10421_Nghiên cứu mạng IP-WDM

Đồ án tốt nghiệp

1

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÕNG
——————————-

ISO 9001:2008

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP

NGÀNH: ĐIỆN TỬ VIỄN THÔNG

Ngƣời hƣớng dẫn: Thạc sỹ Đoàn Hữu Chức
Sinh viên : Mạc Văn Vũ

HẢI PHÕNG – 2010
Đồ án tốt nghiệp

2

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÕNG
———————————–

NGHIÊN CỨU MẠNG IP/WDM

ĐỒ ÁN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC CHÍNH QUY
NGÀNH : ĐIỆN TỬ VIỄN THÔNG

Ngƣời hƣớng dẫn : Thạc sỹ Đoàn Hữu Chức
Sinh viên : Mạc Văn Vũ

Hải Phòng – 2010
Đồ án tốt nghiệp

3

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC DÂN LẬP HẢI PHÕNG
————————————–

NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP

Sinh viên
: Mạc Văn Vũ

Mã số : 100225.
Lớp
: ĐT1001

Ngành: Điện tử viễn thông.
Tên đề tài : Nghiên cứu mạng IP/WDM.
Đồ án tốt nghiệp

4
NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI

1. Nội dung và các yêu cầu cần giải quyết trong nhiệm vụ đề tài tốt nghiệp (
về lý luận, thực tiễn, các số liệu cần tính toán và các bản vẽ).
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
2. Các số liệu cần thiết để thiết kế, tính toán.
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
3. Địa điểm thực tập tốt nghiệp.
Trung tâm Viễn thông Điện lực – Công ty TNHH MTV Điện lực Hải Dương

Đồ án tốt nghiệp

5

CÁN BỘ HƢỚNG DẪN ĐỀ TÀI TỐT NGHIỆP
Ngƣời hƣớng dẫn thứ nhất:
Họ và tên : Đoàn Hữu Chức.
Học hàm, học vị: Thạc sỹ.
Cơ quan công tác : Trường Đại học Dân lập Hải Phòng.
Nội dung hướng dẫn
:………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………
…..
…………………………………………………………………………………..
…..
……………………………………………………………………………..……
…..
……………………………………………………………………………..……
…..
Ngƣời hƣớng dẫn thứ hai:
Họ và tên
:…………………………………………………………………………………………………
Học hàm, học vị
:……………………………………………………………………………………….
Cơ quan công tác
:……………………………………………………………………………………..
Nội dung hướng dẫn
:………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………..……
…..
…………………………………………………………………………..………
…..
Đồ án tốt nghiệp

6
……………………………………………………………………………..……
…..
Đề tài tốt nghiệp được giao ngày ……. tháng ……. năm 2010.
Yêu cầu phải hoàn thành xong trước ngày ……. tháng ……. năm 2010.

Đã nhận nhiệm vụ ĐTTN Đã giao nhiệm vụ ĐTTN
Sinh viên

Người hướng dẫn

Hải Phòng, ngày ……. tháng ……. năm 2010.
HIỆU TRƢỞNG

GS.TS.NGƢT Trần Hữu Nghị

PHẦN NHẬN XÉT TÓM TẮT CỦA CÁN BỘ HƢỚNG DẪN

1. Tinh thần thái độ của sinh viên trong quá trình làm đề tài tốt nghiệp:
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..

2. Đánh giá chất lượng của đồ án ( so với nội dung yêu cầu đã đề ra trong
nhiệm vụ Đ.T.T.N trên các mặt lý luận, thực tiễn, tính toán số liệu…):
Đồ án tốt nghiệp

7
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..

3. Cho điểm của cán bộ hướng dẫn (ghi cả số và chữ) :
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..

Hải Phòng, ngày ……. tháng ……. năm 2010.
Cán bộ hƣớng dẫn

PHẦN NHẬN XÉT TÓM TẮT CỦA NGƢỜI CHẤM PHẢN BIỆN

1. Đánh giá chất lượng đề tài tốt nghiệp về các mặt thu thập và phân tích số liệu
ban đầu, cơ sở lý luận chọn phương án tối ưu, cách tính toán chất lượng thuyết
minh và bản vẽ, giá trị lý luận và thực tiễn đề tài.
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
Đồ án tốt nghiệp

8
2. Cho điểm của cán bộ phản biện. (Điểm ghi cả số và chữ).

……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………..

