VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
NGÔ THỊ MAI LINH
TẠO ĐỘNG LỰC CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY
TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN LIXIL VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN TRỊ KINH DOANH
Hà Nội, năm 2018
VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
NGÔ THỊ MAI LINH
TẠO ĐỘNG LỰC CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG TẠI CÔNG TY
TRÁCH NHIỆM HỮU HẠN LIXIL VIỆT NAM
Ngành : Quản trị kinh doanh
Mã số : 8.34.01.01
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. ĐỖ VĂN QUANG
Hà Nội, năm 2018
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan bài Luận văn này là công trình nghiên cứu do chính bản
thân tôi thực hiện, hoàn toàn chưa được công bố trên bất kỳ phương tiện hay công
trình nghiên cứu nào khác. Nội dung trong luận văn này là hợp lệ và tuân thủ theo
các quy định của Nhà nước về quyền sở hữu trí tuệ.
Tôi xin chịu trách nhiệm hoàn toàn về công trình nghiên cứu này.
Tác giả
Ngô Thị Mai Linh
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ……………………………………………………………………………………………. 1
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TẠO ĐỘNG
LỰC LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP
……………………………………. 6
1.1. Một số khái niệm cơ bản …………………………………………………………………. 6
1.2. Các học thuyết tạo động lực lao động
……………………………………………….. 8
1.3. Nội dung tạo động lực lao động trong doanh nghiệp…………………………. 11
1.4. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả tạo động lực lao động trong doanh nghiệp … 16
1.5. Kinh nghiệm tạo động lực lao động của một số công ty ……………………. 18
Chương 2: THỰC TRẠNG TẠO ĐỘNG LỰC LAO ĐỘNG TẠI
CÔNG TY TNHH LIXIL VIỆT NAM
……………………………………………….. 22
2.1. Tổng quan về Công ty TNHH Lixil Việt Nam …………………………………. 22
2.2. Phân tích thực trạng………………………………………………………………………. 27
2.3. Động lực lao động của người lao động qua các tiêu chí đánh giá ……….. 42
2.4. Đánh giá chung về thực trạng tạo động lực động tại phòng kinh doanh
Công ty TNHH Lixil Việt Nam ……………………………………………………………. 46
Chương 3: GIẢ PHÁP TẠO ĐỘNG LỰC LAO ĐỘNG TẠI PHÒNG
KINH DOANH CÔNG TY TNHH LIXIL VIỆT NAM
………………………. 52
3.1. Định hướng phát triển của Công ty TNHH Lixil Việt Nam đến năm
2020 ………………………………………………………………………………………………….. 52
3.2. Một số giải pháp tạo động lực lao động tại phòng kinh doanh Công ty
TNHH Lixil Việt Nam ………………………………………………………………………… 54
KẾT LUẬN ………………………………………………………………………………………. 71
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt
Nội dung đầy đủ
TNHH
Trách nhiệm hữu hạn
DANH MỤC BẢNG BIỂU, HÌNH
Bảng 2.1: Bảng tổng hợp cơ cấu lao động tại phòng kinh doanh của Công ty TNHH
Lixil Việt Nam đến 30/05/2018 ……………………………………………………………………..
26
Bảng 2.2: Tiền lương/thu nhập bình quân của người lao động trong …………………..
29
2 năm (2016 – 2017) …………………………………………………………………………………….
29
Bảng 2.3: Đánh giá của người lao động về công tác tiền lương ………………………….
29
Bảng 2.4: Bảng kê lương vị trí trưởng phòng kinh doanh và nhân viên kinh doanh
tại phòng kinh doanh công ty TNHH Lixil Việt Nam ……………………………………….
30
Bảng 2.5: Bảng phụ cấp điện thoại phòng kinh doanh ………………………………………
33
Bảng 2.6: Chế độ phúc lợi của công ty ……………………………………………………………
33
Bảng 2.7: Đánh giá của người lao động về công tác tiền thưởng ………………………..
34
Bảng 2.8: Đánh giá của người lao động về công tác phân công, bố trí lao động ….
36
Bảng 2.9: Bảng khảo sát khảo sát tính công bằng trong …………………………………….
37
đánh giá thực hiện công việc
………………………………………………………………………….
37
Bảng 2.10: Đánh giá của người lao động về bầu không khí làm việc …………………
38
Bảng 2.11: Đánh giá mức độ quan tâm của người lao động về cơ hội thăng tiến của
mình trong công việc
…………………………………………………………………………………….
39
Bảng 2.12: Đánh giá của người lao động về công tác đào tạo
…………………………….
