10903_Quản lý tài chính theo cơ chế TCTC tại BV Hữu nghị VN – Cu Ba Đồng Hới Quảng Bình

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯ ỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
LÊ THỊHOÀNG QUYÊN
HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
THEO CƠ CHẾ TỰ CHỦ TÀI CHÍNH TẠI BỆNH
VIỆN HỮU NGHỊ VIỆT NAM – CU BA ĐỒNG HỚI
TỈNH QUẢNG BÌNH
CHUYÊN NGÀNH: QUẢN LÝ KINH TẾ
MÃ SỐ: 8 34 04 10
LUẬN VĂN THẠC SĨ KHOA HỌC KINH TẾ
NGƯ ỜI HƯ ỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. PHAN THANH HOÀN
HUẾ, 2018
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan rằng sốliệu và kết quảnghiên cứu trong luận văn này là
trung thực và chư a hềđư ợc sửdụng đểbảo vệmột học vịnào. Tôi cũng xin cam
đoan rằng mọi sựgiúp đỡđểthực hiện luận văn này đã đư ợc cảm ơ n và các thông
tin trích dẫn trong luận văn đã đư ợc chỉrõ nguồn gốc. Luận văn không sao chép bất
kỳmột công trình nghiên cứu nào.
Tác giảluận văn
LÊ THỊ HOÀNG QUYÊN
ii
LỜI CẢM Ơ N
Với tình cảm sâu sắc, chân thành, cho phép tôi đư ợc bày tỏlòng biết ơ n tới
các cơ quan và cá nhân đã tạo điều kiện giúp đỡcho tôi trong quá trình học tập và
nghiên cứu hoàn thành luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơ n toàn thểquý thầy, cô giáo và các cán bộcông
chức của Trư ờng Đại học Kinh tếHuếđã giúp đỡtôi vềmọi mặt trong suốt quá
trình học tập và nghiên cứu.
Đặc biệt, tôi xin bày tỏlòng biết ơ n sâu sắc đến TS. Phan Thanh Hoàn- ngư ời
Thầy trực tiếp hư ớng dẫn, giúp đỡtận tình tôi trong quá trình thực hiện luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơ n Ban Lãnh đạo, các Khoa phòng Bệnh viện Hữu
NghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới đã tạo điều kiện giúp đỡtôi trong quá trình công
tác, trong nghiên cứu, đóng góp cho tôi những ý kiến quý báu đểhoàn thành luận
văn này.
Cuối cùng, tôi xin chân thành cảm ơ n sựgiúp đỡ, động viên của gia đình,
bạn bè và ngư ời thân trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu luận văn này.
Tác giảluận văn
LÊ THỊ HOÀNG QUYÊN
iii
TÓM LƯ ỢC LUẬN VĂN
Họvà tên học viên: LÊ THỊHOÀNG QUYÊN
Chuyên ngành: QUẢN LÝ KINH TẾỨNG DỤNG
Niên khóa: 2016-2018
Ngư ời hư ớng dẫn khoa học: TS. PHAN THANH HOÀN
Tên đềtài: HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ
CHẾTỰ
CHỦTÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊVIỆT NAM – CU
BA ĐỒNG HỚI TỈNH QUẢNG BÌNH
1. Tính cấp thiết của đềtài
Bệnh viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới là đơ n vịsựnghiệp có thu,
đư ợc Bộtrư ởng BộY tếcho phép thực hiện tựchủmột phần chi phí hoạt động kể
từtháng 7 năm 2009. Đểhoàn thành tốt nhiệm vụđư ợc giao, nâng cao hiệu quảchất
lư ợng công tác, đòi hỏi công tác quản lý tài chính phải đư ợc chú trọng và ngày càng
đổi mới; Vì vậy, hoàn thiện quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài chính sẽgiúp
Bệnh viện kiểm soát tốt tình hình tài chính tại đơ n vịvà từđó có thểđư a ra những
biện pháp thích hợp cho sựphát triển của Bệnh viện trong tư ơ ng lai.
Nhận thức tầm quan trọng trên, tác giảđã lựa chọn đềtài “Hoàn thiệ
n công tác
quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài chính tại Bệ
nh việ
n Hữu nghịViệ
t Nam –
Cu Ba Đồng Hới tỉ
nh Quảng Bình” đểnghiên cứu luận văn tốt nghiệp của mình.
2. Phươ ng pháp nghiên cứu
Luận văn sửdụng các phư ơ ng pháp tổng hợp, phân tích và xửlý sốliệu. Với
153 bảng hỏi trong qua điều tra sơ cấp, luận văn sửdụng các phư ơ ng pháp phân tích:
thu thập sốliệu; tổng hợp và xửlý sốliệu: thống kê mô tả, kiểm tra độtin cậy thang đo
Cronbah’s Alpha, phư ơ ng pháp phân tích nhân tốEFA, hồi quy tuyến tính bội.
3. Kết quảnghiên cứu và đóng góp luận văn
Luận văn đã góp phần hệthống hóa cơ sởlý luận và thực tiễn vềquản lý tài
chính theo cơ chếtựchủtài chính tại Bệnh viện công lập. Bên cạnh đó, luận văn đã
phân tích công tác quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtại Bệnh viện Hữu nghịViệt
Nam – Cu Ba Đồng Hới dựa trên sốliệu thứcấp giai đoạn 2014 – 2016 và sốliệu
điều tra khảo sát cán bộnhân viên của Bệnh viện. Trên cơ sởđó, luận văn đã đề
xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài chính tại Bệnh
viện Hữu NghịViệt Nam-Cu Ba Đồng Hới trong giai đoạn sắp tới.
