10689_Phân tích báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần khai thác và chế biến khoáng sản Bắc Giang

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ LAO ĐỘNG – THƯƠNG BINH VÀ XÃ HỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG – XÃ HỘI

NGUYỄN VĂN HẢI

PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÔNG
TY CỔ PHẦN KHAI THÁC VÀ CHẾ BIẾN
KHOÁNG SẢN BẮC GIANG

Chuyên ngành: Kế toán
Mã ngành: 60340301

LUẬN VĂN THẠC SỸ KẾ TOÁN

CÁN BỘ HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. NGUYỄN THỊ THU LIÊN

Hà Nội – 2016

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn “Phân tích Báo cáo tài chính của Công ty
Cổ phần Khai thác và Chế biến khoáng sản Bắc Giang” là công trình nghiên
cứu của tôi, với sự hướng dẫn của cô giáo PGS.TS Nguyễn Thị Thu Liên.
Các số liệu trong luận văn được sử dụng được xác thực. Số liệu đều có
nguồn trích dẫn, kết quả trong luận văn là trung thực và chưa từng được công
bố trong các công trình nghiên cứu khoa học.
Hà Nội, ngày tháng năm 2016
Tác giả

Nguyễn Văn Hải

LỜI CẢM ƠN
Qua thời gian nghiên cứu lý luận và thực tế, tác giả đã hoàn thành luận
văn thạc sỹ kế toán với đề tài “Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty Cổ
phần Khai thác và Chế biến Khoáng sản Bắc Giang”.
Tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành và bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc
nhất tới cô giáo PGS.TS Nguyễn Thị Thu Liên, đã tận tình hướng dẫn, quan
tâm giúp đỡ, chỉ bảo và đã đóng góp nhiều ý kiến quý báu giúp tác giả hoàn
thiện Luận văn này.
Tác giả cũng xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới thầy cô, các anh chị và bạn
bè đã dìu dắt, giúp đỡ trong khóa học. Xin cảm ơn gia đình và bè bạn, những
người luôn khuyến khích và giúp đỡ tác giả trong mọi hoàn cảnh khó khăn.
Trong quá trình thực hiện khó có thể tránh khỏi những khiếm khuyết, vì
vậy tác giả rất mong nhận được ý kiến đóng góp của quý thầy, cô giáo và bạn
đọc để luận văn được hoàn thiện hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày tháng năm 2016
Tác giả

Nguyễn Văn Hải

i

MỤC LỤC
Trang
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
………………………………………………………………………………
v
DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ
………………………………………………………………….vi
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU ………………………………..
1
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
……………………………………………………………………………….
1
1.2. Tổng quan về các công trình nghiên cứu liên quan …………………………………..
2
1.3. Mục tiêu nghiên cứu
…………………………………………………………………………………….
4
1.4. Câu hỏi nghiên cứu
……………………………………………………………………………………….
4
1.5. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
……………………………………………………………………
5
1.6. Phương pháp nghiên cứu
……………………………………………………………………………..
5
1.7. Đóng góp của đề tài……………………………………………………………………………………….
8
1.8. Kết cấu của đề tài nghiên cứu………………………………………………………………………
8
KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
…………………………………………………………………………………….
9
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH
DOANH NGHIỆP
………………………………………………………………………………………………10
2.1. Khái niệm cơ bản về Báo cáo tài chính và phân tích Báo cáo tài chính ..10
2.1.1. Báo cáo tài chính
………………………………………………………………………………………..10
2.1.2. Phân tích báo cáo tài chính…………………………………………………………………………11
2.2. Phương pháp phân tích báo cáo tài chính ………………………………………………..14
2.2.1. Phương pháp so sánh
………………………………………………………………………………….14
2.2.2. Phương pháp loại trừ ………………………………………………………………………………….16
2.2.2.1. Phương pháp thay thế liên hoàn………………………………………………………………16
2.2.2.2. Phương pháp số chênh lệch …………………………………………………………………….18
2.2.3. Vận dụng mô hình tài chính Dupont ………………………………………………………….18
2.2.4. Phương pháp liên hệ cân đối
………………………………………………………………………20
2.3. Nội dung phân tích báo cáo tài chính
………………………………………………………..20
2.3.1. Phân tích cấu trúc tài chính và chính sách tài trợ vốn ……………………………….20
2.3.1.1. Phân tích cơ cấu tài sản …………………………………………………………………………..21

ii

2.3.1.2. Phân tích cơ cấu nguồn vốn
…………………………………………………………………….23
2.3.1.3. Phân tích mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn
…………………………………..24
2.3.2. Phân tích tình hình công nợ và khả năng thanh toán …………………………………26
2.3.2.1. Phân tích tình hình công nợ
…………………………………………………………………….26
2.3.2.2. Phân tích khả năng thanh toán ………………………………………………………………..31
2.3.3. Phân tích hiệu quả kinh doanh …………………………………………………………………..35
2.3.3.1. Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản ………………………………………………………….35
2.3.3.2. Phân tích khả năng sinh lời
……………………………………………………………………..37
2.3.3.3. Phân tích hiệu quả sử dụng chi phí …………………………………………………………40
2.3.4. Phân tích rủi ro tài chính…………………………………………………………………………….41
2.3.5. Phân tích các chỉ tiêu tài chính đặc thù của công ty cổ phần niêm yết………43
2.3.5.1. Thu nhập cổ phiếu phổ thông
………………………………………………………………….43
2.3.5.2. Chỉ số P/E của cổ phiếu…………………………………………………………………………..43
2.3.5.3. Giá trị theo sổ kế toán của một cổ phiếu
…………………………………………………44
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2
…………………………………………………………………………………..45
CHƯƠNG 3: PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY CỔ
PHẦN KHAI THÁC VÀ CHẾ BIẾN KHOÁNG SẢN BẮC GIANG ………..46
3.1. Tổng quan về Công ty Cổ phần Khai thác và Chế biến Khoáng sản Bắc
Giang
……………………………………………………………………………………………………………………46
3.1.1. Thông tin chung về Công ty……………………………………………………………………….46
3.1.2. Quá trình hình thành và phát triển ……………………………………………………………..47
3.1.3. Đặc điểm tổ chức bộ máy quản lý của công ty ………………………………………….50
3.2. Kết quả phân tích báo cáo tài chính Công ty cổ phần khai thác và chế
biến khoáng sản Bắc Giang
……………………………………………………………………………….53
3.2.1. Phân tích cấu trúc tài chính và chính sách tài trợ vốn ……………………………….53
3.2.1.1. Phân tích cơ cấu tài sản …………………………………………………………………………..53
3.2.1.2. Phân tích cơ cấu nguồn vốn
…………………………………………………………………….53
3.2.1.3. Phân tích mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn
…………………………………..60
3.2.2. Phân tích tình hình công nợ và khả năng thanh toán …………………………………62
3.2.2.1. Phân tích tình hình công nợ
…………………………………………………………………….62