41
Bảng 2.13: Bảng kết quả khảo sát đánh giá năng suất, chất lượng và hiệu quả ……
42
công việc của người lao động ………………………………………………………………………..
42
Bảng 2.14: Bảng kết quả khảo sát tính tích cực, chủ động, sáng tạo
……………………
43
của người lao động ……………………………………………………………………………………….
43
Bảng 2.15: Bảng kết quả khảo sát mức độ gắn bó của người lao động ………………..
44
Bảng 2.16: Kết quả khảo sát sự hài lòng của người lao động
……………………………..
45
Hình 2.1 Mô hình tổ chức phòng kinh doanh Công ty TNHH Lixil Việt Nam……..23
Hình 2.2 Cơ chế thưởng của công ty……………………………………………………………….
32
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong công cuộc toàn cầu hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, Việt Nam đang
ngày càng trở thành một điểm thu hút đầu tư đáng chú ý của khu vực Đông Nam
Á nói riêng và của toàn thế giới nói chung. Trong bất kỳ thời điểm nào, một công
ty, doanh nghiệp dù có nguồn lực tài chính dồi dào hay máy móc thiết bị hiện đại
tới đâu nhưng không có chính sách về nhân lực phù hợp thì công ty đó cũng không
thể đứng vững và phát triển toàn diện.
Lixil là tập đoàn hàng đầu của Nhật Bản cũng như trên thế giới về các giải
pháp nội ngoại thất, là chủ sở hữu của các thương hiệu lớn như INAX, American
Standard, GROHE và Tostem với số lượng nhân viên lên đến 80.000 người tại trên
150 quốc gia. Lixil có mặt tại Việt Nam từ năm 1996 với tên gọi là Công ty TNHH
Lixil Việt Nam, qua hơn 20 năm phát triển, cho đến nay Công ty đã có 10 nhà máy
đi vào sản xuất với đội ngũ nhân viên gần 3.500 người cùng văn phòng kinh doanh
trên khắp cả nước. Để có thể đạt được thành tựu như vậy cũng như các chỉ tiêu kế
hoạch và mục tiêu chiến lược đã đề ra, Công ty cần có sự kết hợp và sử dụng nhiều
nguồn lực khác nhau, trong đó không thể không chú ý đến nguồn lực con người.
Nhận thức được tầm quan trọng của hoạt động tạo động lực lao động cho sự phát
triển của doanh nghiệp tại Việt Nam nói riêng cũng như toàn bộ tập đoàn nói chung,
Công ty TNHH Lixil Việt Nam đã đầu tư và có khá nhiều các cơ chế chính sách tạo
động lực lao động, từng bước tạo dựng môi trường làm việc thân thiện, hợp tác và phát
huy tinh thần chủ động sáng tạo của người lao động. Nhưng qua theo dõi quá trình làm
việc của nhân sự tại Lixil, ban lãnh đạo Công ty nhận thấy vẫn tồn tại những hạn chế
nhất định. Việc nghiên cứu tìm ra các biện pháp nâng cao động lực lao động cho các
nhân sự tại Công ty, giúp họ nhiệt tình, sáng tạo và tích cực hơn trong công việc sẽ
giúp công ty có được hiệu quả cao hơn nữa trong hoạt động sản xuất kinh doanh và
cạnh tranh mạnh mẽ hơn trong nền kinh tế. Chính vì vậy, tác giả đã tiến hành nghiên
cứu và đi đến đề tài “Tạo động lực cho người lao động tại Công ty trách nhiệm hữu hạn
Lixil Việt Nam” làm đề tài luận văn với mong muốn kết quả nghiên cứu sẽ là tài liệu
hữu ích cho ban lãnh đạo trong công ty tham khảo và có những biện pháp hữu hiệu
nhằm tăng cường động lực lao động cho nhân sự của công ty.
2
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
“Tạo động lực thúc đẩy nhân viên ở khu vực công các công cụ ứng dụng trong
thực tiễn” Re’em đã thực hiện nghiên cứu. Nghiên cứu được thực hiện nhằm hướng
đến việc tìm ra các nhân tố lý thuyết và các chiến thuật có thể áp dụng trong thực tế, từ
đó giúp nhà quản lý khu vực công tạo ra nhiều động 6 lực làm việc hơn cho nhân viên.
Để có kết quả tốt trong công việc thì động lực làm việc đóng vai trò vô cùng quan
trọng. Kết quả nghiên cứu cho thấy có ít nhất 14 nhân tố để khuyến khích người lao
động làm việc tốt hơn bao gồm: các phần thưởng; sự thừa nhận; sự tự chủ; sự thăng
tiến; sự công bằng; cơ hội được học tập… Nghiên cứu đã cho thấy ra nhà quản lý có
thể áp dụng các chiến thuật như trao quyền cho nhân viên, để nhân viên tự quyết định
sẽ thực hiện công việc của mình bằng cách này sẽ làm tăng sự tự chủ của nhân viên.