iv
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
BHYT
:Bảo hiểm Y tế
BHXH
:Bảo hiểm xã hội
BTC
:Bộtài chính
BYT
:BộY tế
CP
:Chính phủ
ĐVSNCL
:Đơ n vịsựnghiệp công lập
LDLK
:Liên doanh liên kết
NĐ
:Nghịđịnh
NQ
:Nghịquyết
NSNN
:Ngân sách Nhà nư ớc
QĐ
:Quyết định
SCL TSCĐ
:Sửa chữa lớn Tài sản cốđịnh
TCKT
:Tài chính Kếtoán
TT
:Thông tư
TSCĐ
:Tài sản cốđịnh
TTLT
:Thông tư liên tịch
TW
:Trung Ư
ơ ng
UBND
:Ủ
y ban nhân dân
VPCP
:Văn phòng chính phủ
XDCB
:Xây dựng cơ bản
v
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN …………………………………………………………………………………………. i
LỜI CẢM Ơ N ……………………………………………………………………………………………… ii
TÓM LƯ
ỢC LUẬN VĂN……………………………………………………………………………. iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT……………………………………………………………………… iv
MỤC LỤC…………………………………………………………………………………………………….v
DANH MỤC BẢNG BIỂU …………………………………………………………………………….x
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ………………………………………………………………….. xii
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ…………………………………………………………………………………1
1. Tính cấp thiết của đềtài nghiên cứu ……………………………………………………………..1
2. Mục tiêu nghiên cứu……………………………………………………………………………………2
3. Đối tư ợng và phạm vi nghiên cứu…………………………………………………………………2
4. Phư ơ ng pháp nghiên cứu……………………………………………………………………………..3
5. Kết cấu luận văn…………………………………………………………………………………………5
PHẦN II: NỘI DUNG ……………………………………………………………………………………6
CHƯ
Ơ NG I: CƠ SỞLÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀQUẢN LÝ TÀI CHÍNH
THEO CƠ CHẾTỰCHỦTÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN CÔNG LẬP………………6
1.1. Cơ sởlý luận vềcông tác quản lý tài chính bệnh viện công lập……………………..6
1.1.1. Khái niệm vềtài chính công và công tác quản lý tài chính bệnh viện công lập…….6
1.1.2. Mục tiêu của quản lý tài chính bệnh viện công lập…………………………………….7
1.1.3. Phạm vi quản lý tài chính bệnh viện công lập …………………………………………..8
1.2. Nội dung quản lý tài chính bệnh viện công lập theo cơ chếtựchủtài chính ….10
1.2.1. Lập dựtoán thu chi tài chính…………………………………………………………………10
1.2.2. Thực hiện dựtoán ……………………………………………………………………………….13
1.2.3. Quyết toán ………………………………………………………………………………………….13
1.2.4. Thanh tra, kiểm tra, đánh giá ………………………………………………………………..14
1.2.5 Các công cụtham gia quản lý tài chính Bệnh viện công……………………………15
1.2.5.1. Hệthống chính sách pháp luật của Nhà nư ớc……………………………………….15
1.2.5.2. Công tác kếhoạch…………………………………………………………………………….16
vi
1.2.5.3. Quy chếchi tiêu nội bộ……………………………………………………………………..16
1.2.5.4. Hạch toán, kếtoán, kiểm toán…………………………………………………………….16
1.2.5.5. Hệthống thanh tra, kiểm tra……………………………………………………………….17
1.2.5.6. Tổchức bộmáy quản lý tài chính……………………………………………………….17
1.3. Cơ chếtựchủtài chính trong quản lý tài chính đối với bệnh viện công lập …..17
1.3.1. Nội dung của cơ chếtựchủtài chính đối với đơ n vịsựnghiệp công lập…….17
1.3.2. Những đổi mới trong việc thực hiện quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài
chính…………………………………………………………………………………………………………..21
1.4. Các yếu tốảnh hư ởng đến quản lý tài chính tại bệnh viện công …………………..23
1.4.1. Yếu tốbên ngoài …………………………………………………………………………………23
1.4.2. Yếu tốbên trong………………………………………………………………………………….25
1.5. Kinh nghiệm vềquản lý tài chính bệnh viện công theo cơ chếtựchủtài chính
trên thếgiới và thực tiễn tại Việt Nam…………………………………………………………….27
1.5.1. Kinh nghiệm quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtại một sốnư ớc
Đông Nam Á ……………………………………………………………………………………………….27
1.5.2. Kinh nghiệm quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài chính tại một sốbệnh
viện ởViệt Nam …………………………………………………………………………………………..28
1.5.3. Bài học kinh nghiệm cho Bệnh viện công lập Việt Nam và Bệnh viện Hữu
nghịViệt Nam- Cu Ba Đồng Hới tỉnh Quảng Bình…………………………………………..30
CHƯ
Ơ NG II: PHÂN TÍCH CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾ
TỰ
CHỦTÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊVIỆT NAM – CU BA
ĐỒNG HỚI …………………………………………………………………………………………………31
2.1. Khái quát vềBệnh viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới………………….31
2.1.1. Lư ợc sửhình thành và phát triển của Bệnh viện………………………………………31
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụcủa Bệnh viện ……………………………………………………..32
2.1.3. Cơ cấu tổchức tại Bệnh viện ………………………………………………………………..34
2.1.4. Quy mô công tác khám chữa bệnh và tình hình đầu tư trang thiết bịy tếtại
Bệnh viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới …………………………………………..35
vii
2.2. Thực trạng công tác quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài chính tại Bệnh viện
Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới …………………………………………………………..38
2.2.1. Cơ cấu tổchức và chức năng, nhiệm vụphòng Tài chính Kếtoán …………….38
2.2.1.1. Cơ cấu tổchức………………………………………………………………………………….38
2.2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ………………………………………………………………………..40
2.2.2. Công tác lập dựtoán thu chi …………………………………………………………………40
2.2.3. Thực hiện dựtoán ……………………………………………………………………………….42
2.2.3.1. Thực trạng quản lý các nguồn thu tài chính………………………………………….42
2.2.3.2. Thực trạng quản lý các khoản chi ……………………………………………………….46
2.2.3.3. Các khoản chi thực hiện tựchủtài chính tại Bệnh viện …………………………54
2.2.4. Công tác quyết toán……………………………………………………………………………..57
2.2.5. Công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá ……………………………………………………58
2.2.6. Thực trạng việc sửdụng các công cụquản lý tài chính trong công tác quản lý
tài chính tại bệnh viện …………………………………………………………………………………..59
2.2.6.1. Hệthống chính sách pháp luật của nhà nư ớc………………………………………..59
2.2.6.2. Công tác kếhoạch…………………………………………………………………………….59
