9933_Giải pháp đẩy mạnh hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn Thương tín – Chi nhánh Hà Nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG
—o0o—

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI:
GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG
MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƢƠNG TÍN
CHI NHÁNH HÀ NỘI

SINH VIÊN THỰC HIỆN : NGUYỄN THỊ LAN ANH
MÃ SINH VIÊN
: A16786
CHUYÊN NGÀNH
: TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG

HÀ NỘI – 2014

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƢỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONG
—o0o—

KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP

ĐỀ TÀI:
GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG
CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG
MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƢƠNG TÍN
CHI NHÁNH HÀ NỘI

Giáo viên hƣớng dẫn : Th.s Lê Thị Hà Thu
Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thị Lan Anh
Mã sinh viên : A16786
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng

HÀ NỘI – 2014

LỜI CẢM ƠN
Em xin chân thành cảm ơn các thầy cô trong bộ môn Kinh tế, Trƣờng Đại học
Thăng Long đã có những bài giảng hay và bổ ích, giúp em vận dụng những kiến thức
chuyên môn đó vào bài khóa luận tốt nghiệp của mình. Đặc biệt, em xin gửi lời cảm
ơn sâu sắc tới cô giáo – Th.S Lê Thị Hà Thu đã hƣớng dẫn giúp đỡ em hoàn thành bài
khóa luận này. Trong quá trình nghiên cứu và viết khóa luận, với sự chỉ bảo tận tình
của cô, em đã giải đáp đƣợc nhiều thắc mắc và khó khăn còn mắc phải về kiến thức
trên sách vở cũng nhƣ thực tế về hoạt động cho vay nói chung và hoạt động cho vay
tiêu dùng nói riêng tại các ngân hàng hiện nay. Không những vậy, cô còn chỉ bảo cho
em những kiến thức quý báu hay những kinh nghiệm mà cô đã tích lũy đƣợc.
Ngoài ra, để thực hiện đề tài khóa luận này, em còn nhận đƣợc sự giúp đỡ nhiệt
tình từ các cô/chú, anh/chị ở đơn vị thực tập. Em xin chân thành cảm ơn chị Đinh Thị
Thu Hƣơng, Trƣởng phòng Kế toán – Ngân quỹ cùng các cán bộ nhân viên của phòng
tín dụng cá nhân của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣờng tín – Chi nhánh Hà Nội đã đã
tạo điều kiện cho em đƣợc thực tập và đã chỉ bảo nhiệt tình giúp đỡ em trong thời gian
thực tập tại Chi nhánh để hoàn thành bài khóa luận này.

Hà Nội, ngày 24 tháng 3 năm 2014
Sinh viên
Nguyễn Thị Lan Anh

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Khóa luận tốt nghiệp này là do tự bản thân thực hiện có
sự hỗ trợ từ giáo viên hƣớng dẫn và không sao chép các công trình nghiên cứu
của ngƣời khác. Các dữ liệu thông tin thứ cấp sử dụng trong Khóa luận là có
nguồn gốc và đƣợc trích dẫn rõ ràng.
Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm về lời cam đoan này!

Sinh viên
Nguyễn Thị Lan Anh

MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU
CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU
DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI……………………………………………………..
1
1.1. Nghiệp vụ cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thƣơng mại …………………………….
1
1.1.1. Khái niệm hoạt động cho vay tiêu dùng ……………………………………………………..
1
1.1.2. Đặc điểm hoạt động cho vay tiêu dùng
……………………………………………………….
1
1.1.3. Vai trò của hoạt động cho vay tiêu dùng
…………………………………………………….
2
1.1.4. Phân loại hoạt động cho vay tiêu dùng ………………………………………………………
4
1.1.4.1. Căn cứ vào mục đích vay
……………………………………………………………………….
4
1.1.4.2. Căn cứ vào cách thức hoàn trả
……………………………………………………………….
5
1.1.4.3. Căn cứ vào nguồn gốc của khoản nợ ………………………………………………………
5
1.1.4.4. Căn cứ vào hình thức đảm bảo tiền vay …………………………………………………..
5
1.2. Hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng thƣơng mại ……………….
6
1.2.1. Sự cần thiết của việc đẩy mạnh hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng
…………
6
1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng ……………………….
7
1.2.2.1. Các chỉ tiêu định tính
…………………………………………………………………………….
7
1.2.2.2. Các chỉ tiêu định lượng …………………………………………………………………………
8
1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay tiêu
dùng
……………………………………………………………………………………………………………….
12
1.2.3.1. Các nhân tố chủ quan ………………………………………………………………………….
12
1.2.3.2. Các nhân tố khách quan ………………………………………………………………………
14
TỔNG KẾT CHƢƠNG 1
………………………………………………………………………………..
15
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG VỀ HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU DÙNG TẠI
NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN THƢƠNG TÍN – CHI
NHÁNH HÀ NỘI
……………………………………………………………………………………………
16
2.1. Tổng quan về Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Thƣơng tín – Chi
nhánh Hà Nội …………………………………………………………………………………………………
16
2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển ………………………………………………………….
16
2.1.2. Cơ cấu tổ chức ……………………………………………………………………………………….
17
2.1.3. Các sản phẩm dịch vụ …………………………………………………………………………….
20
2.2. Tình hình hoạt động kinh doanh của Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn
Thƣơng tín – Chi nhánh Hà Nội ………………………………………………………………………
21
2.2.1. Hoạt động huy động vốn …………………………………………………………………………
21
2.2.2. Hoạt động sử dụng vốn (chủ yếu là hoạt động cho vay) …………………………….
27
2.2.3. Các hoạt động kinh doanh khác ………………………………………………………………
31
2.2.4. Kết quả hoạt động kinh doanh
…………………………………………………………………
32
2.3. Quy định chung về hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ
phần Sài Gòn Thƣơng tín – Chi nhánh Hà Nội
…………………………………………………
34
2.3.1. Nguyên tắc cho vay tiêu dùng ………………………………………………………………….
34
2.3.2. Đối tượng cho vay tiêu dùng ……………………………………………………………………
35
2.3.3. Tài sản đảm bảo
……………………………………………………………………………………..
36
2.3.4. Các hình thức cho vay tiêu dùng ……………………………………………………………..
37
2.3.5. Quy trình cho vay tiêu dùng
…………………………………………………………………….
39
2.4. Thực trạng về hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ
phần Sài Gòn Thƣơng tín – Chi nhánh Hà Nội giai đoạn 2010-2012
………………….
46
2.4.1. Tình hình doanh số cho vay tiêu dùng ……………………………………………………..
46
2.4.2. Tình hình dư nợ cho vay tiêu dùng ………………………………………………………….
47
2.4.3. Tình hình thu nợ cho vay tiêu dùng …………………………………………………………
52
2.5. Đánh giá hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng thƣơng mại cổ
phần Sài Gòn Thƣơng tín – Chi nhánh Hà Nội
…………………………………………………
53
2.5.1. Các chỉ tiêu định tính ……………………………………………………………………………..
53
2.5.2. Các chỉ tiêu định lượng
…………………………………………………………………………..
55
2.5.3. Đánh giá thực trạng hoạt động cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thương mại
cổ phần Sài Gòn Thương tín – Chi nhánh Hà Nội ……………………………………………..
61
2.5.3.1. Những kết quả đạt được
……………………………………………………………………….
61
2.5.3.2. Những khó khăn và hạn chế
………………………………………………………………….
62
2.5.3.3. Nguyên nhân của hạn chế
…………………………………………………………………….
64
TỔNG KẾT CHƢƠNG 2
………………………………………………………………………………..
65
CHƢƠNG 3. GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG CHO VAY
TIÊU DÙNG TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN SÀI GÒN
THƢƠNG TÍN CHI NHÁNH HÀ NỘI
……………………………………………………………
66
3.1. Định hƣớng phát triển của Ngân Hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Thƣơng
Tín – Chi nhánh Hà Nội
…………………………………………………………………………………..
66
3.1.1. Định hướng phát triển của Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn Thương
Tín …………………………………………………………………………………………………………………
66
3.1.2. Định hướng phát triển của Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn Thương
tín – Chi nhánh Hà Nội ……………………………………………………………………………………
67
3.1.2.1. Định hướng chung ………………………………………………………………………………
67
3.1.2.2. Định hướng phát triển hoạt động cho vay tiêu dùng
………………………………..
68
3.2. Giải pháp đẩy mạnh hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng Ngân hàng
thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Thƣơng tín – Chi nhánh Hà Nội ………………………….
69
3.2.1. Đa dạng hóa loại hình dịch vụ đồng thời hoàn thiện các sản phẩm vay………
69
3.2.2. Xây dựng các chính sách ưu đãi cho khách hàng
……………………………………..
70
3.2.3. Hoàn thiện quy trình cho vay tiêu dùng và giám sát món vay chặt chẽ ……….
71
3.2.4. Đẩy mạnh cho vay tiêu dùng trả góp trên cơ sở liên kết với các đối tác bán
hàng
……………………………………………………………………………………………………………….
72
3.2.5. Cắt giảm bớt chi phí ……………………………………………………………………………….
72
3.2.6. Nâng cao hiệu quả hoạt động marketing ………………………………………………….
72
3.2.7. Nâng cao năng lực cán bộ nhân viên ngân hàng cùng với việc đổi mới công
nghệ ngân hàng ………………………………………………………………………………………………
74
3.3. Kiến nghị …………………………………………………………………………………………………
75
3.3.1. Đối với Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương tín – Chi nhánh Hà
Nội …………………………………………………………………………………………………………………
75
TỔNG KẾT CHƢƠNG 3
………………………………………………………………………………..
76