Tác giả đã khuyến nghị nhà quản lý cần sử dụng các chiến thuật một cách thận trọng,
phù hợp.
“Động lực làm việc: khung lý thuyết” của Denibutun đã có nghiên cứu. Bài
viết này được thực hiện nhằm khám phá sự khác nhau giữa các lý thuyết về động
lực làm việc và xem xét động lực như một quá trình tâm lý cơ bản của con người.
Các lý thuyết về động lực giúp giải thích hành vi của một người nhất định tại một
thời điểm nhất định. Có thể chia các học thuyết này thành 2 nhóm: (1) Học thuyết
nội dung tập trung nhận dạng những nhu cầu của cá nhân có ảnh hưởng đến hành vi
của họ ở nơi làm việc, bao gồm: Lý thuyết tháp nhu cầu của Maslow, Mô hình tháp
nhu cầu điều chỉnh của Alderfer, Thuyết 2 nhân tố của Herzberg, Thuyết thành tựu
thúc đẩy của McClelland 7; (2) Học thuyết quá trình tập trung nghiên cứu vào quá
trình tư duy của con người. Quá trình tư duy này có ảnh hưởng đến quyết định thực
hiện những hành động khác nhau của con người trong công việc, bao gồm các lý
thuyết sau: Thuyết kỳ vọng của Vroom, Thuyết công bằng của Adam, Lý thuyết
mục tiêu của Locke, Thuyết thẩm quyền của Heider và Kelley.
“Tạo động lực làm việc cho cán bộ, công chức nhằm nâng cao hiệu quả hoạt
động của Tổ chức hành chính nhà nước” của Nguyễn Thị Hồng Hải đã có bài viết
về trên tạp chí Tổ chức nhà nước, trong đó chỉ rõ một số kinh nghiệm về tạo động
lực cho cán bộ
3
“Nghiên cứu việc bồi dưỡng cán bộ giảng dạy đại học và giáo viên dạy
nghề” công trình của PGS.TS Phạm Thành Nghị chủ trì đề tài cấp Bộ. Chỉ ra sự
thiếu hụt phương pháp sư phạm và có cả những yếu kém trong công tác đào tạo, bồi
dưỡng giáo viên vào những năm 90 của thế kỷ trước.
“Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến động lực làm việc đối với nhân viên
văn phòng tại công ty phần mềm FPT Đà Nẵng” của tác giả Giao Hà Quỳnh Uyên.
Đã xây dựng mô hình nghiên cứu đo lường động lực làm việc đối với các nhân tố kể
trên gồm 8 nhân tố ảnh hưởng với 40 biến quan sát. Đã xác định được các nhân tố
ảnh hưởng đến động lực làm việc của người lao động là tiền lương, phúc lợi, điều
kiện làm việc, bản chất công việc, đồng nghiệp, cấp trên, đánh giá thành tích, đào
tạo thăng tiến.
Tuy có khá nhiều các công trình nghiên cứu về động lực lao động như đã đề
cập ở trên nhưng chưa có đề tài nào nghiên cứu tạo động lực lao động tại một đơn
vị cụ thể là Công ty TNHH Lixil Việt Nam.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Phân tích và đánh giá thực trạng tạo động lực lao động tại Công ty TNHH
Lixil Việt Nam từ đó đề xuất các giải pháp nhằm tăng cường động lực lao động cho
nhân sự tại Công ty TNHH Lixil Việt Nam.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Hệ thống hóa cơ sở lý luận cơ bản về động lực lao động và tạo động lực
lao động;
Phân tích, đánh giá thực trạng các hoạt động tạo động lực lao động tại Công
ty TNHH Lixil Việt Nam; tìm ra những ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân hạn chế từ
trong hoạt động tạo động lực của Công ty;
Đề xuất các giải pháp, khuyến nghị nhằm tăng cường động lực lao động cho
nhân sự của Công ty TNHH Lixil Việt Nam.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Tạo động lực lao động tại Công ty TNHH Lixil Việt Nam
4
4.2. Phạm vi nghiên cứu
Về nội dung: Do thời gian nghiên cứu có hạn nên sẽ tập trung nghiên cứu
thực tế và phân tích các chính sách, cơ chế tạo động lực tại phòng kinh doanh của
Công ty TNHH Lixil Việt Nam.
