CHUYÊN ĐỀ TỐT NGHIỆP
GIẢI PHÁP ĐẨY MẠNH XUẤT KHẨU HÀNG
DỆT MAY CỦA CÔNG TY XUẤT NHẬP
KHẨU DỆT MAY SANG THỊ TRƯỜNG MỸ
1
Lời cam kết
Sinh viên : Phạm Thị Thu Mai
Lớp : KDQT 43
Em xin cam đoan đề tài: “Giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may
của Công ty Xuất nhập khẩu dệt may sang thị trường Mỹ ” là do em tự
tìm tài liệu và tự viết dưới sự hướng dẫn của thầy Nguyễn Anh Minh và sự
giúp đỡ của Công ty Xuất nhập khẩu dệt may.
Ký tên
2
Danh mục các bảng
Trang
Bảng 2.1: Cơ cấu thị trường xuất khẩu của Công ty XNK dệt may…………. 34
Bảng 2.2: KNXK theo mặt hàng của Công ty XNK dệt may……………………36
Bảng 2.3: KNXK hàng dệt may của Công ty sang thị trường Mỹ……………. 49
Bảng 2.3: KNXK hàng dệt may của Công ty sang thị trường Mỹ…………………………… 49
Bảng 2.5: KNXK hàng dệt may của Công ty sang thị trrường Mỹ theo phương
thức xuất khẩu………………………………………………………………………………….52
3
Danh mục các hình
Trang
Hình 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy của công ty …………………………………………30
Hình 2.2: KNXK hàng dệt may của Công ty XNK dệt may……………………. 33
Hình 2.3: KNXK hàng dệt may của Việt Nam sang Mỹ………………………… 48
4
Mở đầu
1. Lý do chọn đề tài.
Ngành dệt may là ngành công nghiệp xuất khẩu mũi nhọn của nước ta
nhằm xây dựng nền kinh tế hướng ra xuất khẩu. Và thị trường Mỹ là thị
trường xuất khẩu hàng dệt may lớn nhất của Việt Nam. Hơn nữa, từ đầu năm
nay Mỹ đã xoá bỏ hạn ngạch dệt may cho 150 quốc gia là thành viên của
WTO, Hiệp định dệt may Việt Mỹ đã hết hiệu lực đã tạo ra những thách thức
mới cho ngành dệt may Việt Nam.
Thêm vào đó, trong quá trình thực tập tại Công ty Xuất nhập khẩu dệt
may, em nhận thấy hàng dệt may của Công ty xuất khẩu sang thị trường Mỹ
đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất trong các thị trường xuất khẩu của Công ty.
Từ một thị trường rất nhỏ với KNXK là 4.230 USD năm 2000( chiếm 0,06%
Tổng KNXK của Công ty) đến năm 2004 đã vươn lên là thị trường đứng thứ
hai sau Nhật Bản với KNXK là 2.476.359 USD( chiếm 31,2% tổng KNXK
của toàn công ty. Nhưng bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động kinh
doanh xuất khẩu sang thị trường này vẫn có những tồn tại ảnh hưởng đến khả
năng xuất khẩu của Công ty .
Trước thực tế trên, em đã lựa chọn đề tài cho chuyên đề tốt nghiệp:
“Giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may của Công ty XNK dệt may
sang thị trường Mỹ”
2.Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu thực trạng xuất khẩu hàng dệt may của Công ty XNK dệt
may sang thị trường Mỹ, đặc điểm thị trường Mỹ, các chính sách ảnh hưởng
đến dệt may từ đó đưa ra các giải pháp nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt
may của Công ty sang thị trường Mỹ.
5
3. Đối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu giải pháp nhằm đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may của
Công ty sang thị trường Mỹ.
4.Phạm vi nghiên cứu
Lĩnh vực xuất khẩu của Công ty XNK dệt may sang thị trường Mỹ.
Đề tài này gồm ba chương:
Chương I: Lý luận chung về xuất khẩu và sự cần thiết phải tăng cường
xuất khẩu hàng dệt may của doanh nghiệp Việt Nam vào thị trường Mỹ.
Chương II: Thực trạng xuất khẩu hàng dệt may của Công ty XNK dệt
may sang thị trường Mỹ.
Chương III: Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu hàng dệt may của
Công ty XNK dệt may sang thị trường Mỹ trong thời gian tới.
Trong quá trình nghiên cứu thực hiện đề tài, em đã nhận được sự giúp
đỡ tận tình của thầy Nguyễn Anh Minh. Thầy đã giúp em cách nhìn nhận vấn
đề một cách rõ ràng và lôgic, giúp em tiếp cận vấn đề một cách khoa học. Em
xin chân thành cảm ơn thầy đã hướng dẫn em để em hoàn thành đề tài này.
Em cũng xin chân thành cảm ơn phòng Kinh doanh tổng hợp – Công ty
XNK dệt may đã giúp đỡ em trong quá trình tìm hiểu công việc kinh doanh
trên thực tế và tạo điều kiện cho em hoàn thành đề tài này.
Em xin chân thành cảm ơn!
6
Chương I
Lý luận chung về xuất khẩu và sự cần thiết
phải tăng cường xuất khẩu hàng dệt may của
doanh nghiệp việt nam vào thị trường Mỹ
I.Tổng quan về xuất khẩu.
1. Khái niệm xuất khẩu.
Xuất khẩu là hoạt động ngoại thương đầu tiên giữa các quốc gia trên
thế giới nhằm khai thác lợi thế của mình với các quốc gia khác. Trải qua
nhiều năm đến nay xuất khẩu vẫn chiếm vị trí quan trọng trong hoạt động
ngoại thương của mỗi quốc gia. Vậy xuất khẩu là gì?
Xuất khẩu được hiểu là hoạt động đưa các hàng hoá và dịch vụ từ quốc
gia này sang quốc gia khác nhằm thu lợi nhuận. Dưới giác độ kinh doanh,
xuất khẩu là việc bán các hàng hoá và dịch vụ giữa quốc gia này với quốc gia
khác, còn dưới giác độ phi kinh doanh (làm quà tặng hoặc viện trợ không
hoàn lại) thì hoạt động xuất khẩu chỉ là việc lưu chuyển hàng hoá và dịch vụ
qua biên giới quốc gia.