iii

3.2.2.2. Phân tích khả năng thanh toán ………………………………………………………………..75
3.2.3. Phân tích hiệu quả kinh doanh …………………………………………………………………..84
3.2.3.1. Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản ………………………………………………………….84
3.2.3.2. Phân tích khả năng sinh lợi
……………………………………………………………………..87
3.2.3.3. Phân tích hiệu quả sử dụng chi phí …………………………………………………………97
3.2.4. Phân tích rủi ro tài chính…………………………………………………………………………. 101
3.2.5. Phân tích một số chỉ tiêu đặc thù của công ty cổ phần có niêm yết
……….. 103
KẾT LUẬN CHƯƠNG 3
……………………………………………………………………………….. 107
CHƯƠNG 4: THẢO LUẬN KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ ĐỀ XUẤT
NÂNG CAO NĂNG LỰC TÀI CHÍNH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN KHAI
THÁC VÀ CHẾ BIẾN KHOÁNG SẢN BẮC GIANG
……………………………….. 108
4.1. Thảo luận kết quả nghiên cứu
………………………………………………………………… 108
4.1.1. Những kết quả đạt được về tình hình tài chính của Công ty BGM
………… 108
4.1.1.1. Về cấu trúc tài chính và chính sách tài trợ vốn
……………………………………. 108
4.1.1.2. Về tình hình công nợ và khả năng thanh toán……………………………………… 109
4.1.1.3. Về hiệu quả kinh doanh
……………………………………………………………………….. 110
4.1.2. Những tồn tại về tình hình tài chính của Công ty BGM ………………………… 110
4.1.2.1. Về cấu trúc tài chính và chính sách tài trợ vốn
……………………………………. 110
4.1.2.2. Về tình hình công nợ và khả năng thanh toán……………………………………… 111
4.1.2.3. Về hiệu quả kinh doanh
……………………………………………………………………….. 112
4.1.2.4. Về công bố thông tin trên thị trường chứng khoán
……………………………… 113
4.1.3. Nguyên nhân dẫn đến những hạn chế …………………………………………………….. 113
4.1.3.1. Nguyên nhân khách quan
…………………………………………………………………….. 113
4.1.3.2. Nguyên nhân chủ quan ………………………………………………………………………… 115
4.1.4. Định hướng phát triển của Công ty ………………………………………………………… 116
4.1.4.1. Mục tiêu cốt lõi ……………………………………………………………………………………. 116
4.1.4.2. Chiến lược phát triển 5 năm tới …………………………………………………………… 117
4.2. Một số giải pháp nâng cao năng lực tài chính của Công ty Cổ phần Khai
thác và Chế biến Khoáng sản Bắc Giang
……………………………………………………… 118
4.2.1. Về cấu trúc tài chính và chính sách tài trợ vốn ………………………………………. 118

iv

4.2.2. Về tình hình công nợ và khả năng thanh toán ………………………………………… 119
4.2.3. Về hiệu quả kinh doanh ………………………………………………………………………….. 121
4.2.4. Về công bố thông tin trên thị trường chứng khoán ………………………………… 125
4.3. Điều kiện thực hiện giải pháp nâng cao năng lực tài chính Công ty Cổ
phần Khai thác và Chế biến Khoáng sản Bắc Giang ………………………………….. 126
4.3.1. Về phía Nhà nước …………………………………………………………………………………… 126
4.3.2. Về phía Công ty………………………………………………………………………………………. 127
4.4. Những hạn chế của đề tài nghiên cứu ……………………………………………………. 127
KẾT LUẬN CHƯƠNG 4
……………………………………………………………………………….. 129
KẾT LUẬN ……………………………………………………………………………………………………… 130
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
………………………………………………………. 131

v

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Chữ viết tắt
Ý nghĩa
ACM
Công ty Cổ phần Tập đoàn Khoáng sản Á Cường
BCTC
Báo cáo tài chính
BGM
Công ty Cổ phần Khai thác và Chế biến Khoáng sản Bắc Giang
BMC
Công ty Cổ phần Khoáng sản Bình Định
CP
Chi phí
CPBH
Chi phí bán hàng
DFL
Degree of Financial Leverage – Độ lớn đòn bẩy tài chính
DN
Doanh nghiệp
DT
Doanh thu
DTT
Doanh thu thuần
EBIT
Earning Before Interest and Taxes – Lợi nhuận trước thuế và lãi vay
EPS
Earning Per Share – Thu nhập trên mỗi cổ phiếu
HTK
Hàng tồn kho
KSH
Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển KSH
LN
Lợi nhuận
LNST
Lợi nhuận sau thuế
P/E
Price to Earning Ratio – Thu nhập trên mỗi cổ phiếu
QLDN
Quản lý doanh nghiệp
ROA
Return on Assests – Tỷ suất sinh lợi trên tài sản
ROE
Return on Equity – Tỷ suất sinh lợi trên vốn chủ sở hữu
ROI
Return on Investment – Tỷ suất sinh lợi trên vốn đầu tư
ROS
Return on Sales – Tỷ suất sinh lợi trên doanh thu
SXKD
Sản xuất kinh doanh
TS
Tài sản
TSCĐ
Tài sản cố định
TSDH
Tài sản dài hạn
TSNH
Tài sản ngắn hạn
TNDN
Thu nhập doanh nghiệp
VCSH
Vốn chủ sở hữu