Về không gian: Công ty TNHH Lixil Việt Nam
Về thời gian: từ năm 2016 đến hết 2017
5. Cơ sở lý luận và hương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau:
5.1. Phương pháp thu thập số liệu: Tổng hợp số liệu của Công ty có liên
quan đến công tác tuyển dụng nhân lực;
5.2. Phương pháp phân tích:
Phân tích nguồn tài liệu: các báo cáo và số liệu của công ty; kết quả thu thập
được từ các cuộc khảo sát, bảng hỏi
Phân tích nội dung: áp dụng đối với phân tích cơ sở lý luận để tìm ra những
nội dung, tiêu chí cụ thể áp dụng cho thực trạng của đối tượng nghiên cứu.
5.3. Phương pháp phỏng vấn – trả lời: Phỏng vấn các cán bộ phụ trách
nhân sự, và nhân viên trong công ty;
5.4. Phương pháp điều tra-bảng hỏi
Nguồn thông tin, số liệu thứ cấp được thu thập phân tích tổng hợp số liệu từ
các báo cáo tổng kết định kỳ; tài liệu lưu trữ tại công ty; các giáo trình, tài liệu, đề tài
nghiên cứu khoa học, sách báo, tạp chí và các phương tiện truyền thông internet…
Các số liệu thứ cấp được phân tích, so sánh để rút ra thông tin cần thiết minh chứng
cho vấn đề.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
Ý nghĩa luận: Hệ thống hóa các lý luận có liên quan về tạo động lực cho
người lao động
Ý nghĩa thực tế: Thông tin giá trị và bài học ứng dụng từ kinh nghiệm tổ chức
chính sách và cơ chế tạo động lực lao động tại Công ty TNHH Lixil Việt Nam; cung
cấp bổ sung một số khuyến nghị để áp dụng vào các mô hình kinh doanh phù hợp.
5
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn gồm có 03 chương như sau:
Chương 1: Cơ sở lý luận về tạo động lực lao động tại doanh nghiệp
Chương 2: Thực trạng tạo động lực lao động tại Công ty TNHH Lixil Việt Nam
Chương 3: Giải pháp tăng cường động lực lao động tại Công ty TNHH Lixil
Việt Nam
6
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TẠO ĐỘNG LỰC
LAO ĐỘNG TRONG DOANH NGHIỆP
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1. Nhu cầu và thỏa mãn nhu cầu
Nhu cầu được hiểu là trạng thái tâm lý mà con người mong muốn thỏa mãn
về một cái gì đó hay một điều gì đó và muốn được đáp ứng, gắn liền với sự tồn tại
và phát triển của con người. Có 2 nhóm nhu cầu: nhu cầu về vật chất và nhu cầu về
tinh thần. Nhu cầu vật chất gắn liền với những mong muốn về vật chất để tồn tại và
phát triển của con người. Nhu cầu tinh thần gắn liền với sự hài lòng thỏa mãn về
tâm lý của con người.
Ngày nay việc tìm hiểu đúng nhu cầu của người lao động là một cách tiếp
cận hiệu quả để nhà quản trị có những cách thức phù hợp giúp thỏa mãn nhu cầu
của người lao động trong xu hướng nền kinh tế đang ngày càng phát triển mạnh mẽ,
việc tạo môi trường làm việc thuận lợi, thoải mái, chuyên nghiệp, thân thiện để
người lao động có thể yên tâm làm việc, cống hiến công sức cho doanh nghiệp và tự
nguyện muốn gắn bó trung thành với doanh nghiệp.Thỏa mãn nhu cầu của con
người bao gồm việc thỏa mãn các điều kiện về vật chất và tinh thần trong những
hoàn cảnh kinh tế, văn hóa và xã hội nhất định.
1.1.2. Động lực
Động lực là những yếu tố nhằm tạo ra lý do hành động cho con người và
thúc đẩy con người hành động một cách tích cực, có năng suất, chất lượng, hiệu quả
cao và có khả năng thích nghi và sáng tạo cao nhất trong tiềm năng của họ. Động
lực có thể ở dạng có ý thức và vô thức. Động lực là sự thôi thúc khiến con người
hành động chính vì thế mà có ảnh hưởng mạnh mẽ, ảnh hưởng này có thể tốt hoặc
có thể xấu. Một yếu tố tạo động lực sẽ khơi dậy và định hướng hành động. Có nghĩa
khi được tạo động lực, con người sẽ bị thôi thúc và hành động theo một cách thức
nào đó để đạt được mục đích. Cũng phải biết rằng động lực tất yếu dẫn đến năng
suất và hiệu quả công việc tuy nhiên khi thực hiện công việc không chỉ phụ thuộc
7
vào động lực mà nó còn phụ thuộc vào nhiều khả năng khác như khả năng của
người lao động, phương tiện, công cụ để thực hiện công việc. Khi các nhân tố khác
không thay đổi thì lúc này động lực sẽ giúp năng suất, hiệu quả công việc cao hơn.