2.2.6.3. Qui chếchi tiêu nội bộ………………………………………………………………………60
2.2.6.4. Công cụhạch toán, kếtoán, kiểm toán ………………………………………………..60
2.2.6.5. Kiểm tra, thanh tra…………………………………………………………………………….60
2.2.6.6. Tổchức bộmáy quản lý tài chính……………………………………………………….61
2.3. Đánh giá công tác quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài chính tại Bệnh viện
Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới qua sốliệu điều tra ………………………………61
2.3.1. Thống kê mẫu khảo sát ………………………………………………………………………..61
2.3.2 Đánh giá các nội dung điều tra của cán bộkếtoán có ảnh hư ởng đến công tác
quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài chính tại Bệnh viện ………………………………63
2.3.3. Kiểm tra độtin cậy thang đo các nhân tốtrư ớc khi tiến hành phân tích nhân tố
phám phá EFA……………………………………………………………………………………………..65
2.3.4. Kiểm định so sánh giá trịtrung bình của một tổng thểvới một giá trịcụthể
(One-Sample T-Test) ……………………………………………………………………………………69
viii
2.3.4.1 Vềbộmáy quản lý tài chính ……………………………………………………………….69
2.3.4.2. Vềcông tác lập dựtoán thu chi tài chính tại Bệnh viện …………………………69
2.3.4.3. Vềcông tác quản lý các nguồn thu tài chính tại Bệnh viện…………………….70
2.3.4.4. Vềcông tác quản lý và sửdụng các khoản chi tại Bệnh viện………………….70
2.3.4.5. Vềcông tác quyết toán tại Bệnh viện ………………………………………………….71
2.3.4.6. Vềcông tác thanh tra kiểm tra tại Bệnh viện……………………………………….71
2.3.4.7. Vềcông cụtham gia quản lý tài chính tại Bệnh viện …………………………….72
2.3.4.8. Vềnội dung khác liên quan đến công tác quản lý tài chính tại Bệnh viện..72
2.3.5. Phân tích nhân tốkhám phá (EFA)………………………………………………………..73
2.3.6. Phân tích hồi quy các yếu tốảnh hư ởng đến công tác quản lý tài chính theo cơ
chếtựchủtài chính tại Bệnh viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới………………77
2.4. Đánh giá chung vềcông tác tác quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài chính
tại Bệnh viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới……………………………………….80
2.4.1. Kết quảđạt đư ợc …………………………………………………………………………………80
2.4.2. Hạn chế………………………………………………………………………………………………82
2.4.3 Những nguyên nhân hạn chế………………………………………………………………….85
2.4.3.1 Nguyên nhân khách quan……………………………………………………………………85
2.4.3.2 Nguyên nhân chủquan……………………………………………………………………….86
CHƯ
Ơ NG III: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
THEO CƠ CHẾTỰCHỦTÀI CHÍNH TẠI BỆNH VIỆN HỮU NGHỊVIỆT NAM
– CU BA ĐỒNG HỚI…………………………………………………………………………………..88
3.1 Mục tiêu quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài chính tại Bệnh viện Hữu nghị
Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới…………………………………………………………………………88
3.2. Các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài
chính tại Bệnh viện Hữu NghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới……………………………..89
3.2.1 Giải pháp chung …………………………………………………………………………………..89
3.2.1.1 Nâng cao nhận thức vềcông tác quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài chính..89
3.2.1.2 Nâng cao năng lực và vai trò của công tác tài chính kếtoán……………………89
3.2.2 Giải pháp vềchuyên môn, nghiệp vụ………………………………………………………90
ix
3.2.2.1 Hoàn thiện công tác lập dựtoán thu chi tài chính…………………………………..90
3.2.2.2 Nhóm giải pháp vềcác nguồn thu tài chính…………………………………………..91
3.2.2.3 Nhóm giải pháp vềcác khoản chi ………………………………………………………..93
3.2.2.4 Hoàn thiện công tác quyết toán, công khai tài chính hàng năm ……………….94
3.2.2.5 Tăng cư ờng công tác kiểm tra kếtoán, kiểm tra nội bộtrong bệnh viện….95
3.2.3. Nhóm giải pháp khác …………………………………………………………………………..96
3.2.3.1 Hoàn thiện ứng dụng hệthống công nghệthông tin vào công tác quản lý
tài chính ……………………………………………………………………………………………………..96
3.2.3.2 Thực hiện khoán quản tại một sốkhoa phòng trong bệnh viện……………….97
3.2.3.3 Tăng cư ờng công tác quản lý tài sản công …………………………………………..97
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ……………………………………………………….98
1. Kết luận …………………………………………………………………………………………………..98
2. Kiến nghị…………………………………………………………………………………………………98
2.1. Đối với Chính phủ………………………………………………………………………………….99
2.2. Kiến nghịđối với BộY tế……………………………………………………………………….99
2.3. Đối với cơ quan Bảo hiểm xã hội tại địa phư ơ ng ……………………………………..100
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO……………………………………………………….101
PHỤLỤC………………………………………………………………………………………………….103
QUYẾT ĐỊNH HỘI ĐỒNG
BIÊN BẢN HỘI ĐÒNG
NHẬN XÉT PHẢN BIỆN 1 + 2
BẢN GIẢI TRÌNH LUẬN VĂN
XÁC NHẬN HOÀN THIỆN LUẬN VĂN
x
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1:
Tình hình thực hiện các chỉtiêu chuyên môn tại Bệnh viện Hữu nghị
Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016……………………….35
Bảng 2.2:
Tình hình đầu tư trang thiết bịy tếtại Bệnh viện Hữu nghịViệt Nam –
Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016…………………………………………37
Bảng 2.3:
Tình hình đội ngũ cán bộquản lý tài chính tại phòng Tài chính Kế
toán Bệnh viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới giai đoạn
2014-2016………………………………………………………………………………..39
Bảng 2.4:
Dựtoán thu, chi ngân sách Bệnh viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba
Đồng Hới giai đoạn 2014-2016…………………………………………………..41
Bảng 2.5:
Bảng tổng hợp các nguồn thu tài chính Bệnh viện Hữu nghịViệt Nam
– Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016………………………………………44
Bảng 2.6:
Bảng tổng hợp các khoản chi Bệnh viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba
Đồng Hới giai đoạn 2014-2016…………………………………………………..47
Bảng 2.7:
Cơ cấu các nguồn chi Bệnh viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng
Hới giai đoạn 2014-2016……………………………………………………………50
Bảng 2.8:
Cơ cấu chi 4 nhóm chi từnguồn kinh phí ngoài NSNN cấp tại Bệnh
viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016….52
Bảng 2.9:
Cơ cấu chi 4 nhóm chi thực hiện tựchủtại Bệnh viện Hữu nghịViệt
Nam – Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016………………………………55
Bảng 2.10:
Báo cáo thực hiện trích lập các quỹsựnghiệp Bệnh viện Hữu nghị
Việt Nam – Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016……………………….57
Bảng 2.11:
Đặc điểm mẫu khảo sát ……………………………………………………………..61
Bảng 2.12
Đánh giá của cán bộkếtoán đối với công tác quản lý tài chính theo cơ
chếtựchủtài chính tại Bệnh viện……………………………………………….63
Bảng 2.13:
Kết quảkiểm định độtin cậy thang đo ………………………………………..66
Bảng 2.14:
Đánh giá tổchức bộmáy quản lý tài chính tại Bệnh viện ………………69
Bảng 2.15:
Đánh giá công tác lập dựtoán thu chi tài chính tại Bệnh viện…………69
Bảng 2.16:
Đánh giá công tác quản lý các nguồn thu tài chính tại Bệnh viện ……70
xi
Bảng 2.17:
Đánh giá công tác quản lý và sửdụng các khoản chi tại Bệnh viện…70
Bảng 2.18:
Đánh giá công tác quyết toán tại Bệnh viện………………………………….71
Bảng 2.19:
Đánh giá vềcông tác thanh tra, kiểm tra tại Bệnh viện ………………….71
Bảng 2.20:
Đánh giá vềcông cụtham gia quản lý tài chính tại Bệnh viện………..72
Bảng 2.21:
Đánh giá nội dung khác liên quan đến công tác QLTC tại Bệnh viện72
Bảng 2.22:
Kiểm định KMO và Bartlett’
st ……………………………………………………75
Bảng 2.23:
Tổng phư ơ ng sai trích ……………………………………………………………….75
Bảng 2.24:
Ma trận xoay nhân tố…………………………………………………………………76
Bảng 2.25:
Kết quảphân tích mô hình hồi quy ……………………………………………..78
xii
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BIỂU ĐỒ
Sơ đồ1.1:
Chu trình quản lý tài chính…………………………………………………………11
Sơ đồ1.2:
Chu trình ngân sách…………………………………………………………………..12
Sơ đồ2.1:
Cơ cấu tổchức Bệnh viện Hữu nghịViệt Nam – Cuba Đồng Hới……34
Sơ đồ2.2:
Cơ cấu tổchức phòng Tài chính kếtoán tại Bệnh viện Hữu nghịViệt
Nam – Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016………………………………39
1
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Tính cấp thiết của đềtài nghiên cứu
Trong xu hư ớng chung của thếgiới và các nư ớc trong khu vực là đẩy mạnh
công tác quản lý bệnh viện, quản lý chất lư ợng dịch vụkhám, chữa bệnh thì công
tác quản lý tài chính đang là động lực thúc đẩy các Bệnh viện phải sáng tạo, cải tiến
nâng cao chất lư ợng dịch vụkhám chữa bệnh. Do đó “Không ngừng nâng cao hiệu
quảcông tác quản lý tài chính theo cơ chếtựchủ, tựchịu trách nhiệm tại bệnh viện”
là chủđềrất quan trọng, mang tính thời sựcao, phù hợp với chủtrư ơ ng và chỉđạo
của ngành y tếhiện nay. Đây là những nhiệm vụư u tiên hàng đầu đểBệnh viện
thực hiện tựchủtrong công tác quản lý và điều hành Bệnh viện.
Do vậy Đảng và nhà nư ớc ta chủtrư ơ ng đổi mới cơ chếquản lý tài chính đối
với đơ n vịsựnghiệp có thu nhằm phát huy mọi khảnăng của đơ n vịđểcung cấp
dịch vụchất lư ợng cao cho xã hội, tăng nguồn thu từng bư ớc giải quyết thu nhập
cho ngư ời lao động, giảm dần bao cấp từngân sách nhà nư ớc. Ngày 25 tháng 4 năm
2006. Chính phủđã ban hành Nghịđịnh 43/2006/NĐ-CP quy định quyền tựchủ, tự
chịu trách nhiệm vềthực hiện nhiệm vụ, tổchức bộmáy, biên chếvà tài chính đối
với đơ n vịsựnghiệp công lập. Chính sách này đư ợc xem như một công cụđểnâng
cao tính hiệu quảvềkỹthuật, trong việc cung cấp các dịch vụy tếbằng cách tạo ra
các động lực kinh tếmạnh mẽhơ n cho đội ngũ cán bộ, nhân viên và bằng cách củng
cốthẩm quyền của các nhà quản lý trong các cơ sởy tế. Ngày 14 tháng 2 năm 2015
Chính phủban hành Nghịđịnh 16/2015/NĐ-CP quy định cơ chếtựchủcủa đơ n vị
sựnghiệp công lập, đây chính là cơ sởđểcác bệnh viện công thực hiện đầy đủvà
chuẩn hóa các quy định vềquản lý tài chính theo cơ chếtựchủ.
Bệnh viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới là đơ n vịsựnghiệp có thu,
đư ợc Bộtrư ởng BộY tếcho phép thực hiện tựchủmột phần chi phí hoạt động kể
từtháng 7 năm 2009. Hiện tại, nhằm thực hiện theo lộtrình của BộY tếthực hiện
theo nghịquyết 19-NQ/TW tại hội nghịlần thứ6 Ban chấp hành Trung ư ơ ng Đảng
khóa XII, chuyển dần các bệnh viện trực thuộc BộY tếvềđịa phư ơ ng quản lý; thực
hiện theo lộtrình đó, Bệnh viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới có kếhoạch
2
chuyển vềỦ
y ban nhân dân tỉnh Quảng Bình quản lý vào năm 2020 đòi hỏi bệnh
viện phải khẳng định đư ợc vịthếtựchủvềmặt tài chính. Đểhoàn thành tốt nhiệm
vụđư ợc giao, nâng cao hiệu quảchất lư ợng công tác, đòi hỏi công tác quản lý tài
chính phải đư ợc chú trọng và ngày càng đổi mới; Vì vậy, hoàn thiện quản lý tài
chính theo cơ chếtựchủtài chính sẽgiúp Bệnh viện kiểm soát tốt tình hình tài
chính tại đơ n vịvà từđó có thểđư a ra những biện pháp thích hợp cho sựphát triển
của Bệnh viện trong tư ơ ng lai.
Nhận thức tầm quan trọng trên, tác giảđã lựa chọn đềtài “Hoàn thiệ
n công tác
quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài chính tại Bệ
nh việ
n Hữu nghịViệ
t Nam –
Cu Ba Đồng Hới tỉ
nh Quảng Bình” đểnghiên cứu luận văn tốt nghiệp của mình.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chung: Luận văn tập trung đánh giá thực trạng công tác quản lý tài
chính theo cơ chếtựchủtài chính tại Bệnh viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba
Đồng Hới đểtừđó đư a ra những định hư ớng và giải pháp đểhoàn thiện quản lý
tài chính theo cơ chếtựchủtài chính.
Mục tiêu cụthể:
– Hệthống hóa cơ sởlý luận và thực tiễn vềquản lý tài chính theo cơ chếtựchủ
tài chính đối với Bệnh viện công lập.
– Phân tích đánh giá thực trạng công tác quản lý tài chính theo cơ chếtựchủ
tại Bệnh viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới giai đoạn 2014-2016;
những kết quảđạt đư ợc, những mặt còn tồn tại và nguyên nhân.