vi

DANH MỤC BẢNG, BIỂU, SƠ ĐỒ
Tên Bảng, Biểu, Sơ đồ
Trang
Bảng 1.1. Thông tin về ba doang nghiệp cùng ngành khai khoáng
7
Bảng 2.1. Phân tích cơ cấu tài sản
22
Bảng 2.2. Phân tích cơ cấu nguồn vốn
24
Bảng 3.1. Thông tin về cổ đông của Công ty BGM tại thời điểm
05/08/2014
49
Bảng 3.2. Phân tích cơ cấu tài sản Công ty BGM giai đoạn 2012-2014
54
Bảng 3.3. Phân tích chênh lệch hàng tồn kho năm 2014 so với năm 2013
56
Bảng 3.4. Phân tích cơ cấu nguồn vốn của Công ty BGM giai đoạn 2012-
2014
58
Bảng 3.5. Phân tích mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn Công ty BGM
61
Bảng 3.6. So sánh mối quan hệ giữa tài sản và nguồn vốn của Công ty
BGM với một số công ty khác cùng ngành
61
Bảng 3.7. Phân tích tình hình các khoản phải thu của Công ty BGM giai
đoạn 2012 -2014
63
Bảng 3.8. Phân tích tình hình phải thu khách hàng Công ty BGM giai đoạn
2012-2014
67
Bảng 3.9. So sánh nợ phải thu khách hàng năm 2014 của Công ty BGM và
các một số công ty khác cùng ngành
67
Bảng 3.10. Phân tích tình hình các khoản phải trả Công ty BGM giai đoạn
2012-2014
69
Bảng 3.11. Tổng hợp số dư khoản vay và nợ ngắn hạn giai đoạn 2012-
2014
71
Bảng 3.12. Phân tích tình hình phải trả người bán Công ty BGM giai đoạn
2012-2014
73
Bảng 3.13. So sánh nợ phải trả người bán Công ty BGM với một số doanh
nghiệp cùng ngành năm 2014
73
Bảng 3.14. Phân tích khả năng thanh toán Công ty BGM giai đoạn 2012-
2014
76
Bảng 3.15. So sánh hệ số khả năng thanh toán tổng quát Công ty BGM với
một số doanh nghiệp cùng ngành
76
Bảng 3.16. Phân tích khả năng thanh toán nợ ngắn hạn của Công ty BGM
giai đoạn 2012-2014
77
Bảng 3.17. So sánh khả năng thanh toán ngắn hạn của Công ty BGM với
một số công ty khác cùng ngành năm 2014
78
Bảng 3.18. Phân tích khả năng thanh toán thông qua Báo cáo lưu chuyển
tiền tệ Công ty BGM giai đoạn 2012-2014
81
Bảng 3.19. Phân tích hiệu quả sử dụng tài sản của Công ty BGM giai đoạn
2012-2014
85

vii

Bảng 3.20. So sánh hiệu quả sử dụng tài sản của Công ty BGM với một số
doanh nghiệp cùng ngành năm 2014
85
Bảng 3.21. Phân tích một số chỉ tiêu khả năng sinh lợi của Công ty BGM
giai đoạn 2012-2014
88
Bảng 3.22. So sánh một số chỉ tiêu về khả năng sinh lợi của Công ty BGM
với một số doanh nghiệp cùng ngành năm 2014
89
Bảng 3.23. Chi phí QLDN Công ty BGM giai đoạn 2012-2014
90
Bảng 3.24. Phân tích hiệu quả sử dụng chi phí Công ty BGM giai đoạn
2012-2014
98
Bảng 3.25. Chi phí SXKD theo yếu tố Công ty BGM giai đoạn 2012-2014
99
Bảng 3.26. Phân tích chỉ tiêu về rủi ro kinh doanh Công ty BGM giai đoạn
2012-2014
102
Bảng 3.27. So sánh chỉ tiêu về rủi ro kinh doanh của Công ty BGM với
một số doanh nghiệp cùng ngành
103
Bảng 3.28. Bảng phân tích một số chỉ tiêu tài chính đặc thù công ty cổ
phần có niêm yết của Công ty BGM giai đoạn 2012-2014
104
Bảng 3.29. So sánh một số chỉ tiêu tài chính đặc thù công ty cổ phần niêm
yết của Công ty BGM và một số doanh nghiệp cùng ngành
104
Biểu số 3.1. Cơ cấu tài sản Công ty BGM giai đoạn 2012-2014
53
Biểu số 3.2. Cơ cấu nguồn vốn Công ty BGM giai đoạn 2012-2014
59
Biểu số 3.3. Cơ cấu các khoản phải thu Công ty BMG giai đoạn 2012-
2014
64
Biểu số 3.4. Cơ cấu các khoản phải trả Công ty BGM giai đoạn 2012-2014
68
Biểu số 3.5. Phân tích khả năng thanh toán tổng quát Công ty BGM giai
đoạn 2012-2014
76
Biểu số 3.6. Phân tích khả năng thanh toán ngắn hạn Công ty BGM
giai đoạn 2012-2014
77
Sơ đồ 2.1. Mô hình phân tích tài chính Dupont
19
Sơ đồ 3.1. Sơ đồ bộ máy quản lý Công ty Cổ phần Khai thác và Chế biến
Khoáng sản Bắc Giang
50
Sơ đồ 3.2. Phân tích chỉ tiêu ROA Công ty BGM theo mô hình Dupont
năm 2014
93
Sơ đồ 3.3. Phân tích chỉ tiêu ROE Công ty BGM theo mô hình Dupont
năm 2014
96