1.1.3. Khái niệm động lực lao động
Có nhiều khái niệm về động lực lao động, mỗi khái niệm có một quan điềm
khác nhau nhưng đều làm rõ được bản chất của động lực lao động. Theo giáo trình
Quản trị nhân lực của hai tác giả Nguyễn Vân Điềm và Nguyễn Ngọc Quân: “Động
lực lao động là sự khát khao và tự nguyện của người lao động để tăng cường nỗ lực
nhằm hướng tới việc đạt mục tiêu của tổ chức” [7, tr. 134]
Theo giáo trình Hành vi tổ chức của PGS.TS. Bùi Anh Tuấn: “Động lực lao
động là những nhân tố bên trong kích thích con người tích cực làm việc trong điều
kiện cho phép tạo ra năng suất và hiệu quả cao. Biểu hiện của động lực là sẵn sàng,
nỗ lực, say mê làm việc nhằm đạt được mục tiêu của tổ chức cũng như bản thân
người lao động” [8, tr. 89]
Vậy động lực trong lao động chính là sự nỗ lực, là sự cố gắng từ chính bản
thân mỗi người lao động mà có. Mục tiêu của các nhà quản lý là phải tạo ra được
động lực để người lao động có thể làm việc đạt hiệu quả cao nhất, tinh thần phục vụ
tốt nhất cho tổ chức.
1.1.4. Khái niệm tạo động lực lao động
Theo TS. Bùi Anh Tuấn: “Tạo động lực lao động được hiểu là hệ thống các
chính sách, biện pháp, thủ thuật quản lý tác động đến người lao động nhằm làm cho
người lao động có động lực trong làm việc” [8, tr. 91]
Phải tìm cách tạo ra được động lực lao động để cho người lao động làm việc
hiệu quả. Cần tìm hiểu và xác định, hệ thống các mục tiêu quan trọng khiến người
lao động làm việc từ đó có thể tạo được động lực cho người lao động, thúc đẩy
động cơ lao động của họ. Mục tiêu thu nhập đây là mục tiêu quan trọng nhất khiến
người lao động làm việc bởi vì có thu nhập mới giúp người lao động có tài chính để
đảm bảo các nhu cầu thiết yếu cho cuộc sống của bản thân họ và gia đình, đảm bảo
cho sự sống và phát triển. Mục tiêu phát triển cá nhân là mục tiêu mà người lao
động mong muốn tự hoàn thiện bản thân mình thông qua các hoạt động đào tạo, các
8
hoạt động văn hóa xã hội. Mục tiêu thỏa mãn các hoạt động xã hội là nhu cầu được
tham gia vao các hoạt động xã hội để tự khẳng định được bản thân mình. Như vậy
tạo động lực lao động chính là sử dụng những biện pháp kích thích người lao động
làm việc bằng cách tạo cho họ cơ hội thực hiện được những mục tiêu của mình.
1.2. Các học thuyết tạo động lực lao động
1.2.1. Hệ thống thứ bậc các nhu cầu của Maslow
Giáo sư tâm lý học Abraham Maslow nhà khoa học xã hội nổi tiếng đã xây
dựng học thuyết về nhu cầu của con người vào những năm 1950. Trong ấn phẩm “A
Theory of Human Motivation” lần đầu xuất bản năm 1943, ông đã căn cứ theo tính
đòi hỏi, các loại nhu cầu khác nhau của con người và thứ tự phát sinh trước sau của
chúng để quy về 5 loại sắp xếp thành thang bậc về nhu cầu của con người tư thấp
đến cao
Nhu cầu sinh lý: Đây là nhu cầu cơ bản để duy trì cuộc sống của con người
như là nhu cầu về đồ ăn, nước uống, ngủ, nghỉ, nhà ở, thoả mãn về tình dục. Là nhu
cầu cơ bản nhất, nguyên thủy nhất, lâu dài nhất, rộng rãi nhất của con người. Nếu
thiếu những nhu cầu cơ bản này con người sẽ không thể tồn tại được.
Nhu cầu về an toàn: An ninh và an toàn có nghĩa là một môi trường không
nguy hiểm, có lợi cho sự phát triển liên tục và lành mạnh của con người. An toàn
sinh mạng là nhu cầu cơ bản nhất, chính là tiền đề cho các nội dung khác như an
toàn lao động, an toàn nghề nghiệp, an toàn kinh tế, …Đây cũng là những nhu
cầu cơ bản và phổ biến vì để sinh tồn con người nhất định phải xây dựng trên cơ
sở nhu cầu về sự an toàn, được bảo vệ.