– Đềxuất các giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chế
tựchủtài chính tại Bệnh viện hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới.
3. Đối tượng và phạ
m vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu Là những vấn đềliên quan đến hoạt động quản lý tài
chính, cơ chếtựchủ, tựchịu trách nhiệm và cơ chếquản lý tài chính theo cơ chếtự
chủtài chính tại Bệnh viện Hữu NghịViệt Nam-Cu Ba Đồng Hới.
3.2. Phạ
m vi nghiên cứu bao gồm phạm vi vềkhông gian, thời gian và nội dung
nghiên cứu
Phạm vi không gian: tại Bệnh viện HN Việt Nam-Cu Ba Đồng Hới tỉnh Quảng Bình
Phạm vi thời gian: Đềtài đư ợc nghiên cứu các chỉtiêu và sốliệu tập trung trong 3
3
năm từnăm 2014 đến năm 2016 và đềxuất giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý tài
chính theo cơ chếtựchủtài chính trong thời gian tới.
4. Phươ ng pháp nghiên cứu
4.1. Phươ ng pháp thu thập sốliệ
u

Sốliệ
u thứcấp
Nghiên cứu, tổng hợp, phân tích thông tin từcác nghịđịnh, giáo trình và các
phư ơ ng tiện thông tin đại chúng. Thu thập, sửdụng dữliệu thứcấp vềsốliệu tài
chính tại bộphận kếtoán tổng hợp phòng tài chính kếtoán Bệnh viện hữu nghịViệt
Nam – Cu Ba Đồng Hới tỉnh Quảng Bình.
Sốliệu phân tích, nghiên cứu bao gồm: báo cáo tài chính, bảng cân đối kế
toán, báo cáo chi tiết thu chi hoạt động sựnghiệp và hoạt động sản xuất kinh doanh,
bảng đối chiếu dựtoán và tình hình sửdụng kinh phí ngân sách tại kho bạc, quy chế
chi tiêu nội bộcủa đơ n vị….

Sốliệ
u sơ cấp
Tổng sốcán bộnhân viên của Bệnh viện hiện có 676 cán bộgồm: 160 bác sĩ,
26 dư ợc sĩ, 257 điều dư ỡng, 36 hộsinh, 45 kỹthuật và 155 các chức danh khác.
Điều tra nguồn sốliệu sơ cấp trên cơ sởtiến hành khảo sát thực tếtại Bệnh
viện hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới thông qua điều tra bằng bảng hỏi. Đối
tư ợng đư ợc lựa chọn khảo sát là các cán bộnhân viên của Bệnh viện có liên quan
trực tiếp đến công tác quản lý tài chính theo cơ chếtựchủ.
Đầu tiên, luận văn nghiên cứu sửdụng kỹthuật DELPHI đểphỏng vấn ý
kiến từnhững chuyên gia có chuyên môn và kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu
khoa học, và các chuyên gia thực tiễn là cán bộlàm công tác quản lý tại bệnh viện
đểcó sựhiểu biết đầy đủhơ n vềvấn đềnghiên cứu. Kết quảnghiên cứu sơ bộnày
là cơ sởđểluận văn thiết kếbảng hỏi và đư a vào nghiên cứu chính thức.
Theo “Phân tích dữliệu nghiên cứu với SPSS” của Hoàng Trọng _Chu
Nguyễn Mộng Ngọc [15]: sốmẫu cần thiết đểphân tích nhân tốphải lớn hơ n hoặc
bằng năm lần sốbiến quan sát. Với 24 biến quan sát trong phiếu điều tra, kích cỡ
mẫu phải đảm bảo điều kiện như sau: n ≥
5 * k = 5 * 24 ≥
120 (quan sát)
4
Như vậy, đểđảm bảo độchính xác cũng như mức độthu hồi bảng hỏi, luận
văn nghiên cứu quyết định chọn 160 mẫu đểtiến hành điều tra khảo sát. Kết quảthu
hồi đư ợc 153 phiếu khảo sát đảm bảo chất lư ợng đểtiến hành phân tích.
Phư ơ ng pháp chọn mẫu: Sửdụng phư ơ ng pháp chọn mẫu ngẫu nhiên đơ n thuần
đối tư ợng điều tra là 87 cán bộlàm công tác quản lý tại bệnh viện, 30 cán bộviên chức
làm công tác kếtoán; còn lại tiến hành chọn mỗ
i khoa phòng 2-3 cán bộđư ợc điều tra.
Nội dung điều tra chủyếu tập trung:
Phần 1: Thông tin đối tư ợng đư ợc tiến hành điều tra
Phần 2: Nội dung khảo sát đánh giá vềcông tác quản lý tài chính theo cơ chế
tựchủtài chính tại Bệnh viện hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới trong thời gian
vừa qua.
Bảng hỏi có 11 câu hỏi đánh giá tình hình quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài
chính đối với cán bộlàm công tác kếtoán và 24 câu hỏi đánh giá tình hình quản lý tài
chính theo cơ chếtựchủtài chính đối với cán bộviên chức tại bệnh viện. Đánh giá hài
lòng của ngư ời đư ợc hỏi bằng cách sửdụng thang đo Likert 5 mức độ, ngư ời đư ợc
phỏng vấn sẽđánh dấu vào con sốmà họcho là thích hợp nhất với ý kiến của họ.
Theo đó, 24 câu hỏi đánh giá tình hình quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài
chính đối với cán bộviên chức tại bệnh viện đư ợc thiết kếdựa trên các khía cạnh của các
nhân tốảnh hư ởng đến công tác quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtài chính tại Bệnh
viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới (dựa trên sựtham khảo ý kiến chuyên gia
và kết quảcủa cuộc khảo sát thửtrư ớc khi khảo sát chính thức), bao gồm các nội dung:
(1) Bộmáy quản lý tài chính; (2) Công tác lập dựtoán thu chi tài chính; (3) Quản lý các
nguồn thu tài chính; (4) Quản lý và sửdụng các khoản chi; (5) Công tác quyết toán; (6)
Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát; (7) Công cụtham gia quản lý tài chính.
4.2. Phươ ng pháp tổng hợp và xửlý sốliệ
u
– Phư ơ ng pháp thống kê mô tả: Là phư ơ ng pháp sửdụng các chỉtiêu tổng
hợp (sốtuyệt đối, sốtư ơ ng đối, sốbình quân) đểmô tảvà phân tích thực trạng quản
lý tài chính tại Bệnh viện trong 3 năm 2014-2016.
