, coù lieân heä maät thieát vôùi nhau,
taùc ñoäng qua laïi laãn nhau. Neáu xem xeùt ôû goùc ñoä toång theå ta thaáy Logistics laø moái
lieân keát kinh teá xuyeân suoát gaàn nhö toaøn boä quaù trình saûn xuaát, löu thoâng vaø phaân
phoái haøng hoaù. Moãi hoaït ñoäng trong chuoãi ñeàu coù moät vò trí vaø chieám moät khoaûn
chi phí nhaát ñònh. Moät nghieân cöùu gaàn ñaây cuûa tröôøng Ñaïi hoïc Quoác gia Michigan
(Hoa Kyø) cho thaáy, chæ rieâng hoaït ñoäng Logistics ñaõ chieám töø 10 ñeán 15% GDP cuûa
haàu heát caùc nöôùc lôùn ôû Chaâu AÂu, Baéc Myõ vaø moät soá neàn kinh teá Chaâu AÙ – Thaùi
Bình Döông (theo Rushton Oxley & Crocher, 2000). Vì vaäy neáu naâng cao hieäu quaû
hoaït ñoäng Logistics thì seõ goùp phaàn quan troïng naâng cao hieäu quaû kinh teá – xaõ hoäi.
Logistics hoã trôï cho luoàng chu chuyeån caùc giao dòch kinh teá. Neàn kinh teá chæ
coù theå phaùt trieån nhòp nhaøng, ñoàng boä moät khi daây chuyeàn Logistics hoaït ñoäng lieân
tuïc, nhòp nhaøng.
Haøng loaït caùc hoaït ñoäng kinh teá lieân quan dieãn ra trong chuoãi Logistics, theo
ñoù caùc nguoàn taøi nguyeân ñöôïc bieán ñoåi thaønh saûn phaåm vaø ñieàu quan troïng laø giaù
19
trò ñöôïc taêng leân cho caû khaùch haøng laãn ngöôøi saûn xuaát, giuùp thoûa maõn nhu caàu cuûa
moãi ngöôøi.
1.3.2 Vai troø cuûa Logistics ñoái vôùi caùc doanh nghieäp
Ñoái vôùi caùc doanh nghieäp Logistics coù vai troø raát to lôùn. Logistics giuùp giaûi
quyeát caû ñaàu ra laãn ñaàu vaøo cuûa doanh nghieäp moät caùch hieäu quaû. Nhôø coù theå thay
ñoåi caùc nguoàn taøi nguyeân ñaàu vaøo hoaëc toái öu hoùa quaù trình chu chuyeån nguyeân vaät
lieäu, haøng hoùa, dòch vuï,… Logistics giuùp giaûm chi phí, taêng khaû naêng caïnh tranh cho
doanh nghieäp. Coù nhieàu doanh nghieäp thaønh coâng lôùn nhôø coù ñöôïc chieán löôïc hoaït
ñoäng Logistics ñuùng ñaén, ngöôïc laïi coù khoâng ít doanh nghieäp gaëp khoù khaên, thaäm
chí thaát baïi, phaù saûn do coù nhöõng quyeát ñònh sai laàm trong hoaït ñoäng Logistics, ví
duï: choïn sai vò trí, choïn nguoàn taøi nguyeân cung caáp sai, döï tröõ khoâng phuø hôïp, toå
chöùc vaän chuyeån khoâng hieäu quaû… Ngaøy nay ñeå tìm ñöôïc vò trí toát hôn, kinh doanh
hieäu quaû hôn, caùc taäp ñoaøn ña quoác gia, caùc coâng ty ñuû maïnh ñaõ vaø ñang noã löïc tìm
kieám treân toaøn caàu nhaèm tìm ñöôïc nguoàn nguyeân lieäu, nhaân coâng, voán, bí quyeát
coâng ngheä, thò tröôøng tieâu thuï, moâi tröôøng kinh doanh… toát nhaát vaø theá laø Logistics
toaøn caàu hình thaønh vaø phaùt trieån.