Nhu cầu xã hội: Con người là thành viên của xã hội nên họ nằm trong xã hội và
được người khác thừa nhận. Bao gồm các vấn đề tâm lý như: được thừa nhận, sự gần
gũi, tán thưởng, ủng hộ, hòa nhập, lòng thương, tình yêu, tình bạn, tình thân ái là nội
dung cao nhất của nhu cầu này.
Nhu cầu được tôn trọng: Nhu cầu này gồm hai loại: Lòng tự trọng và được
người khác tôn trọng.
Nhu cầu tự khẳng định: Maslow xem đây là nhu cầu cao nhất. Mong muốn
để đạt tới, làm cho tiềm năng của một cá nhân đạt tới mức độ cao nhất và hoàn
9
thành được mục tiêu. Bao gồm nhu cầu về nhận thức ( học hỏi, hiểu biết, nghiên
cứu, v.v…) nhu cầu thẩm mỹ (cái đẹp, cái xấu, điều vui, điều buồn, v.v…), nhu cầu
thực hiện mục đích của mình bằng khả năng của cá nhân.
1.2.2. Học thuyết công bằng của Stacy Adams
John Stacy Adams giáo sư tâm lý học hành vi và quản trị. Năm 1963, trong
bài viết khoa học mang tên “Toward an understanding of inequity” đăng trên Tạp
chí khoa học bất thường tại Hoa Kì, ông đã đưa ra thuyết công bằng về sự động viên
nhân viên và sự công bằng ấy được đánh giá bằng công thức:
=
Op: là cảm giác của người ta về sự báo đáp mà mình nhận được
Oq: là cảm giác về sự báo đáp mà đối tượng so sánh nhận được
Ip: là cảm giác của người ta về sự cống hiến của mình đối với tổ chức
Iq: là cảm giác của người ta về sự cống hiến của đối tượng so sánh với
tổ chức.
Công thức này cho thấy nếu tỉ số giữa sự báo đáp và sự cống hiến của mình
về cơ bản tương đối với tỉ số giữa sự báo đáp và cống hiến của đối tượng so sánh thì
sự phân phối của tổ chức là công bằng và ngược lại. Có hai tình trạng không công
bằng đó là:
<
: tình trạng không công bằng bất lợi cho mình, nghĩa là người lao động
cảm thấy mình làm việc vất vả, tâm huyết nhưng không bằng người làm việc qua loa,
không tâm huyết vì vậy lần sau không cần bỏ công sức làm việc hết mình nữa.
>
: tình trạng không công bằng thứ hai là tình trạng không công bằng có
lợi cho mình. Nếu thành viên của tổ chức cảm thấy sự phân phối là không công
bằng họ sẽ cảm thấy vui mừng nhưng chỉ trong thời gian ngắn nhưng sau đó sẽ bắt
đầu lo lắng tình trạng không công bằng này sẽ ảnh hưởng đến sự đánh giá của đồng
nghiệp đối với mình, ảnh hưởng đến quan hệ giữa mình đối với những đồng nghiệp
khác trong tổ chức, do đó mà họ sẽ cẩn thận, thận trọng trong công việc của gian
đoạn kế tiếp.
10
Qua phân tích trên thấy rằng theo lý luận về sự công bằng, con số tuyệt đối
về sự báo đáp mà thành viên của tổ chức nhận được và mức độ tích cực của họ
trong công việc không có mối quan hệ trực tiếp. Điều mà ảnh hưởng đến hành vi
của thành viên chỉ là sự so sánh mức độ cống hiến của người lao động và sự báo
đáp của tổ chức đối với người lao động. Học thuyết này thừa nhận rằng các cá nhân
không chỉ quan tâm đến khối lượng phần thưởng tuyệt đối mà họ nhận được qua sự
nỗ lực của bản thân mình mà họ còn quan tâm tới khối lượng phần đó so với những
gì mà người khác nhận được. Các đầu vào như là tài năng, năng lực, kinh nghiệm,
trình độ được đem so sánh với những đầu ra như là lương, tăng lương, sự công nhận
và các yếu tố khác. Sẽ có sự căng thẳng xảy ra khi mọi người nhận thức là có sự
chênh lệch giữa tỉ lệ đầu vào – đầu ra của họ với những người lao động khác. Sự
căng thẳng này chính là cơ sở tạo động lực lao động.