Xuất khẩu là hình thức xâm nhập thị trưòng nước ngoài ít rủi ro và chi
phí thấp nhất. Với các nước có trình độ kinh tế thấp như các nước đang phát
triển thì xuất khẩu đóng vai trò rất lớn đối với nền kinh tế và đối với các
doanh nghiệp kinh doanh xuất khẩu.
2. Vai trò của xuất khẩu.
2.1. Đối với nền kinh tế.
Hoạt động ngoại thương là hoạt động nhằm khai thác những lợi thế và
khắc phục những bất lợi trong cơ cấu nền kinh tế. Vì vậy, đây là nhân tố có
tác động đến sự tăng trưởng và phát triển của nền kinh tế các quốc gia.
7
Hoạt động ngoại thương bao gồm hoạt động xuất khẩu và hoạt động
nhập khẩu :
Xuất khẩu là đem các hàng hoá và dịch vụ dư thừa hoặc là có lợi thế
hơn để bán cho các nước khác làm cho các bên đều có lợi và làm tăng quy mô
nền kinh tế thế giới. Còn nhập khẩu là mua hàng hoá và dịch vụ từ các quốc
gia khác để khắc phục những yếu kém trong khoa học, công nghệ, quản
lý,…hay là đáp ứng nhu cầu mà nền kinh tế trong nước không đáp ứng đựơc.
Chính vì vậy, xuất khẩu và nhập khẩu là hai hoạt đông hỗ trợ cho nhau
để cùng thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển kinh tế của mỗi quốc gia. Trong
đó xuất khẩu tạo nguồn vốn cho nhập khẩu. Xuất khẩu đem lại nguồn thu cho
quốc gia và cho doanh nghiệp. Đây là nguồn vốn quan trọng để tái đầu tư vào
các lĩnh vực khác dặc biệt là nhập khẩu, vì ở các nước đặc biệt là các nước
đang phát triển nhu cầu nhập khẩu máy móc và thiết bị lớn nên nhu cầu về
vốn lớn. Mà xuất khẩu mang lại nguồn vốn sở hữu cho quốc gia nên quốc gia
sẽ chủ động hơn và sẽ không phụ thuộc vào các khoản đầu tư của nước ngoài
để có thể nhập khẩu hàng hoá và dịch vụ đáp ứng yêu cầu của quá trinh phát
triển nền kinh tế.
Không chỉ vậy, xuất khẩu còn tác động làm chuyển dịch cơ cấu nền
kinh tế và phát triển sản xuất. Sự chuyển dịch cơ cấu nền kinh tế sẽ đi từ
hướng chuyển từ nền kinh tế nông nghiệp là chủ yếu sang nền kinh tế mà
công nghiệp và dịch vụ chiếm tỷ trọng lớn. Sở dĩ như vậy là xuất khẩu sẽ khai
thác lợi thế so sánh của quốc gia mình. Do vậy, quốc gia đó sẽ tập trung vào
sản xuất những sản phẩm và cung cấp những sản phẩm có lợi trên quy mô lớn
(quy mô sản xuất công nghiệp). Điều này dẫn đến, cơ cấu kinh tế sẽ chuyển
hướng sang ngành công nghiệp (trong đó có công nghiệp xuất khẩu) mang lại
những lợi ích nhiều hơn nhiều nông nghiệp. Còn phát triển sản xuất thể hiện ở
các điểm: Khi tập trung cho xuất khẩu thì phải có sự đầu tư cho khoa học- kỹ
thuật cũng như trình độ quản lý sản xuất kinh doanh để nâng cao năng lực sản
8
xuất cũng như khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường thế giới. Đây
là một trong những yếu tố thúc đẩy sản xuất phát triển.
Xuất khẩu tạo ra khả năng thị trường tiêu thụ cũng như cung cấp đầu
vào cho sản xuất nhằm khai thác tối đa năng lực sản xuất trong nước phục vụ
nhu cầu của thị trường.
Ngoài ra, xuất khẩu còn tạo điều kiện cho các ngành liên quan phát
triển. Vì sản xuất là chuỗi hoạt động tính móc xích với nhau cho nền phát
triển của ngành này sẽ kéo theo sự phát triển của ngành khác. Ví dụ ngành dệt
may xuất khẩu sẽ kéo theo sự phát triển của các ngành phụ trợ như: trồng
bông, nuôi tằm, ngành sản xuất bao bì, nhuộm…
Xuất khẩu làm tăng dự trữ ngoại tệ. Nguồn ngoại tệ thu về lớn hơn (hay
cán cân thanh toán thặng dư) là điều kiện để duy trì sự ổn định của tỷ giá hối
đoái theo hướng có lợi cho xuất khẩu nhưng lại không tổn hao đến nhập khẩu
vì vậy sẽ tạo điều kiện phát triển kinh tế.
Xuất khẩu góp phần giải quyết công ăn, việc làm. Hoạt động xuất khẩu
càng được đẩy mạnh và không ngừng phát triển về quy mô thì sẽ càng thu hút
được nhiều lao động, như vậy xuất khẩu đã tạo việc làm cho người lao động
giúp người lao động có thu nhập chính đáng và nâng cao đời sống.
Xuất khẩu là cơ sở mở rộng và thúc đẩy các quan hệ kinh tế đối ngoại
của đất nước. Xuất khẩu là hoạt ra đời sớm nhất trong các hoạt động kinh tế,
khi có hoạt động xuất khẩu thì các nước sẽ có quan hệ với nhau trên cơ sở các
bên đều có lợi. Do vậy các quốc gia sẽ xây dựng các quan hệ kinh tế nhằm
đẩy mạnh hoạt động này. Hai hoạt động này có mối quan hệ qua lại với nhau
và dựa vào nhau để phát triển. Do đó, các quốc gia sẽ chú trọng phát triển
đồng thời để đảm bảo sự cân xứng tạo điều kiện để phát triển nhanh nhất.