Ngoaøi ra Logistics coøn hoã trôï ñaéc löïc cho hoaït ñoäng marketing, ñaëc bieät laø
marketing hoãn hôïp (4P – Right Product, Right Price, Proper Promotion, and Right
Place). Chính Logistics ñoùng vai troø then choát trong vieäc ñöa saûn phaåm ñeán ñuùng
nôi caàn ñeán, vaøo ñuùng thôøi ñieåm laøm thoûa maõn khaùch haøng vaø coù giaù trò khi vaø chæ
khi noù ñeán ñöôïc vôùi khaùch haøng ñuùng thôøi haïn vaø ñòa ñieåm quy ñònh.
1.4 Kinh nghieäm phaùt trieån Logistics cuûa moät soá quoác gia treân theá giôùi.
1.4.1 Kinh nghieäm phaùt trieån Logistics cuûa caùc nöôùc coâng nghieäp phaùt trieån (Chaâu
AÂu, Baéc Myõ)
Caùc nöôùc coù neàn coâng nghieäp vaø dòch vuï giao nhaän vaän taûi phaùt trieån treân
theá giôùi coù ñieåm töông ñoàng trong phaùt trieån Logistics nhö sau:
– ÖÙng duïng coâng ngheä thoâng tin trong hoaït ñoäng Logistics: do caùc nöôùc naøy coù neàn
coâng ngheä thoâng tin tieân tieán, cô sôû haï taàng thoâng tin hoaøn haûo taïo ñieàu kieän cho
hoï aùp duïng coâng ngheä thoâng tin trong nhieàu lónh vöïc, trong ñoù coù lónh vöïc Logistics.
Coù raát nhieàu chöông trình phaàn meàm höõu hieäu hieän ñöôïc caùc coâng ty giao nhaän
haøng ñaàu cuûa Chaâu AÂu vaø Myõ aùp duïng. Nhöõng chöông trình naøy cuøng vôùi heä thoáng
maïng keát noái ñaõ giuùp cho caùc coâng ty naøy “soá hoaù” raát nhieàu chöùng töø, döõ lieäu
trong quan heä giao dòch vôùi khaùch haøng cuûa mình, goùp phaàn khoâng nhoû trong quaù
trình quaûn trò daây chuyeàn cung öùng heát söùc phöùc taïp. Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa
Internet, caùc coâng ty giao nhaän haøng ñaàu Chaâu AÂu, Myõ cuõng ñang coù xu theá höôùng
tôùi nhöõng trang Web, quaûn lyù haøng loaït döïa treân nhöõng trang Web cuõng cho pheùp
nhöõng khaùch haøng naèm ngoaøi heä thoáng EDI keát noái ñöôïc vôùi caùc coâng ty Logistics.
20
Ñaây cuõng laø giai ñoaïn khôûi ñaàu cho xu höôùng phaùt trieån cuûa caùc coâng ty E-
Logistics trong töông lai.
– Phaùt trieån heä thoáng chi nhaùnh vaø ñaïi lyù toaøn caàu: caùc coâng ty Logistics haøng ñaàu
Chaâu AÂu, Myõ ñeàu phaùt trieån maïng löôùi roäng khaép treân theá giôùi, chính nhôø nhöõng
ñaïi lyù naøy maø hoï coù theå cung caáp Logistics toaøn caàu. Tuy vaäy hoï vaãn taäp trung vaøo
cung caáp Logistics maïnh ôû moät soá khu vöïc maø hoï coù lôïi theá.
