BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC KINH TEÁ Tp. HCM
NGUYEÃN XUAÂN NHAÄT
GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ
HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA
NGAÂN HAØNG TMCP NAM AÙ ÑEÁN NAÊM 2015
Chuyeân ngaønh: Kinh teá taøi chính – Ngaân haøng
Maõ soá: 60.31.12
LUAÄN VAÊN THAÏC SÓ KINH TEÁ
NGÖÔØI HÖÔÙNG DAÃN KHOA HOÏC: TS. HAY SINH
TP. Hoà Chí Minh – Naêm 2007
i
MUÏC LUÏC
Trang phuï bìa
Lôøi cam ñoan
Muïc luïc…………………………………………………………………………………………………………..i
Danh muïc caùc töø vieát taét …………………………………………………………………………………iv
Danh muïc caùc baûng…………………………………………………………………………………………v
Danh muïc caùc phuï luïc…………………………………………………………………………………….vi
LÔØI MÔÛ ÑAÀU………………………………………………………………………………………………….1
CHÖÔNG I:
TOÅNG QUAN VEÀ NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI VAØ HIEÄU QUAÛ HOAÏT
ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI
1.1. Lyù luaän veà Ngaân haøng thöông maïi…………………………………………………………..3
1.1.1. Khaùi nieäm ……………………………………………………………………………………………3
1.1.2. Chöùc naêng cuûa Ngaân haøng thöông maïi …………………………………………………….4
1.1.3. Vai troø cuûa Ngaân haøng thöông maïi trong neàn kinh teá…………………………………5
1.1.4. Caùc nghieäp vuï chuû yeáu cuûa Ngaân haøng thöông maïi ………………………………….6
1.2. Hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi………………..9
1.2.1. Khaùi nieäm veà hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi……………….9
1.2.2. Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM…………………………10
1.3. Nhaân toá aûnh höôûng ñeán hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc NHTM …15
1.3.1. Moâi tröôøng beân ngoaøi……………………………………………………………………………15
1.3.2. Moâi tröôøng beân trong……………………………………………………………………………17
1.4. YÙ nghóa cuûa vieäc naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc NHTM .18
1.5. Kinh nghieäm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân haøng ôû moät soá
nöôùc treân theá giôùi ………………………………………………………………………………….19
1.5.1.. Kinh nghieäm cuûa caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi …………………………………………..19
1.5.2. Kinh nghieäm cuûa caùc chi nhaùnh Ngaân haøng nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam ……….20
ii
1.5.3. Baøi hoïc kinh nghieäm ruùt ra töø vieäc naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc
ngaân haøng ôû caùc nöôùc treân theá giôùi ………………………………………………………..20
Keát luaän chöông I………………………………………………………………………………………….21
CHÖÔNG II:
PHAÂN TÍCH HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA NGAÂN HAØNG
THÖÔNG MAÏI COÅ PHAÀN NAM AÙ
2.1. Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa Ngaân haøng TMCP Nam AÙ …………22
2.1.1. Quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån …………………………………………………………22
2.1.2. Cô caáu toå chöùc …………………………………………………………………………………… 23
2.1.3. Saûn phaåm, dòch vuï ………………………………………………………………………………23
2.2. Ñaùnh giaù naêng löïc taøi chính cuûa Ngaân Haøng TMCP Nam AÙ trong thôøi
gian qua …………………………………………………………………………………………………24
2.2.1. Keát quaû hoaït ñoäng cuûa NHNA trong giai ñoaïn 2002-2006 ………………………..24
2.2.2. Caùc chæ tieâu ñaûm baûo an toaøn trong hoaït ñoäng cuûa NHNA………………………. 25
2.2.3. Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng Nam AÙ ……………..28
2.3. Ñaùnh giaù naêng löïc hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Ngaân haøng TMCP Nam AÙ…39
2.3.1. Phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi……………………………………………………………..39
2.3.2. Phaân tích moâi tröôøng beân trong……………………………………………………………… 47
2.4. Nhöõng thaønh coâng vaø haïn cheá trong vieäc naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng
kinh doanh cuûa Ngaân haøng TMCP Nam AÙ………………………………………………53
2.4.1. Nhöõng thaønh coâng………………………………………………………………………………..53
2.4.2. Nhöõng haïn cheá ………………………………………………………………………………….. 54
Keát luaän chöông II…………………………………………………………………………………………56
CHÖÔNG III:
GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA
NGAÂN HAØNG TMCP NAM AÙ ÑEÁN NAÊM 2015.
3.1. Muïc tieâu phaùt trieån cuûa Ngaân haøng TMCP Nam AÙ ñeán naêm 2015…………..57
3.1.1. Muïc tieâu phaùt trieån cuûa heä thoáng NHTM Vieät Nam ñeán naêm 2015……………57
3.1.2. Muïc tieâu phaùt trieån cuûa Ngaân haøng Nam AÙ giai ñoaïn 2007-2015 ……………..58
iii
3.2. Caùc giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Ngaân haøng
TMCP Nam AÙ………………………………………………………………………………………..60
3.2.1. Nhoùm giaûi phaùp naâng cao naêng löïc taøi chính…………………………………………..61
3.2.2. Nhoùm giaûi phaùp naâng cao naêng löïc hoaït ñoäng kinh doanh………………………..67
3.3. Caùc kieán nghò nhaèm naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Ngaân
haøng TMCP Nam AÙ ……………………………………………………………………………….78
3.4.1. Ñoái vôùi chính phuû ………………………………………………………………………………..78
3.4.2. Ñoái vôùi Ngaân haøng nhaø nöôùc…………………………………………………………………78
3.4.3. Ñoái vôùi Ngaân haøng Nam AÙ……………………………………………………………………79
Keát luaän chöông III……………………………………………………………………………………….79
KEÁT LUAÄN …………………………………………………………………………………………………..80
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
PHUÏ LUÏC
iv
DANH MUÏC CAÙC TÖØ VIEÁT TAÉT
ATM
Maùy ruùt tieàn töï ñoäng
CBCNV
Caùn boä coâng nhaân vieân
CBTD
Caùn boä tín duïng
CAR
Tyû leä voán an toaøn toái thieåu
NDT
Nhaân daân teä
Ñvt
Ñôn vò tính
NH
Ngaân haøng
NHNA
Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Nam AÙ
NHNN
Ngaân haøng Nhaø nöôùc
NHTM
Ngaân haøng thöông maïi
NHTMCP
Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn
NHTMQD
Ngaân haøng thöông maïi quoác doanh
NHTW
Ngaân haøng trung öông
ROA
Tyû leä sinh lôøi treân toång taøi saûn coù
ROE
Tyû leä sinh lôøi treân voán chuû sôõ höõu
TCKT
Toå chöùc kinh teá
TCTD
Toå chöùc tín duïng
TP. HCM
Thaønh phoá Hoà Chí Minh
Tifa
Phaàn meàm loõi ngaân haøng
TSÑB
Taøi saûn ñaûm baûo
XN
Xí nghieäp
WTO
Toå chöùc thöông maïi theá giôùi
v
DANH MUÏC CAÙC BAÛNG
Baûng 2.1: Tình hình taøi chính cuûa NHNA giai ñoaïn 2002-2006 …………………………..24
Baûng 2.2: Keát quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa NHNA giai ñoaïn 2002-2006…………..25
Baûng 2.3: Baûng chæ tieâu an toaøn voán toái thieåu giai ñoaïn 2003-2006 …………………….25
Baûng 2.4: Tyû leä söû duïng voán ngaén haïn ñeå cho vay trung, daøi haïn cuûa NHNA giai
ñoaïn 2002-2006…………………………………………………………………………………………….27
Baûng 2.5: Chæ tieâu ROA cuûa NHNA giai ñoaïn 2002-2006 ………………………………….29
Baûng 2.6: Toång hôïp chæ tieâu ROA cuûa NHNA giai ñoaïn 2002-2006…………………….30
Baûng 2.7: Chæ tieâu ROE cuûa NHNA giai ñoaïn 2002-2006…………………………………..33
Baûng 2.8: Toång hôïp chæ tieâu ROE cuûa NHNA giai ñoaïn 2002-2006…………………….34
Baûng 2.9: Tyû leä sinh lôøi cuûa NHNA giai ñoaïn 2002-2006…………………………………..34
Baûng 2.10: Tyû leä hieäu quaû söû duïng taøi saûn cuûa NHNA giai ñoaïn 2002-2006 ………..35
Baûng 2.11: Tyû leä voán chuû sôõ höõu giai ñoaïn 2002-2006 ………………………………………35
Baûng 2.12: Moái quan heä giöõa ROA vaø ROE cuûa NHNA giai ñoaïn 2002-2006………36
Baûng 2.13: Chæ tieâu toång dö nôï/nguoàn voán huy ñoäng cuûa NHNA 2002-2006 ………..37
Baûng 2.14: Baûng chæ tieâu toång dö nôï/toång taøi saûn coù cuûa NHNA 2002-2006…………37
Baûng 2.15: Chæ tieâu nôï quaù haïn/toång dö nôï cuûa NHNA giai ñoaïn 2002-2006 ………38
Baûng 2.16: Caùc chæ tieâu kinh teá vó moâ cô baûn giai ñoaïn 2002-2006……………………..40
Baûng 2.17: Tình hình kinh doanh cuûa caùc NHTM coå phaàn coù Hoäi sôû taïi TP.HCM
tính ñeán naêm 2006…………………………………………………………………………………………45
Baûng 3.1: Caùc chæ tieâu cuûa NHNA ñeán naêm 2015 ……………………………………………..59
vi
DANH MUÏC PHUÏ LUÏC
Phuï luïc 1: Sô ñoà cô caáu toå chöùc NHNA
Phuï luïc 2: Baûng chi tieát chæ tieâu cuûa NHNA ñeán naêm 2015
Phuï luïc 3: Baùo caùo taøi chính cuûa NHNA.