Hải Phòng, ngày ……. tháng ……. năm 2010.
Ngƣời chấm phản biện

Đồ án tốt nghiệp

9
MỤC LỤC

Mục lục ………………………………………………………………………………………………….. 1
BẢNG THUẬT NGỮ VIẾT TẮT
………………………………………………………….. 11
LỜI MỞ ĐẦU ………………………………………………………………………………………. 14
CHƢƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG THÔNG TIN QUANG VÀ
NGUYÊN LÝ GHÉP KÊNH THEO BƢỚC SÓNG WDM …………………….. 16
1.1. Giới thiệu chương ………………………………………………………………………… 16
1.2. Giới thiệu thông tin quang …………………………………………………………….. 17
1.2.1. Định nghĩa ……………………………………………………………………………………
17
1.2.2. Cấu trúc và các thành phần chính của hệ thống thông tin quang ……
17
1.3. Giới thiệu Kỹ thuật ghép kênh theo bước sóng WDM ………………………. 19
1.3.1. Định nghĩa ……………………………………………………………………………………
19
1.3.2. Sơ đồ khối tổng quát …………………………………………………………………….
20
1.3.3. Phân loại hệ thống WDM ……………………………………………………………..
21
1.3.4. Ưu điểm và nhược điểm của công nghệ WDM ……………………………..
22
1.3.5. Vấn đề tồn tại của hệ thống WDM và hướng giải quyết trong tương
lai …………………………………………………………………………………………………………………..
23
1.3.6. Chuyển mạch quang trong hệ thống WDM …………………………………..
23
1.3.7. Các thành phần chính của hệ thống WDM
…………………………………….
24
CHƢƠNG 2: TỔNG QUAN MẠNG IP/WDM ………………………………………. 31
2.1. Tổng quan mạng IP/WDM
…………………………………………………………………..
31
2.1.1. Lý do chọn IP/WDM
…………………………………………………………………….
31
2.1.2. Các thế hệ WDM ………………………………………………………………………….
33
2.1.3. Các ưu điểm của mạng IP over WDM
…………………………………………..
34
2.1.4. Các giải pháp phát triển mạng IP over WDM
………………………………..
34
2.1.5. Các chuẩn của mạng IP/WDM ……………………………………………………..
38
2.1.6. Các mô hình liên mạng IP/WDM
………………………………………………….
39
2.2. Tổng quan cấu trúc mạng IP/WDM
……………………………………………………..
41
2.2.1. Kiến trúc tổng quát mạng IP/WDM ………………………………………………
41
2.2.2. Các kiểu kiến trúc của mạng IP/WDM
………………………………………….
42

Đồ án tốt nghiệp

10
CHƢƠNG 3: CÁC GIAO THỨC ĐỊNH TUYẾN TRONG MẠNG
IP/WDM ………………………………………………………………………………………………. 47
3.1. IP và giao thức định tuyến……………………………………………………………………
47
3.1.1. IPv4 và IPv6
…………………………………………………………………………………
47
3.1.2. Các giao thức định tuyến IP ………………………………………………………….
47
3.2. MPLS, GMPLS và MPS …………………………………………………………………..
51
3.2.1. MPLS …………………………………………………………………………………………..
51
3.2.2. GMPLS và MPS
………………………………………………………………………..
52
3.3. Định tuyến và gán bước sóng tĩnh trong IP/WDM ……………………………….
52
3.3.1. Giới thiệu bài toán ………………………………………………………………………..
52
3.3.2. Bài toán Định tuyến và gán bước sóng tĩnh S-RWA ……………………..
53
3.4. Định tuyến và gán bước sóng động trong IP/WDM (D-RWA)
……………..
61
3.4.1. Giới thiệu bài toán ………………………………………………………………………..
61
3.4.2. Bài toán Định tuyến động trong IP/WDM …………………………………….
62
3.4.3. Bài toán Gán bước sóng động trong IP/WDM ………………………………
72
3.5. Sự giới hạn bước sóng (WR – Wavelength Reservation) trong IP/WDM
…… 79
3.5.1. Phương pháp SIR
………………………………………………………………………….
79
3.5.2. Phương pháp DIR
…………………………………………………………………………
80
CHƢƠNG 4: KỸ THUẬT LƢU LƢỢNG TRONG MẠNG IP/WDM
…….. 83
4.1. Khái niệm kỹ thuật lưu lượng IP/WDM
……………………………………………….
83
4.2. Mô hình hóa kỹ thuật lưu lượng IP/WDM
……………………………………………
84
4.2.1. Kỹ thuật lưu lượng chồng lấn ……………………………………………………….
84
4.2.2. Kỹ thuật lưu lượng tích hợp ………………………………………………………….
86
4.2.3. Nhận xét
……………………………………………………………………………………….
87
4.3. Mô hình chức năng của kỹ thuật lưu lượng IP/WDM …………………………..
88
4.4. Tái cấu hình trong kỹ thuật lưu lượng IP/WDM …………………………………..
91
4.4.1. Các điều kiện tái cấu hình mạng IP/WDM
………………………………… 91
4.4.2. Tái cấu hình mô hình ảo đường đi ngắn nhất …………………………….. 92
4.4.3. Tái cấu hình cho các mạng WDM chuyển mạch gói
…………………… 95
KẾT LUẬN ………………………………………………………………………………………….. 99
TÀI LIỆU THAM KHẢO …………………………………………………………………… 101

Đồ án tốt nghiệp

11
BẢNG THUẬT NGỮ VIẾT TẮT

APD
Avalanche Photodiode

Diode tách sóng quang thác lũ
ATM
Asynchronous Transfer Mode

Kiểu truyền bất đồng bộ
APS
Automatic Protection Swithching

Chuyển mạch bảo vệ tự động
AWG Array Waveguide Grating

Lọc quang mảng ống dẫn sóng

CDM
Code Division Multiplexing

Ghép kênh phân chia theo mã
CO
Central Office

Tổng đài trung tâm

DWDM
Dense WDM

WDM mật độ cao
DSF
Dipersion Shifted Fiber

Sợi quang DSF
EDFA
Erbium Doped Fiber Amplifier

Bộ khuếch đại quang sợi Erbium

FEC
Forwarding Equivalence Class

Nhóm chuyển tiếp tương đương

ISDN
Itegrated Service Digital Network

Mạng số tích hợp dịch vụ
ITU-T
Internation Telecommunication Union
Tổ chức viễn thông quốc tế
IETF
Internet Engineering Task Force