Baûng 1.1: Ñaùnh giaù thò tröôøng hoaït ñoäng cuûa caùc coâng ty Logistics toaøn caàu
(Nguoàn SembCorp Logistics)
– Coù chieán löôïc phaân khuùc thò tröôøng theo lôïi theá cuûa töøng coâng ty: caùc coâng ty luoân
nhaém tôùi phaân khuùc thò tröôøng maø mình coù öu theá, phaùt trieån vaø hoaøn thieän hoaït
ñoäng Logistics cuûa mình cho phaân khuùc thò tröôøng naøy. Nhö coâng ty FedEx, UPS,
DHL,… nhaém tôùi thò tröôøng baùn leû, chuyeån phaùt nhanh, baùn haøng qua maïng. Hay
Maersk Logistics coù nhöõng khaùch haøng lôùn trong ngaønh may maëc, ngaønh laép raùp oâ
toâ,…; SembCorp Logistics laïi nhaém tôùi nhöõng khaùch haøng laø caùc coâng ty ñieän töû,
coâng ty saûn xuaát hoùa myõ phaåm,…; Tuy nhieân caùc coâng ty coù moät ñieåm chung nöõa laø
moãi coâng ty ñeàu coù nhöõng khaùch haøng lôùn (Key accounts), nhöõng khaùch haøng naøy
ñem laïi phaàn lôùn doanh thu trong hoaït ñoäng Logistics cuûa caùc coâng ty naøy.
– Coù söï lieân keát hôïp taùc ñeå taïo thaønh nhöõng taäp ñoaøn khoång loà, trong nhöõng naêm
gaàn ñaây ñaùnh daáu söï saùt nhaäp cuûa caùc coâng ty lôùn treân theá giôùi. Haõng taøu NOL cuûa
Singapore saùt nhaäp vôùi haõng taøu APL cuûa Myõ laø ñieàu kieän cho APL Logistics phaùt
trieån. Söï saùt nhaäp cuûa Maersk line vaø Sealand daãn ñeán söï saùt nhaäp cuûa Maersk
Logistics vaø Sealand Logistics thaønh moät coâng ty Maersk Logistics toaøn caàu. Ngoaøi
xu theá saùt nhaäp, caùc coâng ty coøn lieân keát vôùi nhau ñeå môû roäng taàm hoaït ñoäng treân
theá giôùi. Ñieån hình laø taäp ñoaøn SembCorp Logistics coù ñoái taùc ñeå taêng taàm hoaït
21
ñoäng ôû Chaâu AÙ laø Kuehne & Nagel, chính söï lieân keát naøy laøm taêng khaû naêng caïnh
tranh trong hoaït ñoäng Logistics toaøn caàu cuûa caùc coâng ty.
1.4.2 Kinh nghieäm phaùt trieån Logistics cuûa Singapore
– Ñieåm noåi baät trong kinh nghieäm phaùt trieån Logistics cuûa Singapore laø chính saùch
caûng môû vaø ñaàu tö xaây döïng caùc trung taâm phaân phoái vuøng. Nhaø nöôùc cho pheùp xaây
döïng caùc trung taâm cung caáp dòch vuï phaân phoái haøng hoaù. Caùc trung taâm naøy coøn
cung caáp cho khaùch haøng cuûa mình nhöõng thoâng tin lieân quan ñeán tieán ñoä saûn xuaát,
phaân phoái, löu tröõ. Nhaø nöôùc ñöùng ra xaây döïng caùc trung taâm phaân phoái vaø cho caùc
coâng ty Logistics thueâ laïi. Vôùi vieäc thaønh laäp caùc trung taâm naøy, chính phuû
Singapore muoán nhanh choùng taêng nhanh löôïng haøng chuyeån taûi qua saân bay
Changi vaø caûng bieån quoác teá Singapore, taïo söï toái öu hoaù trong vaän taûi ñöôøng bieån
vaø ñöôøng haøng khoâng ñeå thu huùt löôïng haøng chuyeån taûi trong khu vöïc, ñoàng thôøi
duy trì vò theá caïnh tranh vôùi caùc trung taâm chuyeån taûi quoác teá Hongkong, Trung
Quoác, Ñaøi Loan thoâng qua caùc hôïp ñoàng kinh doanh mang tính toaøn caàu.