Phuï luïc 4: Baùo caùo taøi chính cuûa caùc NHTM.
1
L
MÔÛ ÑAÀU
ỜI
1. Tính caáp thieát cuûa luaän aùn
Maët duø tình hình kinh teá vaø chính trò theá giôùi coù nhieàu bieán ñoäng phöùc taïp, theá
nhöng hoaït ñoäng ngaân haøng vaãn ñaõ vaø ñang dieãn ra trong ñieàu kieän thò tröôøng vaø
dòch vuï taøi chính phaùt trieån soâi noåi. Ñeán nay, ngaønh ngaân haøng ñaõ cô baûn hoaøn
thieän caên baûn khuoân khoå phaùp lyù, caùc cô cheá chính saùch quaûn lyù nhaø nöôùc veà
tieàn teä, tín duïng vaø caùc coâng cuï ñieàu haønh chính saùch tieàn teä cuûa NHTW, naâng
cao kyõ naêng quaûn trò ñieàu haønh, quy moâ vaø naêng löïc hoaït ñoäng phuø hôïp vôùi yeâu
caàu ñoåi môùi vaø phaùt trieån cuûa neàn kinh teá cuõng nhö hoäi nhaäp kinh teá quoác teá.
Böôùc vaøo theá kyû 21, trong xu theá hoäi nhaäp theá giôùi vaø khu vöïc, ngaønh ngaân haøng
noùi chung vaø NHTMCP noùi rieâng ñang phaûi ñoái maët vôùi nhöõng cô hoäi vaø thaùch
thöùc cuûa xu theá hoäi nhaäp. Trong moät moâi tröôøng vôùi quaù nhieàu khoù khaên, thaùch
thöùc nhö vaäy, ñeå ñöùng vöõng ñöôïc treân thò tröôøng ñaõ laø moät ñieàu khoù, coøn ñeå taêng
tröôûng vaø phaùt trieån ñöôïc laïi laø vaán ñeà voâ cuøng khoù khaên hôn. Yeâu caàu cuûa caùc
NHTMCP laø caàn phaûi caûi tieán vaø tieáp tuïc ñoåi môùi ñeå naâng cao hieäu quaû hoaït
ñoäng kinh doanh ñeå xöùng ñaùng vôùi vai troø “huyeát maïnh chính” cuûa neàn kinh teá.
Chính vì vaäy, hôn luùc naøo heát vieäc tìm hieåu caùc giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu
quaû hoaït ñoäng, gia taêng tính caïnh tranh, naâng cao vò theá, quy moâ cuûa ngaân haøng
trong quaù trình hoäi nhaäp laø moät vaán ñeà caáp thieát ñaët ra ñoái vôùi Ngaân haøng TMCP
Nam AÙ. Treân cô sôû ñoù, hoïc vieân ñaõ choïn ñeà taøi nghieân cöùu laø: “Giaûi phaùp naâng
cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn Nam
AÙ ñeán naêm 2015”.
2. Muïc tieâu nghieân cöùu
– Laøm roõ lyù luaän toång quan veà ngaân haøng thöông maïi vaø caùc chæ tieâu ñeå
phaân tích hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng thöông maïi.
– Phaân tích thöïc traïng veà naêng löïc taøi chính cuûa Ngaân haøng TMCP Nam AÙ.
– Ñaùnh giaù naêng löïc hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Ngaân haøng TMCP Nam AÙ
thoâng qua vieäc phaân tích caùc yeáu toá moâi tröôøng aûnh höôûng.
– Ñeà xuaát giaûi phaùp ñeå naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Ngaân
haøng TMCP Nam AÙ.
2
3. Ñoái töôïng vaø phaïm vi nghieân cöùu.
Ñoái töôïng nghieân cöùu cuûa ñeà taøi laø hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Ngaân
haøng TMCP Nam AÙ. Trong khuoân khoå luaän vaên naøy, taùc giaû chæ nghieân cöùu caùc
vaán ñeà lieân quan ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Ngaân haøng TMCP Nam AÙ coù so
saùnh, ñoái chieáu vôùi moät soá NHTM khaùc trong cuøng giai ñoaïn 2002-2006.
4. Phöông phaùp nghieân cöùu
Taùc giaû söû duïng phöông phaùp thoáng keâ, toång hôïp, phaân tích, so saùnh treân cô sôû
soá lieäu thöù caáp (2002-2006). Ngoaøi ra, taùc giaû coøn phaân tích nhöõng ñieåm maïnh,
ñieåm yeáu, thaùch thöùc vaø cô hoäi cuûa Ngaân haøng TMCP Nam AÙ.
5. Boá cuïc cuûa ñeà taøi
Ngoaøi lôøi môû ñaàu, keát luaän, danh muïc taøi lieäu tham khaûo vaø phuï luïc, ñeà taøi goàm
03 chöông:
– Chöông 1: Toång quan veà ngaân haøng thöông maïi vaø hieäu quaû hoaït ñoäng
kinh doanh cuûa ngaân haøng thöông maïi.
– Chöông 2: Phaân tích hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Ngaân haøng
TMCP Nam AÙ
– Chöông 3: Giaûi phaùp naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa Ngaân
haøng TMCP Nam AÙ ñeán naêm 2015.
6. Ñoùng goùp môùi cuûa ñeà taøi.
– Nhöõng keát quaû nghieân cöùu cuûa luaän vaên goùp phaàn boå sung vaø heä thoáng
hoùa nhöõng vaán ñeà mang tính lyù luaän veà hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh
cuûa NHTM laøm taøi lieäu tham khaûo cho coâng taùc nghieân cöùu nhöõng ñeà taøi
töông töï ñoái vôùi taát caû caùc NHTM khaùc.
– Luaän vaên ñaõ neâu leân ñöôïc thöïc traïng veà naêng löïc taøi chính cuûa Ngaân haøng
TMCP Nam AÙ, qua phaân tích ñöa ra nhöõng thaønh coâng vaø haïn cheá trong
hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng.
– Beân caïnh ñoù luaän vaên ñaõ neâu leân ñöôïc vai troø vaø taàm quan troïng cuûa vieäc
naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng vôùi nhöõng giaûi
phaùp vaø kieán nghò cuï theå phuø hôïp vôùi tình hình thöïc teá. Caùc giaûi phaùp
trình baøy trong luaän vaên seõ ñöôïc aùp duïng roäng raõi trong hoaït ñoäng kinh
doanh cuûa caùc NHTM taïi Vieät Nam.
3
CHÖÔNG I:
TOÅNG QUAN VEÀ NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI VAØ HIEÄU QUAÛ HOAÏT
ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI
1.1. LYÙ LUAÄN VEÀ NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI
1.1.1. Khaùi nieäm
1.1.1.1. Khaùi nieäm veà Ngaân haøng thöông maïi
Coù raát nhieàu khaùi nieäm veà Ngaân haøng thöông maïi nhöng nhìn chung coù hai khaùi
nieäm ñaëc tröng nhaát nhö sau:
– Theo taøi lieäu “Quaûn trò ngaân haøng thöông maïi” cuûa Peter S. Rose:
Ngaân haøng laø moät loaïi hình toå chöùc coù vai troø quan troïng ñoái vôùi neàn kinh teá noùi
chung vaø ñoái vôùi coäng ñoàng noùi rieâng. Caùc ngaân haøng coù theå ñöôïc ñònh nghóa
thoâng qua caùc chöùc naêng maø chuùng thöïc hieän trong neàn kinh teá.
Theo ñoù ngaân haøng laø moät loaïi hình toå chöùc taøi chính cung caáp moät danh muïc
caùc dòch vuï taøi chính ña daïng nhaát, ñaëc bieät laø tín duïng, tieát kieäm vaø dòch vuï
thanh toaùn, thöïc hieän nhieàu chöùc naêng taøi chính nhaát so vôùi baát kyø moät toå chöùc
kinh doanh naøo trong neàn kinh teá.
– Theo ñieàu 20 Luaät caùc Toå chöùc tín duïng coù söûa ñoåi:
Toå chöùc tín duïng laø doanh nghieäp ñöôïc thaønh laäp theo quy ñònh cuûa luaät caùc Toå
chöùc tín duïng vaø caùc quy ñònh khaùc ñeå hoaït ñoäng ngaân haøng.
Ngaân haøng laø loaïi hình Toå chöùc tín duïng ñöôïc thöïc hieän toaøn boä hoaït ñoäng ngaân
haøng vaø caùc hoaït ñoäng kinh doanh khaùc coù lieân quan. Theo tính chaát vaø muïc tieâu
hoaït ñoäng, caùc loaïi hình ngaân haøng goàm Ngaân haøng thöông maïi, Ngaân haøng phaùt
trieån, Ngaân haøng ñaàu tö, Ngaân haøng chính saùch, Ngaân haøng hôïp taùc vaø caùc loaïi
hình ngaân haøng khaùc.
Hoaït ñoäng ngaân haøng laø hoaït ñoäng kinh doanh tieàn teä vaø dòch vuï ngaân haøng vôùi
noäi dung thöôøng xuyeân laø nhaän tieàn göûi, söû duïng soá tieàn naøy ñeå caáp tín duïng vaø
cung öùng caùc dòch vuï ngaân haøng.