Nói chung, xuất khẩu đóng vai trò quan trọng trong các hoạt động kinh tế
của các quốc gia, do vậy các quốc gia đều chú trọng đẩy mạnh xuất khẩu để khai
thác tối đa lợi ích của hoạt động này trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
9
2.2. Đối với các doanh nghiệp
Xuất khẩu là hoạt động kinh doanh quốc tế của các công ty. Mục đích
của các công ty khi thực hiện hoạt động xuất khẩu là:
Tăng doanh số bán hàng: Khi thị trường trong nước trở lên bão hoà thì
xuất khẩu là hoạt động làm tăng doanh số bán hàng của công ty khi mở rộng
thị trường quốc tế.
Đa dạng hoá thị trường đầu ra: Đa dạng hoá thị trường đầu ra sẽ giúp
cho công ty có thể ổn định luồng tiền thanh toán cho các nhà cung cấp. Việc
đa dạng hoá thị trường sẽ tạo ra nguồn thu cho công ty và từ nguồn thu này
công ty có thể đầu tư tiếp để tiếp tục đa dạng hoá thị trường tránh sự phụ
thuộc quá mức vào một thị tường nào đó hay tạo điều kiện và thuận lợi cho thị
trường đầu vào của doanh nghiệp.
Thu được các kinh nghiệm quốc tế: Các nhà kinh doanh và nhà quản lý
sẽ tham gia kinh doanh quốc tế, các nhà kinh doanh và các nhà quản lý hoạt
động trong những môi trường kinh tế xã hội, kinh tế, chính trị khác nhau.
Điều này đòi hỏi các nhà kinh doanh quản lý phải học hỏi, do đó kiến thức
của họ sẽ phong phú hơn và qua quá trình hoạt động lý luận sẽ được kiểm
chứng trong thực tế. Do vậy, họ sẽ tích luỹ được kiến thức và kinh nghiệm
hoạt động của mình qua quá trình kinh doanh quốc tế. Trong đó hoạt động
xuất khẩu là hoạt động mang lại kinh nghiệm với chi phí và rủi ro thấp nhất.
Tóm lại, xuất khẩu là hoạt động kinh doanh quốc tế ra đời sớm nhất và
có chi phí cũng như rủi ro thấp nhất. Do đó, đây là hoạt ở các quốc gia kinh
doanh quốc tế chủ yếu của các công ty ở các quốc gia đang phát triển (vì yếu
tố về vốn, về công nghệ, về con người còn yếu kém nên xuất khẩu là biện
pháp hữu hiệu nhất trong các hoạt động kinh doanh quốc tế. Xuất khẩu là hoạt
động đơn giản nhất trong hoạt động kinh doanh quốc tế. Do đó các giao dịch
và chi phí rủi ro khi có sự biến động về môi trường chính trị, kinh tế, văn hoá
xã hội…sẽ thấp nhất so với các hoạt động khác.
10
3. Các hình thức xuất khẩu.
3.1. Xuất khẩu trực tiếp.
Xuất khẩu trực tiếp là hoạt động bán hàng trực tiếp của công ty cho các
khách hàng của mình ở nước ngoài.
Thông qua hoạt động xuất khẩu trực tiếp, công ty sẽ đáp ứng nhanh
chóng và phù hợp nhu cầu của khách hàng ở trong nước và qua đó công ty
cũng kiểm soát được yếu tố đầu ra của sản phẩm để điều chỉnh yếu tố đầu vào
để mang lại lợi ích cao nhất.
Hai hình thức mà công ty sử dụng để thâm nhập thị trường quốc tế qua
xuất khẩu trực tiếp là:
– Đại diện bán hàng: Là hình thức bán hàng mà người bán không mang
danh nghĩa của mình mà lấy danh nghĩa của người khác (người uỷ thác) nhằm
nhận lương và một phần hoa hồng trên cơ sở giá trị hàng hoá bán được. Do đó
họ không phải chịu trách nhiệm chính về mặt pháp lý. Nhưng trên thực tế, đại
diện bán hàng hoạt động như là nhân viên bán hàng của công ty của thị trường
nước ngoài. Công ty sẽ ký hợp đồng trực tiếp với khách hàng ở thị trường
nước đó.
– Đại lý phân phối là người mua hàng hoá, dịch vụ của công ty để bán
theo kênh tiêu thụ ở khu vực mà công ty phân định . Công ty khống chế phạm
vi, kênh phân phối ở thị trường nước ngoài. Còn đại lý phân phối sẽ chịu
trách nhiệm toàn bộ rủi ro liên quan đến việc bán hàng ở thị trường đã phân
định và thu lợi nhuận qua chênh lệch giữa giá mua và giá bán.
3.2. Xuất khẩu gián tiếp:
Là hoạt động bán hàng hoá và dịch vụ của công ty ra nước ngoài thông
qua trung gian( thông qua người thứ ba). Các trung gian mua bán không
chiếm hữu hàng hoá của công ty mà trợ giúp công ty xuất khẩu hàng hoá sang
thị trường nước ngoài. Các trung gian xuất khẩu như: đại lý, công ty quản lý
xuất nhập khẩu và công ty kinh doanh xuất nhập khẩu.
11
– Đại lý: Là các cá nhân hay tổ chức đại diện cho nhà xuất khẩu thực
hiện một hay một số hoạt động nào đó ở thị trường nước ngoài do người ủy
thác uỷ quyền dựa trên quan hệ hợp đồng đại lý.
Đại lý là người thiết lập quan hệ hợp đồng giữa các công ty và khách
hàng ở thị trường ở thị trường nước ngoài. Đại lý không có quyền chiếm hữu
và sở hữu hàng hoá mà chỉ thực hiện một hay một số công việc nào đó cho
công ty uỷ thác và nhận thù lao.
– Công ty quản lý xuất khẩu: Là các công ty nhận uỷ thác và quản lý
công tác xuất khẩu hàng hoá hoạt động trên danh nghĩa của công ty xuất khẩu.