1

CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1. Tính cấp thiết của đề tài
Sự phát triển của nền kinh tế thị trường đã làm cho tính cạnh tranh
trong các doanh nghiệp ngày càng quyết liệt hơn khi nền kinh tế thế giới luôn
chứa đựng nhiều biến động và kinh tế Việt Nam mới bắt đầu phục hồi sau
thời gian tăng trưởng chững lại. Chính vì vậy, phân tích báo cáo tài chính là
một công cụ hữu ích không chỉ cho quản trị trong doanh nghiệp mà còn cung
cấp các thông tin kinh tế – tài chính chủ yếu cho các đối tượng sử dụng thông
tin ngoài doanh nghiệp. Từ việc phân tích báo cáo tài chính sẽ cung cấp cho
người sử dụng thông tin có thể đánh giá tiềm năng, hiệu quả kinh doanh cũng
như những rủi ro về tài chính trong tương lai của doanh nghiệp
Đối với Công ty cổ phần khai thác và chế biến khoáng sản Bắc Giang
đã niêm yết trên sàn chứng khoán thành phố Hồ Chí Minh(HOSE) với mã
chứng khoán là BGM, việc phân tích báo cáo tài chính lại càng quan trọng
hơn nhằm cung cấp thông tin hữu ích cho các đối tượng quan tâm, đặc biệt
công ty hoạt động trong ngành khai khoáng. Bởi vì, ngành khai khoáng là
ngành đứng đầu trong chuỗi giá trị sản xuất, cung cấp đầu vào cho rất nhiều
ngành công nghiệp sản xuất, chế tạo và xây dựng. Mặt khác, khi Việt Nam gia
nhập Hiệp định kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP), các chuyên gia kinh tế
dự báo ngành khai khoáng là một trong những ngành dễ bị tổn thương nhất.
Đối với Công ty cổ phần khai thác và chế biến khoáng sản Bắc Giang lại càng
phải hoạt động một cách hiệu quả.
Do đó, tác giả đã lựa chọn “Phân tích báo cáo tài chính của Công ty cổ
phần khai thác và chế biến khoáng sản Bắc Giang” là đề tài nghiên cứu của
mình. Đề tài nghiên cứu sẽ góp phần mô tả bức tranh tài chính của công ty,

2

thông qua đó đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực tài chính của
công ty cổ phần khai thác và chế biến khoáng sản Bắc Giang.
1.2. Tổng quan về các công trình nghiên cứu liên quan
Phân tích báo cáo tài chính hiện nay ngày càng được nhiều đối tượng
quan tâm, đây là cơ sở quan trọng giúp các nhà quản trị trong doanh nghiệp
và các nhà đầu tư ra những quyết định thật đúng đắn. Đề tài “Phân tích báo
cáo tài chính” là đề tài không phải là mới, đã có rất nhiều những đề tài nghiên
cứu liên quan thông qua các công trình chuyên sâu về phân tích báo cáo tài
chính doanh nghiệp, có thể kể đến như:
Về giáo trình và sách báo, ở Việt Nam, một số tác giả có uy tín trong
các trường đại học hàng đầu về kinh tế cũng có những nghiên cứu về phân
tích báo cáo tài chính như: Tác giả PGS.TS Nguyễn Trọng Cơ (2009), Phân
tích tài chính doanh nghiệp lý thuyết, thực hành, NXB Tài chính, Hà Nội, đã
trình bày các lý thuyết cơ bản về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp;
tác giả PGS.TS Nguyễn Ngọc Quang (2011), Phân tích báo cáo tài chính,
NXB Tài chính, Đại học Kinh tế quốc dân, đưa ra hệ thống các phương pháp
và chỉ tiêu đánh giá khái quát tình hình tài chính, phân tích cơ cấu tài chính,
hiệu quả kinh doanh và rủi ro tài chính; tác giả TS. Lê Thị Xuân (2010), Phân
tích và sử dụng Báo cáo tài chính, Học viện Ngân hàng, thì tiếp cận phân tích
theo các báo cáo tài chính cụ thể phân tích tình hình và báo cáo kết quả kinh
doanh, phân tích hoạt động đầu tư (dựa trên Bảng cân đối kế toán), phân tích
tình hình lưu chuyển tiền tệ (dựa trên Báo cáo lưu chuyển tiền tệ) và có một
phần nghiên cứu về các tỷ số tài chính.
Ngoài ra, qua tìm hiểu cũng có rất nhiều tác giả lựa chọn phân tích báo
cáo tài chính doanh nghiệp làm luận văn thạc sỹ tại các trường đại học, có thể
kể đến một số luận văn sau:

3

– Trần Thị Luận (2015), Phân tích báo cáo tài chính của công ty cổ
phần xi măng Vicem Bút Sơn, Luận văn thạc sỹ kinh tế, Trường Đại học Kinh
tế quốc dân, Hà Nội.
– Chu Thị Cẩm Hà (2013), Phân tích báo cáo tài chính tại Công ty
Nhựa Thiếu Niên Tiền Phong, Luận văn thạc sỹ kinh tế, Trường Đại học Kinh
tế quốc dân, Hà Nội.
– Phạm Thị Thanh Thủy (2011), Phân tích báo cáo tài chính của các
công ty đại chúng ngành Dược Việt Nam, Luận văn Thạc sỹ kinh tế, Trường
Đại học Kinh tế quốc dân, Hà Nội.
– Nguyễn Thị Sâm (2015), Phân tích báo cáo tài chính tại công ty cổ
phần dược phẩm Nam Hà, Luận văn Thạc sỹ kinh tế, Trường Đại học Kinh tế
quốc dân, Hà Nội.
Những công trình nghiên cứu của các tác giả trên đây đã có những
đóng góp nhất định kể cả về mặt lý luận và thực tiễn trong phân tích báo cáo
tài chính. Các công trình nghiên cứu trên đều mang tính chất đặc thù của từng
ngành, từng doanh nghiệp có những loại hình kinh doanh khác nhau, đã chỉ ra
được những điểm mạnh, điểm yếu và đưa ra những giải pháp rất cụ thể cho
các công ty. Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu cũng có những tồn tại như
sau:
– Công trình nghiên cứu của tác giả Trần Thị Luận mặc dù trình bày
khá đầy đủ các chỉ tiêu tài chính nhưng còn trùng lắp các chỉ tiêu.
– Công trình nghiên cứu của tác giả Chu Thị Cẩm Hà đi theo “Phân tích
hệ thống chỉ tiêu tài chính theo nội dung kinh tế” nhưng chưa sâu và đầy đủ
các nhóm chỉ tiêu tài chính cần thiết.