Nhö vaäy, coù theå noùi raèng NHTM laø ñònh cheá taøi chính trung gian quan troïng vaøo
loaïi baäc nhaát trong neàn kinh teá thò tröôøng. Nhôø heä thoáng ñònh cheá naøy maø caùc
nguoàn tieàn voán nhaøn roãi seõ ñöôïc huy ñoäng, taïo laäp nguoàn voán tín duïng to lôùn ñeå
4
coù theå cho vay phaùt trieån kinh teá. Töø ñoù coù theå noùi baûn chaát cuûa NHTM theå hieän
qua caùc ñieåm sau:
– Ngaân haøng Thöông maïi laø moät toå chöùc kinh teá;
– Ngaân haøng Thöông maïi hoaït ñoäng mang tính chaát kinh doanh;
– Ngaân haøng Thöông maïi hoaït ñoäng kinh doanh trong lónh vöïc tieàn teä tín duïng
vaø dòch vuï ngaân haøng.
NHTM
– Coâng ty, XN
– Hoä gia ñình,
caù nhaân
– Caùc toå chöùc
Nhaän
tieàn gôûi
Tieát kieäm
Cho vay
Cung caáp
dòch vuï NH
Caù nhaân
Coâng ty, XN,
toå chöùc
1.1.1.2. Khaùi nieäm Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn
Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn laø Ngaân haøng thöông maïi ñöôïc thaønh laäp döôùi
hình thöùc coâng ty coå phaàn, coù soá voán thuoäc sôõ höõu chung cuûa nhieàu ngöôøi ñoùng
goùp döôùi hình thöùc mua coå phaàn. Coå ñoâng cuûa ngaân haøng bao goàm caù nhaân vaø
phaùp nhaân, tuy nhieân caùc coå ñoâng chæ ñöôïc sôû höõu moät soá coå phaàn nhaát ñònh theo
quy ñònh cuûa Ngaân haøng nhaø nöôùc Vieät Nam.
Voán coå phaàn laø voán daøi haïn, coå ñoâng khoâng coù quyeàn ñoøi ruùt voán coå phaàn maø
chæ coù quyeàn chuyeån nhöôïng coå phaàn cho ngöôøi khaùc. Vieäc goùp voán coå phaàn treân
nguyeân taéc lôøi cuøng aên, loã cuøng chòu theo tyû leä treân soá voán cuûa coå ñoâng. Trong
tröôøng hôïp kinh doanh quaù khoù khaên khoâng theå toàn taïi ñöôïc thì coå ñoâng chæ chòu
traùch nhieäm vôùi coâng nôï cuûa coâng ty coå phaàn trong giôùi haïn soá voán maø hoï ñaõ
ñoùng goùp. Vì theá, Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn coù nhöõng öu ñieåm sau ñaây :
– Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn ñöôïc quaûn lyù taäp theå thoâng qua ñaïi hoäi coå
ñoâng vaø Hoäi ñoàng quaûn trò.
– Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn coù theå gia taêng taøi saûn coù baèng caùch phaùt
haønh coå phieáu roäng raõi ra coâng chuùng.
– Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn coù theå phaùt haønh chöùng töø coù giaù ñeå huy ñoäng
voán treân thò tröôøng moät caùch roäng raõi.
– Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn hoaït ñoäng coù tính töï chuû vaø caïnh tranh cao.
1.1.2. Chöùc naêng cuûa Ngaân haøng thöông maïi
Ngaân haøng thöông maïi noùi chung, Ngaân haøng thöông maïi coå phaàn noùi rieâng ñeàu
coù nhöõng chöùc naêng sau ñaây:
5
1.1.2.1. Trung gian tín duïng
Ñaây laø chöùc naêng quan troïng vaø cô baûn cuûa ngaân haøng, noù coù yù nghóa trong vieäc
eån. Thöïc hieän chöùc naêng naøy, ngaân haøng ñoùng vai
chuyeån voán cuûa toaøn xaõ hoäi vaø thuùc ñaåy söï phaùt
NHTM ñöùng ra laøm trung gian ñeå thöïc hieän caùc
caùc khaùch haøng ñeå hoaøn taát caùc quan heä kinh teá
rong neàn kinh teá ñöôïc
toaùn, caùc NHTM coøn cung
aùc cho neàn kinh teá nhö: dòch vuï ngaân quyõ,
anking, Phone Banking, Home
ïng trong neàn kinh teá, noù
h teá – xaõ hoäi coù
thuùc ñaåy neàn kinh teá phaùt tri
troø laø ngöôøi trung gian ñöùng ra taäp trung, huy ñoäng toái ña caùc nguoàn voán taïm thôøi
nhaøn roãi trong neàn kinh teá ñeå hình thaønh nguoàn voán tín duïng, ñaùp öùng caùc nhu
caàu veà voán cho neàn kinh teá.
Khi thöïc hieän chöùc naêng, NHTM ñaõ ñieàu hoøa voán töø nôi thöøa sang nôùi thieáu, töø
ñoù kích thích quaù trình luaân
trieån cuûa quaù trình taùi saûn xuaát.
1.1.2.2. Trung gian thanh toaùn
Noäi dung cuûa chöùc naêng naøy laø
khoaûn giao dòch thanh toaùn giöõa
thöông maïi giöõa hoï vôùi nhau. Ngaân haøng coù theå thöïc hieän caùc dòch vuï thanh
toaùn theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng thoâng qua taøi khoaûn cuûa hoï baèng caùc phöông
tieän thanh toaùn nhö: uûy nhieäm chi, uûy nhieäm thu, seùc, theû thanh toaùn,… Ngaøy nay,
vôùi söï phaùt trieån cuûa coâng ngheä vieãn thoâng ñaõ taïo ñieàu kieän cho vieäc hieän ñaïi
hoùa caùc hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng, töø ñoù taïo cô hoäi cho ngaân haøng thöïc hieän chöùc
naêng naøy vôùi chaát löôïng cao hôn vaø khoái löôïng nhieàu hôn.
Thöïc hieän chöùc naêng naøy, NHTM ñaõ goùp phaàn thuùc ñaåy quaù trình trao ñoåi, mua
baùn haøng hoùa, cung caáp dòch vuï giöõa caùc toå chöùc, caù nhaân t
thuaän tieän, nhanh choùng, an toaøn vaø tieát kieäm chi phí.
1.1.2.3. Cung öùng dòch vuï ngaân haøng
Ngoaøi hoaït ñoäng trung gian tín duïng, trung gian thanh
öùng ngaøy caøng ña daïng caùc dòch vuï kh
dòch vuï kieàu hoái, nghieäp vuï uûy thaùc, dòch vuï baûo quaûn hieän vaät quyù, giaáy tôø coù
giaù, cho thueâ tuû keùt saét, dòch vuï tö vaán ñaàu tö,…
Cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa coâng ngheä thoâng tin neân caùc dòch vuï hieän ñaïi cuõng
ñöôïc caùc ngaân haøng khai thaùc nhö: Internet B
Banking,… Nhö vaäy, vieäc phaùt trieån caùc dòch vuï ngaân haøng ñaõ töøng böôùc naâng
cao khaû naêng vaø chaát löôïng phuïc vuï khaùch haøng. Ñieàu naøy coù taùc duïng hoã trôï trôû
laïi ñoái vôùi hoaït ñoäng kinh doanh ngaân haøng noùi chung.
1.1.3. Vai troø cuûa Ngaân haøng thöông maïi trong neàn kinh teá.
Hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM chieám vai troø, vò trí quan tro
goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån kinh teá – xaõ hoäi. Maët khaùc kin
6
taùc ñoäng ngöôïc trôû laïi ñoái vôùi hoaït ñoïâng ngaân haøng, noù thuùc ñaåy hoaëc kìm haõm
hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng.
Thoâng qua chöùc naêng laøm trung gian tín duïng, NHTM ñaõ goùp phaàn khoâng nhoû
vaøo vieäc ñieàu hoøa voán trong toaøn boä neàn kinh teá quoác daân, taïo ñieàu kieän phaùt
haøng cuõng nhö ñoái vôùi toaøn boä xaõ hoäi. Noù
thò tröôøng voán, goùp phaàn thu huùt, môû roäng ñaàu tö trong vaø ngoaøi nöôùc. Ñeå
1.1.4.1 Nghieäp vuï nôï
uûa ngaân haøng, laø nghieäp vuï cô
voán ñeå ñaùp öùng caùc nhu caàu cuûa neàn kinh teá. Moät trong
haát laø voán
trieån saûn xuaát laøm cho saûn phaåm xaõ hoäi taêng leân, voán ñaàu tö ñöôïc môû roäng vaø töø
ñoù ñôøi soáng daân chuùng ñöôc caûi thieän, noù laø caàu noái tieát kieäm vaø ñaàu tö, taïo theá
caân baèng vaø oån ñònh cho neàn kinh teá.
Vôùi chöùc naêng laøm trung gian thanh toaùn NHTM ñaõ goùp phaàn laøm giaûm chi phí
löu thoâng tieàn teä ñoái vôùi töøng khaùch
goùp phaàn thuùc ñaåy quaù trình löu thoâng haøng hoùa ñöôïc tieán haønh moät caùch nhanh
choùng.
Ngoaøi ra NHTM coøn giuùp NHNN trong vieäc ñieàu tieát vaø kieåm soaùt thò tröôøng
tieàn teä,
ñaûm baûo cho caùc NHTM thöïc hieän toát vai troø cuaû mình, NHNN caàn quaûn lyù toát
caùc NHTM nhaèm muïc ñích thöïc thi chính saùch tieàn teä, baûo ñaûm cho söï hoaït ñoäng
laønh maïnh, hieäu quaû cuûa heä thoáng ngaân haøng vaø baûo veä quyeàn lôïi cuaû moïi thaønh
phaàn kinh teá, giöõ cho neàn kinh teá phaùt trieån ñöôïc thuaän lôïi.