Nhóm đặc trách kỹ thuật Internet

LED
Light Emitting Diode
Diode phát quang
LD
Diode Laser

Phần tử phát xạ ánh sáng
LOH
Line Over Head

Mào đầu đoạn
A
B
C
D
F
I
L
Đồ án tốt nghiệp

12
LP
Lightpath

Đường đi ánh sáng
LSA
Link State Advertisements

Thông điệp trạng thái liên kết

MPLS
Multi-protocol Label Switching
Chuyển mạch nhãn đa giao thức
MAC
Medium Access Control
Điều khiển truy nhập môi trường

NNI
Network-to-Network Interface
Giao diện liên mạng NNI

OXC
Optical Cross Connect
Bộ nối chéo quang
OTN
Optical Transport Network
OLT
Optical Line Terminator
Thiết bị đầu cuối quang
ONT
Optical Network Terminal
Bộ kết nối mạng cáp quang
OADM
Optical Add/Drop Multiplex
Bộ ghép kênh xen/rớt quang
OIF
Optical Internetworking Forum
Các tổ chức và diễn đàn quốc tế
OLS
Optical Label Switching
Chuyển mạch nhãn quang
OBS
Optical Burst Switching
Chuyển mạch nhóm quang
OSC
Optical Supervisory Channel
Kênh giám sát quang
OAM&P Operrations Adminnitration
Maintenance And Provisioning
Khai thác, quản lý và bảo dưỡng
OSPF
Open Shortest Path First
Giao thức ưu tiên con đường ngắn
ONU
Optical Network Unit
Thiết bị mạng quang
ODN
Optical Distribution Network
Hệ thống phân phối mạng quang

PIN
Positive Intrinsic Negative
Diode bán dẫn PIN
POH
Path Over Head
Chuyển mạch gói
PDH
Plesiochronous Digital Hierachy
Ghép kênh cận đồng bộ số
PIM
Protocol Independent Multicast
Multicast độc lập giao thức
PIM-DM Dense Mode
Chế độ độc lập
PIM-SM Sparse Mode
Chế độ thưa thớt
POTS
Plain Old Telephone Service
Dịch vụ điện thoại truyền thống

O
P
N
M
Đồ án tốt nghiệp

13

RIP
Routing Information Protocol
Giao thức thông tin định tuyến

STM-n
Synchronous Transfer Module
Modul truyền đồng bộ thứ n
SDH
Synchronous Digital Hierachy
Ghép kênh đồng bộ số

TDM
Time Division Multiplexing
Ghép kênh phân chia thời gian

UNI
User-to-Network Interface
Giao diện người sử dụng – mạng

WDM
Wavelength Division Multiplexing
Ghép kênh phân chia theo bước sóng

S
T
W
U
R
Đồ án tốt nghiệp

14

LỜI MỞ ĐẦU

Xu hướng giao thức IP trở thành tầng hội tụ cho các dịch vụ viễn thông
ngày càng trở nên rõ ràng. Phía trên tầng IP, vẫn đang xuất hiện ngày càng nhiều
các ứng dụng và dịch vụ dựa trên nền IP. Những ưu thế nổi trội của lưu lượng IP
đang đặt ra vấn đề là các hoạt động thực tiễn kỹ thuật của hạ tầng mạng nên
được tối ưu hoá cho IP. Mặt khác, quang sợi, như một công nghệ phân tán, đang
cách mạng hoá ngành công nghiệp viễn thông và công nghiệp mạng nhờ dung
lượng mạng cực lớn mà nó cho phép, qua đó cho phép sự phát triển của mạng
Internet thế hệ sau. Sử dụng công nghệ ghép kênh theo bước sóng WDM dựa
trên nền mạng hiện tại sẽ có thể cho phép nâng cao đáng kể băng thông mà vẫn
duy trì được hiện trạng hoạt động của mạng. Nó cũng đã được chứng minh là
một giải pháp hiệu quả về mặt chi phí cho các mạng đường dài.
Khi sự phát triển trên toàn thế giới của sợi quang và các công nghệ WDM,
ví dụ như các hệ thống điều khiển và linh kiện WDM trở nên chín muồi, thì các
mạng quang dựa trên WDM sẽ không chỉ được triển khai tại các đường trục mà
còn trong các mạng nội thị, mạng vùng và mạng truy nhập. Các mạng quang
WDM sẽ không chỉ còn là các các đường dẫn điểm – điểm, cung cấp các dịch vụ
truyền dẫn vật lý nữa mà sẽ biến đổi lên một mức độ mềm dẻo mới. Tích hợp IP
và WDM để truyền tải lưu lượng IP qua các mạng quang WDM sao cho hiệu
quả đang trở thành một nhiệm vụ cấp thiết.
Do vậy, đồ án tốt nghiệp của em là “Nghiên cứu về mạng IP/WDM”. Đồ
án trình bày các vấn đề cơ bản, kiến trúc, các kỹ thuật định tuyến cũng như vấn
đề truyền tải lưu lượng trong mạng IP/WDM. Đồ án bao gồm 4 chương:
 Chƣơng 1: Tổng quan về hệ thống thông tin quang và nguyên
lý ghép kênh theo bƣớc sóng WDM. Chương này sẽ trình bày sơ đồ, các
ưu nhược điểm và các thành phần chính của hệ thống WDM.
 Chƣơng 2: Tổng quan mạng IP/WDM. Chương này sẽ trình
bày khái niệm chung mạng IP/WDM, lý do chọn mạng IP/WDM, các thế
hệ, ưu điểm, các giải pháp phát triển, các chuẩn và các kiểu kiến trúc của
mạng IP/WDM.
Đồ án tốt nghiệp