– Hoaït ñoäng coù hieäu quaû cuûa hieäp hoäi, Hieäp hoäi Logistics Singapore (SLA) ñoùng vai
troø quan troïng trong quaûn lyù, ñieàu hoaø hoaït ñoäng cuûa caùc thaønh vieân, caùc chi phí
lieân quan giao nhaän, chuyeån taûi ñeàu do Hieäp hoäi thoáng nhaát quy ñònh chung vaø caùc
thaønh vieân ñöôïc khuyeán khích aùp duïng ñeå traùnh tình traïng caïnh tranh veà gía.
Chính nhôø söï hoã trôï töø phía Chính Phuû vaø noã löïc töø caùc coâng ty trong nöôùc,
Singapore ñaõ trôû thaønh trung taâm Logistics lôùn nhaát Ñoâng Nam AÙ, vôùi hôn 12 trieäu
TEUs container thoâng qua caûng bieån quoác teá vaø hôn 1,2 trieäu taán haøng vaän taûi qua
saân bay Changi moãi naêm. Hieän nay Singapore laø nôi phaùt trieån raát maïnh dòch vuï
gom haøng leû ñöôøng bieån (LCL-Less than container load) trong toaøn khu vöïc Ñoâng
Nam AÙ.
1.5 Hoaït ñoäng Logistics trong moät soá coâng ty Logistics nöôùc ngoaøi tieâu bieåu
ñang coù maët treân thò tröôøng thaønh phoá Hoà Chí Minh
1.5.1 Schenker
Schenker ñöôïc thaønh laäp caùch ñaây 125 naêm bôûi oâng Gotffried Schenker taïi
Vienna, AÙo. Hieän nay Schenker laø moät trong nhöõng coâng ty quoác teá haøng ñaàu treân
theá giôùi veà cung caáp dòch vuï Logistics. Vaên phoøng toång coâng ty Schenker toaøn caàu
ñöôïc ñaët taïi Essen, Ñöùc. Schenker ñöôïc xeáp vaøo moät trong nhöõng coâng ty cung caáp
dòch vuï troïn goùi lôùn nhaát chaâu AÂu coù caùc chi nhaùnh ñaët taïi 30 nöôùc treân theá giôùi.
Schenker noåi tieáng veà vieäc cung caáp cho khaùch haøng caùc giaûi phaùp vaän chuyeån
toaøn caàu baèng ñöôøng haøng khoâng, ñöôøng bieån cuõng nhö caùc dòch vuï lieân quan khaùc
keøm theo. Schenker ñaûm nhaän vaán ñeà kho baõi vaø caùc dòch vuï lieân quan ñöôïc môû
roäng phuïc vuï cho vieäc ñieàu haønh kho baõi vaø giao nhaän.
22
Schenker Vieät Nam ñöôïc thaønh laäp vaøo naêm 1990 vaø laø moät trong nhöõng
coâng ty giao nhaän vaän chuyeån quoác teá ñaàu tieân hoaït ñoäng taïi Vieät Nam. Schenker
Vieät Nam do Coâng ty coå phaàn ñaïi lyù lieân hieäp vaän chuyeån (Germadept) laøm ñaïi lyù.
Sau hôn 12 naêm hoaït ñoäng, Shenker Vieät Nam ñaõ vaø ñang phaùt trieån thaønh moät
trong nhöõng coâng ty vaän chuyeån haøng ñaàu taïi Vieät Nam, Schenker Vieät Nam cung
caáp taát caû caùc dòch vuï lieân quan ñeán vaän chuyeån haøng xuaát vaø nhaäp khaåu baèng
ñöôøng bieån vaø ñöôøng haøng khoâng töø khaép moïi mieàn cuûa Vieät Nam.
Trong hoaït ñoäng Logistics, Schenker cung caáp chuoãi roäng lôùn dòch vuï gía trò
taêng theâm vôùi cuøng moät ñieåm chung nhaát laø: thieát laäp giaûi phaùp hieäu quaû cho khaùch
haøng, thieát laäp vaø toå chöùc hoaït ñoäng cuûa chuoãi cung öùng toái öu cho khaùch haøng.