DANH MỤC VIẾT TẮT

Ký hiệu viết tắt Tên đầy đủ
CVTD
Cho vay tiêu dùng
CBNV
Cán bộ nhân viên
DPRR
Dự phòng rủi ro
NCCL
Nợ cơ cấu lại
NHNN
Ngân hàng nhà nƣớc
NHTM
Ngân hàng thƣơng mại
NQH
Nợ quá hạn
Sacombank
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng tín
RRTD
Rủi ro tín dụng
TCTD
Tổ chức tín dụng
TMCP
Thƣơng mại cổ phần
TSĐB
Tài sản đảm bảo
VNĐ
Việt Nam đồng

DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ
Bảng 2.1. Tình hình hoạt động huy động vốn tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài
Gòn Thƣơng tín – Chi nhánh Hà Nội
…………………………………………………………………..
23
Bảng 2.2. Tình hình hoạt động cho vay tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn
Thƣơng tín – Chi nhánh Hà Nội
………………………………………………………………………….
28
Bảng 2.3. Kết quả hoạt động kinh doanh tại Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Sài Gòn
Thƣơng tín – Chi nhánh Hà Nội
………………………………………………………………………….
33
Bảng 2.4. Doanh số cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thƣơng tín – Chi
nhánh Hà Nội giai đoạn 2010 – 2012
………………………………………………………………….
46
Bảng 2.5. Dƣ nợ cho vay tiêu dùng của Ngân hàng Sài Gòn Thƣơng tín Chi nhánh Hà
Nội giai đoạn 2010 – 2012 ………………………………………………………………………………..
49
Bảng 2.6. Tình hình doanh số thu nợ CVTD của Sacombank – Hà Nội giai đoạn 2010 –
2012 ……………………………………………………………………………………………………………….
52
Bảng 2.7. Tỷ lệ nợ quá hạn và nợ xấu của Sacombank – Hà Nội trong CVTD giai đoạn
2010 – 2012
……………………………………………………………………………………………………..
55
Bảng 2.8. Tỷ lệ NCCL, tỷ lệ nợ mất trắng trong CVTD
………………………………………..
57
Bảng 2.9. Tỷ lệ trích lập DPRR CVTD
……………………………………………………………….
58
Bảng 2.10. Hệ số khả năng bù đắp rủi ro cho nợ vay tiêu dùng đã xử lý …………………
59
Bảng 2.11. Chỉ tiêu vòng quay của vốn CVTD
…………………………………………………….
60
Bảng 2.12. Lợi nhuận từ cho vay tiêu dùng …………………………………………………………
61
Sơ đồ 2.1. Tổ chức bộ máy hoạt động của Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn
Thƣơng tín – Chi nhánh Hà Nội
………………………………………………………………………….
18
Sơ đồ 2.2. Quy trình của hoạt động cho vay tiêu dùng của Ngân hàng TMCP Sài Gòn
Thƣơng Tín – Chi nhánh Hà Nội ………………………………………………………………………..
40

LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong điều kiện hiện nay, khi hội nhập kinh tế quốc tế không còn là vấn đề mới
thì bên cạnh quá trình hợp tác theo nguyên tắc cùng có lợi, giữa các quốc gia luôn kèm
theo điều kiện cạnh tranh khốc liệt. Ở một môi trƣờng kinh tế nhƣ vậy thì yêu cầu
khách quan, cấp bách đối với nƣớc ta là nâng cao năng lực cạnh tranh của mình để hội
nhập ngày càng sâu rộng và có hiệu quả. Một trong những biện pháp để nâng cao năng
lực cạnh tranh là phải lành mạnh hóa hệ thống Tài chính – Ngân hàng.
Nét nổi bật trong những năm qua là hệ thống Ngân hàng thƣơng mại Việt Nam
đã phát triển mạnh mẽ cả về qui mô và chất lƣợng hoạt động, góp phần không nhỏ vào
sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc. Nền kinh tế ngày càng phát triển
kéo theo nhu cầu chi tiêu của ngƣời dân ngày càng gia tăng. Nhằm đáp ứng nhu cầu
chi tiêu đó, một trong những sản phẩm tín dụng của ngân hàng thƣơng mại là cho vay
tiêu dùng (CVTD) đang ngày càng thu hút đƣợc sự quan tâm của khách hàng. Cho vay
tiêu dùng không những đem lại hiệu quả đa dạng hóa hoạt động kinh doanh cho ngân
hàng, đáp ứng những nhu cầu cần thiết cho khách hàng hiện tại mà còn góp phần thúc
đẩy nền kinh tế phát triển. Việt Nam với dân số khoảng 90 triệu ngƣời và mức thu
nhập của ngƣời dân ngày càng tăng hứa hẹn sẽ là sân chơi bán lẻ rộng mở cho các
ngân hàng thƣơng mại nói riêng và tất cả các tổ chức tín dụng nói chung.
Trong suốt những năm qua, Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Thƣơng
tín (Sacombank) đã và đang khẳng định đƣợc niềm tin đối với khách hàng trong việc
cung ứng các sản phẩm dịch vụ, sản phẩm ngân hàng, đặc biệt là các sản phẩm cho
vay. Cho vay tiêu dùng là một trong những sản phẩm đang đƣợc ngân hàng chú trọng
phát triển và từng bƣớc hoàn thiện. Đối với Sacombank nói chung và Sacombank – Chi
nhánh Hà Nội nói riêng thì đẩy mạnh hiệu quả và nâng cao chất lƣợng của hoạt động
cho vay tiêu dùng là mục tiêu trƣớc mắt và lâu dài của ngân hàng, nhằm phát triển hoạt
động ngân hàng bán lẻ cũng nhƣ giữ vững vị trí một trong những Ngân hàng thƣơng
mại hàng đầu Việt Nam.
Chính vì vậy, sau một thời gian thực tập tại Sacombank – Chi nhánh Hà Nội, em
nhận thức đƣợc tiềm năng của hoạt động này và tầm quan trọng của việc đẩy mạnh
hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng đối với sự phát triển lâu dài của ngân hàng. Do
đó em đã lựa chọn: “Giải pháp đẩy mạnh hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng tại
Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Thƣơng tín – Chi nhánh Hà Nội” làm đề
tài nghiên cứu khóa luận tốt nghiệp, với mong muốn có thể đóng góp phần nào đó giúp
mở rộng, nâng cao hiệu quả, lành mạnh hóa hiệu quả hoạt động tín dụng của các Ngân
hàng thƣơng mại hiện nay.

2. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
Nghiên cứu cơ sở lý luận chung về hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng và thực
trạng cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thƣơng mại.
Phân tích, đánh giá một cách tổng quát, có hệ thống hoạt động cho vay tiêu dùng
của Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Thƣơng tín – Chi nhánh Hà Nội, từ đó
chỉ ra những kết quả đã đạt đƣợc và những hạn chế, khó khăn cần khắc phục.
Đề xuất giải pháp nhằm đẩy mạnh hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân
hàng Thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Thƣơng tín – Chi nhánh Hà Nội.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng.
Phạm vi nghiên cứu là hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng
Thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Thƣơng tín – Chi nhánh Hà Nội trong giai đoạn 2010 –
2012.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Đề tài đƣợc dựa trên phƣơng pháp thống kê mô tả, so sánh đối chiếu và kết
hợp dùng số liệu phân tích. Khóa luận đã đánh giá một cách tổng quát về hiệu quả hoạt
động và thực trạng cho vay tiêu dùng của ngân hàng thông qua các chỉ tiêu kinh tế
nhằm tìm ra những vấn đề có liên quan, từ đó có thể đƣa ra các đề xuất, giải pháp
nhằm đẩy mạnh hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng của ngân hàng.
5. Kết cấu khóa luận
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục bảng biểu, sơ đồ, tài liệu tham
khảo, kết cấu của khóa luận gồm 3 chƣơng:
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận chung về hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng tại
Ngân hàng thƣơng mại.
Chƣơng 2: Thực trạng hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng
Thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Thƣơng tín Chi nhánh Hà Nội.
Chƣơng 3: Giải pháp đẩy mạnh hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng tại
Ngân hàng Thƣơng mại cổ phần Sài Gòn Thƣơng tín Chi nhánh Hà Nội.