1.1.4. Caùc nghieäp vuï chuû yeáu cuûa NHTM
Laø nghieäp vuï taïo laäp neân nguoàn voán hoaït ñoäng c
baûn vì noù taïo ra nguoàn
nhöõng ñieàu quan troïng ñeå caùc NHTM ñöôïc pheùp hoaït ñoäng laø phaûi coù soá voán
ñieàu leä toái thieåu baèng vôùi voán phaùp ñònh. Nhöng thoâng thöôøng, nguoàn voán naøy
chieám tyû troïng khoâng lôùn trong toång nguoàn voán, nhöng noù ñoùng vai troø quan
troïng vì ñoù laø cô sôû ñeå tieán haønh kinh doanh, tieán haønh thu huùt nhöõng nguoàn voán
khaùc. Caùc quyõ döï tröõ cuûa ngaân haøng laø caùc quyõ baét buoäc phaûi trích laäp trong quaù
trình toàn taïi vaø hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng, xuaát phaùt töø lôïi nhuaän roøng.
Trong toång nguoàn voán hoaït ñoäng, caùc NHTM chuû yeáu döïïa vaøo nguoàn voán huy
ñoäng, thu huùt ñöôïc töø caùc thaønh phaàn trong neàn kinh teá. Ñaây thöïc c
thuoäc chuû sôû höõu cuûa khaùch haøng vaø ñöôïc chuyeån giao cho ngaân haøng quaûn lyù vaø
söû duïng trong moät thôøi gian nhaát ñònh nhöng vôùi nghóa vuï hoaøn traû kòp thôøi, ñaày
ñuû khi khaùch haøng yeâu caàu. Nguoàn voán naøy raát quan troïng vì quy moâ chaát löôïng
cuûa nghieäp vuï naøy seõ quyeát ñònh quy moâ vaø moät phaàn hieäu quaû kinh doanh cuûa
NHTM. Neáu khaû naêng huy ñoäng voán toát, nguoàn voán taêng tröôûng thì ngaân haøng
môùi môû roäng cho vay, phaùt trieån kinh doanh. Theâm vaøo ñoù, neáu nguoàn huy ñoäng
7
ñöôïc caøng reû thì hieäu quaû kinh doanh caøng cao, caøng giaûm thieåu ruûi ro trong cho
vay do coù öu theá trong vieäc choïn loïc khaùch haøng. NHTM coù theå huy ñoäng voán
khoâng kyø haïn hoaëc coù kyø haïn ñoái vôùi caùc toå chöùc kinh teá vaø daân cö.
– Tieàn göûi khoâng kyø haïn: laø loaïi tieàn göûi maø ngöôøi sôû höõu noù coù theå ruùt ra söû
duïng baát kyø luùc naøo, bao goàm tieàn göûi thanh toaùn cuûa caùc toå chöùc kinh teá,
–
ôøi göûi
Ng
qua
hieáu, chöùng chæ tieàn göûi cuûa ngaân
laïi
Laø nghieäp vuï söû duïng caùc nguoàn voán cuûa ngaân haøng, laø nghieäp vuï quan troïng
haû naêng toàn taïi vaø hoaït ñoäng cuûa NHTM. Ñaây laø nghieäp
tieàn göûi tieát kieäm khoâng kyø haïn cuûa daân cö. Loaïi naøy tuy bieán ñoäng thöôøng
xuyeân nhöng noù vaãn coù ñöôïc moät soá dö oån ñònh do soá tieàn göûi vaøo vaø ruùt ra
trong moät thôøi kyø neân ngaân haøng söû duïng cho vay ngaén haïn. Muïc ñích ngöôøi
göûi tieàn laø ñeå höôûng nhöõng dòch vuï thanh toaùn neân laõi suaát seõ raát thaáp.
Tieàn göûi coù kyø haïn: laø loaïi tieàn göûi maø khaùch haøng chæ ñöôïc quyeàn ruùt ra sau
moät thôøi haïn nhaát ñònh hoaëc muoán ruùt ra phaûi baùo tröôùc, muïc ñích ngö
tieàn laø höôûng laõi neân laõi suaát cao hôn tieàn göûi khoâng kyø haïn. Bao goàm tieàn
göûi coù kyø haïn cuûa caùc toå chöùc kinh teá, tieàn göûi tieát kieäm coù kyø haïn cuûa daân
cö, ñaây laø nguoàn voán töông ñoái oån ñònh neân ngaân haøng coù theå chuû ñoäng söû
duïng chuùng ñeå cho vay trung vaø daøi haïn.
uoàn voán ñi vay coù vò trí quan troïng trong toång nguoàn voán cuûa NHTM thoâng
vieäc phaùt haønh caùc loaïi kyø phieáu, traùi p
haøng… nhaèm boå sung nguoàn voán hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng khi voán töï coù vaø voán
tieàn göûi chöa ñaùp öùng ñuû yeâu caàu kinh doanh. Nguoàn voán naøy bao goàm voán vay
cuûa NHNN thoâng qua nghieäp vuï taùi caáp voán (taùi chieát khaáu, taùi caàm coá, cho vay
laïi thoâng qua hôïp ñoàng tín duïng), vay cuûa caùc NHTM khaùc thoâng qua thò tröôøng
tieàn teä, thò tröôøng lieân ngaân haøng vaø voán vay cuûa caùc toå chöùc, tieàn teä quoác teá.
Nhö vaäy, vieäc ñaåy maïnh huy ñoäng voán cuûa NHTM laø moät trong nhöõng vaán ñeà
quan troïng cuûa chieán löôïc kinh doanh, taïo nguoàn voán ñeå cho vay nhaèm ñem
hieäu quaû cho NHTM.
1.1.4.2 Nghieäp vuï coù:
nhaát, quyeát ñònh ñeán k
vuï söû duïng caùc nguoàn voán ñaõ hình thaønh cuûa NHTM, bao goàm nhöõng nghieäp vuï sau:
– Thieát laäp döï tröõ: laø moät phaàn nguoàn voán khoâng söû duïng ñeán ñeå ñaûm baûo khaû
naêng thanh toaùn thöôøng xuyeân cuûa khaùch haøng vaø baûn thaân ngaân haøng. Ñaây
laø caùc khoaûn maø NHTM phaûi duy trì nhaèm ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu thanh toaùn
moät caùch kòp thôøi vaø ñaûm baûo quyeàn lôïi cho khaùch haøng khi NHTM gaëp ruûi ro
8
¨ Tieàn maët taïi quyõ: NHTM phaûi döï tröõ moät soá tieàn taïi quyõ theo moät tyû leä
nhaát ñònh ñeå ñaùp öùng nhu caàu thanh toaùn hoaëc ruùt tieàn maët cuûa khaùch
haøng.
¨ Tieàn göûi taïi NHNN: Theo quy ñònh, NHTM duy trì möùc döï tröõ baét buoäc
theo quy ñònh vaø phaàn coøn laïi duøng ñeå giao hoaùn seùc vaø thanh toaùn nôï ñoái
vôùi caùc toå chöùc tín duïng vaø NHTM khaùc.
¨ Tieàn göûi taïi caùc NHTM vaø TCTD khaùc ñeå ñaùp öùng nhu caàu thanh toaùn,
chuyeån tieàn khaùc ñòa phöông cuûa khaùch haøng. Soá naøy cao hay thaáp tuyø
theo möùc ñoä quan heä vôùi ñaïi lyù vaø soá löôïng ñaïi lyù.
– Caáp tín duïng:
Phaàn lôùn nguoàn voán coøn laïi NHTM duøng ñeå caáp tín duïng cho caùc ñôn vò toå chöùc
kinh teá ñaùp öùng nhu caàu veà voán saûn xuaát kinh doanh trong neàn kinh teá. Nghieäp
vuï naøy khoâng nhöõng coù yù nghóa ñoái vôùi toaøn boä neàn kinh teá xaõ hoäi maø coøn ñoái
baûn thaân NHTM vì nhôø cho vay maø taïo ra nguoàn thu nhaäp chuû yeáu ñeå töø ñoù maø
boài hoaøn laõi tieàn göûi cho khaùch haøng, buø ñaép chi phí kinh doanh vaø taïo ra lôïi
nhuaän cho ngaân haøng. Tuy nhieân, hoaït ñoäng cho vay laø moät hoaït ñoäng ñaày ruûi ro.
Vì vaäy caàn phaûi quaûn lyù caùc khoaûn cho vay moät caùch chaët cheõ ñeâå ngaên ngöøa
hoaëc giaûm thieåu ruûi ro.
Caùc loaïi cho vay cuûa NHTM khaù phong phuù, caên cöù vaøo phöông phaùp cho vay,
thôøi haïn cho vay, muïc ñích söû duïng voán vay vaø tính chaát luaân chuyeån voán… seõ
coù nhöõng loaïi cho vay phuø hôïp, nhöng duø laø loaïi cho vay naøo cuõng phaûi ñaûm baûo
nguyeân taéc, ñieàu kieän vaø ñaûm baûo tieàn vay.
– Nghieäp vuï ñaàu tö :
Khoaûn muïc ñaàu tö coù vò trí quan troïng thöù hai sau khoaûn muïc cho vay, noù mang
laïi khoaûn thu nhaäp lôùn ñaùng keå cho NHTM. Trong nghieäp vuï naøy, NHTM duøng
nguoàn voán cuûa mình vaø nguoàn voán oån ñònh khaùc ñeå tieán haønh ñaàu tö tröïc tieáp
hoaëc giaùn tieáp nhaèm mang laïi theâm thu nhaäp vaø phaân taùn ruûi ro.
Ngaân haøng ñaàu tö tröïc tieáp baèng caùch duøng voán töï coù ñeå huøn voán lieân doanh,
lieân keát hoaëc thaønh laäp nhöõng coâng ty môùi.