Vì vậy, công ty quản lý xuất khẩu là nhà xuất khẩu gián tiếp. Họ chỉ đảm
nhận các thủ tục xuất khẩu và thu phí xuất khẩu. Do vậy, bản chất của công ty
quản lý xuất khẩu là thực hiện dịch vụ quản lý và thu khoản thù lao từ hoạt
động đó.
– Công ty kinh doanh xuất khẩu: Là công ty hoạt động như nhà phân
phối độc lập có chức năng kết nối các khách hàng nước ngoài với các công ty
xuất khẩu trong nước để bán hàng hoá ra thị trường nước ngoài. Bản chất của
công ty kinh doanh xuất khẩu là thực hiện các dịch vụ xuất khẩu nhằm kết nối
các khách hàng nước ngoài với công ty xuất khẩu.
Ngoài ra với ưu thế về vồn, mối quan hệ và chính sách vận chuyển nên
công ty còn đảm nhận việc cung ứng các dịch vụ xuất nhập khẩu và thương
mại đối lưu, thiết lập và mở rộng kênh phân phối, tài trợ cho các dự án thương
mại và đầu tư, thậm trí trực tiếp thực hiện sản xuất để bổ trợ một công đoạn
nào đó cho sản phẩm như: bao gói, in ấn. Các công ty kinh doanh xuất khẩu
có kinh nghiệm về thị trường nước ngoài và có đội ngũ chuyên gia làm dịch
vụ xuất khẩu lên có thể cử các chuyên gia này đến hỗ trợ cho các công ty xuất
khẩu. Công ty kinh doanh xuất khẩu có doanh thu từ doanh nghiệp xuất khẩu
và tự chịu chi phí cho hoạt động của mình.
12
– Đại lý vận tải: Là các công ty thực hiện dịch vụ thuê vận chuyển và
những hoạt đông liên quan đến xuất nhập khẩu hàng hoá như khai báo thuế
quan, áp biếu thuế quan, thực hiện giao nhận, chuyên chở và bảo hiểm. Đại lý
vận tải thực hiện các nghiệp vụ xuất khẩu và kinh doanh nhiều loại hình dịch
vụ giao nhận hàng hoá đến tay người nhận. Khi xuất khẩu qua các đại lý vận
tải hay các công ty chuyển phát hàng thì các đại lý vận tải và các công ty đó
kiêm luôn các dịch vụ xuất khẩu liên quan đến hàng hoá đó.
Về bản chất, các đại lý vận tải hoạt động như các công ty kinh doanh
dịch vụ giao nhận, vận chuyển và dịch vụ xuất nhập khẩu, thậm chí cả dịch vụ
bao gói hàng hoá phù hợp với phương thức vận chuyển mua bảo hiểm hàng
hoá cho hoạt động của họ.
3.3. Buôn bán đối lưu:
Kinh doanh xuất khẩu, các công ty xuất nhập khẩu cũng gặp phải vấn
đề khó khăn trong vấn đề thanh toán hoặc yêu cầu nhập khẩu hàng hóa của
chính đối tác nên công ty xuất khẩu lựa chọn hình thức buôn bán đối lưu. Vậy
buôn bán đối lưu là gì? Buôn bán đối lưu được hiểu là phương thức mua bán
trong đó hai bên trực tiếp trao đổi các hàng hoá hay dịch vụ có giá trị tương
đương với nhau. Bản chất của buôn bán đối lưu là hoạt động xuất khẩu gắn
liền với nhập khẩu.
Ưu điểm của hình thức buôn bán đối lưu là giúp cho các công ty ít sử
dụng ngoại tệ mạnh để thanh toán nên tiết kiệm được chi phí và hạn chế sự
ảnh hưởng bất lợi của tỷ giá hối đoái.
Xét về khía cạnh thâm nhập thị trường quốc tế có các hình thức buôn
bán đối lưu sau:
– Đổi hàng: Là hình thức trong đó các bên cùng trực tiếp trao đổi hàng
hoá, dịch vụ này lấy hàng hoá và dịch vụ khác. Xuất khẩu theo hình thức này
thì các công ty xuất khẩu đưa hàng hoá của mình ra thị trường nước ngoài
nhưng đồng thời lại nhận từ thị trưòng nước ngoài hàng hoá và dịch vụ có giá
13
trị tương đương nên rất phức tập. Vì vậy hiện nay phương thức này hạn chế
sử dụng.
– Mua bán đối lưu: Là việc một công ty giao hàng hoá và dịch vụ cho
khách hàng ở nước ngoài với cam kết sẽ nhận một số lượng hàng hoá xác
định trong tương lai từ khách đó ở nước ngoài.
– Mua bồi hoàn: Là hình thức trong đó một công ty xuất khẩu cam kết
sẽ mua lại hàng hoá của khách hàng có giá trị tương đương với khoản mà
khách hàng đã bỏ ra. Với hình thức này công ty xuất khẩu không phải xác
định loại hàng cụ thể phải mua bồi hoàn trong tương lai nhưng giá trị và đồng
tiền thanh toán trong đơn đặt hàng của các công ty xuất khẩu phải tương
đương với giá trị hàng hoá mà công ty đã xuất đi.
– Chuyển nợ: Là hình thức mà công ty xuất khẩu có trách nhiệm cam
kết đặt hàng từ phía khách hàng nước ngoài của công ty cho một công ty
khác. Thực chất này hình thức này giúp các công ty xuất khẩu chuyển nhượng
trách nhiệm phải mua những mặt hàng không phù hợp với năng lực kinh
doanh của mình cho các công ty khác có điều kiện hơn. Như vậy các công ty
xuất khẩu sẽ dễ dàng tách hoạt động bán hàng với hoạt động mua hàng để
thâm nhập thị trường nước ngoài. Và hiệu quả kinh doanh sẽ tốt hơn khi trách
nhiệm mua hàng từ khách hàng nước ngoài của công ty xuất khẩu được
chuyển nhượng cho các công ty khác có năng lực kinh doanh mặt hàng đó tốt
hơn.
– Mua lại: Là hình thức mua bán đối lưu trong đó công ty xuất khẩu bán
một dây chuyền hay thiết bị máy móc cho khách hàng ở thị trường nước ngoài
và nhận mua lại sản phẩm được sản xuất từ dây chuyền máy móc đó. Hình
thức này được sử dụng phổ biến trong các nghành công nghiệp chế biến
14
3.4.Xuất khẩu tại chỗ.