1
CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN VỀ HOẠT ĐỘNG CHO VAY TIÊU
DÙNG CỦA NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI
1.1. Nghiệp vụ cho vay tiêu dùng của Ngân hàng thƣơng mại
1.1.1. Khái niệm hoạt động cho vay tiêu dùng
Cho vay tiêu dùng (CVTD) là hình thức cho vay mà ngân hàng tạm thời chuyển
nhƣợng quyền sử dụng vốn cho khách hàng là cá nhân hoặc hộ gia đình nhằm tài trợ
cho nhu cầu chi tiêu của họ, với những điều kiện nhất định đƣợc thỏa thuận trong hợp
đồng theo nguyên tắc hoàn trả đầy đủ cả gốc lẫn lãi. Đây là nguồn tài chính quan trọng
giúp cho khách hàng (ngƣời tiêu dùng) có thể trang trải đƣợc những nhu cầu trong
cuộc sống nhƣ nhu cầu về nhà ở, phƣơng tiện đi lại, tiện nghi sinh hoạt, học tập, du
lịch, dịch vụ y tế…
Theo TS. Đinh Thế Hiển, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Chiến lƣợc Ngân hàng
Eximbank, cho vay tiêu dùng tại Việt Nam chỉ mới trong giai đoạn đầu phát triển, tuy
còn khá mới mẻ nhƣng với quy mô dân số 90 triệu ngƣời, đa số trong đó là độ tuổi trẻ,
có thu nhập khá và nhu cầu mua sắm cao thì tiềm năng phát triển hoạt động CVTD tại
nƣớc ta là rất lớn. Các nghiên cứu cũng đều cho thấy CVTD của Việt Nam sẽ phát
triển rất mạnh trong thời gian tới. Cụ thể, công ty nghiên cứu thị trƣờng Euromonitor
dự báo, trong giai đoạn 2013-2016, thẻ tín dụng sẽ tăng trƣởng 20-22%; hàng tiêu
dùng tăng 15-17%; cho vay mua nhà tăng 12%; vay mua ô tô tăng 7% và xe máy tăng
5%. Còn theo nghiên cứu của Nhóm nghiên cứu Vietcombank thì trong giai đoạn này,
thẻ tín dụng tăng trƣởng 25-30%, hàng tiêu dùng tăng 20% và xe máy tăng 10%. Nhận
biết đƣợc tiềm năng phát triển đó, các ngân hàng hiện nay đang ngày càng chú trọng
vào đẩy mạnh hoạt động cho vay khách hàng cá nhân nói chung và CVTD nói riêng.
1.1.2. Đặc điểm hoạt động cho vay tiêu dùng
Hoạt động CVTD tài trợ cho mục đích chi tiêu của khách hàng trong đời sống
nhƣ mua nhà cửa, đồ dùng sinh hoạt, phƣơng tiện đi lại; nâng cấp sửa chữa nhà cửa;
trang trải cho việc học tập trong và ngoài nƣớc của học sinh, sinh viên; trang trải các
khoản viện phí; chi phí cho chuyến du lịch…
Khách hàng của hoạt động CVTD là các cá nhân và hộ gia đình, đối tƣợng của
hoạt động này là các nhu cầu tiêu dùng của khách hàng. Khác với hoạt động cho vay
doanh nghiệp và các tổ chức kinh tế thì khách hàng của CVTD có số lƣợng lớn và nhu
cầu vay có liên hệ trực tiếp với thu nhập và trình độ văn hóa của họ. Nếu thu nhập của
khách hàng cao, họ sẽ có xu hƣớng tăng tiêu dùng và ngƣợc lại. Nhu cầu vay tiêu dùng
của khách hàng còn phụ thuộc vào môi trƣờng kinh tế, văn hóa xã hội.
Tùy thuộc vào hình thức vay vốn và mục đích vay mà các khoản vay của CVTD
có thời hạn: ngắn hạn, trung hạn, dài hạn. Tuy nhiên, khách hàng hiện nay thƣờng vay

2
để mua nhà, mua xe ôtô, du học… nên các khoản vay có hình thức trung và dài hạn là
chiếm tỷ trọng lớn.
Khách hàng của hoạt động CVTD có số lƣợng lớn nhƣng quy mô của từng hợp
đồng lại nhỏ hơn quy mô của các hoạt động cho vay khác do nguồn tài trợ chủ yếu
phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt hàng ngày của khách hàng. Điều này dẫn tới chi phí mà
ngân hàng hàng bỏ ra cho một hợp đồng vay là cao (bao gồm chi phí giao dịch, thẩm
định, xét duyệt, quản lý khoản vay…). Ngoài ra vì khách hàng của CVTD là cá nhân
và hộ gia đình nên việc tìm kiếm các thông tin về tài chính của khách hàng cũng khó
khăn và tốn nhiều chi phí hơn các hoạt động cho vay khác.
Do việc tìm kiếm và thẩm định thông tin của khách hàng cá nhân, hộ gia đình
khó khăn hơn so với các nhóm khách hàng khác nên việc quản lý, kiểm soát vốn vay
của khách hàng trong CVTD cũng gặp nhiều rủi ro hơn. Hơn nữa, tình hình của khách
hàng CVTD có thể thay đổi tùy theo tình trạng sức khỏe và công việc của họ nên
nguồn trả nợ cho ngân hàng thƣờng không ổn định và phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác
nhƣ chu kì nền kinh tế, cơ cấu kinh tế, trình độ khách hàng. Nếu một trong những yếu
tố kể trên có những biến động ngƣợc lại với dự đoán của ngân hàng sẽ gây ra rủi ro
cho hoạt động CVTD.
Lãi suất CVTD thƣờng cao hơn các khoản vay khác của NHTM. Nguyên nhân là
do các chi phí của CVTD lớn và các khoản vay của CVTD có mức độ rủi ro cao.
Thông thƣờng đa phần các khoản CVTD đƣợc định giá dựa trên lãi suất cơ bản cộng
với mức lợi nhuận cận biên và phần bù rủi ro. Nhu cầu tiêu dùng của khách hàng
thƣờng ít co giãn với lãi suất. Mặc dù vậy, khi mà hoạt động cho vay tiêu dùng đƣợc
các NHTM chú trọng nhiều, cạnh tranh gay gắt hơn thì lãi suất vẫn là một yếu tố giúp
cho các ngân hàng có thể thu hút đƣợc khách hàng, tăng khả năng cạnh tranh.
Tài sản đảm bảo (TSĐB) là điều kiện quan trọng để ngân hàng ra quyết định cho
khách hàng vay vốn cũng nhƣ quy mô của khoản vay. Do hoạt động CVTD có rủi ro
cao nên các khoản vay có TSĐB (TSĐB) hoặc đƣợc ngƣời thứ ba bảo lãnh sẽ làm tăng
mức độ tin cậy hơn, đồng thời giúp ngân hàng giảm thiểu rủi ro hơn các khoản vay
không có TSĐB. Tuy nhiên hiện nay để thu hút khách hàng thì ngân hàng cũng cho
khách hàng vay mà không cần có TSĐB.
1.1.3. Vai trò của hoạt động cho vay tiêu dùng
CVTD là dịch vụ đem lại nhiều lợi ích cho tất cả các đối tƣợng tham gia.
Đối với ngƣời tiêu dùng
CVTD có ý nghĩa rất lớn đối với các khách hàng là ngƣời tiêu dùng. Nhu cầu tiêu
dùng của các cá nhân và hộ gia đình là rất lớn và thƣờng xuyên nhƣng không phải lúc
nào họ cũng có đủ nguồn lực tài chính để đáp ứng các nhu cầu đó. Nhờ CVTD, họ
đƣợc hƣởng các tiện ích, đƣợc sử dụng các hàng hoá và dịch vụ mình mong muốn