Thoâng thöôøng nhöõng hoaït ñoäng naøy bao goàm hoaït ñoäng kho baõi, vaän taûi, ñoùng goùi,
phaân phoái vaø caû laép raùp theo ñôn ñaët haøng cuûa khaùch haøng. Theâm vaøo ñoù,
Schenker coù dòch vuï thieát keá chuoãi Logistics phuø hôïp vôùi töøng khaùch haøng.
Veà heä thoáng thoâng tin, Schenker söû duïng moái quan heä khaùch haøng tröïc tuyeán
thoâng qua Internet, chuùng ta nghieân cöùu website cuûa Schenker taïi ñòa chæ
www.btl.se/english/schenker_btl.html ñeå thaáy ñöôïc nhöõng dòch vuï maø coâng ty cung
caáp treân Internet. Caáu truùc cuûa website nhö trong phuï luïc 1.
Chuùng ta thaáy Schenker cung caáp chuoãi dòch vuï tröïc tuyeán bao goàm: Baùo
giaù, theo doõi haøng hoùa, lòch taøu vaø caû heä thoáng booking tröïc tuyeán.
Quaûn lyù heä thoáng kho cuõng laø moät trong nhöõng nghieäp vuï quan troïng ñeå hoaït
ñoäng Logistics dieãn ra hieäu quaû. Haõy xem xeùt hoaït ñoäng kho cuûa Schenker ñeå coù
theå thaáy ñöôïc quy trình quaûn lyù kho cuûa moät coâng ty Logistics haøng ñaàu nhö theá
naøo. Döôùi ñaây laø sô ñoà khaùi quaùt quy trình hoaït ñoäng kho cuûa Schenker trong hoaït
ñoäng nhaäp vaø xuaát kho cuûa daây chuyeàn Logistics toaøn caàu (Phuï luïc 1)
1.5.2 DHL
Chuùng ta thöû nghieân cöùu hoaït ñoäng Logistics trong moät coâng ty chuyeån phaùt
nhanh toaøn caàu, DHL laø coâng ty ñaïi dieän cho lónh vöïc hoaït ñoäng naøy. Laø moät coâng
ty cuûa Myõ, vôùi truï sôû chính ñaët taïi Brussels, DHL khôûi ñaàu baèng dòch vuï chuyeån
phaùt nhanh thö tín, giaáy tôø. Trong hieän taïi DHL vaãn hoaït ñoäng maïnh trong lónh vöïc
chuyeån phaùt nhanh toaøn caàu nhöng môû roäng ra vaän chuyeån nhieàu loaïi haøng hoùa
khaùc nhau. Maïng löôùi chuyeån phaùt nhanh toaøn caàu cuûa DHL döïa treân vaän taûi haøng
khoâng laø chuû yeáu, vôùi phöông tieän vaän taûi naøy DHL coù theå ñaûm baûo hai yeáu toá
quan troïng trong vaän chuyeån, ñoù laø chaát löôïng vaø thôøi gian. Tuy nhieân, vôùi phöông
thöùc vaän chuyeån naøy chi phí vaän chuyeån cao hôn nhieàu so vôùi söû duïng caùc phöông
thöùc vaän chuyeån khaùc, chính vì vaäy khaùch haøng thöôøng chæ söû duïng ñeå vaän chuyeån
nhöõng loâ haøng coù giaù trò cao, khoái löôïng nhoû hoaëc ñoøi hoûi thôøi gian gaáp.