1.2.3. Học thuyết kỳ vọng của Victor Vroom
Trong cuốn “Work and Motivation” lần đầu xuất bản năm 1964 Victor
Vroom là giáo sư Trường Quản trị kinh doanh Yale và học vị Tiến sĩ khoa học tại
Trường đại học Michigan ông đã không tập trung nhiều vào nhu cầu, mà chủ yếu
tập trung vào kết quả và tách biệt giữa nỗ lực được phát sinh từ động lực, hành động
và hiệu quả. Ông cho rằng hành vi và động cơ làm việc của con người không nhất
thiết được quyết định bởi hiện thực mà được quyết định bởi nhận thức của con
người về những kỳ vọng của họ ở trong tương lai.
Thuyết kỳ vọng của V. Vroom được xây dựng theo công thức:
Hấp lực x Mong đợi x Phương tiện = Sự động viên
Hấp lực (phần thưởng): sức hấp dẫn cho một mục tiêu nào đó (Phần thưởng
cho tôi là gì?);
Mong đợi (thực hiện công việc): niềm tin của nhân viên nếu nỗ lực làm việc
thì nhiệm vụ sẽ được hoàn thành (Tôi phải làm việc khó khăn,vất vả như thế nào để
đạt mục tiêu?);
Phương tiện (niềm tin): niềm tin của nhân viên rằng họ sẽ nhận được đền
đáp khi hoàn thành nhiệm vụ (Liệu người ta có biết đến và đánh giá những nỗ lực
của tôi?).
11
Thành quả của ba yếu tố này là sự động viên. Đây chính là nguồn sức mạnh
mà nhà lãnh đạo có thể sử dụng để giúp tập thể hoàn thành mục tiêu đã đề ra. Khi
một nhân viên muốn thăng tiến trong công việc thì việc thăng chức có hấp lực cao
đối với nhân viên đó.Khi một nhân viên cho rằng khi mình hoàn thành công việc
tốt, vượt kế hoạch đề ra sẽ được mọi người đánh giá cao, tán thưởng nghĩa là nhân
viên này có mức mong đợi cao. Nhưng nếu nhân viên đó biết được rằng công ty sẽ
tuyển người ngoài công ty để vào vị trí trống hay vào các vị trí quản lý chứ không
đề bạt người trong công ty từ cấp dưới lên, nhân viên đó sẽ có mức phương tiện
thấp như vậy khó có động viên để nhân viên này làm việc tốt hơn.
1.2.4. Lý thuyết về động cơ nghề nghiệp
Theo PGS.TS. Trần Kim Dung trong cuốn “Quản trị nguồn nhân lực”
(2011), động cơ nghề nghiệp là những quan tâm hay giá trị mà người lao động
không muốn từ bỏ, có các loại động cơ nghề nghiệp chính: được làm việc trong lĩnh
vực chuyên môn; được làm công việc quản trị; được làm công việc sáng tạo; được
làm công việc độc lập; được làm công việc ổn định và an toàn; được phục vụ người
khác; được có quyền hành, sự ảnh hưởng và kiểm soát đến người khác; được làm
các công việc đa dạng, phong phú.
1.3. Nội dung tạo động lực lao động trong doanh nghiệp
1.3.1. Xác định nhu cầu của người lao động
Có thể làm 2 nhóm nhu cầu cơ bản của người lao động đó là nhu cầu vật chất
và nhu cầu tinh thần:
Nhu cầu vật chất: Hướng vào sự thỏa mãn các nhu cầu tồn tại thiết yếu của
con người. Nhu cầu vật chất của người lao động trong tổ chức bao gồm:
Thu nhập cao (lương, thưởng): Lương và thưởng là vấn đề được quan tâm
nhiều nhất đối với cả người lao động lẫn người sử dụng lao động. Khi có thu nhập
cao người lao động có thể trang trải, phục vụ cuộc sống của mình tốt hơn, chất
lượng sống cao hơn.
Hỗ trợ tài chính: khi người lao động gặp khó khăn và cần sự giúp đỡ thì
doanh nghiệp nên xem xét hỗ trợ tài chính. Trong phạm vi và điều kiện cho phép
các nhà quản trị cần tìm hiểu sự thiếu hụt về vật chất của người lao động từ đó tạo
12
điều kiện cho người lao động bằng cách chính sách phù hợp để thỏa mãn nhu cầu
vật chất của người lao động.
Chế độ phúc lợi tốt: bao gồm chế độ bảo hiểm, các chế độ chăm sóc sức khỏe khi
ốm, chế độ thai sản, hỗ trợ phương tiện đi lại, v.v… Mỗi tổ chức tùy thuộc vào ngành
nghề hoạt động, đặc thù sản xuất kinh doanh cần thực hiện tốt các chế độ phúc lợi phù
hợp và tốt nhất để người lao động yên tâm làm việc và gắn bó với tổ chức lâu dài.