3
trƣớc khi tích luỹ đủ tiền. Khi đáp ứng đủ các điều kiện để đƣợc CVTD, ngƣời đi vay
có thể mua sắm các hàng hoá, nhất là các bất động sản ngay ở thời điểm hiện tại khi
giá cả của chúng đang giảm, hoặc có thể đi du lịch đúng thời gian. Đặc biệt, trong các
trƣờng hợp chi tiêu cấp bách nhƣ nhu cầu về y tế, giáo dục, vai trò CVTD lại càng to
lớn và rõ nét. Hiện nay, khi mà các ngân hàng càng ngày càng chú trọng đến hoạt động
cho vay tiêu dùng thì ngoài việc thỏa mãn đƣợc nhu cầu tiêu dùng của mình, khách
hàng còn đƣợc hƣởng rất nhiều ƣu đãi cũng nhƣ tiện ích. Khách hàng có thể vay vồn
với nhiều kỳ hạn khác nhau và thỏa thuận mức lãi suất vay phù hợp với mục đích vay
của mình, có thể sử dụng các dịch vụ khác nhƣ chuyển tiền, mở thẻ ATM, Master
Card, Internet Banking, Mobile Banking,… Đối với khoản vay tiêu dùng tại ngân
hàng, khách hàng sẽ có trách nhiệm và ý thức trả nợ, đó động lực để phấn đấu, để nâng
cao thu nhập trong tƣơng lai. Hoạt động cho vay tiêu dùng giúp cải thiện đời sống dân
cƣ, giúp họ có cuộc sống tiện nghi đầy đủ, tinh thần thoải mái hơn, nâng cao chất
lƣợng cuộc sống.
Đối với nền kinh tế
Hoạt động CVTD có vai trò quan trọng trong việc kích cầu, tức là làm cho chi
tiêu của dân cƣ tăng lên, nhu cầu về hàng hoá dịch vụ phục vụ cho sinh hoạt cũng tăng
lên. Khi nhu cầu về tiêu dùng tăng sẽ kích thích sản xuất phát triển, nhờ đó, các cơ hội
việc làm đƣợc tạo ra nhiều hơn, tỷ lệ thất nghiệp cũng nhƣ các tệ nạn xã hội giảm,
đồng thời thu nhập của ngƣời dân tăng lên. Ngoài ra, các sản phẩm CVTD của ngân
hàng thoả mãn tốt nhất các nhu cầu của ngƣời tiêu dùng, do đó góp phần nâng cao chất
lƣợng đời sống vật chất cũng nhƣ tinh thần của họ, từ đó góp phần làm cho xã hội phát
triển lành mạnh hơn.
CVTD phát triển làm tăng cơ hội làm ăn của các doanh nghiệp. Do đƣợc hỗ trợ
và khuyến khích, nhu cầu của khách hàng sẽ ngày càng đa dạng và phong phú hơn, do
đó các nhà sản suất có cơ sở để đƣa ra những quyết định sản xuất kinh doanh đúng
đắn, phù hợp với nhu cầu của khách hàng, giúp cho hoạt động xản xuất kinh doanh
ngày càng phát triển bền vững. Rõ ràng, CVTD không chỉ có vai trò quan trọng đối
với các chủ thể nhƣ ngƣời tiêu dùng, ngân hàng thƣơng mại, nhà sản xuất mà còn có ý
nghĩa vĩ mô đối với toàn bộ nền kinh tế xã hội, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển
bền vững của mỗi quốc gia.
Đối với ngân hàng
Hoạt động cho vay tiêu dùng là hoạt động chứa nhiều rủi ro, nhƣng nó lại có tiềm
năng phát triển rất lớn. Bên cạnh rủi ro tiềm ẩn thì ngân hàng cho vay thu đƣơc lãi suất
phù hợp với các khoản vay đó giúp tăng thu nhập của ngân hàng. Cho vay tiêu dùng
giúp tăng khả năng cạnh tranh của các ngân hàng trong hệ thống ngân hàng và các tổ
chức tín dụng khác, từ đó thu hút đƣợc đối tƣợng khách hàng mới, mở rộng quan hệ

4
với khách hàng, nâng cao uy tín của ngân hàng. Bằng cách mở rộng mạng lƣới, đa
dạng hóa sản phẩm, nâng cao chất lƣợng dịch vụ, số lƣợng khách hàng sử dụng dịch
vụ, tiện ích của ngân hàng sẽ ngày càng nhiều hơn, điều này có ý nghĩa quan trọng
trong việc xây dựng hình ảnh của ngân hàng. Ngân hàng không chỉ quan tâm đến các
doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn, mà còn quan tâm đến những nhu cầu nhỏ bé, cần
thiết của ngƣời tiêu dùng, đáp ứng nguyện vọng cải thiện cuộc sống của ngƣời tiêu
dùng. Từ đó nâng cao uy tín và năng lực cạnh tranh của ngân hàng. Đẩy mạnh hoạt
động CVTD có hiệu quả, phù hợp với quy định của pháp luật, áp dụng lãi suất cho vay
hợp lý giúp kinh tế tăng trƣởng, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, tăng khả năng cạnh
tranh của hàng hóa, dịch vụ của các ngân hàng trong nƣớc giúp hệ thống ngân hàng
Việt Nam ngày càng phát triển, chất lƣợng dịch vụ ngày càng đƣợc hoàn thiện và nâng
cao, nền kinh tế càng ổn định và bền vững.
1.1.4. Phân loại hoạt động cho vay tiêu dùng
1.1.4.1. Căn cứ vào mục đích vay
Theo mục đích vay, hoạt động CVTD đƣợc phân thành CVTD bất động sản và
CVTD thông thƣờng.
CVTD bất động sản: Các ngân hàng thƣờng CVTD bất động sản để tài trợ cho
việc mua những tài sản thực – nhà cửa, khu căn hộ, trung tâm mua bán, khu văn phòng,
nhà kho, đất đai và các cơ sở vật chất khác. Trong hoạt động của ngân hàng, cho vay
bất động sản có thể là món cho vay xây dựng ngắn hạn, đƣợc thanh toán đủ trong vài
tháng hoặc vài tuần, cũng có thể là món cho vay dài hạn, kéo dài 20-30 năm. Quy mô
trung bình của một món cho vay bất động sản thƣờng lớn hơn nhiều so với quy mô
trung bình của các món vay thông thƣờng, đặc biệt là cho vay kinh doanh nhỏ. Đối
tƣợng mà các ngân hàng hƣớng tới là những gia đình có thu nhập ổn định (6-10 triệu
đồng/tháng). Ngân hàng cho vay tối đa 70-90% giá trị căn nhà trong thời gian 10-30
năm, với tài sản thế chấp là những ngôi nhà mua trả góp, hoặc tài sản bảo lãnh của
ngƣời thân nhƣ cha, mẹ, anh, chị, em ruột… Dịch vụ mua nhà trả góp hay vay để xây,
sửa nhà khá thuận lợi, giải quyết đƣợc nhu cầu của nhiều gia đình.
CVTD thông thƣờng: Đây là những khoản cho vay phục vụ nhu cầu cải thiện
đời sống nhƣ mua sắm phƣơng tiện đi lại, đồ dùng sinh hoạt, du lịch, học hành, y tế
hoặc giải trí… Những khoản vay thƣờng có quy mô nhỏ, thời gian tài trợ ngắn, do đó
mà mức độ rủi ro đối với ngân hàng là thấp hơn những khoản cho vay tiêu dùng bất
động sản. Các sản phẩm CVTD thông thƣờng bao gồm:
– Cho vay mua xe ô tô thế chấp bằng chính xe mua: Là sản phẩm tín dụng hỗ
trợ nguồn vốn giúp khách hàng mua xe ôtô phục vụ nhu cầu đi lại, giao dịch và kinh
doanh, với tài sản thế chấp bằng chính xe mua.
– Cho vay du học: Giúp khách hàng chuẩn bị nguồn tài chính kịp thời đáp ứng