– So sánh định lư ợng: So sánh dữliệu quản lý tài chính các năm. Từđó thấy
5
đư ợc sựkhác biệt trư ớc và sau khi thực hiện các giải pháp quản lý đểcó những định
hư ớng cho những năm tiếp theo.
4.3. Phươ ng pháp phân tích sốliệ
u
Dữliệu sau khi mã hóa, làm sạch và tiến hành các bư ớc phân tích trên phần
mềm SPSS:
Kiểm định độtin cậy của thang đo: Sửdụng Cronbach Alpha đểkiểm tra độ
tin cậy các tham sốư ớc lư ợng trong tập dữliệu theo từng nhóm yếu tốtrong mô
hình. Những biến không đảm bảo độtin cậy sẽbịloại khỏi tập dữliệu.
Thống kê mô tả: Các kết quảthống kê mô tảsẽđư ợc sửdụng đểđư a ra các
đặc điểm chung vềđối tư ợng điều tra và các thông tin thống kê ban đầu.
Kiểm định so sánh giá trịtrung bình Oner-Sample T-Test: dùng đểso sánh
giá trịtrung bình của một tổng thểvới một giá trịcụthể.
Phân tích nhân tốkhám phá EFA đư ợc dùng đểthu nhỏvà tóm tắt các dữliệu,
phư ơ ng pháp này rất có ích cho việc xác định các tập hợp cần thiết cho vấn đềnghiên
cứu và đư ợc sửdụng đểtìm mối quan hệgiữa các biến với nhau. Giữa các nhóm biến có
liên hệqua lại với nhau đư ợc xem xét và trình bày dư ới dạng một ít nhân tốcơ bản.
Phân tích hồi quy bội: Là phư ơ ng pháp phân tích nhằm xác định mức độảnh
hư ởng của các nhân tốsau khi đư ợc rút trích trong phân tích nhân tốkhám phá EFA
đến biến phụthuộc, với các kiểm định thống kê phù hợp.
5. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mởđầu và phần kết luận, kiến nghị. Nội dung chính của Luận văn
gồm 3 chư ơ ng:
Chư ơ ng 1: Cơ sởlý luận và thực tiễn vềquản lý tài chính theo cơ chếtựchủ
tài chính tại Bệnh viện công lập
Chư ơ ng 2: Phân tích công tác quản lý tài chính theo cơ chếtựchủtại Bệnh
viện Hữu nghịViệt Nam – Cu Ba Đồng Hới.
Chư ơ ng 3: Giải pháp hoàn thiện công tác quản lý tài chính theo cơ chếtựchủ
tài chính tại Bệnh viện Hữu NghịViệt Nam-Cu Ba Đồng Hới.
6
PHẦN II: NỘI DUNG
CHƯ Ơ NG I: CƠ SỞLÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀQUẢN LÝ
TÀI CHÍNH THEO CƠ CHẾTỰCHỦTÀI CHÍNH
TẠI BỆNH VIỆN CÔNG LẬP
1.1. Cơ sởlý luận vềcông tác quản lý tài chính bệ
nh việ
n công lập
1.1.1. Khái niệ
m vềtài chính công và công tác quản lý tài chính bệ
nh việ
n công lập
Tài chính là các quỹ
tiền tệ thuộc quyền sở hữu của các chủ thể, đư ợc hình
thành thông qua quá trình phân phối và phân phối lại của cải xã hội trong một thời
kỳ nhất định
Tài chính công là các quỹ
tiền tệ tập trung và không tập trung thuộc sở hữu
và chi phối của Nhà nư ớc, đư ợc hình thành và sử dụng trên cơ sở công quyền thông
qua các văn bản pháp quy trong một thời kì nhất định [20].
Quản lý tài chính bệnh viện theo nghĩa rộng là sự tác động liên tục có hư ớng
đích, có tổ chức của các nhà quản lý bệnh viện lên đối tư ợng và quá trình hoạt động
tài chính của bệnh viện nhằm xác định nguồn thu và các khoản chi, tiền hành thu
chi theo đúng pháp luật, đúng các nguyên tắc của Nhà nư ớc về tài chính, đảm bảo
kinh phí cho mọi hoạt động của bệnh viện.
Tại Việt Nam, quản lý tài chính bệnh viện đang là một nội dung của chính
sách kinh tế- tài chính y tế do Bộ Y tế chủ trư ơ ng với trọng tâm là sử dụng các
nguồn lực các dịch vụ y tế một cách hiệu quả và công bằng. Tính hiệu quả chú trọng
đến trình độ trang thiết bị kỹ
thuật, phư ơ ng pháp phân phối nguồn lực, hiệu lực
quản lý hành chính và chất lư ợng dịch vụ y tế cung cấp cho nhân dân. Tính công
bằng đòi hỏi cung cấp dịch vụ y tế bằng nhau cho những ngư ời có mức độ bệnh tật
như nhau thỏa mãn nhu cầu khám chữa bệnh của mọi ngư ời khi ốm đau theo một
mặt bằng chi phí nhất định mà không đòi hỏi khả năng chi trả của ngư ời bệnh là
điều kiện tiên quyết.
Như vậy, quản lý tài chính trong bệnh viện là việc quản lý toàn bộ các nguồn
vốn: vốn ngân sách Nhà nư ớc cấp, vốn viện trợ, vốn vay và các nguồn vốn khác; tài
7
sản, vật tư của bệnh viện để phục vụ nhiệm vụ khám bệnh, chữa bệnh, đào tạo,
nghiên cứu khoa học, chỉđạo tuyến …
Quản lý tài chính trong bệnh viện công lập gồm [18]:
– Sử dụng, quản lý các nguồn kinh phí ngân sách Nhà nư ớc cấp và các nguồn
đư ợc coi là ngân sách Nhà nư ớc cấp như : viện phí, bảo hiểm y tế, viện trợ…
theo đúng chếđộđịnh mức qui định của Nhà nư ớc.
– Tăng nguồn thu hợp pháp, cân đối thu chi, sử dụng các khoản chi có hiệu
quả, chống lãng phí, thực hành tiết kiệm.
– Thực hiện chính sách ư u đãi và đảm bảo công bằng trong khám bệnh, chữa
bệnh cho các đối tư ợng ư u đãi xã hội và ngư ời nghèo.
– Từng bư ớc tiến tới hạch toán chi phí và giá thành khám bệnh, chữa bệnh.
– Giám đốc bệnh viện là ngư ời chịu trách nhiệm quản lý tài chính trong bệnh viện.