15
 Chƣơng 3: Các giao thức định tuyến trong mạng IP/WDM.
Chương này tập trung tìm hiểu việc định tuyến và gán bước sóng trong
mạng IP/WDM. Trình bày chi tiết bài toán định tuyến và gán bước sóng
tĩnh – động, sự giới hạn bước song WR trong mạng IP/WDM.
 Chƣơng 4: Kỹ thuật lƣu lƣợng trong mạng IP/WDM. Chương
này chỉ ra khái niệm, mô hình hóa kỹ thuật lưu lượng, tái cấu hình mô hình
ảo đường đi ngắn nhất, tái cấu hình cho mạng WDM chuyển mạch gói.
Thông qua đồ án em đã trình bày những hiểu biết của mình về một công
nghệ mạng mới – mạng IP/WDM. Tuy nhiên, do năng lực và kiến thức còn
nhiều hạn chế nên đồ án không tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận
được những đóng góp quý báu của các Thầy – Cô giáo và toàn thể các bạn.
Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo Thạc sĩ Đoàn Hữu Chức người đã
trực tiếp hướng dẫn, chỉ bảo để em có thể hoàn thành đồ án tốt nghiệp này. Em
cũng xin cảm ơn tất cả các Thầy – Cô, gia đình và các bạn đã tận tình giúp đỡ
em trong suốt quá trình học tập tại trường.
Em xin chân thành cảm ơn!

Hải Phòng, ngày 10 tháng 7 năm 2010
Sinh viên
Mạc Văn Vũ

Đồ án tốt nghiệp

16
CHƢƠNG 1:
TỔNG QUAN VỀ HỆ THỐNG THÔNG TIN QUANG
VÀ NGUYÊN LÝ GHÉP KÊNH THEO BƢỚC SÓNG WDM

1.1. Giới thiệu chƣơng
Lượng thông tin trao đổi trong các hệ thống thông tin ngày nay tăng lên
rất nhanh. Bên cạnh việc gia tăng về số lượng thì dạng lưu lượng truyền thông
trên mạng cũng thay đổi. Dạng dữ liệu chủ yếu là lưu lượng Internet. Số người
sử dụng truy cập Internet ngày càng tăng và thời gian mỗi lần truy cập thường
kéo dài gấp nhiều lần cuộc nói chuyện điện thoại. Chúng ta đang hướng tới một
xã hội mà việc truy cập thông tin có thể đáp ứng ở mọi lúc, mọi nơi chúng ta
cần. Mạng Internet và ATM ngày nay không đủ dung lượng để đáp ứng cho nhu
cầu băng thông trong tương lai.

Lưu lượng
Năm
50
100
150
200
250
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Thoại
Dữ liệu

Hình 1.1. Sự gia tăng lưu lượng dữ liệu và tiếng nói qua các năm
Kỹ thuật thông tin quang và sự ra đời của kỹ thuật ghép kênh theo bước
sóng WDM được xem là vị cứu tinh của chúng ta trong việc giải quyết vấn đề
trên. Bởi vì hệ thống thông tin quang có những khả năng vượt trội như: băng
thông khổng lồ (gần 50 Tbps), suy giảm tín hiệu thấp (khoảng 0.2dB/km), méo
tín hiệu thấp, đòi hỏi năng lượng cung cấp thấp, không bị ảnh hưởng của nhiễu
điện từ, khả năng bảo mật cao…Vì vậy thông tin quang nói chung và kỹ thuật
WDM nói riêng được xem là kỹ thuật cho hệ thống thông tin băng rộng; không
chỉ đặc biệt phù hợp với các tuyến thông tin đường dài, trung kế mà còn có tiềm
Đồ án tốt nghiệp

17
năng to lớn trong việc thực hiện các chức năng của mạng nội hạt và đáp ứng mọi
loại hình dịch vụ hiện tại và trong tương lai.
Vì vậy việc nghiên cứu, xây dựng và phát triển hệ thống thông tin sợi
quang là cần thiết cho nhu cầu phát triển thông tin trong tương lai. Trong
chương này, chúng ta sẽ giới thiệu, tìm hiểu tổng quan hệ thống thông tin quang
và kỹ thuật ghép kênh theo bước sóng WDM.
1.2. Giới thiệu thông tin quang
1.2.1. Định nghĩa
Khác với thông tin hữu tuyến hay vô tuyến – các loại thông tin sử dụng
môi trường truyền dẫn tương ứng là dây dẫn và không gian như hình 1.2 – thì
thông tin quang là hệ thống truyền tin qua sợi quang như hình 1.3. Điều đó có
nghĩa là thông tin được chuyển thành ánh sáng và sau đó ánh sáng được truyền
qua sợi quang. Tại nơi nhận, nó lại được biến đổi thành thông tin ban đầu.