Ngaân haøng ñaàu tö giaùn tieáp vaøo caùc loaïi chöùng khoaùn nôï nhö mua traùi phieáu
chính phuû, traùi phieáu chính quyeàn ñòa phöông, traùi phieáu coâng ty… ñeå söû duïng
nguoàn voán thöøa nhaèm muïc ñích thu lôïi nhuaän.
9
1.1.4.3 Nghieäp vuï kinh doanh dòch vuï ngaân haøng
Ñaây laø nghieäp vuï kinh doanh dòch vuï maø NHTM thöïc hieän theo söï uûy nhieäm cuûa
khaùch haøng ñeå ñöôïc höôûng caùc khoaûn phí vaø hoa hoàng. Bao goàm caùc dòch vuï
ngaân haøng nhö thanh toaùn trong nöôùc vaø quoác teá, baûo laõnh, uûy thaùc, cho thueâ keùt
saét, moâi giôùi, tö vaán, theû tín duïng…. Ngoaøi ra coù theâm hoaït ñoäng kinh doanh mua
baùn ngoaïi teä, vaøng, baïc, ñaù quyù.
Vieäc taän duïng caùc nguoàn thu töø nghieäp vuï kinh doanh dòch vuï laøm taêng lôïi
nhuaän, ít ruûi ro hôn nghieäp vuï cho vay, ña daïng hoùa hoaït ñoäng, goùp phaàn naâng
cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng ñaõ ñöôïc nhieàu NHTM ngaøy
caøng quan taâm vaø môû roäng.
1.2. HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG KINH DOANH CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG
THÖÔNG MAÏI.
1.2.1. Khaùi nieäm veà hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc Ngaân haøng
thöông maïi
Hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc NHTM laø moät phaïm truø kinh teá, phaûn
aùnh trình ñoä söû duïng caùc nguoàn löïc ñaõ coù ñeå ñaït ñöôïc keát quaû cao nhaát vôùi toång
chi phí thaáp nhaát.
Hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa NHTM ñöôïc ño löôøng moät caùch toång quaùt
thoâng qua tyû leä giöõa lôïi nhuaän ñoái vôùi toång taøi saûn vaø voán chuû sôû höõu. Lôïi nhuaän
phaûn aùnh khaû naêng sinh lôøi cuûa NHTM, noù ñöôïc quyeát ñònh bôûi möùc laõi thu ñöôïc
töø caùc khoaûn cho vay vaø ñaàu tö, bôûi nguoàn thu töø hoaït ñoäng dòch vuï, bôûi quy moâ,
chaát löôïng vaø thaønh phaàn cuûa caùc taøi saûn coù.
Hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc NHTM quyeát ñònh tröïc tieáp tôùi vaán ñeà
toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa moãi ngaân haøng. Neáu NHTM hoaït ñoäng coù hieäu quaû kinh
doanh thì uy tín cuûa ngaân haøng ñoù seõ ñöôïc taêng leân, ngöôøi göûi tieàn seõ yeân taâm vaø
tin töôûng vaø do ñoù coâng taùc huy ñoäng voán cuûa ngaân haøng seõ ñöôïc thuaän lôïi vaø
phaùt trieån. Treân cô sôû nguoàn voán huy ñoäng taêng ñoù NHTM môùi coù khaû naêng môû
roäng quy moâ hoaït ñoäng kinh doanh cuûa mình vaø taïo ra ñöôïc lôïi nhuaän ngaøy caøng
cao, tích luõy ñöôïc nhieàu vaø coù ñieàu kieän naâng cao chaát löôïng phuïc vuï ñeå thu huùt
khaùch haøng vaø taïo ra hieäu quaû ngaøy caøng taêng. Chính vì vaäy maø caùc NHTM coi
hieäu quaû laø muïc tieâu quan troïng haøng ñaàu cuûa hoaït ñoäng kinh doanh.
Vieäc phaân tích hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh NHTM thoâng qua caùc tyû soá phaûi
ñöôïc xem xeùt qua nhieàu thôøi kyø khaùc nhau ñeå thaáy ñöôïc xu höôùng phaùt trieån vaø
quy luaät vaän ñoäng cuûa chuùng, ngoaøi ra vieäc nghieân cöùu coøn phaûi döïa vaøo thöïc
10
tieãn hoaït ñoäng cuûa chính ngaân haøng ñang phaân tích, ñi saâu vaøo töøng boä phaän caáu
thaønh chæ tieâu phaân tích, töø ñoù seõ deã daøng xaùc ñònh nguyeân nhaân taêng giaûm cuûa
caùc chæ tieâu, vaø deã daøng tìm ra ñöôïc caùc bieän phaùp giaûi quyeát thích hôïp.
1.2.2. Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM
Hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc NHTM ñöôïc ñaùnh giaù thoâng qua naêng
löïc taøi chính cuûa ngaân haøng ñöôïc theå hieän ôû caùc chæ tieâu giôùi thieäu trong phaàn
naøy vaø naêng löïc veà hoaït ñoäng kinh doanh ñöôïc theå hieän thoâng qua vieäc phaân tích
caùc nhaân toá aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng trong phaàn tieáp
theo.
Ñeå ñaûm baûo cho hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM ñöôïc oån ñònh vaø ngaøy caøng
phaùt trieån thì vieäc phaûi ñaûm baûo veà caùc chæ tieâu an toaøn trong hoaït ñoäng ngaân
haøng laø ñieàu caàn thieát.
1.2.2.1. Caùc chæ tieâu ñaûm baûo an toaøn trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa NHTM
Chæ tieâu an toaøn voán toái thieåu
Ñaây laø moät chæ tieâu raát quan troïng nhaèm ñaùnh giaù möùc ñoä an toaøn veà voán cuûa
caùc NHTM. Tyû soá naøy giuùp xaùc ñònh khaû naêng buø ñaép caùc ruûi ro baèng nguoàn voán
töï coù cuûa ngaân haøng.
ro
ruûi
coù
saûn
taøi
Toång
coù
töï
Voán
thieåu
toái
toaøn
an
voán
leä
Tyû
=
Voán töï coù cuûa ngaân haøng bao goàm voán töï coù caáp 1 vaø voán töï coù caáp 2. Troïng taâm
cuûa voán töï coù caáp 1 laø voán ñieàu leä (hay goïi laø voán goùp) vaø caùc quyõ döï tröõ. Ñaây laø
nguoàn voán cô baûn quyeát ñònh söï toàn taïi cuûa moïi heä thoáng ngaân haøng. Noù coù vai
troø quan troïng trong vieäc taïo ra lôïi nhuaän vaø khaû naêng caïnh tranh cho NHTM.
Voán töï coù caáp 2 laø nguoàn voán boå sung, bao goàm voán do ñaùnh giaù laïi taøi saûn coá
ñònh vaø caùc khoaûn khaùc nhö khoaûn nôï ñöôïc xem nhö voán.
Taøi saûn coù ruûi ro laø nhöõng khoaûn muïc taøi saûn coù ñöôïc phaûn aùnh trong vaø ngoaøi
baûng toång keát taøi saûn coù theå bò toån thaát trong quaù trình kinh doanh nhö cho vay
khoâng thu ñöôïc nôï, ngaân haøng phaûi traû tieàn thay khaùch haøng ñöôïc baûo laõnh,…
Döïa vaøo hình thöùc quaûn lyù taøi saûn, taøi saûn coù ruûi ro bao goàm taøi saûn coù ruûi ro noäi
baûng vaø taøi saûn coù ruûi ro ngoaïi baûng. Ngoaïi tröø caùc taøi saûn ñöôïc xem nhö khoâng
coù ruûi ro nhö tieàn maët, tieàn göûi taïi NHNN, moãi taøi saûn coù coøn laïi ñeàu coù möùc ñoä
ruûi ro nhaát ñònh. Thoâng thöôøng ruûi ro ñöôïc chia thaønh möùc 0%, 20%, 50%, 100%
töông öùng vôùi caùc xeáp loaïi taøi saûn coù bình thöôøng, taøi saûn coù keùm tieâu chuaån, taøi
saûn coù nghi ngôø vaø taøi saûn coù bò maát traéng.
11
Caùc hoaït ñoäng ngoaïi baûng ngaøy caøng nhieàu vaø coù ruûi ro laøm höôûng ñeán söï phaùt
trieån beàn vöõng cuûa ngaân haøng khoâng thua keùm gì caùc taøi saûn noäi baûng, do ñoù
phaûi ñaùnh giaù caùc ruûi ro cuûa taøi saûn ngoaïi baûng ñeå ñaûm baûo an toaøn veà voán. Taát
caû caùc cam keát ngoaïi baûng phaûi ñöôïc chuyeån ñoåi thaønh löôïng tín duïng töông
ñöông baèng caùch nhaân löôïng taøi saûn ngoaïi baûng vôùi heä soá chuyeån ñoåi töông öùng.
Heä soá chuyeån ñoåi ñöôïc tính cho töøng giao dòch ngoaïi baûng khaùc nhau. Sau ñoù
nhaân vôùi heä soá ruûi ro tuøy theo vieäc öôùc tính ruûi ro tín duïng ñoái vôùi töøng giao dòch
ngoaïi baûng ñeå coù ñöôïc toång taøi saûn coù ruûi ro ngoaïi baûng.
Giôùi haïn tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng
Ñeå kieåm soaùt vaø haïn cheá ruûi ro veà tín duïng, NHNN ñaõ quy ñònh giôùi haïn tín
duïng ñoái vôi khaùch haøng. Caên cöù vaøo tyû leä dö nôï cuûa töøng khaùch haøng hay nhoùm
khaùch haøng maø caùc NHTM coù caùch toå chöùc theo doõi rieâng. Quy ñònh cuï theå giôùi
haïn tín duïng ñoái vôùi khaùch haøng ñöôïc theå hieän ôû Quyeát ñònh soá 457/2005/QÑ-
NHNN ngaøy 19/04/2005.