23
Ñeå thieát laäp ñöôïc heä thoáng toaøn caàu cuûa mình, vieäc lieân minh, keát hôïp vôùi
caùc nhaø cung caáp dòch vuï khaùc ñoùng vai troø raát quan troïng. Coù theå noùi, maïng löôùi
Logistics toaøn caàu cuûa DHL döïa treân söï keát hôïp cuûa caùc ñoái taùc vaø caùc chi nhaùnh ôû
caùc quoác gia khaùc nhau treân theá giôùi. Chaúng haïn nhö heä thoáng kho, caùc dòch vuï
giao nhaän hoaëc vaän taûi haøng khoâng… Vieäc keát hôïp vôùi caùc nhaø cung caáp dòch vuï
cho moät soá hoaït ñoäng trong chuoãi Logistics cuûa mình ñöôïc DHL xaây döïng treân tinh
thaàn hôïp taùc. Maëc duø vaäy DHL luoân chòu toaøn boä traùch nhieäm trong chuoãi Logistics
ñoái vôùi khaùch haøng cuûa mình. Vì theá hoaït ñoäng Logistics khoâng bò giaùn ñoaïn maëc
duø moãi khaâu ñoaïn do caùc coâng ty khaùc nhau ñaûm nhieäm.
Veà vieäc aùp duïng coâng ngheä thoâng tin trong hoaït ñoäng Logistics, DHL raát
quan taâm ñeán lónh vöïc thöông maïi ñieän töû. DHL cung caáp dòch vuï Logistics cho caùc
coâng ty baùn haøng treân maïng ñeå phaân phoái haøng cuûa hoï ñeán tay ngöôøi tieâu duøng.
Chaúng haïn nhö Amazon.com laø moät ví duï. DHL ñaõ keát noái heä thoáng IT cuûa mình
vôùi webside cuûa ngöôøi baùn ñeå ngöôøi baùn vaø khaùch haøng coù theå theo doõi, kieåm tra
vieäc chuyeån haøng hoaù ñeán tay ngöôøi tieâu duøng. Khi khaùch haøng mua saûn phaåm,
DHL cung caáp toaøn boä caùc dòch vuï trong chuoãi Logistics ñeå giao haøng cho khaùch
haøng ôû 220 quoác gia treân theá giôùi, nhö laø dòch vuï kho vaän, naâng haï, ñoùng goùi, ñoùng
kieän, giao dòch tröïc tuyeán vaø chuyeån phaùt nhanh (bao goàm caû khai baùo haûi quan).
Maëc duø vaäy dòch vuï naøy vaãn chöa coù ôû Vieät Nam. Thaùng 10 naêm 1999, DHL cuõng
ñaõ ñöa ra dòch vuï DHL WAP Track, laø dòch vuï theo doõi haøng hoaù ñaàu tieân ñöôïc
thieát keá ñaëc bieät söû duïng WAP ñeå coù theå duøng cho ñieän thoaïi di ñoäng.
1.5.3 Maersk (tham khaûo theâm phuï luïc 2)
Maersk Line laø coâng ty vaän taûi bieån toaøn caàu thuoäc taäp ñoaøn A.P. Moller.
Beân caïnh hoaït ñoäng vaän taûi bieån, taäp ñoaøn naøy coøn hoaït ñoäng trong caùc lónh vöïc
khaùc nhö daàu khí, ñoùng taøu, haøng khoâng, coâng nghieäp, sieâu thò,…. Maersk Line coù
chi nhaùnh vaên phoøng taïi hôn 95 quoác gia treân theá giôùi. Vieäc quaûn lyù vaên phoøng chi
nhaùnh ôû caùc nöôùc ñöôïc phaân theo khu vöïc: chaâu AÂu, Baéc Myõ, Nam Myõ, chaâu AÙ vaø
chaâu Phi. Moãi khu vöïc chòu traùch nhieäm baùo caùo tröïc tieáp cho toång coâng ty meï ñaët
taïi Copenhagen, Ñan Maïch.
Taäp ñoaøn A.P. Moller sôû höõu hôn 250 con taøu trong ñoù khoaûng 100 taøu
container vaø 300.000 container ñaûm baûo cho Maersk Line hoaït ñoäng bao truøm khaép
theá giôùi. Caùc taøu feeder cuõng nhö ñoäi xe taûi, xe löûa rieâng cuûa noù cho pheùp Maersk
Line cung caáp dòch vuï door-to-door cho caùc khaùch haøng cuûa mình.