5
nhu cầu học tập cho con em mình. Nhiều ngân hàng đang đẩy mạnh dịch vụ này nhằm
thu hút những gia đình có con em đi du học đến với mình thông qua việc kéo dài thời
hạn vay hay ƣu đãi lãi suất.
– Cho vay trả góp sinh hoạt tiêu dùng: Là sản phẩm tín dụng hỗ trợ nguồn vốn
giúp khách hàng mua sắm vật dụng gia đình, sửa chữa nhà ở, sửa xe cơ giới, làm kinh
tế hộ gia đình, thanh toán học phí, đi du lịch, chữa bệnh, ma chay, cƣới hỏi,…và các
nhu cầu thiết yếu khác trong cuộc sống.
– Cho vay cầm cố, thế chấp sổ tiết kiệm, giấy tờ có giá: Là sản phẩm tín dụng
dành cho khách hàng cá nhân sở hữu sổ tiết kiệm, giấy tờ có giá và có nhu cầu cầm cố
sổ tiết kiệm, giấy tờ có giá để vay vốn hoạt động sản xuất kinh doanh hay tiêu dùng.
1.1.4.2. Căn cứ vào cách thức hoàn trả
Căn cứ vào cách thức hoàn trả, cho vay tiêu dùng đƣợc phân thành CVTD trả
một lần, CVTD trả góp, CVTD tuần hoàn.
CVTD trả một lần: Là việc khách hàng thanh toán cho ngân hàng một lần khi
đến hạn. Loại cho vay này thƣờng áp dụng với khoản vay có giá trị nhỏ, thời hạn cho
vay không dài.
CVTD trả góp: Là việc đơn vị kinh doanh và khách hàng xác định và thoả thuận
số lãi tiền vay phải trả cộng với số nợ gốc đƣợc chia ra để trả nợ theo nhiều kỳ hạn
trong thời hạn cho vay. Loại cho vay này thƣờng áp dụng với các khoản vay có giá trị
lớn hoặc thu nhập định kỳ của ngƣời vay không đủ khả năng thanh toán hết một lần số
nợ vay.
CVTD tuần hoàn: Là hình thức CVTD trong đó ngân hàng cho phép khách
hàng vay và trả nợ nhiều kỳ một cách tuần hoàn, theo một hạn mức tín dụng nhất định
bằng cách sử dụng thẻ tín dụng hoặc phát hành séc đƣợc phép thấu chi dựa trên tài
khoản vãng lai. Theo phƣơng thức này, trong thời hạn đƣợc thỏa thuận trƣớc, căn cứ
vào nhu cầu chi tiêu và thu nhập kiếm đƣợc từng kì, khách hàng đƣợc ngân hàng cho
phép vay và trả nợ nhiều kỳ một cách tuần hoàn, theo một hạn mức tín dụng.
1.1.4.3. Căn cứ vào nguồn gốc của khoản nợ
Căn cứ vào nguồn gốc của khoản nợ thì cho vay tiêu dùng gồm hai loại là cho
vay trực tiếp và cho vay gián tiếp.
Cho vay gián tiếp: Là hình thức cho vay trong đó NHTM mua lại các khoản nợ
phát sinh do những công ty bán lẻ đã bán chịu hàng hóa cho ngƣời tiêu dùng.
Cho vay trực tiếp: Là hình thức cho vay trong đó Ngân hàng trực tiếp tiếp xúc
với khách hàng; thẩm định năng lực pháp lý và năng lực tài chính của khách hàng;
đánh giá, chấm điểm khách hàng; thực hiện giải ngân; giám sát và thu nợ khách hàng.
1.1.4.4. Căn cứ vào hình thức đảm bảo tiền vay
Căn cứ vào hình thức đảm bảo tiền vay thì CVTD bao gồm các loại nhƣ sau:

6
CVTD có cầm cố tài sản: Là hình thức mà khoản vay tiêu dùng đƣợc đảm bảo
bằng tài sản cầm cố.
CVTD có thế chấp: Tài sản thế chấp có thể hình thành từ vốn vay hoặc tài sản
khác. Hình thức này đòi hỏi khách hàng vay tiền phải chuyển các giấy tờ hợp pháp
chứng minh quyền sở hữu của khách hàng với tài sản đem thế chấp cho món vay cho
ngân hàng mà không cần chuyển giao quyền nắm giữ tài sản cho ngân hàng.
CVTD không có TSĐB thông qua ngƣời đại diện (CVTD thông qua tín
chấp): Hình thức này áp dụng với ngƣời vay là cán bộ nhân viên có thu nhập ổn định.
Theo phƣơng thức này ngƣời đại diện là thủ trƣởng đơn vị, ngƣời có uy tín làm thủ tục
vay, nhận tiền vay từ ngân hàng cho ngƣời lao động, thu nợ gốc và lãi thay ngân hàng,
ngân hàng chỉ làm việc trực tiếp với ngƣời đại diện.
Cho vay theo các phƣơng thức khác: Tuỳ theo nhu cầu của khách hàng và thực
tế phát sinh, các NHTM sẽ xem xét và cho vay theo các phƣơng thức khác phù hợp với
đặc điểm hoạt động trong từng thời kỳ và không trái với quy định của pháp luật.
1.2. Hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng tại Ngân hàng thƣơng mại
1.2.1. Sự cần thiết của việc đẩy mạnh hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng
Hiệu quả hoạt động CVTD là việc các ngân hàng hoàn thiện và nâng cao chất
lƣợng các sản phẩm CVTD cũng nhƣ công tác cho vay nhằm đƣa đến cho khách hàng
những khoản vay tốt nhất, thỏa mãn nhu cầu và đem lại lợi ích cho khách hàng. Ngoài
ra hiệu quả của hoạt động CVTD còn đƣợc thể hiện qua việc kiểm soát một cách tót
nhất các khoản vay để nguồn vốn đƣợc khách hàng sử dụng đúng mục đích, cam kết
thực hiện đúng các thỏa thuận trong hợp đồng vay, thông qua đó ngân hàng thu hồi
đƣợc gốc và lãi đúng hạn, mang lại lợi nhuận cho ngân hàng.
Với tƣ cách là một trung gian tài chính trong nền kinh tế, hoạt động chủ yếu và
thƣờng xuyên nhất là nhận tiền gửi và cho vay, để có thể bảo đảm sự tồn tại và phát
triển thì hiệu quả của các khoản vay luôn là mối quan tâm hàng đầu của các NHTM.
Đẩy mạnh hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng là một xu thế tất yếu của ngân hàng
khi mà nhu cầu tiêu dùng ngày càng nhiều và song song đó là yêu cầu về chất lƣợng
dịch vụ của khách hàng đối với NHTM ngày càng cao. Các NHTM phải không ngừng
nâng cao hiệu quả hoạt động, đổi mới về sản phẩm, dịch vụ cũng nhƣ cung cách phục
vụ nhằm đáp ứng một cách nhanh chóng, thuận tiện, an toàn những nhu cầu vốn và
làm hài lòng khách hàng hơn nữa. Ngân hàng hoạt động hiệu quả sẽ giúp nâng cao
hình ảnh của ngân hàng trong mắt khách hàng, giúp nâng cao uy tín của ngân hàng từ
đó giúp thu hút thêm nhiều khách hàng đến với ngân hàng hơn, tăng khả năng cạnh
tranh. Ngoài ra, đẩy mạnh hoạt động CVTD không những đem lại lợi nhuận lớn cho
ngân hàng, mà còn giúp ngân hàng giảm thiểu những rủi ro gặp phải, từ đó đảm bảo
khả năng thanh toán và tăng hiệu quả sự dụng nguồn vốn của ngân hàng. Việc đẩy

7
mạnh hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng giúp cho khách hàng nâng cao đƣợc đời
sống của mình, thỏa mãn các nhu cầu cấp thiết và từ đó thúc đẩy các ngành sản xuất
phát triển, ổn định kinh tế – xã hội.
1.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động cho vay tiêu dùng
1.2.2.1. Các chỉ tiêu định tính
Một khoản vay tiêu dùng có hiệu quả là khoản vay đảm bảo thực hiện đúng, đầy
đủ các bƣớc trong quy trình cho vay và các thủ tục đƣợc xử lý nhanh chóng, thuận tiện
cho khách hàng nhƣng vẫn đảm bảo đƣợc những nguyên tắc an toàn và những quy
định nhất định.
Hoạt động cho vay tiêu dùng của ngân hàng phải đối mặt với rất nhiều rủi ro.
Chính vì vậy, công tác kiểm soát nội bộ đóng vai trò quan trọng trong việc nhận dạng,
đo lƣờng, đánh giá các hoạt động,…để kịp thời phát hiện, ngăn ngừa các rủi ro trong
hoạt động cho vay tiêu dùng, qua đó đề xuất những biện pháp quản lý rủi ro thích hợp,
nâng cao hiệu quả cho vay tiêu dùng của ngân hàng. Hoạt động kiểm soát nội bộ đƣợc
thực hiện thƣờng xuyên, nghiêm túc sẽ tác động rất lớn đến hiệu quả hoạt động cho
vay tiêu dùng của ngân hàng.
Ngoài ra, chất lƣợng nhân sự cũng đóng vai trò quan trong việc đánh giá hiệu quả
hoạt động của một ngân hàng. Một cán bộ có tinh thần thái độ, đạo đức nghề nghiệp
tốt thì trong quá trình tiếp cận phục vụ khách hàng sẽ tạo cho khách hàng niềm tin và
tạo một hình ảnh tốt trong mỗi khách hàng. Hơn nữa, với một cán bộ tín dụng có năng
lực trình độ chuyên môn và kinh nghiệm ngân hàng sẽ giảm thiểu đƣợc rủi ro khi cán
bộ đó đƣa ra các kết quả thẩm định đúng đắn, giúp đảm bảo hiệu quả cho vay.
Một ngân hàng có chiến lƣợc quản lý rủi ro CVTD đúng đắn và hợp lý sẽ giúp
ngân hàng có thể nhận diện, đo lƣờng trƣớc đƣợc rủi ro có thể xảy ra và có công tác
giám sát, kiểm soát chặt chẽ nhằm đảm bảo đƣợc sự an toàn cho nguồn vồn cũng nhƣ
nâng cao đƣợc hiệu quả trong hoạt động CVTD của ngân hàng.
Chính sách tín dụng hợp lý giúp cho hoạt động CVTD tăng trƣởng hiệu quả và
bền vững mà vẫn đảm bảo đƣợc kiểm soát đƣợc rủi ro ngân hàng. Chính sách tín dụng
cần phù hợp với nhu cầu của khách hàng, nhận diện đƣợc các khách hàng tiềm năng
nhằm đƣa ra những ƣu đãi, hạn chế cho vay các khách hàng có khả năng mang lại rủi
ro cao, bên cạnh đó quy trình CVTD cũng phải phù hợp với quy định chung và chuyên
nghiệp hơn, thuận tiện hơn cho khách hàng.
Uy tín của ngân hàng cũng là một chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động cho vay.
Uy tín chính là hình ảnh của ngân hàng trong mắt khách hàng, là đánh giá của khách
hàng về các hoạt động của ngân hàng. Khách hàng thƣờng lựa chọn những ngân hàng
lâu năm có hiệu quả kinh doanh tốt, an toàn và lành mạnh. Hơn nữa, một ngân hàng có
uy tín tốt sẽ thu hút đƣợc nhiều khách hàng hơn, là tiền đề cho việc huy động những