Metal wire
Sound
Electrical Signal
Electrical Signal
Sound

Hình 1.2. Thông tin hữu tuyến

Optical Fiber
Sound
Electrical Signal
Electrical Signal
Sound
Electrical Signal
Optical Signal
Optical Signal
Electrical Signal
Hình 1.3. Thông tin quang
1.2.2. Cấu trúc và các thành phần chính của hệ thống thông tin quang
Mã
hóa
Thiết bị
phát quang
Bộ
lặp
Thiết bị
thu quang
Giải
mã
Phát
Sợi
quang
Thu
Sợi
quang

Hình 1.4. Cấu trúc của hệ thống thông tin quang
Đồ án tốt nghiệp

18
Các thành phần của tuyến truyền dẫn quang bao gồm: phần phát quang,
cáp sợi quang và phần thu quang.
 Phần phát quang: được cấu tạo từ nguồn phát tín hiệu quang và các
mạch điều khiển liên kết với nhau. Phần tử phát xạ ánh sáng có thể là: Diode
Laser (LD), Diode phát quang (LED). LED dùng phù hợp cho hệ thống thông
tin quang có tốc độ không quá 200Mbps sử dụng sợi đa mode. LED phát xạ tự
phát, ánh sáng không định hướng nên để sử dụng LED tốt trong hệ thống thông
tin quang thì nó phải có công suất bức xạ cao, thời gian đáp ứng nhanh. LD khắc
phục nhược điểm của LED, thường sử dụng LD cho truyền dẫn tốc độ cao. LD
có nhiều ưu điểm hơn so với LED: phổ phát xạ của LD rất hẹp (khoảng từ 1 đến
4nm nên giảm được tán sắc chất liệu), góc phát quang hẹp (5-100), hiệu suất
ghép ánh sáng vào sợi cao.
 Cáp sợi quang: gồm các sợi dẫn quang và các lớp vỏ bọc xung quanh
để bảo vệ khỏi tác động có hại từ môi trường bên ngoài. Có thể chọn các loại sợi
sau: sợi quang đa mode chiết suất nhảy bậc, sợi quang đa mode chiết suất giảm
dần, sợi quang đơn mode.
 Phần thu quang: do bộ tách sóng quang và các mạch khuếch đại, tái
tạo tín hiệu hợp thành. Trong hệ thống thông tin quang, người ta quan tâm nhất
đối với các bộ tách sóng quang là các diode quang PIN và diode quang kiểu thác
APD được chế tạo từ các bán dẫn cơ bản Si, Ge, InP.
Ngoài các thành phần chủ yếu này, tuyến thông tin quang còn có các bộ
nối quang, các mối hàn, các bộ chia quang và các trạm lặp. Tất cả tạo nên một
tuyến thông tin hoàn chỉnh.
Tương tự như cáp đồng, cáp sợi quang được khai thác với điều kiện lắp
đặt khác nhau, có thể được treo trên trời, chôn trực tiếp dưới đất hoặc đặt dưới
biển,…tùy thuộc vào các điều kiện lắp đặt khác nhau mà độ chế tạo của cáp
cũng khác nhau và các mối hàn sẽ kết nối các độ dài cáp thành độ dài tổng cộng
của tuyến được lắp đặt. Tham số quan trọng nhất của cáp sợi quang tham gia
quyết định độ dài tuyến là suy hao sợi quang theo bước sóng.
Nguồn phát quang ở thiết bị phát có thể sử dụng LED hoặc laser bán dẫn.
Cả hai nguồn phát này đều phù hợp cho các hệ thống thông tin quang, với tín
hiệu quang đầu ra có tham số biến đổi tương ứng với sự thay đổi của dòng điều
biến. Bước sóng làm việc của nguồn phát quang cơ bản phụ thuộc vào vật liệu
Đồ án tốt nghiệp

19
chế tạo, đoạn sợi quang ra của nguồn phát quang phải phù hợp với sợi dẫn
quang khai thác trên tuyến.
Tín hiệu ánh sáng đã được điều chế tại nguồn phát quang sẽ được lan
truyền dọc theo sợi quang để tới phần thu quang. Khi truyền trên sợi dẫn quang,
tín hiệu thường bị suy hao và méo do các yếu tố hấp thụ, tán xạ, tán sắc gây nên.
Bộ tách sóng quang ở phần thu thực hiện tiếp nhận ánh sáng và tách lấy tín hiệu
từ hướng phát tới. Tín hiệu quang được biến đổi trở lại thành tín hiệu điện. Các
photodiode PIN và photodiode thác APD đều có thể sử dụng làm các bộ tách
sóng quang trong các hệ thống thông tin quang. Đặc tính quan trọng nhất của
thiết bị thu quang là độ nhạy thu quang.
Khi khoảng cách truyền dẫn khá dài, tới một cự ly nào đó, tín hiệu quang
trong sợi bị suy hao khá nhiều thì cần thiết phải có các trạm lặp quang đặt trên
tuyến. Những năm gần đây, các bộ khuếch đại quang đã được sử dụng để thay
thế cho các thiết bị trạm lặp quang.
1.3. Giới thiệu Kỹ thuật ghép kênh theo bƣớc sóng WDM
1.3.1. Định nghĩa
Ghép kênh theo bước sóng WDM là công nghệ “Trong một sợi quang
đồng thời truyền dẫn nhiều bước sóng tín hiệu quang”. Ở đầu phát nhiều tín hiệu
quang có bước sóng khác nhau được tổ hợp lại “ghép kênh” để truyền đi trên
một sợi quang. Ở đầu thu, tín hiệu tổ hợp đó được phân giải ra “tách kênh”, khôi
phục lại tín hiệu gốc rồi đưa vào các đầu cuối khác nhau.
Hay nói cách khác, WDM cho phép ta tăng dung lượng kênh mà không
cần tăng tốc độ bit của đường truyền và cũng không dùng thêm sợi dẫn quang.
Thực tế có thể hiểu đơn giản là thay vì truyền một sóng quang trên một sợi
quang, bây giờ ta ghép nhiều sóng quang có bước sóng khác nhau nhờ vào một
MUX – multiplexing rồi truyền trên một sợi quang. Ở đầu bên kia ta dùng
DEMUX – demultiplexing để tách các sóng ra khác nhau.
Đồ án tốt nghiệp