4

– Công trình nghiên cứu của tác giả Phạm Thị Thanh Thủy, Nguyễn Thị
Sâm cũng chưa phân tích đầy đủ các nhóm chỉ tiêu tài chính cần thiết, có đưa
ra việc phân tích hiệu quả sử dụng chi phí nhưng chưa thấy được khả năng
kiểm soát chi phí của doanh nghiệp.
Chính vì thế, đề tài “Phân tích báo cáo tài chính của công ty cổ phần
khai thác và chế biến khoáng sản Bắc Giang” của tác giả vừa là công trình
nghiên cứu đầu tiên về phân tích báo cáo tài chính của Công ty cổ phần khai
thác và chế biến khoáng sản Bắc Giang vừa rút kinh nghiệm và khắc phục
những hạn chế từ các đề tài nghiên cứu trước có liên quan.
1.3. Mục tiêu nghiên cứu
– Hệ thống hóa cơ sở lý luận cơ bản về phân tích báo cáo tài chính
doanh nghiệp. Từ đó thấy được các phương pháp và nội dung phân tích báo
cáo tài chính trong doanh nghiệp.
– Đánh giá tình hình tài chính, hiệu quả hoạt động kinh doanh thông
qua phân tích báo cáo tài chính của Công ty cổ phần khai thác và chế biến
khoáng sản Bắc Giang, liên hệ so sánh với một số doanh nghiệp cùng ngành.
– Từ kết quả phân tích đạt được, hệ thống hóa những điểm mạnh, điểm
yếu về tình hình tài chính của công ty và đề xuất một số giải pháp nhằm nâng
cao năng lực tài chính của Công ty cổ phần khai thác và chế biến khoáng sản
Bắc Giang.
1.4. Câu hỏi nghiên cứu
Để đạt mục tiêu nghiên cứu, tác giả tập trung trả lời các câu hỏi sau:
– Cơ sở lý luận về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp gồm những
nội dung nào?

5

– Phân tích báo cáo tài chính của Công ty cổ phần khai thác và chế biến
khoáng sản Bắc Giang cụ thể như thế nào? So sánh các chỉ tiêu tài chính của
Công ty cổ phần khai thác và chế biến khoáng sản Bắc Giang với một số công
ty cùng ngành khác sẽ cho thấy điều gì?
– Qua phân tích báo cáo tài chính, Công ty cổ phần khai thác và chế
biến khoáng sản Bắc Giang có những điểm mạnh, điểm yếu nào? Những giải
pháp nào cần được đưa ra để nâng cao năng lực tài chính của Công ty?
1.5. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
– Đối tượng nghiên cứu: Các thông tin và chỉ tiêu trên báo cáo tài chính
của Công ty cổ phần khai thác và chế biến khoáng sản Bắc Giang.
– Phạm vi nghiên cứu:
+ Về không gian: Nghiên cứu hệ thống báo cáo tài chính của Công ty
cổ phần khai thác và chế biến khoáng sản Bắc Giang.
+ Về thời gian: Sử dụng các số liệu liên quan đến BCTC của Công ty
cổ phần khai thác và chế biến khoáng sản Bắc Giang giai đoạn 2012 – 2014.
1.6. Phương pháp nghiên cứu
– Cơ sở lý luận: Đề tài nghiên cứu dựa trên các thông tư, nghị định của
Chính phủ về báo cáo tài chính doanh nghiệp và giáo trình, sách báo, website
đáng tin cậy liên quan đến phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp.
– Phương pháp tiếp cận: Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu định
tính bằng việc thu thập các thông tin từ báo cáo tài chính, từ đó tiến hành
phân tích, đánh giá các chỉ tiêu tài chính nhằm nâng cao năng lực tài chính
của Công ty cổ phần khai thác và chế biến khoáng sản Bắc Giang.
– Nguồn dữ liệu và phương pháp thu thập dữ liệu:

6

•
Dữ liệu thứ cấp:
+ Dữ liệu về cơ sở lý luận phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp lấy
từ các giáo trình, bài giảng, sách báo uy tín.
+ Tài liệu giới thiệu về lịch sử hình thành và phát triển của Công ty cổ
phần khai thác và chế biến khoáng sản Bắc Giang.
+ Hệ thống BCTC các năm 2012, 2013, 2014 được lấy từ website của
Công ty cổ phần khai thác và chế biến khoáng sản Bắc Giang.
+ Hệ thống BCTC các năm 2012, 2013, 2014 được lấy từ website của
ba công ty cùng ngành: Công ty Cổ phần Tập đoàn Á Cường, Công ty Cổ
phần Đầu tư và Phát triển KSH và Công ty Cổ phần Khoáng sản Bình Định.
Lý do tác giả chọn ba công ty này để làm cơ sở so sánh vì ba công ty này đều
hoạt động trong lĩnh vực khai khoáng (trừ dầu mỏ và khí đốt) và có quy mô
về tổng nguồn vốn ngang tầm với Công ty Cổ phần Khai thác và Chế biến
Khoáng sản Bắc Giang.
Để thuận tiện cho việc so sánh tác giả đã lấy ký hiệu của mã chứng khoán của
từng công ty làm ký hiệu để lập những Bảng, Biểu và sử dụng để tiến hành
phân tích:
+ BGM: Công ty Cổ phần Khai thác và Chế biến Khoáng sản Bắc Giang
+ ACM: Công ty cổ phần Tập đoàn Á Cường
+ KSH: Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển KSH
+ BMC: Công ty cổ phần khoáng sản Bình Định