1.1.2. Mục tiêu của quản lý tài chính bệ
nh việ
n công lập
Hiệu quả thực hiện của tài chính kế toán là mục tiêu quan trọng của quản lý
tài chính bệnh viện. Các yếu tố của mục tiêu này bao gồm:
– Duy trì cán cân thu chi: đây là điều kiện tiên quyết và bắt buộc của quản lý
tài chính bệnh viện và cũng là tiêu chuẩn cho sự thành công trong cơ chế
quản lý mới- tiến tới hạch toán chi phí.
– Bệnh viện phải cải thiện chất lư ợng thông qua một số chỉ tiêu chuyên môn
như : tỉ lệ tử vong…
– Nhân viên hài lòng với bệnh viện: đời sống cán bộ công nhân viên đư ợc cải
thiện, cải thiện phư ơ ng tiện làm việc, xây dựng văn hóa bệnh viện.
– Bệnh viện phát triển cơ sở vật chất, phát triển các chuyên khoa.
– Công bằng y tế: chất lư ợng phục vụ như nhau cho toàn bộcác đối tư ợng
Như vậy, quản lý tài chính bệnh viện phải đáp ứng cùng lúc bốn đối tác: Bệnh
nhân, nhân viên bệnh viện, Ban giám đốc bệnh viện và Nhà nư ớc. Đó là:
Với bệnh nhân: chất lư ợng chăm sóc và công bằng y tế
Với nhân viên: đư ợc hài lòng do đời sống đư ợc cải thiện
Yêu cầu của Ban giám đốc: hoàn thanh trách nhiệm cán cân thu chi
Y tế Nhà nư ớc: phát triển bệnh viện
8
1.1.3. Phạm vi quản lý tài chính bệ
nh việ
n công lập
Các nguồn tài chính: Hình thành ngân sách của bệnh viện và đư ợc quản lý
thống nhất theo chếđộ kế toán hành chính sự nghiệp bao gồm: Ngân sách nhà nư ớc
cấp hàng năm; thu viện phí và bảo hiểm y tế, nguồn viện trợ và các nguồn thu khác.
Các nguồn thu tài chính của bệnh viện phải đư ợc lập kế hoạch từng năm trên
cơ sởđịnh mức của Nhà nư ớc quy định, định mức do bệnh viện xây dựng đã đư ợc
cơ quan chủ quản duyệt và dự báo về khả năng thu [16].
Nguồn ngân sách nhà nư ớc cấp:
Nguồn ngân sách nhà nư ớc cấp là các nguồn đầu tư kinh phí cho bệnh viện
thông qua kênh phân bổ của Chính phủ. Theo đó, ngân sách cho bệnh viện có thể
bao gồm chi sự nghiệp và đầu tư xây dựng cơ bản từ NSNN, chi từ bảo hiểm y tế,
thu viện phí và viện trợ nư ớc ngoài. Tuy nhiên nguồn NSNN cấp cho bệnh viện ở
đây đư ợc định nghĩa là khoản chi cho bệnh viện từ NSNN cấp cho sự nghiệp y tế
cân đối từ nguồn thuế trực thu và thuế gián thu.
Nguồn thu viện phí và bảo hiểm y tế:
Nguồn thu viện phí và bảo hiểm y tếđư ợc Nhà nư ớc quy định là một phần
ngân sách sự nghiệp y tế của Nhà nư ớc giao cho bệnh viện quản lý và sử dụng. Các
nguồn ngân sách này đư ợc quản lý tập trung thống nhất tại phòng tài chính kế toán
của bệnh viện theo chếđộ kế toán hành chính sự nghiệp. Giá viện phí do giám đốc
bệnh viện đề xuất, phù hợp với tình hình kinh tế xã hội của địa phư ơ ng và đư ợc cấp
trên có thẩm quyền duyệt. Bảng giá phải đư ợc niêm yết công khai. Trư ởng phòng
tài chính – kế toán chịu trách nhiệm thu viện phí đảm bảo nhanh chóng, thuận tiện,
tránh phiền hà cho ngư ời bệnh và hạch toán các khoản thu viện phí theo chếđộ quy
định. Đối với việc khám bệnh, chữa bệnh theo yêu cầu thì mức thu đư ợc tính trên cơ
sở hạch toán và đư ợc cấp có thẩm quyền duyệt. Bệnh viện không đư ợc tuỳ tiện đặt
giá. Trư ởng các khoa trong bệnh viện có trách nhiệm ký duyệt bảng kê các khoản
chi cho ngư ời bệnh để làm căn cứ cho phòng tài chính – kế toán thực hiện việc thu
viện phí. Việc thu viện phí trực tiếp của ngư ời bệnh phải sử dụng hoá đơ n theo mẫu
quy định của Bộ Tài chính, một liên của hoá đơ n phải trả cho ngư ời bệnh. Đối với
9
ngư ời bệnh có thẻ
bảo hiểm y tế thì phòng tài chính kế toán có trách nhiệm thu viện
phí từ cơ quan bảo hiểm y tế. Giám đốc bệnh viện hoặc ngư ời đư ợc uỷ quyền chịu
trách nhiệm xét miễn, giảm viện phí cho ngư ời bệnh theo chếđộ quy định [7].
Nguồn viện trợ và các nguồn thu khác:
Nguồn viện trợ và các nguồn thu khác đư ợc Nhà nư ớc quy định là một phần
ngân sách sự nghiệp y tế của Nhà nư ớc giao cho bệnh viện quản lý và sử dụng đư ợc
hạch toán theo chếđộ kế toán hành chính sự nghiệp. Khi bệnh viện tiếp nhận tiền,
hàng viện trợ phải làm các thủ tục xác nhận viện trợ theo quy định. Các loại tài sản
đư ợc viện trợ phải hạch toán tăng nguồn vốn và quản lý theo quy định như các tài
sản đư ợc mua bằng nguồn vốn sự nghiệp do Nhà nư ớc cấp.
Các khoản chi trong bệnh viện: Trong bệnh viện các khoản chi đư ợc chia
thành hai loại: các khoản chi hoạt động thư ờng xuyên và các khoản chi hoạt động
không thư ờng xuyên [8].