Là hình thức xuất khẩu mà hàng hoá không qua biên giới quốc gia mà
thường là xuất khẩu vào khu vực công nghiệp dành riêng cho các công ty kinh
doanh, người nước ngoài.
Hình thức nàygiảm chi phí đáng kể do không mất chi phí thuê phương tiện
vận tải, thuê bảo hiểm hàng hoá, không chịu chi phí rủi ro khác như chính trị,
các biến động về kinh tế…do vậy lợi nhuận sẽ tăng lên.
3.5.Tái xuất khẩu.
Là việc xuất khẩu những hàng hoá đã nhập khẩu vào nước mình nhưng
chưa qua chế biến.
Các hình thức tái xuất.
– Tái xuất: Là hình thức mà nước tái xuất nhập hàng về nước mình và
xuất sang nước khác đã thông qua thông quan xuất khẩu.
– Chuyển khẩu: Là hình thức mà nước chuyển khẩu chỉ thu tiền từ nước
nhập khẩu và thanh toán cho nước xuất khẩu còn hàng hoá sẽ xuất khẩu trực
tiếp từ nước xuất khẩu sang nước nhập khẩu, hay nhập khẩu về của khẩu của
nước mình nhưng chưa thông quan đã tiến hành xuất khẩu sang nước khác.
3.6.Xuất khẩu theo nghị định thư.
Là hình thức xuất khẩu hàng hoá theo chương trình đã được ký kết theo
nghị định thư của hai chính phủvà thường là chương trình trả nợ giữa hai
chính phủ. Hình thức này đảm bảo khả năng thanh toán.
4.Quy trình xuất khẩu.
4.1.Xin giấy phép.
Xuất khẩu mang lại những lợi ích cho các quốc gia nên thường thì các
quốc gia khuyến khích xuất khẩu. Tuy nhiên có một số mặt hàng đặc biệt như
vũ khí, chất nổ, độc dược, các nguyên vật liệu khan hiếm và các mặt hàng
thiết yếu ảnh hưởng đến cơ cấu nền kinh tế thì bị hạn chế xuất khẩu hay nhập
15
khẩu. Với những mặt hàng bị hạn chế xuất khẩu thì nếu xuất khẩu thì phải xin
giấy phép ở các cấp có thẩm quyền.
4.2.Đôn đốc xin xác nhận thanh toán.
Để đảm bảo khả năng thanh toán, nhà xuất khẩu phải đôn đốc nhà nhập
khẩu thực hiện nghĩa vụ trả tiền hay xác nhận thanh toán để làm bằng chứng
và cam kết cho quá trình thực hiện hợp đồng. Nghĩa vụ này có thể tiến hành
trước hoặc song song với nghĩa vụ xin giấy phép xuất khẩu. Khi có giấy phép
xuất khẩu và xác nhận thanh toán thì mới đủ điều kiện để bước vào thực hiện
hợp đồng xuất khẩu ở các khâu sản xuất, gia công, thu gom hàng hoá.
4.3.Chuẩn bị hàng xuất.
Sau khi xin xác nhận thanh toán, công ty xuất khẩu tiến hành chuẩn bị
hàng xuất để đảm bảo tiến độ giao hàng đúng thời hạn.
Công ty phải chuẩn bị nguyên vật liệu cho quá trình sản xuất theo lô
hàng xuất khẩu, tiến hành tổ chức sản xuất, gia công, chế biến, kiểm tra, đóng
gói theo đúng yêu cầu của hợp đồng.
Hay có thể công ty liên hệ với các đơn vị sản xuất kinh doanh khác để
đặt hàng xuất khẩu đảm bảo chất lượng hàng hoá và tiến độ giao hàng.
4.4.Mua bảo hiểm và thuê vận tải ( nếu có ).
4.4.1.Thuê vận chuyển.
Nếu trách nhiệm thuê vận chuyển thuộc về nhà xuất khẩu thì nhà xuất
khẩu phải thực hiện những nghĩa vụ sau:
– Liên hệ với hãng tàu hay đại lý vận tải nhằm lấy lịch trình các chuyến
tàu vận chuyển.
– Điền vào mẫu đăng ký thuê vận chuyển để thông báo nhu cầu vận
chuyển. Từ đó, đại lý vận tải mới cung cấp đúng nhu cầu của công ty và đảm
bảo lịch trình giao hàng của công ty.
– Ký hợp đồng thuê vận tải.
16
+ Nhà xuất khẩu sẽ phải cung cấp thông tin về loại hàng vận chuyển,
thể tích bao bì…
+ Hai bên thoả thuận cước phí của hàng hoá, thời gian giao nhận, các
điều kiện thưởng phạt do chậm trễ…
– Hai bên thống nhất địa điểm, thời gian tiến hàng giao nhận và thanh
toán cước phí.
4.4.2.Mua bảo hiểm.
Trong một số hợp đồng xuất khẩu, người ta phải thực hiện nghĩa vụ
mua bảo hiểm.
– Khi mua bảo hiểm trước tiên phải liên hệ với một công ty bảo hiểm
nhằm thu thập thông tin và lấy mẫu đơn xin mua bảo hiểm.
– Điền thông tin vào đơn và gửi tới công ty bảo hiểm
Sau các nghiệp vụ trên công ty xuất khẩu sẽ ký kết hợp đồng mua bảo
hiểm với công ty bảo hiểm.
4.5.Làm thủ tục hải quan.
Khi xuất khẩu hàng hoá các doanh nghiệp xuất khẩu thường phải làm
thủ tục hải quan ở nước mình để tiến hành hoạt động xuất khẩu, chỉ trừ một số
trường hợp đặc biệt thì người xuất khẩu mới không phải làm thủ tục hải quan
khhi tiến hành xuất khẩu hàng hoá.
Quy trình làm thủ tục hải quan.
– Mua tờ khai hải quan (tờ khai xuất hàng)
– Kê khai thuế quan kèm theo bộ chứng từ hàng hoá do chính người
xuất khẩu lập.