Tyû leä toái ña cuûa nguoàn voán ngaén haïn ñeå söû duïng cho vay trung daøi haïn.
Ñeå hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng ñöôïc dieãn ra thoâng suoát, caàn phaûi caân
ñoái ñöôïc nguoàn voán huy ñoäng vaø cho vay. Moïi ngaân haøng ñeàu nhaän thaáy raèng
duøng tieàn göûi ngaén haïn ñeå cho vay trung daøi haïn ñeàu ñem laïi khoaûn lôïi nhuaän toái
ña. Khi thöïc hieän nghieäp vuï naøy ngaân haøng coù moät nieàm tin laø khaùch haøng seõ göûi
laïi soá tieàn ñoù khi ñaùo haïn nhöng chaúng may ngaân haøng khoâng giöõ ñöôïc söï tín
nhieäm, khaùch haøng seõ keùo nhau ñeán ruùt tieàn trong khi ñoù caùc khoaûn cho vay
trung daøi haïn khoâng theå naøo thu hoài ngay ñöôïc vaø keát quaû laø söï vôõ nôï chaén chaén
khoâng theå traùnh khoûi. Do ñoù ngaân haøng moät maët toái ña hoùa lôïi nhuaän, maët khaùc
phaûi ñaûm baûo an toaøn theo Quyeát ñònh soá 457/2005/QÑ-NHNN ngaøy 19/04/2005
thì tyû leä toái ña cuûa nguoàn voán ngaén haïn TCTD ñeå söû duïng cho vay trung daøi haïn
ñoái vôùi NHTM laø 40%, ñoái vôùi TCTD khaùc laø 30%.
Phaân loaïi cho vay vaø möùc trích laäp döï phoøng ruûi ro.
Ñeå ñaûm baûo chaát löôïng tín duïng cuõng nhö theo doõi kieåm soaùt ñöôïc nôï vay thì
caùc NHTM tieán haønh phaân chia nhoùm nôï theo Quyeát ñònh soá 493/2005/QÑ-
NHNN ngaøy 22/04/2005. Hieän nay, nôï vay cuûa caùc NHTM ñöôïc chia laøm 5
nhoùm töông öùng vôùi khaû naêng traû nôï cuûa khaùch haøng, möùc ñoä ruûi ro cuûa caùc
khoaûn nôï ñoù. Ñeå ñaûm baûo hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng ñieãn ra thoâng suoát khi xaûy
ra söï coá cuûa caùc khoaûn nôï vay xaáu, caùc NHTM tieán haønh trích laäp döï phoøng ruûi
ro ñeå xöû lyù. Töông öùng vôùi möùc ñoäâ ruûi ro cuûa töøng nhoùm maø tyû leä trích döï phoøng
12
ruûi ro khaùc nhau, cuï theå nhoùm 5 tyû leä trích 100%, nhoùm 4 laø 50%, nhoùm 3 laø
20%, nhoùm 2 laø 5%, nhoùm 1 laø 0%.
1.2.2.2. Caùc chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa caùc Ngaân haøng thöông maïi
1.2.2.2.1. Chæ tieâu veà khaû naêng sinh lôïi
Tyû leä ROA (Return on Assets)
%
100
*
coù
saûn
taøi
Toång
thueá)
sau
nhuaän
(lôïi
roøng
nhuaän
Lôïi
ROA =
Tyû leä naøy phaûn aùnh hieäu quaû kinh doanh treân moät ñôn vò taøi saûn coù cuûa ngaân
haøng, laø thöôùc ño hieäu quaû ñaàu tö cuûa ngaân haøng bôûi vì moïi taøi saûn coù ñeàu laø
nhöõng khoaûn ñaàu tö sinh laõi moãi ngaøy ngoaïi tröø hai loaïi taøi saûn tieàn maët vaø taøi
saûn coá ñònh.
Chæ tieâu ROA giuùp nhaø quaûn trò thaáy ñöôïc khaû naêng bao quaùt cuûa ngaân haøng
trong vieäc taïo ra thu nhaäp töø taøi saûn coù. ROA cao khaúng ñònh hieäu quaû kinh
doanh toát, ngaân haøng coù cô caáu taøi saûn coù hôïp lyù, coù söï ñieàu ñoäng ñoåi linh hoaït
giöõa caùc khoaûn muïc treân taøi saûn coù tröôùc nhöõng bieán ñoäng cuûa neàn kinh teá. Do
vaäy ROA coøn phaûn aùnh khaû naêng thích öùng cuûa ban laõnh ñaïo ngaân haøng tröôùc
nhöõng thay ñoåi chung cuûa neàn kinh teá.
Ñeå taêng ROA, caùc ngaân haøng phaûi tìm caùch gia taêng caùc khoaûn muïc taøi saûn coù
sinh lôøi. Trong caùc khoaûn muïc cuûa toång taøi saûn thì cho vay laø khoaûn ñem laïi lôïi
nhuaän chuû yeáu cho ngaân haøng. Vì muïc ñích toái ña hoùa lôïi nhuaän maø ngaân haøng
gia taêng khoaûn ñaàu tö tín duïng, maø ñaây laø khoaûn chöùa ñöïng nhieàu ruûi ro nhaát.
Nhö vaäy tyû leä ROA caøng cao theå hieän möùc ñoä ruûi ro caøng cao mang laïi töø toång
taøi saûn coù.
Tyû leä ROE ( Return on Equity)
%
100
*
höõu
sôû
chuû
Voán
thueá)
sau
nhuaän
(lôïi
roøng
nhuaän
Lôïi
ROE =
Chæ tieâu naøy ño löôøng hieäu quaû söû duïng moät ñoàng voán chuû sôû höõu, ño löôøng khaû
naêng laønh maïnh trong hoaït ñoäng cuûa moät ngaân haøng. Do tyû leä ROE phaûn aùnh lôïi
nhuaän kieám ñöôïc töø moät ñôn vò voán chuû sôû höõu. Voán chuû sôû höõu bao goàm voán
cuûa ngaân haøng vaø caùc quyõ döï tröõ, qua ñoù tyû leä naøy cho bieát khaû naêng söû duïng
voán coå phaàn cuûa ngaân haøng neân ROE coù yù nghóa quan troïng ñoái vôùi coå ñoâng.
ROE caøng lôùn cho thaáy keát quaû hoaït ñoäng treân voán coå phaàn cuûa ngaân haøng toát.
13
Moái quan heä giöõa ROA vaø ROE
Trong phaân tích hieäu quaû hoaït ñoäng, caùc nhaø quaûn trò ngaân haøng luoân quan taâm
ñeán hai chæ tieâu ROA vaø ROE, vaø hai chæ tieâu naøy coù moái quan heä chaët cheõ vôùi
nhau thoâng qua coâng thöùc sau ñaây :
sôû höõu
chuû
Voán
saûn
taøi
Toång
x
saûn
taøi
Toång
roøng
nhuaän
Lôïi
sôû höõu
chuû
Voán
roøng
nhuaän
Lôïi
ROE
=
=
sôû höõu
chuû
Voán
saûn
taøi
Toång
x
ROA
ROE =
Moái quan heä naøy cho thaáy ROE raát deã bieán ñoäng do tyû soá toång taøi saûn treân voán
chuû sôû höõu luoân lôùn hôn 1 nhieàu laàn, vì vaäy ROE coù ñoä nhaïy cao hôn ROA gaáp
nhieàu laàn. Coâng thöùc naøy coøn tính toaùn ñöôïc khaû naêng söû duïng voán chuû sôû höõu
cuûa ngaân haøng thoâng qua tyû soá toång taøi saûn treân voán chuû sôû höõu, coù nghóa laø
ngaân haøng coù ROA thaáp nhöng vaãn coù theå ñaït ROE cao vôùi ñieàu kieän naâng cao
tyû troïng voán huy ñoäng.
Tuy nhieân, neáu ROE quaù lôn so vôùi ROA cho thaáy voán chuû sôû höõu cuûa ngaân
haøng chieám tyû troïng nhoû hôn so vôùi toång nguoàn voán. Nhö vaäy lôïi nhuaän cuûa ngaân
haøng chuû yeáu phuï thuoäc vaøo voán huy ñoäng, vì vaäy coù theå aûnh höôûng ñeán möùc ñoä
an toaøn trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng.
Môû roäng chæ tieâu ROA
coù
saûn
taøi
Toång
Thueá
–
phí
chi
Toång
–
nhaäp
thu
Toång
coù
saûn
taøi
Toång
roøng
nhuaän
Lôïi
ROA
=
=
coù
saûn
taøi
Toång
Thueá
–
coù
saûn
taøi
Toång
laõi
ngoaøi
Chi
–
laõi
ngoaøi
Thu
–
coù
saûn
taøi
Toång
laõi
töø
Chi
–
laõi
töø
Thu
ROA =
Vieäc phaân ra caùc tyû leä nhö vaäy raát coù ích cho vieäc giaûi thích söï thay ñoåi trong
traïng thaùi taøi chính cuûa ngaân haøng. Töø ñoù, nhaø quaûn trò coù theå choïn caùc phöông
aùn khaùc nhau ñeå giaûm thieåu ñaàu tö vaøo caùc danh muïc ít hieäu quaû, ñoàng thôøi quaûn
lyù chaët cheõ caùc danh muïc taøi saûn coù ñeå coù theå vöøa ñaùp öùng nhu caàu thanh khoaûn
vöøa coù theå ñaït ñöôïc lôïi nhuaän cao.