7

Bảng 1.1. Thông tin về ba doanh nghiệp so sánh cùng ngành khai khoáng

ACM
KSH
BMC
Tên công ty
Công ty cổ phần
Tập đoàn Khoáng
sản Á Cường
Công ty Cổ phần
Đầu tư và Phát
triển KSH
Công ty Cổ phần
Khoáng
sản
Bình Định
Năm thành lập
1996
1967
1985
Website
www.acuonggroup.
vn
www.hamico.vn
www.bimico.vn
Vốn đầu tư chủ sở
hữu(VND)
120.000.000.000
272.700.000.000 123.926.300.000
Tổng
nguồn
vốn
(VND)
224.522.163.481
288.937.043.909 256.703.285.436
Hoạt
động
kinh
doanh chính
+ Khai thác và chế
biến quặng kim loại:
quặng nhôm, đồng,
chì kẽm
+ Khai thác và thu
gom than non, than
cứng
+ Khai thác và
chế biến quặng
sắt và sa khoáng
+ Sản xuất vật
liệu cho ngành
xây
dựng
như
gạch và sản xuất
các loại bao bì
+ Khai thác và
chế biến quặng
Titan
+ Mua bán vật
tư,
máy
móc
phục vụ thăm dò
và
khai
thác
khoáng sản
Địa bàn hoạt động
Tỉnh Bắc Giang
Tập trung tại Hà
Nam và Hà Nội
Tỉnh Bình Định
(Nguồn: Báo cáo tài chính và Báo cáo thường niên của Công ty ACM, KSH
và BMC)
•
Dữ liệu sơ cấp:
+ Các chỉ tiêu tài chính được sử dụng tác giả dựa trên hệ thống Báo cáo
tài chính của Công ty các năm 2012, 2013, 2014.
+ Các chỉ tiêu tài chính cơ bản của Công ty cổ phần khai thác và chế
biến khoáng sản Bắc Giang sẽ được tính toán dựa trên hệ thống báo cáo tài
chính các năm 2012, 2013, 2014.
– Phân tích và xử lý dữ liệu: Trong quá trình làm đề tài nghiên cứu, tác
giả sẽ sử dụng nhiều phương pháp phân tích khác nhau như phương pháp so
sánh, phương pháp cân đối, phương pháp loại trừ, kết hợp phân tích ngang và

8

phân tích dọc. Các phương pháp nêu trên sẽ được sử dụng linh hoạt, phù hợp
với từng nội dung phân tích để đánh giá thực trạng tài chính của doanh nghiệp
dưới nhiều góc độ khác nhau và nhiều mục đích khác nhau.
– Phương pháp trình bày dữ liệu: Dữ liệu trong đề tài nghiên cứu sẽ
được tác giả trình bày dưới dạng lời văn kết hợp với các bảng biểu, sơ đồ, đồ
thị phân tích.
1.7. Đóng góp của đề tài
– Về mặt lý luận: Đề tài nghiên cứu sẽ góp phần hệ thống hóa cơ sở lý
luận về phân tích báo cáo tài chính trong doanh nghiệp từ đó là cơ sở cho việc
áp dụng phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp.
– Về mặt thực tiễn: Căn cứ vào kết quả phân tích báo cáo tài chính
Công ty cổ phần khai thác và chế biến khoáng sản Bắc Giang, đề tài nghiên
cứu này sẽ giúp những người quan tâm có cái nhìn tổng quan về tình hình tài
chính, hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty, đồng thời phục vụ cho việc
ra quyết định đúng đắn. Mặt khác, những phân tích trong đề tài này sẽ có giá
trị thực tiễn đối với các doanh nghiệp khác cùng ngành .
1.8. Kết cấu của đề tài nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu được chia làm 4 chương:
Chương 1: Giới thiệu về đề tài nghiên cứu
Chương 2: Cơ sở lý luận về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp
Chương 3: Phân tích báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần Khai thác
và Chế biến Khoáng sản Bắc Giang
Chương 4: Thảo luận kết quả nghiên cứu và đề xuất giải pháp nâng
cao năng lực tài chính của Công ty Cổ phần Khai thác và Chế biến Khoáng
sản Bắc Gian

9

KẾT LUẬN CHƯƠNG 1
Phân tích báo cáo tài chính cung cấp cho các đối tượng quan tâm bức
tranh toàn cảnh về tình hình tài chính của doanh nghiệp. Đặc biệt, phân tích
báo cáo tài chính giúp các nhà quản trị đưa ra các quyết định chuẩn xác để ổn
định và tăng cường tình hình tài chính của doanh nghiệp trong quá trình sản
xuất kinh doanh. Chính vì thế, phân tích báo cáo tài chính là một điều quan
trọng và cần thiết.
Ở chương 1, tác giả đã khái quát các công trình nghiên cứu có liên quan
của nhiều tác giả về phân tích báo cáo tài chính doanh nghiệp đang hoạt động
tại Việt Nam và các giáo trình, sách báo uy tín nghiên cứu chuyên sâu về lĩnh
vực này. Trên cơ sở đó, xác định rõ ràng các mục tiêu, câu hỏi nghiên cứu,
phạm vi, đối tượng nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu cơ bản, cũng như
nhấn mạnh những đóng góp về lý luận, thực tiễn của luận văn mà tác giả thực
hiện “Phân tích báo cáo tài chính của Công ty Cổ phần Khai thác và Chế
biến Khoáng sản Bắc Giang”.