20
1.3.2. Sơ đồ khối tổng quát

MUX
DE
MUX
Tx1
Tx2
TxN
Phát tín hiệu
Ghép tín hiệu
EDFA
EDFA
KĐ tín hiệu
KĐ tín hiệu
Truyền tín hiệu trên sợi quang
Rx1
Rx2
RxN
Tách tín hiệu
Thu tín hiệu
Hình 1.5. Sơ đồ chức năng hệ thống WDM

 Phát tín hiệu: Trong hệ thống WDM, nguồn phát quang được dùng là
laser. Hiện tại đã có một số loại nguồn như: laser điều chỉnh được bước sóng
(Tunable Laser), Laser đa bước sóng…Yêu cầu đối với nguồn phát Laser là phải có
độ rộng phổ hẹp, bước sóng phát ra ổn định, mức công suất phát đỉnh, bước sóng
trung tâm, độ rộng phổ, độ rộng điều biến phải nằm trong giới hạn cho phép.
 Ghép/tách tín hiệu: Ghép tín hiệu WDM là sự kết hợp một số nguồn
sáng khác nhau thành một luồng tín hiệu ánh sáng tổng hợp để truyền dẫn qua
sợi quang. Tách tín hiệu WDM là sự phân chia luồng ánh sáng tổng hợp đó
thành các tín hiệu ánh sáng riêng rẽ tại mỗi cổng đầu ra bộ tách. Hiện tại có rất
nhiều bộ tách ghép như: bộ lọc màng mỏng điện môi, cách tử Bragg sợi, cách tử
nhiễu xạ, linh kiện quang tổ hợp AWG, bộ lọc Fabry-Perot… Và khi đó ta cần
xét đến các tham số như: khoảng cách giữa các kênh, tính đồng đều của kênh,
suy hao xen, suy hao phản xạ Bragg, xuyên âm đầu vào đầu ra.
 Truyền dẫn tín hiệu: Quá trình truyền dẫn tín hiệu trong sợi quang
chịu sự ảnh hưởng của nhiều yếu tố: suy hao sợi quang, tán sắc, các hiệu ứng phi
tuyến, vấn đề liên quan đến khuếch đại tín hiệu.
Khuếch đại tín hiệu: hệ thống WDM hiện tại chủ yếu sử dụng bộ khuếch
đại sợi quang EDFA. Tuy nhiên, bộ khuếch đại Raman hiện nay cũng đã được
sử dụng trong thực tế. Có ba chế độ khuếch đại: khuếch đại công suất, khuếch
Đồ án tốt nghiệp

21
đại đường và tiền khuếch đại. Khi dùng bộ khuếch đại EDFA cho hệ thống
WDM phải đảm bảo các yêu cầu sau:
 Độ lớn khuếch đại đồng đều đối với tất cả các kênh của bước
sóng (mức chênh lệch không quá 1dB).
 Sự thay đổi số lượng kênh bước sóng làm việc không được gây
ảnh hưởng mức công suất đầu ra của các kênh.
 Có khả năng phát hiện sự chênh lệch mức công suất đầu vào để
điều chỉnh lại các hệ số khuếch đại nhằm đảm bảo đặc tuyến khuếch đại là
bằng phẳng đối với tất cả các kênh.
 Thu tín hiệu: Thu tín hiệu trong các hệ thống WDM cũng sử dụng các
bộ tách sóng quang như trong hệ thống thông tin quang thường: PIN, APD.
1.3.3. Phân loại hệ thống WDM
Hệ thống WDM về cơ bản chia làm hai loại: hệ thống đơn hướng và hệ
thống song hướng. Hệ thống đơn hướng chỉ truyền theo một hướng trên sợi
quang. Do vậy, để truyền thông tin giữa hai điểm cần hai sợi quang. Hệ thống
WDM song hướng, ngược lại truyền hai chiều trên một sợi quang lên chỉ cần
một sợi quang để có thể trao đổi thông tin giữa hai điểm.