8
nguồn vốn lớn đến với ngân hàng với chi phí rẻ hơn và tiết kiệm đƣợc thời gian hơn.
Từ đó, ngân hàng sẽ có nguồn lực cho hoạt động cho vay nói chung và hoạt động
CVTD nói riêng.
Có thể nói rằng, những chỉ tiêu định tính phản ánh hiệu quả của hoạt động cho
vay là nhƣng là căn cứ một cách khái quát, khó xác định chuẩn mực. Để đánh giá đƣợc
một cách chính xác hơn thì cần phải dựa trên hệ thống các chỉ tiêu định lƣợng cụ thể
bao gồm các chỉ tiêu liên quan đến hoạt động CVTD của ngân hàng.
1.2.2.2. Các chỉ tiêu định lượng
Bên cạnh các chỉ tiêu định tính thì hiệu quả hoạt động CVTD còn đƣợc đánh giá
qua các chỉ tiêu định lƣợng nhƣ sau:
Vòng quay vốn CVTD
Vòng quay vốn CVTD
=
Doanh số thu nợ CVTD
Dư nợ bình quân CVTD
Chỉ tiêu vòng quay vốn CVTD phản ánh số vòng chu chuyển vốn của NHTM đối
với khách hàng của hoạt động CVTD, cho biết thời gian thu nợ vay nhanh hay chậm.
Hệ số này càng tăng cho thấy tình hình quản lý vốn cho vay tốt, hiệu quả cho vay cao.
Ngƣợc lại chỉ số này thấp chứng tỏ có những bất ổn có thể xảy ra trong quá trình thu
hồi vốn. Thông qua đó ngân hàng sớm có biện pháp nhắc nhở, đôn đốc khách hàng,
kịp thời hạn chế rủi ro có thể xảy ra. Đây cũng là căn cứ để ngân hàng đƣa ra quyết
định có cho vay trong những lần tiếp theo hay không. Bên cạnh đó, cũng cần xem xét
tới một nhân tố là dƣ nợ bình quân CVTD. Khi dƣ nợ bình quân thấp làm cho vòng
quay vốn tín dụng lớn nhƣng lại không phản ánh đƣợc chất lƣợng khoản cho vay là
cao bởi nó thể hiện khả năng cho vay kém của ngân hàng.
Doanh số cho vay tiêu dùng
Doanh số CVTD là tổng số tiền mà ngân hàng CVTD trong kì, nó phản ánh tất cả
các khoản CVTD mà ngân hàng đã phát ra cho vay trong một thời gian nào đó, không
kể món vay đó đã thu hồi về hay chƣa và phản ánh dung lƣợng hoạt động cho vay
trong kỳ. Đây là chỉ tiêu phản ánh chính xác, tuyệt đối về hoạt động cho vay trong thời
gian dài, cho thấy đƣợc khả năng hoạt động cho vay qua các năm.

Dƣ nợ cho vay tiêu dùng
Dƣ nợ CVTD là số tiền mà khách hàng đang vay nợ ngân hàng tại một thời điểm.
Chỉ tiêu này thƣờng đƣợc sử dụng kết hợp với chỉ tiêu doanh số CVTD nhằm phản ánh
tình hình hoạt động CVTD của ngân hàng. Dƣ nợ CVTD càng lớn, tốc độ tăng dƣ nợ
càng nhanh, chứng tỏ ngân hàng có uy tín và dịch vụ cho khách hàng đa dạng, phong
Tỷ trọng doanh số CVTD
=
Doanh số CVTD * 100%
Tổng doanh số cho vay

9
phú. Và ngƣợc lại dƣ nợ cho vay tiêu dùng thấp thể hiện ngân hàng không có khả năng
mở rộng mạng lƣới khách hàng, hoạt động CVTD chƣa tốt. Tuy nhiên, không có nghĩa
dƣ nợ càng cao thì hoạt động CVTD càng hiệu quả.

Chỉ tiêu này cho thấy các khoản vay tiêu dùng chiếm bao nhiêu phần trăm trong
tổng số cho vay của ngân hàng. Chỉ tiêu này lớn nghĩa là ngân hàng có thế mạnh trong
hoạt động CVTD, đối tƣợng khách hàng mà ngân hàng đang hƣớng tới là các cá nhân
và hộ gia đình. Ngƣợc lại, chỉ tiêu này nhỏ thì nó cho thấy tiềm lực trong cho vay tiêu
dùng của ngân hàng là thấp, hoặc có thể các khoản CVTD không nằm trong chính sách
cho vay của ngân hàng. Tại những ngân hàng nhƣ vậy có thể đối tƣợng khách hàng mà
họ hƣớng tới là những ngƣời đến vay nhằm mục đích kinh doanh.
Doanh số thu nợ CVTD
Doanh số thu nợ là tổng số tiền gốc mà ngân hàng thu hồi từ các khoản giải ngân
trong một thời gian nhất định.
Tỷ trọng doanh số thu nợ CVTD =
Doanh số thu nợ CVTD*100%
Tổng doanh số thu nợ
Chỉ tiêu này phản ánh trong một thời kỳ nào đó với một doanh số cho vay nhất
định thì ngân hàng thu đƣợc bao nhiêu đồng doanh số cho vay. Chỉ tiêu này càng cao
thì đƣợc đánh giá càng tốt, cho thấy công tác thu hồi vốn của ngân hàng càng hiệu quả.
Chỉ tiêu này cao cũng phản ánh các khoản CVTD của ngân hàng đạt hiệu quả tốt, khả
năng trả nợ của khách hàng ở mức ổn định, rủi ro của ngân hàng giảm.
Tỷ lệ Nợ quá hạn trong CVTD
Nợ quá hạn (NQH) là khoản nợ gốc hay lãi mà khách hàng không trả đƣợc khi
đến hạn thỏa thuận ghi trên hợp đồng tín dụng.
Tỷ lệ nợ quá hạn trong CVTD là tỷ lệ phần trăm giữa NQH và tổng dƣ nợ CVTD
của ngân hàng ở một thời điểm nhất định, thƣờng là cuối tháng, cuối quý, cuối năm.
Tỷ lệ này cho biết tại thời điểm xác định cứ 100 đồng ngân hàng đã cho vay tiêu dùng
có bao nhiêu đồng là NQH.
Tỷ lệ NQH
=
NQH CVTD * 100%
Tổng dư nợ CVTD
Đối với ngân hàng, việc khách hàng không trả đúng hạn có thể ảnh hƣởng đến
tính thanh khoản cũng nhƣ hoạt động kinh doanh của ngân hàng, khả năng thu đƣợc nợ
vay là thấp. Ngân hàng cần có những biện pháp hữu hiệu để giảm thiểu thiệt hại kịp
thời nhƣ tăng cƣờng công tác đôn đốc khách hàng trả nợ khi đến hạn, tích cực đòi nợ
Tỷ trọng CVTD
=
Tổng dư nợ CVTD * 100%
Tổng dư nợ cho vay