10

CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH BÁO CÁO
TÀI CHÍNH DOANH NGHIỆP
2.1. Khái niệm cơ bản về Báo cáo tài chính và phân tích Báo cáo tài chính
2.1.1. Báo cáo tài chính

Báo cáo tài chính là một bức tranh tổng hợp phản ánh tình hình tài sản,
nguồn vốn, doanh thu, chi phí, kết quả kinh doanh và các quan hệ tài chính
của doanh nghiệp tại một thời điểm hay thời kỳ. [15, tr61] Chính vì vậy, hệ thống BCTC trong doanh nghiệp cung cấp cho những
đối tượng sử dụng thông tin về tình hình kinh tế – tài chính của các quá trình
sản xuất kinh doanh để từ đó các nhà quản trị đưa ra những quyết định cần
thiết trong quản lý.
Hệ thống báo cáo tài chính của doanh nghiệp gồm bốn loại báo cáo chủ
yếu, đó là:
• Bảng cân đối kế toán: [15, tr 61] Bảng cân đối kế toán là một trong những báo cáo tài chính tổng hợp
phản ảnh tình hình tài sản, nguồn vốn và các quan hệ tài chính của doanh
nghiệp tại một thời điểm.
• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: [15, tr61] Báo cáo kết quả kinh doanh là một trong những báo cáo tài chính tổng
hợp phản ánh tình hình doanh thu, chi phí và kết quả của doanh nghiệp sau
một kỳ hoạt động.
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ : [15, tr62]

11

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là báo cáo tài chính tổng hợp nhằm phản
ánh dòng tiền lưu chuyển trong kỳ, để nhà quản trị đưa ra các quyết định tài
trợ cho kỳ tới.
• Thuyết minh báo cáo tài chính: [15, tr61] Thuyết minh báo cáo tài chính là một trong những báo cáo tài chính
tổng hợp nhằm giải trình và bổ sung thêm các chỉ tiêu mà trên các báo cáo tài
chính khác chưa thể hiện hoặc thể hiện chưa đầy đủ.
2.1.2. Phân tích báo cáo tài chính
Hiện nay, có rất nhiều khái niệm về Phân tích báo cáo tài chính được
đưa ra, cụ thể là:
Phân tích báo cáo tài chính thực chất là phân tích các chỉ tiêu tài chính
trên hệ thống báo cáo hoặc các chỉ tiêu tài chính mà nguồn thông tin từ hệ
thống báo cáo nhằm đánh giá tình hình tài chính của doanh nghiệp, cung cấp
thông tin cho mọi đối tượng có nhu cầu theo những mục tiêu khác nhau. [15,
tr17] Phân tích báo cáo tài chính là quá trình xem xét, kiểm tra, đối chiếu và
so sánh số liệu về tài chính trong kỳ hiện tại với các kỳ kinh doanh đã qua.
Thông qua việc phân tích báo cáo tài chính sẽ cung cấp cho người sử dụng
thông tin có thể đánh giá tiềm năng, hiệu quả kinh doanh cũng như rủi ro về
tài chính trong tương lai của doanh nghiệp. [14, tr14] Phân tích báo cáo tài chính là quá trình xem xét, kiểm tra, đối chiếu và
so sánh số liệu về tài chính hiện hành và quá khứ. Thông qua việc phân tích
báo cáo tài chính, người sử dụng thông tin có thể đánh giá tiềm năng, hiệu quả
kinh doanh cũng như những rủi ro trong tương lai. [10, tr442]

12

Phân tích báo cáo tài chính là việc sử dụng các công cụ và kỹ thuật
phân tích để xem xét mối quan hệ giữa các chỉ tiêu trên báo cáo tài chính, từ
đó đánh giá về tình hình tài chính hiện tại cũng như dự báo về tình hình tài
chính trong tương lai của doanh nghiệp. [18, tr99] Từ những khái niệm nêu trên cho chúng ta thấy rằng phân tích báo cáo
tài chính có ý nghĩa rất quan trọng đối với mỗi doanh nghiệp, mỗi ngành, mỗi
địa phương và toàn xã hội. Phân tích báo cáo tài chính nhằm cung cấp những
thông tin hữu ích không chỉ cho các nhà quản trị trong doanh nghiệp mà còn
cung cấp những thông tin đa dạng, phong phú cho các đối tượng quan tâm
khác nhau cả bên trong và bên ngoài doanh nghiệp:
•
Nhóm người sử dụng thông tin bên trong doanh nghiệp bao gồm chủ sở
hữu doanh nghiệp, nhà quản trị doanh nghiệp và cán bộ, công nhân viên.
Thứ nhất, đối với chủ sở hữu doanh nghiệp và nhà quản trị doanh nghiệp là
những người trực tiếp quản lý doanh nghiệp, họ cần phải hiểu rõ tình hình tài
chính cũng như các hoạt động khác của doanh nghiệp. Chính vì vậy, những
thông tin từ phân tích báo cáo tài chính sẽ đánh giá được khả năng tài chính,
hiệu quả hoạt động trong từng giai đoạn, từng bộ phận, khả năng sinh lời, khả
năng tích lũy lợi nhuận doanh nghiệp; các thông tin này sẽ hướng các quyết
định của Ban giám đốc theo chiều hướng phù hợp với thực tế của doanh
nghiệp, như quyết định về đấu thầu, huy động vốn và phân phối lợi nhuận;
các thông tin từ phân tích báo cáo tài chính là cơ sở cho các dự đoán tài chính,
kế hoạch huy động và đầu tư vốn, là cơ sở đưa ra các quyết định trong dài
hạn, góp phần củng cố uy tín, xây dựng thương hiệu doanh nghiệp trong nền
kinh tế thị trường.
Thứ hai, đối với cán bộ, công nhân viên là những người có nguồn thu
nhập gắn với lợi ích của doanh nghiệp, thông tin từ phân tích báo cáo tài
chính giúp họ hiểu được tính ổn định và định hướng công việc hiện tại và