Môû roäng chæ tieâu ROE
sôû höõu
chuû
Voán
saûn
taøi
Toång
x
saûn
taøi
Toång
nhaäp
thu
Toång
x
nhaäp
thu
Toång
roøng
nhuaän
Lôïi
sôû höõu
chuû
Voán
roøng
nhuaän
Lôïi
ROE
=
=
(1) (2) (3)
nhaäp
thu
Toång
roøng
nhuaän
Lôïi
lôøi
sinh
leä
Tyû
(1)
=
14
Tyû leä naøy phaûn aùnh hieäu quaû quaûn lyù chi phí cuûa ngaân haøng.
saûn
taøi
Toång
nhaäp
thu
Toång
saûn
taøi
duïng
söû
quaû
hieäu
leä
Tyû
(2)
=
Tyû leä naøy phaûn aùnh caùc chính saùch quaûn lyù caùc danh muïc ñaàu tö cuûa ngaân haøng
(ñaëc bieät laø caáu truùc vaø thu nhaäp cuûa taøi saûn)
sôû höõu
chuû
Voán
saûn
taøi
Toång
sôû höõu
chuû
voán
leä
Tyû
(3)
=
Tyû leä naøy phaûn aùnh chính saùch ñoøn baåy veà taøi chính töùc laø vieäc löïa choïn nguoàn
voán ñeå taøi trôï cho hoaït ñoäng ngaân haøng (nôï hay voán chuû sôû höõu).
Toång thu nhaäp cuûa ngaân haøng bao goàm taát caû caùc nguoàn thu töø caùc saûn phaåm,
dòch vuï. Cuï theå bao goàm caùc khoaûn thu töø laõi cho vay, töø hoaït ñoäng ñaàu tö, töø
hoaït ñoäng kinh doanh ngoaïi hoái, hoaït ñoäng treân thò tröôøng lieân ngaân haøng, caùc
khoaûn thu dòch vuï vaø thu khaùc.
1.2.2.2.2. Chæ tieâu veà quy moâ vaø chaát löôïng tín duïng
Hoaït ñoäng tín duïng laø moät hoaït ñoäng kinh doanh truyeàn thoáng nhöng laïi laø hoaït
ñoäng kinh doanh chuû yeáu cuûa caùc NHTM hieän nay. Theo soá lieäu thoáng keâ cuûa
caùc NHTM thì taøi saûn sinh lôøi veà caùc khoaûn cho vay thöôøng chieám tyû troïng lôùn
khoaûng 60% ñeán 70% toång taøi saûn coù. Ñaây laø nghieäp vuï mang laïi lôïi nhuaän chuû
yeáu cho ngaân haøng. Do ñoù vieäc xem xeùt quy moâ cuõng nhö chaát löôïng tín duïng laø
vieäc laøm raát caàn thieát trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng. Caùc chæ tieâu
lieân quan ñeán tín duïng nhö sau:
ñoäng
huy
voán
Toång
nôï
dö
Toång
voán
duïng
söû
leä
Tyû
=
Tyû leä naøy cho bieát hieäu quaû ñaàu tö tín duïng cuûa voán huy ñoäng vaø giuùp so saùnh
khaû naêng cho vay vôùi khaû naêng huy ñoäng voán cuûa ngaân haøng. Thöôøng tyû soá naøy
ñaït töø 0,6 ñeán 0,7 laø toát vì theå hieän ngaân haøng ñaõ söû duïng hieäu quaû ñoàng voán huy
ñoäng vaøo caùc hoaït ñoäng mang laïi thu nhaäp vaø ñaûm baûo an toaøn.
coù
saûn
taøi
Toång
nôï
dö
Toång
coù
saûn
taøi
/Toång
nôï
dö
toång
leä
Tyû
=
Tyû leä naøy cho bieát quy moâ cuûa hoaït ñoäng tín duïng cuûa NHTM. Thoâng thöôøng tyû
troïng hoaït ñoäng tín duïng chieám töø 60% ñeán 70% toång taøi saûn cuûa ngaân haøng.
nôï
dö
Toång
haïn
quaù
Nôï
haïn
quaù
nôï
leä
Tyû
=
15
Tyû leä naøy xaùc ñònh chaát löôïng tín duïng cuûa NHTM, ñaây laø maáu choát ñeå cho
NHTM tröôùc heát laø toàn taïi vaø sau ñoù laø nuoâi soáng naêng löïc caïnh tranh. Do ñoù
chaát löôïng tín duïng ngaân haøng trôû thaønh yeáu toá quan troïng theå hieän hieäu quaû
hoaït ñoäng. Vieäc caùc NHTM xaây döïng quy trình caáp phaùt tín duïng laø ñeå ñaûm baûo
chaát löôïng tín duïng. Tyû leä nôï quaù haïn caøng cao thì chaát löôïng tín duïng cuûa ngaân
haøng caøng keùm.
1.3. NHAÂN TOÁ AÛNH HÖÔÛNG ÑEÁN HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG KINH
DOANH CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI
Beân caïnh nhöõng chæ tieâu theå hieän naêng löïc taøi chính cuûa ngaân haøng, ñeå naâng cao
hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh thì moãi ngaân haøng caàn chuù yù theâm khaû naêng caïnh
tranh cuûa mình thoâng qua vieäc phaân tích moâi tröôøng beân ngoaøi vaø beân trong aûnh
höôûng ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng.
1.3.1. Moâi tröôøng beân ngoaøi
1.3.1.1. Moâi tröôøng vó moâ
Caùc yeáu toá kinh teá.
Caùc yeáu toá kinh teá coù aûnh höôûng ñeán khaû naêng taïo lôïi nhuaän, khaû naêng oån ñònh
vaø phaùt trieån vöõng maïnh cuûa caùc NHTM. Baát cöù söï bieán ñoäng naøo cuûa laïm phaùt,
taêng tröôûng kinh teá xaõ hoäi, chính saùch tieàn teä,… cuõng laø nhaân toá aûnh höôûng ñeán
hieäu quaû hoaït ñoäng kinh doanh cuûa caùc NHTM, thaäm chí coøn taïo ra khuûng hoaûng
do taùc ñoäng laây lan cuûa kinh teá thò tröôøng.
Taêng tröôûng kinh teá cao hay thaáp ñeàu aûnh höôûng ñeán hieäu quaû hoaït ñoäng kinh
doanh cuûa caû heä thoáng NHTM. Aûnh höôûng roõ reät nhaát cuûa taêng tröôûng kinh teá
ñoái vôùi hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa NHTM laø aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng huy ñoäng
voán vaø hoaït ñoäng tín duïng cuûa caùc NHTM. Gaén vôùi quaù trình taêng tröôûng cao laø
nhu caàu voán cuõng taêng cao. Taêng tröôûng kinh teá moät caùch oån ñònh, an toaøn vaø
hieäu quaû chính laø neàn taûng ñeå hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng coù hieäu quaû.
Caùc yeáu toá xaõ hoäi, vaên hoùa.
Caùc yeáu toá xaõ hoäi aûnh höôûng ñeán hoaït ñoäng kinh doanh cuûa ngaân haøng nhö trình
ñoä daân trí, taäp quaùn söû duïng tieàn maët vaø söï hieåu bieát cuûa ngöôøi daân veà heä thoáng
ngaân haøng. Baát kyø doanh nghieäp naøo muoán hoaït ñoäng kinh doanh ñeàu tìm hieåu
phong tuïc taäp quaùn, caùc yeáu toá vaên hoùa ñaëc tröng cuûa daân toäc ñoù. Yùeáu toá naøy
aûnh höôûng lôùn hieäu quaû kinh doanh cuûa ngaân haøng. Trong xu theá caïnh tranh hieän
nay, caùc ngaân haøng Vieät Nam seõ phaùt huy ñöôïc öu theá naøy vì khoâng ai hieåu roõ
Vieät Nam baèng ngöôøi Vieät.
16
Caùc yeáu toá chính trò, chính saùch vaø phaùp luaät.
Neáu heä thoáng phaùp luaät (Luaät, phaùp leänh, nghò ñònh, thoâng tö, quy ñònh,..) minh
baïch, roõ raøng, kòp thôøi, ñoàng boä vaø hieäu löïc seõ coù aûnh höôûng raát lôùn ñeán hieäu
quaû hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM. Töø ñoù caùc NHTM môùi huy ñöôïc quyeàn chuû ñoäng,
linh hoaït trong hoaït ñoäng kinh doanh vaø yeân taâm raèng mình ñaõ thöïc hieän ñuùng
phaùp luaät.
Maët khaùc, cuøng vôùi söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá thò tröôøng, hoaït ñoäng cuûa caùc
NHTM cuõng ña daïng, bieán ñoåi vaø phaùt trieån khoâng ngöøng, vì vaäy heä thoáng phaùp
lyù ñònh kyø phaûi boå sung, ñieàu chænh moät caùch kòp thôøi cho phuø hôïp vôùi thöïc tieãn.
Yùeáu toá khoa hoïc, coâng ngheä.
Vôùi söï phaùt trieån cuûa coâng ngheä thoâng tin vaø vieãn thoâng ñaõ taïo ñieàu kieän cho
vieäc naâng cao naêng suaát lao ñoäng, giaûm chi phí ñaàu vaøo, ñaåy nhanh quaù trình
cung caáp caùc saûn phaåm vaø dòch vuï vôùi chi phí thaáp nhaát, tieän lôïi nhaát, nhanh
choùng vaø kòp thôøi seõ thuaän lôïi hôn trong vieäc thu huùt khaùch haøng, töø ñoù laøm cho
hieäu quaû hoaït ñoäng ñöôïc naâng cao.