– Mang tờ khai đến khai đến cửa khẩu thông quan hàng hoá nộp và xin
dấu chấp nhận tờ khai.
– Đăng ký thời gian và lịch trình cho việc chuẩn bị kiểm tra hàng hoá.
17
– Trình bộ hồ sơ cùng hải quan kiểm hoá ký biên bản và ký vào tờ khai
kiểm hoá được thông quan.
4.6.Giao hàng lên phương tiện vận chuyển.
Đối với hàng xuất khẩu nhà xuất khẩu phải tập kết hàng theo đúng quy
định tại địa điểm đã xác định trong quy định trong điều kiện và cơ sở giao
hàng theo thông báo của hãng vận chuyển.
– Sau khi giao hàng lên phương tiện vận chuyển phải có ký xác nhận
với chủ phương tiện hay đại lý vận tải. Nếu giao hàng trực tiếp cho hãng tàu
thì lấy biên lai thuyền phó, nếu giao cho đại lý thì lấy giấy biên nhận của đại
lý.
– Đổi giấy biên nhận lấy vận đơn làm chứng từ thanh toán.
4.7.Làm thủ tục thanh toán.
Muốn thanh toán được tiền hàng nhà xuất khẩu phải chuẩn bị đủ và
đúng bộ chứng từ theo như quy định hay cam kết.
Thông thường, bộ chứng từ bao gồm những chứng từ cơ bản sau:
– Hoá đơn thương mại.
– Phiếu đóng gói.
– Vận đơn thương mại.
– Các giấy chứng nhận số lượng, chất lượng, do nhà sản xuất hay một
cơ quan có thẩm quyền cấp.
– Giấy chứng nhận xuất xứ.
– Thông báo giao hàng, giấy biên nhận gửi hàng.
4.8.Giải quyết khiếu nại ( nếu có ).
Sau khi hoàn tất các thủ tục giao hàng tới khách hàng. Nếu có đơn
khiếu nại, khiếu kiện thì nhà xuất khẩu phải giải quyết khiếu nại, khiếu kiện.
18
5.Các biện pháp thúc đẩy hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp.
Quá trình kinh doanh luôn đặt ra cho chúng ta rất nhiều biện pháp để
giải quyết các tình huống kinh doanh và đưa hoạt động kinh doanh có hiệu
quả. Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu cũng vậy, nhiệm vụ hàng đầu là đề
ra các biện pháp thúc đẩy xuất khẩu sao cho hiệu quả đạt đựơc cao nhất và
hạn chế khả năng rủi ro về chi phí. Vậy biện pháp thúc đẩy xuất khẩu của
doanh nghiệp được hiểu như thế nào?
Có thể hiểu biện pháp thúc đẩy xuất khẩu là cách thức mà doanh nghiệp
áp dụng để tăng cường hoạt động xuất khẩu ra thị trường nước ngoài và mang
lại những lợi ích cho doanh nghiệp hơn nữa trong tương lai.
Bất kỳ một doanh nghiệp nào khi tham gia kinh doanh trên thị trường
đều phải tính đến lợi ích mà hoạt động kinh doanh mang lại. Chính vì vậy,
doanh nghiệp xuất khẩu muốn thúc đẩy hoạt động xuất khẩu cầc phải chú
trọng các nhóm giải pháp sau.
5.1.Nhóm giải pháp liên quan tới cung.
Quy luật kinh tế trong kinh doanh là quy luật cung cầu.Với một doanh
nghiệp xuất khẩu điều đầu tiên phải chú trọng tới là khả năng cung ứng hàng
hoá cho thị trường, nhất là khi muốn thúc đẩy xuất khẩu hàng hoá ra thị
trường nước ngoài. Muốn vậy doanh nghiệp phải tính đến việc mở rộng quy
mô sản xuất, đầu tư công nghệ, nâng cao chất lượng hàng hoá, đa dạng hoá
sản phẩm và cải tiến mẫu mã sản phẩm cũng như giảm giá thành cho đảm bảo
khả năng cạnh tranh.
5.1.1Quy mô sản xuất.
Quy mô sản xuất của doanh nghiệp là khả năng sản xuất ra số lượng
hàng hoá trong giới hạn khả năng về vốn, nhân lực và công nghệ của doanh
nghiệp. Đôi khi, doanh nghiệp chưa có quy mô sản xuất phù hợp với năng lực
sản xuất. Do vậy, trước khi muốn thúc đẩy xuất khẩu thì doanh nghiệp phải
19
tận dụng tối đa năng lực sản xuất của mình để mở rộng quy mô sản xuất, làm
gia tăng sản lượng sản xuất cung ứng cho nhu cầu thị trường.
Khi mở rộng quy mô sản xuất, doanh nghiệp phải huy động sự đầu tư
về vốn, nhân lực, công nghệ. Doanh nghiệp cần tuyển thêm lao động quản lý
cũng như lao động trực tiếp sản xuất. Hai bộ phận này phải kết hợp với nhau
tạo nên sự thống nhất trong các khâu từ lập kế hoạch tới sản xuất. Tuy nhiên,
có nguồn nhân lực tốt chưa đủ, bên cạnh nguồn nhân lực một yếu tố rất quan
trọng cho quy trình sản xuất sản phẩm là trang thiết bị máy móc. Do đó,
doanh nghiệp cần phải đầu tư vào trang thiết bị máy móc nhà xưởng, nguyên
vật liệu đầu vào. Có như vậy các doanh nghiệp mới tạo được sự thống nhất
trong nội bộ để phản ứng với những biến động trên thị trường mà sản phẩm
hiện đang và sẽ có mặt. Nhưng không có nghiã là mở rộng quy mô bằng mọi
cách.
5.1.2.Công nghệ sản xuất
Sự phát triển về khoa học kỹ thuật kéo theo sự phát triển về công nghệ
đã đưa loài người có những thành tựu vượt bậc trong tất cả các lĩnh vực đặc
biệt là lĩnh vực sản xuất. Công nghệ sản xuất ngày càng đang đóng vai trò
quan trọng trong quá trình sản xuất trực tiếp của các quốc gia. Công nghệ sản
xuất được hiểu là tất cả các yếu tố dùng để biến đổi đầu vào thành đầu ra.