10
đã quá hạn cũng nhƣ giám sát chặt chẽ tình hình tài chính của khách hàng nhằm giảm
thiểu những rủi ro trong cho vay có thể đến. Hiệu quả của hoạt động cho vay cũng
đƣợc thể hiện một phần thông qua NQH. Tỷ lệ NQH càng cao chứng tỏ ngân hàng
đang gặp rủi ro tín dụng và có khả năng mất vốn.
Tỷ lệ nợ xấu trong CVTD
Nợ xấu là những khoản nợ mà khả năng thu hồi rất thấp. Theo Quyết định
493/2005/QĐ-NHNN thì nợ từ nhóm 3 đến nhóm 5 là nợ xấu và tỷ lệ nợ xấu trên tổng
dƣ nợ vào khoảng 2% – 5% là chấp nhận đƣợc.
Tỷ lệ nợ xấu trong CVTD
=
Nợ xấu CVTD * 100%
Tổng dư nợ CVTD
Tỷ lệ nợ xấu trong CVTD phản ánh tỷ trọng của nợ xấu trong tổng dƣ nợ CVTD
của ngân hàng, cho biết trong 100 đồng nợ CVTD thì có bao nhiêu đồng là nợ xấu. Tỷ
lệ này càng cao càng phản ánh những rủi ro trong cho vay tiêu dùng của ngân hàng
lớn. Nợ xấu phản ảnh khả năng thu hồi vốn khó khăn của ngân hàng lúc này không
còn ở mức độ rủi ro thông thƣờng nữa mà có nguy cơ mất vốn. Có nhiều biện pháp để
giải quyết nợ xấu, tùy vào tình hình thực tế của doanh nghiệp mà ngân hàng có thể đƣa
ra những biện pháp khác nhau từ gia hạn nợ đến phát mại TSĐB.
Tỷ lệ nợ xấu trên nợ quá hạn trong CVTD
Tỷ lệ nợ xấu trên nợ quá hạn trong CVTD cho biết hiện nay trong 100 đồng đang
là nợ quá hạn CVTD thì có bao nhiêu đồng là nợ xấu. Nếu tỷ lệ này tăng cao do nợ
xấu trong CVTD thì chỉ tiêu này phản ánh khả năng thu hồi nợ khó đòi của ngân hàng
tăng, ngân hàng gặp nhiều rủi ro trong hoạt động CVTD, hiệu quả hoạt động CVTD
của ngân hàng kém. Nhƣng nếu tỷ lệ này tăng do nợ quá hạn trong CVTD giảm thì nó
phản ánh hoạt động CVTD của ngân hàng đạt hiệu quả hơn.

Tỷ lệ nợ cơ cấu lại (NCCL) thời hạn trả nợ trong CVTD
Khi khách hàng gặp khó khăn trong việc trả lãi vay và gốc vay thì khách hàng có
thể yêu cầu ngân hàng xem xét cơ cấu lại khoản vay đó. Việc cơ cấu lại nợ có thể đƣợc
thực hiện dƣới nhiều hình thức khác nhau, bao gồm việc thay đổi kỳ hạn trả nợ, thời
gian trả nợ, số lần trả nợ, số tiền trả nợ từng lần…
Tỷ lệ NCCL thời hạn trả nợ trong CVTD cho ta biết hiện nay trong 100 đồng nợ
quá hạn có bao nhiêu đồng đã đƣợc ngân hàng cơ cấu lại thời hạn trả nợ.
Tỷ lệ nợ xấu trên NQH
=
Nợ xấu CVTD * 100%
Nợ quá hạn CVTD
Tỷ lệ NCCL thời hạn trả nợ
= NCCL thời hạn trả nợ CVTD * 100%
NQH CVTD

11
Tỷ lệ nợ mất trắng trong CVTD
Các khoản nợ không có khả năng thu hồi đƣợc gọi là nợ mất trắng. Tỷ lệ nợ mất
trắng trên tổng dƣ nợ CVTD cho ta biết đƣợc hiện nay trong 100 đồng nợ xấu thì có
bao nhiều đồng không thu hồi đƣợc.
Tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro (DPRR) CVTD
Theo điều 2 Quyết định 493/2005/QĐ-NHNN quy định: “Dự phòng rủi ro là
khoản tiền đƣợc trích lập để dự phòng cho những tổn thất có thể xảy ra do khách hàng
của tổ chức tín dụng không thực hiện theo nghĩa vụ cam kết”. Do đó các ngân hàng sử
dụng quỹ dự phòng rủi ro nhằm bù đắp khoản nợ quá hạn của khách hàng khi rủi ro
xảy ra để không làm ảnh hƣởng đến lợi nhuận của ngân hàng. Hiện nay để đánh giá
vấn đề trích lập và sử dụng vốn dự phòng, các ngân hàng sử dụng chỉ tiêu sau:
Tỷ lệ trích lập DPRR CVTD
=
DPRR CVTD được trích * 100%
Dư nợ CVTD
Tỷ lệ trích lập DPRR cho vay tiêu dùng cho biết cơ cấu trích lập dự phòng trên
tổng dƣ nợ cho vay tiêu dùng là bao nhiêu. Theo quy định hiện nay nhóm nợ xấu
chiếm tỷ trọng càng lớn trong tổng dƣ nợ cho vay thì các ngân hàng phải trích DPRR
càng nhiều. Tỷ lệ này càng cao chứng tỏ rủi ro tín dụng tiềm tàng mà ngân hàng đang
đối mặt càng lớn, hiệu quả của hoạt động CVTD càng giảm sút.
Khả năng bù đắp rủi ro đối với các khoản CVTD
Trong nền kinh tế thị trƣờng các NHTM phải hoạt động trong môi trƣờng cạnh
tranh gay gắt, chịu sự chi phối lớn của các quy luật cung – cầu, quy luật cạnh tranh…
nên phải thƣờng xuyên đối mặt với rủi ro từ mọi phía. Nếu ngân hàng không nắm
vững tình hình tài chính, uy tín khả năng thanh toán của đối tác, không am hiểu, không
kiểm tra đƣợc các thông số kỹ thuật và hiệu quả của dự án mà mình tài trợ thì rủi ro
cho vay là điều khó tránh khỏi.
Hệ số khả năng bù đắp khoản CVTD
=
DPRR CVTD được trích
Nợ đã xử lý
Nếu hệ số khả năng bù đắp khoản CVTD nhỏ hơn 1 cho biết ngân hàng không đủ
khả năng bù đắp rủi ro. Nếu hệ số khả năng bù đắp khoản CVTD bằng 1, chứng tỏ
ngân hàng đủ khả năng bù đắp rủi ro trong CVTD. Nếu hệ số khả năng bù đắp khoản
CVTD lớn hơn 1, tức là số trích lập DPRR lớn hơn số Dƣ nợ CVTD đã đƣợc xử lý rủi
ro.

Tỷ lệ nợ mất trắng trong CVTD
=
Nợ mất trắng CVTD * 100%
Nợ xấu CVTD

12
Thu nhập từ hoạt động CVTD
Khoản vay đƣợc đánh giá là có hiệu quả khi khoản vay đó tạo đƣợc thu nhập cho
ngân hàng. Ngân hàng hoạt động kinh doanh với mục tiêu cuối cùng là lợi nhuận. Hoạt
động CVTD có hiệu quả sẽ giúp ngân hàng không chỉ thu về đƣợc nguồn vốn ban đầu
mà còn thu đƣợc lãi nhằm chi trả cho các khoản chi phí và có thêm lợi nhuận.
Thu nhập từ CVTD
= Lãi từ hoạt động CVTD * 100%
Tổng thu nhập
Chỉ tiêu này phản ánh khả năng sinh lời của khoản CVTD của ngân hàng, nó cho
biết tỷ lệ lãi phát sinh từ hoạt động cho vay tiêu dùng trên một đơn vị thu nhập là bao
nhiêu.
1.2.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến việc nâng cao hiệu quả hoạt động cho vay tiêu
dùng
Quá trình hình thành và phát triển bất cứ một loại hình dịch vụ nào của ngân
hàng cũng đều bị chi phối bởi rất nhiều yếu tố khách quan và chủ quan. Vì vậy, khi
đẩy mạnh hiệu quả hoạt động kinh doanh nói chung hay đẩy mạnh hiệu quả hoạt động
CVTD nói riêng, các ngân hàng luôn phải nghiên cứu, phân tích các yếu tố ảnh hƣởng
để có các chiến lƣợc, kế hoạch phù hợp, mang lại hiệu quả cao cho ngân hàng.
1.2.3.1. Các nhân tố chủ quan
Nhóm nhân tố thuộc về ngân hàng
Các chính sách, quy định của ngân hàng: chính sách tín dụng, chính sách chăm
sóc khách hàng trƣớc và sau khi cấp tín dụng; các quy định về lãi suất và phí tín dụng;
thủ tục xin vay vốn; thời gian thẩm định… Tất cả các yếu tố này đều tác động trực tiếp
đến nhu cầu vay vốn của khách hàng.
Nguồn nhân lực của ngân hàng: Nguồn nhân lực của ngân hàng đại diện cho
hình ảnh của ngân hàng trong mắt khách hàng. Một ngân hàng có nhân viên với trình
độ cao và cung cách phục vụ chu đáo, tận tình là một lợi thế trong cạnh tranh, vì nó có
thể tăng cƣờng khả năng thu hút khách hàng, nâng cao vị thế của ngân hàng. Ngoài ra,
đội ngũ nhân viên tín dụng đƣợc đào tao chuyên nghiệp có ảnh hƣởng trực tiếp đến
cho vay tiêu dùng, giúp ngân hàng giảm thiểu đƣợc rủi ro khi cho vay, thông qua việc
họ là ngƣời trực tiếp tiếp xúc với khách hàng, thẩm định khách hàng cùng nhƣ giám
sát toàn bộ quá trình sử dụng vốn của khách hàng.
Trình độ khoa học công nghệ của ngân hàng: Một ngân hàng đƣợc trang bị các
công nghệ hiện đại sẽ giúp cho hoạt động kinh doanh hiệu quả hơn. Ngân hàng có thể
quản lý khách hàng dễ dàng hơn, tiết kiệm đƣợc nhân công cũng nhƣ chi phí quản lý.
Ngoài ra, việc nâng cao công nghệ có thể tăng tiện ích cho khách hàng, ngân hàng đƣa
sản phẩm đến với khách hàng thuận tiện hơn và các dịch vụ của họ sẽ đƣợc biết đến
nhiều hơn.