MUX
DE
MUX
Tx1
Tx2
TxN
EDFA
EDFA
Rx1
Rx2
RxN
N



,…,
,
2
1
N



,…,
,
2
1
MUX
DE
MUX
Tx1
Tx2
TxN
Rx1
Rx2
RxN
i



,…,
,
2
1
N
i
i



),…,
2
(
),
1
(


EDFA
EDFA
Hệ thống WDM đơn hướng
Hệ thống WDM song hướng

Hình 1.6. Hệ thống ghép bước sóng đơn hướng và song hướng
Đồ án tốt nghiệp

22
Cả hai hệ thống đều có ưu nhược điểm riêng: Giả sử rằng công nghệ hiện tại
chỉ cho phép truyền N bước sóng trên một sợi quang, so sánh hai hệ thống ta thấy:
 Xét về dung lượng, hệ thống đơn hướng có khả năng cung cấp
dung lượng cao gấp đôi so với hệ thống song hướng. Ngược lại, số sợi
quang cần dùng gấp đôi so với hệ thống song hướng.
 Khi sự cố đứt cáp xảy ra, hệ thống song hướng không cần đến cơ
chế chuyển mạch tự động APS (Automatic Protection Swithching) vì cả
hai đầu của liên kết đều có khả năng nhận biết sự cố một cách tức thời.
 Đứng về khía cạnh thiết kế mạng, hệ thống song hướng khó thiết
kế hơn vì còn phải xét thêm các yếu tố như: vấn đề xuyên nhiễu do có
nhiều bước sóng hơn trên một sợi quang, đảm bảo định tuyến và phân bố
bước sóng sao cho cả hai chiều trên sợi quang không dùng chung một
bước sóng.
 Các bộ khuếch đại trong hệ thống song hướng thường có cấu trúc
phức tạp hơn trong hệ thống đơn hướng. Tuy nhiên, do số bước sóng
khuếch đại trong hệ thống song hướng giảm ½ theo mỗi chiều nên ở hệ
thống song hướng, các bộ khuếch đại sẽ cho công suất quang ngõ ra lớn
hơn so với hệ thống đơn hướng.
1.3.4. Ƣu điểm và nhƣợc điểm của công nghệ WDM
Thực tế nghiên cứu và triển khai WDM đã rút ra được những ưu nhược
điểm của công nghệ WDM như sau:
 Ưu điểm của công nghệ WDM
 Tăng băng thông truyền trên sợi quang với số lần tương ứng số bước
sóng được ghép vào để truyền trên một sợi quang.
 Tính trong suốt: Do công nghệ WDM thuộc kiến trúc lớp mạng vật
lý nên có thể hỗ trợ các định dạng số liệu và thoại như: ATM, Gigabit Ethernet,
ESCON, chuyển mạch kênh, IP,…
 Khả năng mở rộng: Những tiến bộ trong công nghệ WDM hứa hẹn
tăng băng thông truyền trên sợi quang lên tới hàng Tbps, đáp ứng nhu cầu mở
rộng mạng ở nhiều cấp độ khác nhau.
 Hiện tại chỉ có duy nhất công nghệ WDM là cho phép xây dựng mô
hình mạng truyền tải quang OTN (Optical Transport Network) giúp truyền tải
nhiều loại hình dịch vụ, quản lý mạng hiệu quả, định tuyến linh động,…
Đồ án tốt nghiệp

23
 Nhược điểm của công nghệ WDM
 Vẫn chưa khai thác hết băng tần hoạt động có thể của sợi quang (chỉ
mới tận dụng được băng C và băng L). Thường bước sóng nằm trong khoảng từ
1269nm đến 167nm.
 Quá trình khai thác, bảo dưỡng phức tạp hơn gấp nhiều lần.
 Nếu hệ thống sợi quang đang sử dụng là sợi DSF – Dipersion
Shifted Fiber theo chuẩn G.653 thì rất khó triển khai WDM vì xuất hiện hiện
tượng trộn bước sóng khá gay gắt.
1.3.5. Vấn đề tồn tại của hệ thống WDM và hƣớng giải quyết trong tƣơng lai
Với hệ thống WDM, sợi quang cung cấp cho chúng ta tốc độ truyền mong
muốn nhưng băng thông mang lại bị giới hạn bởi tốc độ xử lý ở các nút, do tốc
độ xử lý ở các nút được thực hiện bằng điện tử, mà tốc độ điện tử lại thấp hơn
rất nhiều so với tốc độ thông tin truyền trong sợi quang (khoảng vài Gbps). Như
vậy, tín hiệu quang trên sợi khi đến nút sẽ được chuyển thành tín hiệu điện để
thực hiện xử lý điện tử (sự chuyển đổi quang – điện O/E), sau đó được chuyển
lại thành tín hiệu quang để truyền đi. Điều này đã làm giảm tốc độ mạng, giải
pháp đặt ra là xây dựng mạng mà trong đó tín hiệu được xử lý hoàn toàn trong
miền quang, gọi là mạng toàn quang.
Trong mạng toàn quang, dữ liệu đi từ nguồn đến đích hoàn toàn dưới
dạng quang mà không cần bất cứ sự chuyển đổi quang – điện nào trên đường đi,
việc điều khiển xử lý chuyển mạch cũng được thực hiện dưới dạng quang. Tuy
nhiên, mạng toàn quang hiện tại vẫn chưa được tiến hành thành công bởi những
tồn tại của nó. Các thiết bị logic hoàn toàn trong miền quang khó thực hiện hơn
nhiều so với các thiết bị logic điện tử. Bởi vì, khác với các electron thì các
photon không tương tác ảnh hưởng lẫn nhau, thường thì các thiết bị logic phức
tạp đều được tạo ra bằng cách sử dụng công nghệ điện tử. Bên cạnh đó, các trạm
lặp bằng quang cũng rất khó thực hiện hơn nhiều so với các trạm lặp điện tử mặc
dù các trạm lặp trong mạng toàn quang được đặt ở những khoảng cách định kỳ
rất xa nhau.
1.3.6. Chuyển mạch quang trong hệ thống WDM
Hầu hết các thiết bị mạng ngày nay đều dựa trên tín hiệu điện, điều đó có
nghĩa tín hiệu quang cần chuyển đổi sang tín hiệu điện để được khuếch đại, tái
tạo hoặc chuyển mạch và sau đó được chuyển đổi trở lại tín hiệu quang. Điều
này nói đến sự chuyển đổi optical-to-electronic-to-optical (O-E-O) và là công
Đồ án tốt nghiệp