Với vai trò ngày càng lớn, công nghệ sản xuất sẽ đem lại cho doanh
nghiệp ưu thế cạnh tranh so với các đối thủ khác. Công nghệ càng cao, càng
hiện đại thì hiệu quả sản xuất càng lớn. Công nghệ bao gồm bốn yếu tố: trang
thiết bị, kỹ năng con người, thông tin và tổ chức. Do vậy, muốn phát triển
công nghệ doanh nghiệp phải phát triển đồng đều trên tất cả các yếu tố, trong
đó yếu tố con người được đánh gía là quan trọng nhất: bởi vì con người đóng
vai trò là trung tâm của sự phát triển và tạo ra sự liên kết giữa các yếu tố.
20
Phát triển công nghệ được thực hiện bằng nhiều con đường như: tự
nghiên cứu và phát triển, nhận chuyển giao công nghệ, mua bán, cho
tặng…Tuy nhiên, doanh nghiệp cũng cần chú ý đến các thuộc tính của công
nghệ như tính hệ thống, tính sinh thể, tính đặc thù về mục tiêu và địa điểm,
tính thông tin để phát triển công nghệ một cách hợp lý mang lại hiệu quả cao
nhất cho doanh nghiệp.Và đối với doanh nghiệp xuất khẩu thị trường thế giới
với nhiều đối thủ cạnh tranh doanh nghiệp cần đánh giá được trình độ công
nghệ sản xuất của họ và xác định được vị trí của mình trên thương trường để
có hướng phát triển công nghệ phù hợp với khả năng( tức là sự hài hòa của
bốn yếu tố trang thiết bị, kĩ năng của con người, thông tin và tổ chức) nhưng
lại đáp ứng được một đoạn thị trường mục tiêu cho các sản phẩm đầu ra.
Hiện nay, trình độ công nghệ của các doanh nghiệp xuất khẩu Việt
Nam còn lạc hậu, nên phát triển công nghiệp chủ yếu qua con đường chuyển
giao công nghệ. Ngay cả khi nhận chuyển giao công nghệ, một số doanh
nghiệp còn chưa đủ khả năng và thông tin để đánh giá hết các thuộc tính của
công nghệ. Ví dụ: đối với tính hệ thống, hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam
đều cho rằng có trang thiết bị hiện đại là đã có công nghệ hiện đại, nhưng họ
đã lầm. Trang thiết bị hiện đại mà tài năng của con người không được đáp
ứng thì nó cũng chỉ là máy móc thiết bị chết mà thôi. Hay đối với tính sinh
thể, một số doanh nghiệp Việt Nam chưa đáp ứng được công nghệ nhập về
đang ở giai đoạn nào trong chu kỳ sống của nó nên thường hay nhập khẩu
công nghệ lạc hậu khiến Việt Nam trở thành bãi rác thải công nghiệp. Nhưng
trong tình hình kinh tế- xã hội, khoa học- kỹ thuật hiện nay của Việt Nam thì
nhận chuyển giao công nghệ vẫn là hướng đi chính để phát triển công nghệ
cho các doanh nghiệp, chỉ có điều là khi nhận chuyển giao công nghệ thì các
doanh nghiệp phải chú ý đến các yếu tố và các thuộc tính của công nghệ.
21
5.1.3.Chất lượng sản phẩm
Chất lượng là một trong các yếu tố quan trọng tạo lên ưu thế cạnh tranh
của sản phẩm. Chất lượng sản phẩm cao phải đặt trong mối quan hệ với giá
cả, mẫu mã và các các dịch vụ của doanh nghiệp khi kinh doanh trên thị
trường. Sản phẩm có chất lượng cao, giá cả, mẫu mã phù hợp với thị trường
mục tiêu sẽ tạo ra ưu thế, uy tín riêng của doanh nghiệp về sản phẩm của
mình.
Các doanh nghiệp xuất khẩu muốn thúc đẩy xuất khẩu thì phải tập
trung vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm để có thể cạnh tranh với các sản
phẩm của các nước khác trên thế giới. Nâng cao chất lượng sản phẩm gắn liền
với sự phát triển công nghệ của doanh nghiệp, và đặc biệt là với yếu tố chi
phí. Nâng cao chất lượng với chi phí tối thiểu cho phép là biện pháp mà
doanh nghiệp nào cũng muốn nhưng để thực hiện nó là cả một vấn đề.
Hiện nay hướng đi cho các doang nghiệp xuất khẩu là áp dụng hệ thống
tiêu chuẩn chất lượng quốc tế để khẳng định chất lượng sản phẩm của mình
và kiểm soát chặt chẽ chi phí sản xuất để đưa ra giá cả hợp lý cho sản phẩm
đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng
5.1.4.Đa dạng hoá mặt hàng
Con người luôn thích đổi mới. Vì vậy, họ cũng luôn luôn thích tiêu
dùng các sản phẩm đa dạng về mẫu mã chủng loại. Dựa vào tâm lý này, các
doanh nghiệp cũng cần đa dạng hoá bằng cách tạo nhiều mẫu mã hay sử dụng
nhiều chất liệu khác nhau để tạo ra sự khác biệt và phong phú cho sản phẩm.
Và để đẩy mạnh công tác này các doanh nghiệp chú trọng nhất đến năng lực
của đội ngũ thiết kế mẫu mã sản phẩm. Do vậy, đầu tư có hiệu quả nhất đối
với các doanh nghiệp là đào tạo và phát triển đội ngũ thiết kế kết hợp với
công tác điều tra, nghiên cứu thị trường, xác định xu hướng tiêu dùng để tạo
ra được sản phẩm làm hài lòng khách hàng.