Söï phaùt trieån cuûa coâng ngheä thoâng tin vaø vieãn thoâng cuõng goùp phaàn vaøo vieäc hoäi
nhaäp vaø quoác teá hoùa caùc hoaït ñoäng giao dòch cuûa NHTM, töø ñoù hieäu quaû hoaït
ñoäng cuûa ngaân haøng ngaøy caøng ñöôïc môû roäng vaø naâng cao.
1.3.1.2. Moâi tröôøng vi moâ
Ñoái thuû caïnh tranh hieän taïi
Trong neàn kinh teá thò tröôøng, vì lôïi ích cuûa baûn thaân mình neân caùc NHTM phaûi
caïnh tranh vôùi nhau. Caùc ngaân haøng caïnh tranh gay gaét vôùi nhau ñeå chieám thò
phaàn, khaùch haøng thoâng qua vieäc gia taêng voán, coâng ngheä, chính saùch saûn phaåm
dòhc vuï, quan taâm chaêm soùc khaùch haøng. Söï caïnh tranh giöõa caùc NHTM seõ
khuyeán khích caùc ngaân haøng söû duïng vaø phaân boå caùc nguoàn löïc taøi chính coù hieäu
quaû hôn. Keát quaû cuûa quaù trình caïnh tranh ngaân haøng naøo coù hoaït ñoäng coù hieäu
quaû seõ toàn taïi vaø phaùt trieån, ngaân haøng naøo hoaït ñoäng keùm hieäu quaû seõ thu heïp
phaïm vi hoaït ñoäng vaø bò thò tröôøng ñaøo thaûi.
Ñoái thuû caïnh tranh tieàm aån
Khi hoäi nhaäp dieãn ra nhöõng raøo caûn veà phaùp lyù nhaèm haïn cheá caùc hoaït ñoäng kinh
doanh cuûa caùc Ngaân haøng nöôùc ngoaøi vaø lieân doanh ñöôïc gôõ boû. Khi ñoù söùc eùp
caïnh tranh ñoái vôùi caùc NHTM Vieät Nam seõ taêng leân. Söï coï saùt vôùi caùc Ngaân
17
haøng nöôùc ngoaøi cuõng seõ laø ñoäng löïc thuùc ñaåy coâng cuoäc ñoåi môùi vaø caûi caùch
ngaân haøng ñem laïi hieäu quaû hoaït ñoäng cao hôn.
Khaùch haøng
Khaùch haøng laø moät boä phaän raát quan troïng goùp phaàn vaøo söï thaønh coâng cuûa ngaân
haøng. Chuùng ta caàn ñieàu tra tình hình daân cö, sôû thích cuûa töøng boä phaän daân cö
ñeå kòp thôøi ñaùp öùng caùc nhu caàu cuûa hoï baèng caùc saûn phaåm, dòch vuï töông öùng.
1.3.2. Moâi tröôøng beân trong.
Naêng löïc taøi chính
Ñaây laø yeáu toá theå hieän quy moâ hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng, baát kyø ngaân haøng naøo
coù voán töï coù lôùn seõ coù khaû naêng huy ñoäng voán vaø cung öùng tín duïng cao. Trong
xu theá hoäi nhaäp vaø phaùt trieån, tình hình caïnh tranh gay gaét trong lónh vöïc taøi
chính, ngaân haøng giöõa caùc TCTD, vieäc taêng voán töï coù cuûa baûn thaân moãi ngaân
haøng heát söùc caàn thieát. Caùc ngaân haøng coù voán ñieàu leä töông ñoái lôùn ñaõ khoâng
ngöøng môû roäng quy moâ hoaït ñoäng, ña daïng hoùa saûn phaåm ñeå chieám thò phaàn,
naâng cao naêng löïc cung caáp dòch vuï vaø taïo ra nhieàu tieän ích cho khaùch haøng.
Cô caáu toá chöùc vaø ñieàu haønh
Söï yeáu keùm trong vieäc quaûn trò, ñieàu haønh vaø kieåm soaùt laø nhaân toá quan troïng
goùp phaàn laøm cho hoaït ñoäng cuûa NHTM keùm hieäu quaû. Naêng löïc quaûn trò phaûn
aùnh khaû naêng ñeà ra vaø löïa choïn nhöõng chieán löôïc kinh doanh phuø hôïp, mang laïi
hieäu quaû cao nhaát nhö caùc chieán löôïc veà hoaït ñoäng huy ñoäng voán, caáp tín duïng,
hoaït ñoäng thanh toaùn, dòch vuï, toå chöùc boä maùy… Caùc quy trình veà quaûn lyù nhö:
quaûn lyù taøi saûn coù, quaûn lyù ruûi ro tín duïng, quaûn trò ruûi ro thanh khoaûn, ruûi ro laõi
suaát…Töø ñoù taïo neân moät chuaån möïc cho hoaït ñoäng ngaân haøng thích nghi daàn vôùi
phöông thöùc quaûn trò hieän ñaïi.
Chính saùch phaùt trieån nguoàn nhaân löïc
Chaát löôïng cuûa ñoäi nguõ nhaân söï laø yeáu toá coù tính quyeát ñònh ñeán söï thaønh coâng
hay thaát baïi cuûa moät toå chöùc, chaát löôïng cuûa ñoäi nguõ nhaân söï theå hieän ôû trình ñoä
chuyeân moân, kyõ caøng nghieäp vuï, phaåm chaát ñaïo ñöùc, phong caùch öùng xöû phuø
hôïp vôùi coâng vieäc vaø vôùi moïi tình huoáng. NHTM laø moät doanh nghieäp ñaëc bieät
vôùi nhieàu hoaït ñoäng ña daïng vaø moái quan heä kinh teá vôùi nhieàu chuû theå kinh teá,
xaõ hoäi hoaït ñoäng trong nhöõng lónh vöïc khaùc nhau; nhaát laø hieän nay hoaït ñoäng
cuûa NHTM luoân gaén vôùi hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá thò tröôøng vaø saép tôùi seõ tieán
tôùi hoäi nhaäp quoác teá thì caøng ñoøi hoûi veà chaát löôïng cuûa ñoäi nguõ nhaân söï hôn nöõa.
18
Chuû tröông veà ñaàu tö ñeå phaùt trieån coâng ngheä ngaân haøng
Hieän nay vieäc öùng duïng coâng ngheä thoâng tin vaøo hoaït ñoäng ngaân haøng, ñaëc bieät
laø trong dòch vuï thanh toaùn vaø moät soá dòch vuï khaùc laø moät taát yeáu. Bôûi vì vieäc
hoaøn thieän vaø phaùt trieån caùc saûn phaåm dòch vuï ngaân haøng noù chæ ñem laïi hieäu
quaû khi vaø chæ khi döïa treân neàn taûng coâng ngheä ngaân haøng hieän ñaïi, tieân tieán. Do
ñoù, vieäc löïa choïn ñuùng coâng ngheä vaø söû duïng coù hieäu quaû coâng ngheä ñoù laø moät
khaâu quan troïng caàn phaûi quan taâm, xem xeùt ñeå taêng cöôøng naêng löïc caïnh tranh
vaø gia taêng hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa moãi NHTM.
Marketing
Marketing trong hoaït ñoäng cuûa caùc NHTM ñöôïc moâ taû laø moät quaù trình xaùc ñònh,
döï baùo, thieát laäp vaø ñaùp öùng thoûa maõn nhu caàu cuûa khaùch haøng ñoái vôùi saûn
phaåm, dòch vuï. Nhöõng noäi dung cô baûn cuûa marketing laø nghieân cöùu vaø phaân tích
khaû naêng cuûa thò tröôøng, löïa choïn thò tröôøng muïc tieâu, ñònh vò thöông hieäu, xaây
döïng thöông hieäu vaø caùc hoaït ñoäng chaêm soùc khaùch haøng. Quaù trình naøy thöïc
hieän toát seõ goùp phaàn naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng.
1.4. YÙ NGHÓA CUÛA VIEÄC NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ HOAÏT ÑOÄNG KINH
DOANH CUÛA CAÙC NGAÂN HAØNG THÖÔNG MAÏI.
Trong neàn kinh teá thò tröôøng khoâng ngöøng naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng kinh
doanh cuûa caùc NHTM coù yù nghóa raát to lôùn theå hieän qua caùc maët sau :
– Caùc NHTM hoaït ñoäng coù hieäu quaû seõ taêng cöôøng khaû naêng trung gian taøi
chính nhö naâng cao möùc huy ñoäng caùc nguoàn voán trong nöôùc vaø phaân boå
nguoàn voán ñoù vaøo nôi söû duïng coù hieäu quaû, goùp phaàn ñaùp öùng nhu caàu voán
ngaøy caøng taêng cho söï nghieäp coâng nghieäp hoùa hieän ñaïi hoùa ñaát nöôùc.
– Hoaït ñoäng caøng coù hieäu quaû thì vieäc cung öùng voán tín duïng vaø caùc dòch vuï
khaùc seõ coù chi phí caøng thaáp, töø ñoù goùp phaàn naâng cao naêng löïc caïnh tranh
cuûa caùc toå chöùc kinh teá, goùp phaàn thöùc ñaåy neàn kinh teá taêng tröôûng. Khi ñoù seõ
coù taùc ñoäng ngöôïc trôû laïi laøm cho NHTM phaùt trieån vaø hoaït ñoäng coù hieäu quaû hôn.
– Khi hoaït ñoäng coù hieäu quaû thì NHTM caøng coù ñieàu kieän ñeå taêng tích luõy,
hieän ñaïi hoùa coâng ngheä, naâng cao naêng löïc caïnh tranh khoâng nhöõng ñoái vôùi
thò tröôøng trong nöôùc maø coøn töøng böôùc vöôn ra thò tröôøng nöôùc ngoaøi, tieáp
caän vaø hoäi nhaäp vôùi thò tröôøng taøi chính quoác teá