Chi thư ờng xuyên: Đơ n vịđư ợc chủđộng sử dụng các nguồn tài chính giao
tự chủ từ nguồn thu từ hoạt động dịch vụ sự nghiệp công và nguồn thu phí theo
pháp luật về phí, lệ phí đư ợc để lại chi theo quy định (phần đư ợc để lại chi hoạt
động thư ờng xuyên và chi mua sắm, sửa chữa lớn trang thiết bị, tài sản phục vụ
công tác thu phí) ; Nguồn ngân sách nhà nư ớc hỗ
trợ phần chi phí chư a kết cấu
trong giá, phí dịch vụ sự nghiệp công và Nguồn thu khác theo quy định của pháp
luật (nếu có) để chi thư ờng xuyên. Một số nội dung chi đư ợc quy định như sau [9]:
– Chi tiền lư ơ ng: Đơ n vị chi trả tiền lư ơ ng theo lư ơ ng ngạch, bậc, chức vụ và các
khoản phụ cấp do Nhà nư ớc quy định đối với đơ n vị sự nghiệp công. Khi Nhà
nư ớc điều chỉnh tiền lư ơ ng, đơ n vị tự bảo đảm tiền lư ơ ng tăng thêm từ các nguồn
theo quy định; trư ờng hợp còn thiếu, ngân sách nhà nư ớc cấp bổ sung;
– Chi hoạt động chuyên môn, chi quản lý: Căn cứ vào nhiệm vụđư ợc giao và
khả năng nguồn tài chính, đơ n vịđư ợc quyết định mức chi hoạt động chuyên
môn, chi quản lý, như ng tối đa không vư ợt quá mức chi do cơ quan nhà nư ớc
có thẩm quyền quy định.
Chi nhiệm vụ không thư ờng xuyên: Đơ n vị chi theo quy định của Luật Ngân
10
sách nhà nư ớc và pháp luật hiện hành đối với từng nguồn kinh phí quy định tại
Nguồn thu phí theo pháp luật về phí, lệ phí đư ợc để lại chi theo quy định (phần
đư ợc để lại chi mua sắm, sửa chữa lớn trang thiết bị, tài sản phục vụ công tác thu
phí), Nguồn Ngân sách nhà nư ớc cấp kinh phí thực hiện các nhiệm vụ không
thư ờng xuyên (nếu có), gồm: Kinh phí thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ
(đối với đơ n vị không phải là tổ chức khoa học công nghệ); kinh phí các chư ơ ng
trình mục tiêu quốc gia; chư ơ ng trình, dự án, đề án khác; kinh phí đối ứng thực hiện
các dự án theo quyết định của cấp có thẩm quyền; vốn đầu tư phát triển; kinh phí
mua sắm trang thiết bị phục vụ hoạt động sự nghiệp theo dự án đư ợc cấp có thẩm
quyền phê duyệt; kinh phí thực hiện nhiệm vụđột xuất đư ợc cơ quan có thẩm quyền
giao; và Nguồn viện trợ, tài trợ theo quy định của pháp luật [13].
1.2. Nội dung quản lý tài chính bệ
nh việ
n công lập theo cơ chếtựchủtài chính
Quy trình quản lý tài chính trong bệnh viện công theo cơ chế tự chủ tài chính
ở Việt Nam gồm 4 bư ớc, đư ợc tiến hành bắt đầu từ quản lý việc lập dự toán thu chi
tài chính, tiếp theo là thực hiện dự toán, quyết toán và cuối cùng là thanh tra kiểm
tra, đánh giá [18].
1.2.1. Lập dựtoán thu chi tài chính
Lập dự toán thu chi các nguồn kinh phí của bệnh viện là thông qua các
nghiệp vụ tài chính để cụ thể hóa định hư ớng phát triển, kế hoạch hoạt động ngắn
hạn của bệnh viện, trên cơ sở tăng nguồn thu hợp pháp và vững chắc, đảm bảo đư ợc
hoạt động thư ờng xuyên của bệnh viện, đồng thời từng bư ớc củng cố và nâng cấp
cơ sở vật chất của bệnh viện, tập trung đầu tư đúng mục tiêu ư u tiên nhằm đạt hiệu
quả cao, hạn chế tối đa lãng phí và tiêu cực, từng bư ớc tính công bằng trong sử
dụng các nguồn đầu tư cho bệnh viện
11
Sơ đồ 1.1: Chu trình quản lý tài chính
Nguồn: Lư ơ ng Ngọc Khuê (2014) [18] Tầm quan trọng của việc lập kế hoạch thu chi tài chính:
– Giúp ngư ời quản lý sử dụng nguồn lực có hiệu quả nhất.
– Là một cấu phần quan trọng không thể thiếu đư ợc của kế hoạch bệnh viện
– Là công cụ quan trọng để thực hiện các mục tiêu của bệnh viện.
– Là công cụ kiểm tra dự toán và chi tiêu cho các hoạt động của bệnh viện
Các nguyên tắc cơ bản trong lập kế hoạch thu chi tài chính
– Đáp ứng các lĩnh vực hoạt động của bệnh viện
– Phù hợp các nội dung chuyên môn, các hoạt động của bệnh viện
– Đơ n giá, chi phí, định mức chi theo các quy định
– Tuân thủluật pháp của Nhà nư ớc, những quy định, thỏa thuận khác
Căn cứđể lập dự toán thu chi tài chính
– Phư ơ ng hư ớng, nhiệm vụ của đơ n vị
– Chỉ tiêu, kế hoạch có thể thực hiện đư ợc
– Kinh nghiệm thực hiện các năm trư ớc
– Khả năng ngân sách nhà nư ớc cho phép
Phân tích tình huống
Đánh giá
Giám sát KH ngân sách
Xác định ưu tiên, mục
đích và mục tiêu
Lựa chọn giải pháp
Lập kếhoạ
ch thực hiệ
n và
dựtoán ngân sách
12
– Khả năng cấp vật tư của Nhà nư ớc và của thị trư ờng
– Khả năng tổ chức quản lý và kỹ
thuật của đơ n vị
Nội dung lập dự toán
Nghiên cứu các yếu tố bên ngoài và bên trong có ảnh hư ởng đến kế hoạc thu
chi của bệnh viện, gồm:
– Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ năm kế hoạch đư ợc cấp có thẩm quyền giao
– Chính sách, chếđộ tài chính hiện hành của Nhà nư ớc: những quy định veeg
các nguồn thu hợp pháp, những quy định hay định mức về chếđộ chi tiêu
như chi lư ơ ng, thư ởng, nghiên cứu khoa học.
– Căn cứ kết quả hoạt động sự nghiệp tình hình thu, chi tài chính của năm
trư ớc liền kề
– Dự báo những thuận lợi hay khó khăn trong năm kế hoạch.
Hạ
n chế về
Nguồn lực, Mục tiêu, Kế hoạ
ch
Sơ đồ 1.2: Chu trình ngân sách
Nguồn: Lư ơ ng Ngọc Khuê (2014) [18] Các nguồn tài chính bệnh viện
– Nguồn thu: Ngân sách nhà nư ớc; viện phí, bảo hiểm y tế; nguồn khác (viện
trợ, thu phí dịch vụ…).
–
Lập dựtoán
Giám sát- theo
dõi
Thực hiệ
n
Điều chỉnh
Kếtoán