13

tương lai đối với doanh nghiệp. Qua đó, xây dựng niềm tin của cán bộ công
nhân viên đối với từng quyết định kinh doanh của chủ thể quản lý.
•
Nhóm người sử dụng thông tin bên ngoài doanh nghiệp bao gồm các
nhà đầu tư, ngân hàng, nhà cung cấp, các đối thủ cạnh tranh, các cơ quan chức
năng của Nhà nước,…
Thứ nhất, phân tích báo cáo tài chính đối với các nhà đầu tư là các cổ
đông mua cổ phiếu, các công ty góp vốn liên doanh,… Các nhà đầu tư quan
tâm trực tiếp đến giá trị của doanh nghiệp, khả năng sinh lợi của vốn, cách
thức phân chia lợi nhuận. Đồng thời thông tin phân tích cũng giúp cho các
nhà đầu tư dự đoán giá doanh nghiệp, dự đoán giá trị cổ phiếu, dự đoánh khả
năng sinh lời của vốn, hạn chế các rủi ro có thể xảy ra.
Thứ hai, phân tích báo cáo tài chính đối với những người cho vay và
các tổ chức tín dụng. Trong các doanh nghiệp, vốn vay thường chiếm tỷ lệ
tương đối cao để đáp ứng nhu cầu sản xuất kinh doanh, do vậy khi cho vay,
những đối tượng này thường đánh giá khả năng thanh toán ngắn hạn, trung và
dài hạn, khả năng sinh lời của vốn, đồng thời, dự đoán triển vọng của doanh
nghiệp trong tương lai nhằm đưa ra các quyết định cho vay phù hợp với từng
doanh nghiệp, từ đó hạn chế đến mức thấp nhất rủi ro khi cho vay.
Thứ ba, đối với nhà cung cấp, họ cũng rất quan tâm đến tình hình tài
chính của doanh nghiệp thông qua khả năng thanh toán để quyết định xem có
chính sách bán chịu và quan hệ bạn hàng lâu dài hay không.
Thứ tư, đối với các công ty kiểm toán, các thông tin phân tích báo cáo
tài chính nhằm xác minh tính khách quan về tình hình tài chính của một tổ
chức hoạt động, giúp cho các chuyên gia kiểm toán dự đoán được xu hướng
tài chính sẽ xảy ra để nâng cao độ tin cậy của các quyết định.
Thứ năm, đối với các cơ quan quản lý Nhà nước, thông qua các thông
tin từ phân tích báo cáo tài chính để đánh giá, kiểm tra, kiểm soát các hoạt

14

động kinh doanh, hoạt động tài chính tiền tệ của doanh nghiệp có tuân thủ
theo đúng chính sách, chế độ và luật pháp quy định không, có cơ chế về chính
sách thuế hợp lý, …
Như vậy, phân tích báo cáo tài chính có vai trò rất quan trọng đối với
các đối tượng quan tâm theo từng góc độ khác nhau. Từ đó, họ vừa đánh giá
toàn diện, tổng hợp, khái quát, vừa có thể xem xét một cách chi tiết hoạt động
tài chính của doanh nghiệp, tìm ra những điểm mạnh và điểm yếu về hoạt
động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, để nhận biết, phán đoán, dự báo
và đưa ra quyết định tài chính, quyết đinh tài trợ và đầu tư phù hợp.
2.2. Phương pháp phân tích báo cáo tài chính

Phương pháp phân tích là cách thức tiếp cận đối tượng phân tích đã
được thể hiện qua hệ thống chỉ tiêu phân tích, để biết được ý nghĩa và mối
quan hệ hữu cơ của các thông tin từ chỉ tiêu phân tích. [15, tr33] Trong quá trình phân tích, chúng ta có rất nhiều phương pháp như
phương pháp so sánh, phương pháp cân đối, phương pháp loại trừ,… Các
phương pháp này được sử dụng một cách linh hoạt, phù hợp với từng nội
dung phân tích để đánh giá thực trạng tài chính của doanh nghiệp dưới theo
nhiều chiều hướng khác nhau và sử dụng cho các mục đích đánh giá khác
nhau.
2.2.1. Phương pháp so sánh
Phương pháp so sánh là phương pháp sử dụng phổ biến và quan trọng
trong phân tích kinh doanh nói chung và báo cáo tài chính nói riêng. Khi thực
hiện so sánh thường đối chiếu các chỉ tiêu tài chính với nhau để biết được
mức biến động của các đối tượng đang nghiên cứu. Kết quả phương pháp so
sánh thường thể hiệm số tuyệt đối, số tương đối và số trung bình. [15, tr35] • Nội dung của phương pháp so sánh: [14, tr21]

15

+ So sánh giữa số thực tế kỳ phân tích với số thực tế của kỳ kinh doanh trước
nhằm xác định rõ xu hướng thay đổi, đánh giá tốc độ tăng trưởng hay giảm đi
của các hoạt động tài chính của doanh nghiệp.
+ So sánh giữa số thực tế kỳ phân tích với số kỳ kế hoạch để xác định mức
phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ kế hoạch trong mọi mặt của hoạt động tài
chính.
+ So sánh giữa số liệu của doanh nghiệp với số liệu tiên tiến của ngành nhằm
đánh giá tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp tốt hay
xấu, khả quan hay không khả quan.
• Các kỹ thuật so sánh bao gồm:
+ So sánh bằng số tuyệt đối: là kết quả của phép trừ giữa trị số của kỳ phân
tích so với kỳ gốc của các chỉ tiêu kinh tế, kết quả so sánh biểu hiện khối
lượng quy mô của các hiện tượng kinh tế.
+ So sánh bằng số tương đối: là kết quả của phép chia, giữa trị số của kỳ phân
tích so với kỳ gốc của các chỉ tiêu kinh tế, kết quả so sánh biểu hiện kết cấu,
mối quan hệ, tốc độ phát triển, mức phổ biến của các hiện tượng kinh tế.
+ So sánh bằng số bình quân: số bình quân là dạng đặc biệt của số tuyệt đối,
biểu hiện tính chất đăc trưng chung về mặt số lượng, nhằm phản ánh đặc điểm
chung của một đơn vị, một bộ phận, hay một tổng thể chung có cùng một tính
chất.
• Ứng dụng kỹ thuật cơ bản của phương pháp so sánh: [14, tr22] + So sánh theo chiều ngang: Phương pháp đối chiếu, so sánh tình hình biến
động cả về số tuyệt đối và số tương đối trên từng chỉ tiêu, từng khoản mục
của từng báo cáo tài chính. Thực chất là phân tích sự biến động về quy mô.