24
việc cốt lõi hết sức có ý nghĩa trong việc truyền tín hiệu. Số lượng lớn tín hiệu đi
qua mạng quang cần được chuyển mạch qua các điểm khác nhau, được gọi là
các node. Thông tin đến node sẽ được chuyển về phía trước theo hướng đến nơi
mà nó được gửi tới qua đường tốt nhất có thể, con đường này có thể xác định
bởi các yếu tố như khoảng cách, chi phí, độ tin cậy, băng thông…của tuyến đó.
Cách chuyển đổi tín hiệu để thực hiện chuyển mạch là để tách ánh sáng từ
những đầu vào sợi quang, chuyển đổi nó sang tín hiệu điện và sau đó chuyển đổi
trở lại tín hiệu ánh sáng laser, tín hiệu này được gửi đi trong sợi quang.
Vấn đề cơ bản của chuyển mạch quang là thay thế sự tồn tại của chuyển
mạch mạng điện bằng mạng toàn quang, sự cần thiết của việc chuyển đổi O-E-O
được loại bỏ. Những thuận lợi của khả năng này khi tránh được việc chuyển đổi
O-E-O là điều hết sức ý nghĩa. Đầu tiên chuyển mạch quang có thể rẻ hơn bởi vì
không cần nhiều tín hiệu điện tốc độ cao đắt tiền.
Các bộ chuyển mạch quang cho nhiều ứng dụng trong mạng quang. Một
ứng dụng của chuyển mạch quang là cung cấp các lightpath. Với ứng dụng này,
chuyển mạch được sử dụng bên trong bộ kết nối chéo nhằm cấu hình lại chúng
để cung cấp các lightpath mới. Một phần mềm được thêm vào để quản lý mạng
từ đầu cuối đến đầu cuối. Vì thế với ứng dụng này, các bộ chuyển mạch với thời
gian chuyển mạch ms có thể chấp nhận, nhưng các bộ chuyển mạch ở đây đòi
hỏi phải có kích thước lớn.
Một ứng dụng quan trọng khác là chuyển mạch bảo vệ. Ở đây các chuyển
mạch được sử dụng để chuyển các luồng lưu lượng từ sợi chính sang sợi khác
trong trường hợp sợi chính gặp sự cố. Toàn bộ hoạt động như thời gian tìm ra
lỗi, thông tin lỗi đến các phần tử mạng điều khiển việc chuyển mạch và quá trình
chuyển mạch thực sự đòi hỏi phải hoàn thành trong thời gian rất ngắn. Có thể có
nhiều dạng chuyển mạch bảo vệ khác nhau, phụ thuộc vào phương pháp được sử
dụng, số các cổng chuyển mạch cần thiết có thể thay đổi từ hàng trăm đến hàng
nghìn cổng khi sử dụng trong các bộ kết nối chéo bước sóng.
1.3.7. Các thành phần chính của hệ thống WDM
Cấu trúc của mạng WDM gồm có các thành phần: thiết bị đầu cuối OLT,
các bộ ghép kênh xen/rớt quang OADM, các bộ kết nối chéo quang OXC liên
kết với nhau qua các kết nối sợi quang. Ngoài ra còn có bộ khuếch đại để bù suy
hao trên đường truyền.
Đồ án tốt nghiệp

25
a) Thiết bị đầu cuối OLT
Thiết bị đầu cuối OLT (Optical Line Terminator) là thiết bị được dùng ở
đầu cuối của một liên kết điểm nối điểm để ghép và phân kênh các bước sóng.
Thiết bị đầu cuối gồm có ba phần tử: bộ tiếp sóng (transponder), bộ ghép kênh
các bước sóng (wavelength multiplexer) và bộ khuếch đại (optical amplifier).
Bộ tiếp sóng làm nhiệm vụ thích ứng tín hiệu đi vào từ một người sử dụng
mạng thành một tín hiệu phù hợp sử dụng trong mạng. Và ở hướng ngược lại nó
làm thích ứng tín hiệu từ mạng quang thành tín hiệu phù hợp với người sử dụng.
Giao diện giữa người sử dụng và bộ tiếp sóng có thể thay đổi dựa vào người sử
dụng, tốc độ bít và khoảng cách hoặc suy hao giữa người dùng và bộ chuyển
tiếp. Giao diện phổ biến nhất là giao diện SONET/SDH.

IP Router
SONET
SONET
O/E/O
O/E/O
Non ITU 
Non ITU 
ITU1
ITU2
ITU3
Transponder
MUX/DEMUX
Optical Line Terminal
Laser
Receiver
3
2
1



osc

osc


Hình 1.7. Mô hình thiết bị đầu cuối OLT

Sự thích ứng bao gồm nhiều chức năng, tín hiệu có thể được chuyển đổi
thành bước sóng thích hợp hơn trong mạng quang, nó cũng có thể thêm vào các
phần đầu header nhằm quản lý mạng. Bộ tiếp sóng cũng có thể giám sát tỷ lệ lỗi
bít của tín hiệu ở điểm đi vào và đi ra trong mạng. Vì những lý do này nên bộ
chuyển tiếp thực hiện chuyển đổi quang-điện-quang.
Tín hiệu ra khỏi bộ tiếp sóng được ghép kênh với các tín hiệu khác ở các
bước sóng khác nhau sử dụng bộ ghép kênh theo bước sóng trên một sợi quang.
Thêm vào đó bộ khuếch đại có thể được dùng để khuếch đại công suất lên nếu
cần thiết trước khi chúng được đưa đến bộ phân kênh. Những bước sóng này lại