22
Ngoài các giải pháp trên, các doanh nghiệp xuất khẩu nên chú ý dặc
biệt thời điểm giao hàng. Doanh nghiệp thực hiện điều này sẽ tạo uy tín cho
khách hàng, tạo mối quan hệ lâu dài và mối quan hệ làm ăn
5.2.Các giải pháp liên quan đến cầu
5.2.1.Nghiên cứu mở rộng thị trường
Trước khi kinh doanh trên bất kỳ thị trường nào, các doanh nghiệp đều
phải thực hiện các nghiên cứu về thị trường đó. Nghiên cứu thị trường là việc
thu thập thông tin và xử lý thông tin giúp các nhà kinh doanh ra quyết định.
Môi trường kinh doanh quốc tế ngày càng cạnh tranh gay gắt. Vì vậy,
các doanh nghiệp cần thực hiện các nghiên cứu trên thị trường nước ngoài
một cách thận trọng và tỷ mỷ để đưa ra các quyết định chính xác hơn. Thêm
vào đó nó còn giúp các nhà kinh doanh hoạch định các chiến lược Marketing
khi đã hiểu rõ hơn về nhu cầu của thị trường hiện tại cũng như tương lai.
Khi nghiên cứu thị truờng nước ngoài các doanh nghiệp cần quan tâm
đến các yếu tố: quy mô thị trường, tốc độ tăng trưởng, sức mạnh thị trường,
khả năng tiêu dùng, kênh phân phối, các vấn đề về luật pháp liên quan đến
nhập khẩu hàng hoá vào thị trường đó. Qua đó, doanh nghiệp xác định đâu là
thị trường trọng điểm mà doanh nghiệp nên tập trung mở rộng, những khó
khăn và thuận lợi mà doanh nghiệp gặp phải khi kinh doanh. Tiếp đó, doanh
nghiệp cần xem xét cụ thể các vấn đề như: đối tượng phục vụ, đặc điểm tiêu
dùng của thị trường này, khả năng tiêu dùng của các đối tượng, các đối thủ
cạnh tranh… để xác định được đoạn thị trường mục tiêu trong thị trường
trọng điểm.
Để có được các kết luận trên các doanh nghiệp cần có những thông tin.
Thông tin có thể được tổng hợp từ nguồn thông tin sơ cấp và thứ cấp. Thông
tin thứ cấp là những thông tin đã được công bố. Các doanh nghiệp có thể thu
thập thông tin này từ:
23
– Các tổ chức quốc tế như niên giám thống kê về thương mại quốc tế do
liên hợp quốc tế phát hành.
– Các tổ chức chính phủ thường cung cấp các thông tin về quy định
xuất nhập khẩu, các tiêu chuẩn chất lượng, quy mô thị trường.
– Các hiệp hội thương mại và thương nghiệp như hiệp hội Pasta,Onion
phát hành các ấn phẩm nhằm cập nhật các sự kiện giúp các nhà kinh doanh
quốc tế tìm kiếm cơ hội kinh doanh và né tránh rủi ro.
– Các tổ chức dịch vụ cung cấp thông tin dịch vụ về văn hoá và các điều
kiện về tài chính. Internet và trang web cập nhật các thông tin về thị trường
như: giá cả sản phẩm, mặt hàng, các chiến lược marketing.
Thông tin sơ cấp là những thông tin chưa được công bố. Các nhà kinh
doanh sử dụng loại thông tin này để hiểu sâu hơn về thị trường mà thông tin
thứ cấp mang lại.
Các doanh nghiệp có được thông tin này bằng cách tự thu thập hoặc
thuê các thông tin điều tra thị trường.
Các phương pháp thu thập thông tin sơ cấp:
– Qua hội chợ và các phái đoàn thương mại để đánh giá được về đối thủ
cạnh tranh, sản phẩm và xác định được cơ hội kinh doanh.
– Phỏng vấn trực tiếp và phỏng vấn nhóm cho phép các doanh nghiệp đánh
giá được hành vi, thái độ của người tiêu dùng.
– Các cuộc điều tra: là nghiên cứu thông tin về người tiêu dùng thông qua
việc sử dụng bảng câu hỏi viết. Phương pháp này cho phép thu thập được
khối lượng thông tin lớn.
– Quan sát môi trường:
Là quá trình liên tục thu thập, phân tích, xử lý thông tin cho các mục
tiêu chiến lược và chiến thuật. Nó cho phép thu thập các thông tin chi tiết về
môi trường kinh doanh mà công ty đang hoạt động hay sắp thâm nhập. Đây là
phương pháp phức tạp nhất vì thông tin được cập nhật liên tục nên giúp chô
24
doanh nghiệp nhanh chóng tìm kiếm được cơ hội kinh doanh và phát hiện rỉu
ro sớm để né tránh rủi ro thành công.
5.2.2.Xúc tiến, quảng bá về sản phẩm của doanh nghiệp trên thị trường
nước ngoài
Người tiêu dùng sẽ mua sản phẩm của bạn nếu như họ biết đến tên tuổi
của bạn. Bởi vậy, khi thâm nhập vào thị trường nước ngoài, các doanh nghiệp
cần tạo ra hình ảnh riêng biệt về sản phẩm của mình, giới thiệu nó đến với
người tiêu dùng. Niềm tin của khách hàng đối với sản phẩm của doanh nghiệp
là yếu tố thúc đẩy lượng tiêu dùng tăng lên. Do đó, nó là điều kiện tốt để mở
rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.
Các biện pháp mà doanh nghiệp thường áp dụng để tiến hành xúc tiến,
quảng bá sản phẩm của mình:
– Tham gia các hội chợ, triển lãm.
– Quảng cáo sản phẩm, hình ảnh qua các phương tiện như: qua báo chí,
truyền hình, qua mạng.
– Tài trợ cho các hoạt động xã hội.
– Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về sản phẩm, về doanh nghiệp.
– Khuyến mại sản phẩm và tổ chức dùng thử sản phẩm tại nơi công
cộng hoặc tại gia đình.
– Thông qua hệ thống kênh phân phối nước sở tại để quảng bá sản
phẩm và hình ảnh của mình.
Có thể nói hoạt động xúc tiến thương mại là hoạt động nhằm xây dựng
thương hiệu, quảng bá thương hiệu của công ty trên thị trường thế giới. Điều
này giúp nâng cao khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp khi môi trường cạnh
tranh ngày càng gay gắt.