Khoaûng 10 khaùch haøng lôùn nhaát ñem laïi 70 – 80% doanh thu cho Mearsk, 20
– 30% doanh soá coøn laïi ñem ñeán töø soá löôïng raát lôùn caùc khaùch haøng nhoû.
Maersk Logistics ra ñôøi vaøo naêm 2000, hieän nay Maersk Logistics coù khoaûng
200 vaên phoøng ôû 70 quoác gia treân theá giôùi. Maersk Logistics hieän coù 4 vaên phoøng
24
ñaïi dieän taïi Vieät Nam trong ñoù vaên phoøng taïi thaønh phoá Hoà Chí Minh do Saigon
Shipping laøm ñaïi lyù. Hieän nay, Maersk Logistics Vieät Nam laø moät trong nhöõng
coâng ty Logistics haøng ñaàu taïi Vieät Nam, laø moät trong soá ít caùc coâng ty coù khaû naêng
cung caáp ñaày ñuû moïi dòch vuï Logistics cho khaùch haøng (full range of Logistics
services).
Maersk Logistics Vieät Nam hieän coù khaû naêng cung caáp cho khaùch haøng caùc
dòch vuï sau ñaây:
+ Quaûn trò daây chuyeàn cung öùng (Supply Chain Management)
+ Giao nhaän vaän taûi haøng hoùa quoác teá (Forwarding & Transportation)
+ Dòch vuï veà kho baõi vaø phaân phoái haøng hoùa (Warehouse & Distribution)
+ Caùc dòch vuï khaùc (Local services) nhö: vaän taûi noäi ñòa, haøng hoùa quaù caûnh…
+ Ngoaøi ra Maersk Logistics coøn cung caáp caùc dòch vuï giaù trò gia taêng nhö:
++ Vôùi nhöõng khaùch haøng lôùn, khaùch haøng thöôøng xuyeân, Maersk Logistics thieát
laäp vaø thöïc hieän caùc quy trình laøm haøng rieâng bieät theo yeâu caàu cuûa töøng khaùch
haøng, quy trình laøm haøng rieâng bieät coù teân goïi taét laø SOP (Standard Operating
Procedure);
++ Quaûn trò caùc nhaø cung caáp – ngöôøi baùn haøng (Vendor Management): trong
nhieàu tröôøng hôïp Maersk Logistics coøn laøm nhieäm vuï caàu noái giöõa nhaø cung caáp vaø
ngöôøi ñaët haøng;
++ Kieåm tra chaát löôïng haøng hoùa;
++ Thöïc hieän nhöõng dòch vuï ñaëc bieät cho haøng may maëc, ví duï : cung caáp giaù treo
trong suoát quaù trình vaän chuyeån cho loaïi haøng GOH (garment on hangers);
++ Nhaän ñoùng goùi haøng hoùa;
++ Tö vaán cho khaùch haøng.
Beân caïnh nhöõng dòch vuï maø Maersk Logistics cung caáp cho khaùch haøng, heä
thoáng thoâng tin hieän ñaïi cuõng goùp phaàn quan troïng trong hoaït ñoäng Logistics cuûa
Maersk Logistics.
Cuõng nhö taát caû caùc vaên phoøng khaùc cuûa Maersk Logistics treân theá giôùi caùc
nhaân vieân cuûa Maersk Logistics Vieät Nam ñeàu söû duïng raát thaønh thaïo heä thoáng
thoâng tin toaøn caàu (Global Systems) ñeå trao ñoåi thoâng tin giöõa caùc vaên phoøng trong
taäp ñoaøn, trao ñoåi thoâng tin vôùi khaùch haøng, phaùt haønh B/L vaø caùc loaïi chöùng töø
khaùc, caäp nhaät vaø löu tröõ caùc thoâng tin veà haøng hoaù, phaân tích vaø toång hôïp caùc soá
25
lieäu ñeå laäp caùc baùo caùo thoáng keâ kòp thôøi vaø ñaëc bieät cung caáp cho khaùch haøng
nhöõng thoâng tin veà tình traïng haøng hoaù cuûa hoï moïi luùc moïi nôi. Hieän Mearsk
Logistics Vieät Nam ñang söû duïng caùc heä thoáng thoâng tin sau ñaây:
Maersk Communication System (MCS):
MCS laø heä thoáng trao ñoåi thoâng tin giöõa caùc vaên phoøng Maersk Logistics
treân khaép theá giôùi döôùi daïng telex. MCS cuõng ñöôïc söû duïng ñeå trao ñoåi Email vôùi
khaùch haøng. MCS laø heä thoáng tin höõu hieäu vôùi nhieàu chöùc naêng giuùp ngöôøi söû duïng
tieát kieäm thôøi gian vaø trao ñoåi thoâng tin nhanh choùng. MCS ñöôïc haàu heát caùc nhaân
vieân Maersk Logistics söû duïng trong coâng vieäc haøng ngaøy.