13
Chất lượng công tác thẩm định: Thẩm định là khâu phân tích trƣớc khi cấp tín
dụng của quy trình tín dụng. Đây là bƣớc quan trọng nhất, quyết định chất lƣợng của
phân tích tín dụng mà nội dung chủ yếu là thu thập và xử lý các thông tin liên quan
đến khách hàng và đánh giá thông tin về khả năng hoàn trả của khách hàng, tính khả
thi của dự án, thẩm định TSĐB….Trong hoạt động CVTD thì công tác này càng có ảnh
hƣởng rất lớn đến hiệu quả của khoản vay, khi mà các khách hàng của CVTD thƣờng
là những khách hàng nhỏ lẻ và khó tìm kiếm thông tin. Việc thẩm định không tiến
hành đúng trình tự theo quy trình tín dụng, sẽ gây đến các rủi ro cho ngân hàng..
Hoạt động kiểm tra, kiểm soát nội bộ: Kiểm tra và kiểm soát là khâu sau khi giải
ngân, giúp ngân hàng có những thông tin về tình hình sử dụng vốn của khách hàng.
Việc thực hiện công tác kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ giúp ngân hàng quản lý các hoạt
động của khách hàng theo những quy định, điều lệ nhất định từ đó nhanh chóng phát
hiện sai phạm của khách hàng và đƣa ra những giải pháp giúp đảm bảo an toàn, hiệu
quả trong hoạt động cho vay và tăng lợi nhuận cho ngân hàng.
Công tác tổ chức của ngân hàng: Đây là yếu tố không trực tiếp ảnh hƣởng tới
chất lƣợng cho vay nhƣng nếu công tác tổ chức hoạt động của ngân hàng không khoa
học, không có sự phối hợp hoạt động giữa các phòng ban thì hoạt động kinh doanh của
ngân hàng nói chung và của hoạt động CVTD nói riêng sẽ không có đƣợc kết quả tốt.
Uy tín của ngân hàng: Đó là hình ảnh của ngân hàng trong lòng khách hàng, là
niềm tin của khách hàng đối với ngân hàng. Uy tín của mỗi ngân hàng đƣợc xây dựng
và hình thành trong cả một quá trình lâu dài. Những ngân hàng có uy tín luôn chiếm
đƣợc lòng tin của các khách hàng là tiền đề cho việc đẩy mạnh hiệu quả hoạt động cho
vay của ngân hàng.
Nhóm nhân tố thuộc về khách hàng
Khả năng tài chính của khách hàng: Đây là điều kiện hàng đầu mà ngân hàng
cần xem xét, đánh giá trƣớc khi đƣa ra quyết định cho vay. Do các khoản vay tiêu
dùng có độ rủi ro cao nên ngân hàng luôn chú trọng đến công tác thẩm định năng lực
tài chính của khách hàng, nhằm đảm bảo nguồn trả nợ của khách hàng trong tƣơng lai,
đảm bảo an toàn trong công tác CVTD. Ngân hàng luôn cố gắng thu hút đƣợc các
khách hàng tiềm năng, có thu nhập cao và ổn định, cung cấp cho họ sản phẩm phù hợp
nhất, từ đó đảm bảo đƣợc hiệu quả trong hoạt động CVTD.
Đạo đức khách hàng: một trong những rủi ro mà ngân hàng rất hay gặp trong
hoạt động cho vay, đặc biệt là trong CVTD là vấn đề đạo đức của khách hàng. Việc
thu thập thông tin, đánh giá đạo đức của các cá nhân và hộ gia đình có nhu cầu sử
dụng dịch vụ CVTD là rất khó khăn đối với ngân hàng. Ngân hàng thông thƣờng hạn
chế số tiền cho vay đối với những khách hàng mới, chƣa có quan hệ với ngân hàng.
Nếu ngƣời đi vay chứng minh đƣợc phẩm chất đạo đức tốt, tạo đƣợc sự tin cậy đối với

14
ngân hàng, họ sẽ có cơ hội vay đƣợc số tiền lớn hơn, đồng nghĩa với việc góp phần
đẩy mạnh hiệu quả hoạt động CVTD đối với ngân hàng.
Tài sản đảm bảo: Để hạn chế tối đa rủi ro có thể xảy ra, giá trị TSĐB là cơ sở để
ngân hàng đƣa ra hạn mức tín dụng cho từng món vay, do đó nó quyết định doanh số
cho vay của ngân hàng. Việc định giá TSĐB đúng mức, hợp lý là yêu cầu quan trọng
khi xác định số tiền cho vay nhằm đảm bảo độ an toàn, thu nhập của ngân hàng cũng
nhƣ thỏa mãn tốt nhất nhu cầu khách hàng.
Xu hướng tiêu dùng của khách hàng: Đây chính là căn cứ để ngân hàng thực hiện
phát triển sản phẩm dịch vụ, một trong những biện pháp đẩy mạnh CVTD. Khách
hàng càng có xu hƣớng tiêu dùng các hàng hóa đắt tiền, nhu cầu vay tiêu dùng càng
tăng, ngân hàng càng có điều kiện đẩy mạnh CVTD. Những thay đổi lớn trong xu
hƣớng tiêu dùng của khách hàng có thể tác động tích cực hay tiêu cực đến hoạt động
CVTD. Do đó các cán bộ tín dụng ngân hàng phải luôn nghiên cứu tìm hiểu thị hiếu,
xu hƣớng tiêu dùng của khách hàng để có những điều chỉnh, thay đổi hình thức cùng
nhƣ phát triển các sản phẩm cho vay mới cho phù hợp.
1.2.3.2. Các nhân tố khách quan
Môi trƣờng kinh tế
Hoạt động cho vay của NHTM chung và hoạt động CVTD nói riêng chịu sự chi
phối rất lớn của nền kinh tế. Một môi trƣờng kinh tế phát triển và ổn định có thể tạo
điều kiện thúc đẩy mở rộng quy mô cho vay, hiệu quả hoạt động cho vay cũng đƣợc
nâng cao hơn. Nếu nền kinh tế đang trong giai đoạn phát triển, tăng trƣởng tốt, ổn định
chính trị đất nƣớc, không có chiến tranh thì nhu cầu về vốn vay tiêu dùng của cá nhân
và hộ gia đình sẽ tăng lên. Ngƣời tiêu dùng sẽ yên tâm về mức thu nhập của họ và nhƣ
vậy thì khả năng ngƣời tiêu dùng phát sinh nhu cầu tiêu dùng lớn hơn, hoạt động cho
vay tiêu dùng cũng có cơ hội phát triển hơn. Ngƣợc lại, nền kinh tế kém phát triển, lạm
phát tăng cao, tình hình chính trị không ổn định thì sẽ làm cho nhu cầu tiêu dùng của
cá nhân, hộ gia đình chỉ dừng lại ở mức vừa đủ và sẽ làm cho hoạt động CVTD của
các NHTM kém phát triển. Ngoài ra, nền kinh tế có những biến động bất ngờ nhƣ lạm
phát cao, lãi suất thực giảm, tỷ giá thay đổi…sẽ làm cho hoạt động của ngân hàng
không ổn định và xuất hiện nhiều rủi ro. Chính vì thế, các ngân hàng phải làm tốt khả
năng dự báo và khả năng thích ứng nhanh khi có sự biến dộng nhằm đảm bảo hiệu quả
hoạt động CVTD.
Môi trƣờng pháp luật
Các hoạt động trong xã hội đều bị chi phối bởi luật pháp mà Nhà nƣớc đã đề ra.
Trong hoạt động CVTD cũng vậy, cả ngân hàng và khách hàng đều phải tuân thủ đúng
theo quy định của Ngân hàng Nhà nƣớc. Một hệ thống pháp lý ổn định, đầy đủ, đồng
bộ, linh hoạt và rõ ràng sẽ là cơ sở giúp ngân hàng xây dựng đƣợc kế hoạch kinh