Operations & Documentation execution System (MODS):
MODS laø moät trong nhöõng heä thoáng quan troïng nhaát cuûa Maersk Logistics.
MODS ñöôïc söû duïng ñeå quaûn lyù ñôn ñaët haøng cuûa khaùch haøng. Heä thoáng naøy coù
theå nhaän bieát ngay ñöôïc soá ñôn ñaët haøng (Purchase Order – PO) vöøa ñöôïc caäp nhaät
laø ñuùng hay sai; caäp nhaät vaø löu tröõ soá lieäu cuûa taát caùc PO ñöôïc cung caáp tröôùc töø
khaùch haøng (PO Upload). Cuõng nhôø MODS, coâng ty coù theå bieát roõ nhaø cung caáp coù
cung caáp ñuû soá haøng theo yeâu caàu hay chöa? Giao haøng maáy laàn? Vaøo nhöõng thôøi
ñieåm naøo?
Heä thoáng MODS coù nhieàu chöông trình nhoû ñeå phuïc vuï cho quaù trình laøm haøng nhö
nhaän yeâu caàu xeáp haøng (Shipping Order); nhaän haøng vaøo kho (Cargo Receiving);
haøng ñöôïc xeáp leân chuyeán bay/taøu (Container Stuffing); vaän ñôn (B/L); tính cöôùc
phí; chöùng töø ñöôïc göûi ñi (Shipping Advice) vaø nhieàu chöông trình khaùc ñaûm baûo
theo doõi ñöôïc loâ haøng trong suoát quaù trình vaän chuyeån töø khi Maersk Logistics nhaän
ñöôïc yeâu caàu cuûa ngöôøi göûi haøng cho ñeán khi haøng ñöôïc giao ñeán tay ngöôøi nhaän.
Online Booking & Docummentation system for Shipper (M*power Shipper):
Ñaây laø coâng cuï chính ñöôïc Maersk Logistics söû duïng trong chieán löôïc phaùt
trieån thöông maïi ñieän töû cuûa mình. Heä thoáng naøy cho pheùp caùc khaùch haøng cuûa
coâng ty göûi nhöõng yeâu caàu xeáp haøng/ñaët choã (Booking note) qua maïng Internet raát
nhanh choùng vaø tieän lôïi. Hình thöùc ñaët choã naøy seõ thay theá daàn cho vieäc göûi yeâu
caàu xeáp haøng/ñaët choã theo phöông phaùp truyeàn thoáng: qua fax hay ñieän thoaïi.
Client Visibility Tool (M* power):
Heä thoáng Startrack ñöôïc thieát keá ñeå ñaùp öùng nhu caàu kieåm tra tình traïng
haøng hoaù cuûa khaùch haøng, theo doõi lòch trình cuûa haøng hoùa, nhaän bieát vò trí haøng
hoaù ñang ôû ñaâu trong quaù trình vaän chuyeån. Khaùch haøng coù theå tìm kieám thoâng tin
trong heä thoáng baèng caùch nhaäp moät trong caùc soá lieäu: soá ñôn ñaët haøng, soá vaän ñôn,
soá container, ngaøy khôûi haønh… v.v.
Global airfreight system (Axsfreight):