Nhu cầu tinh thần: Nhu cầu tinh thần của người lao động bao gồm:
Công việc phù hợp với năng lực hiện có:. Bố trí đúng người đúng việc mang
ý nghĩa quan trọng vì nó quyết định đến năng suất lao động của mỗi người lao động.
Môi trường làm việc thân thiện: là ở đó mối quan hệ đồng nghiệp, mối quan
hệ cấp trên cấp dưới đạt được sự hài hòa tạo được sự thoải mái, thân thiện như vậy
người lao động sẽ yên tâm và có hứng khởi để làm việc.
Công việc có tính ổn định: Không một người lao động nào muốn gắn bó với
doanh nghiệp không có tương lai rõ ràng, không có định hướng phát triển phát triển
lâu dài vì vậy việc đảm bảo tính ổn định trong công việc là rất quan trọng vì nói ảnh
hưởng trực tiếp đến tâm lý của người lao động.
Có cơ hội thăng tiến: Khi người lao động có trí tiến thủ họ sẽ muốn gắn bó
với doanh nghiệp nếu họ nhìn thấy cơ hội thăng tiến của bản thân. Cơ hội thăng tiến
cũng là cách họ được ghi nhận bởi những cống hiến của mình cho doanh nghiệp
Được đào tạo nâng cao trình độ: Doanh nghiệp cần có chính sách và ngân
sách đào tạo phù hợp cho người lao động để họ được trau dồi kĩ năng cũng như kiến
thức chuyên môn để chất lượng công việc được nâng cao.
Điều kiện làm việc thuận lợi: Người lao động được làm việc với đầy đủ trang
thiết bị cần thiết, hiện đại, an toàn để phục vụ cho công việc cũng sẽ tạo được tâm
thế làm việc tốt.
Thường xuyên được tham gia các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể
thao: Việc tham gia các hoạt động tập thể sẽ giúp người lao động trong tổ chức hiểu
nhau và gắn kết với nhau hơn đó cũng là nền tảng của tổ chức.
1.3.2. Tạo động lực lao động thông qua kích thích vật chất
Tạo động lực lao động thông qua chế độ tiền lương
13
Trong nền kinh tế ngày càng phát triển tiền lương là công cụ chủ yếu làm
đòn bẩy kinh tế để kích thích người lao động. Các nhà quản lý có thể khuyến khích
người lao động tăng năng suất lao động, tăng tinh thần trách nhiệm với công việc
thông qua tiền lương. Tiền lương là yếu tố vô cùng quan trọng bởi vì nó giúp người
lao động có điều kiện thỏa mãn những nhu cầu cơ bản trong cuộc sống của họ. Khi
xây dựng chế độ trả lương phải đảm bảo được một số yêu cầu cơ bản sau:
Đảm bảo tính hợp pháp, phải tuân thủ các quy định trong các văn bản pháp luật.
Việc trả lương phải đúng theo mức độ hoàn thành công việc và phù hợp với
tình hình sản xuất kinh doanh của tổ chức. Doanh nghiệp không thể trả lương quá
cao hay quá thấp cho người lao động vì vừa ảnh hưởng đến hoạt động của doanh
nghiệp cũng vừa ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người lao động.
Việc trả lương phải được thực hiện đúng hạn và đầy đủ.
Mục tiêu cơ bản của việc xây dựng hệ thống tiền lương là: thu hút được
người lao động, giữ chân được người lao động có năng lực tốt. Để xây dựng được
hệ thống tiền lương phù hợp, công bằng doanh nghiệp cần có tiêu chí đánh giá mức
độ hoàn thành công việc để trả lương tương xứng.
Tạo động lực thông qua chế độ khen thưởng
Khen thưởng cũng là một trong những biện pháp tạo động lực cho người lao
động. Hình thức khen thưởng thường được sử dụng là thông qua tiền thưởng.Tiền
thưởng là khoản tiền bổ sung ngoài tiền lương. Tiền thưởng là một dạng khuyến
khích tài chính thường hay được thực hiện vào cuối mỗi quý hoặc mỗi năm tài
chính nhưng cũng có thể được thực hiện đột xuất để ghi nhận những thành tích vượt
trội của người lao động. Chế độ khen thưởng thông qua tiền thưởng cũng có tác
dụng kích thích tinh thần làm việc cũng như năng suất lao động của người lao động
vì nó thể hiện sự đánh giá, ghi nhận những đóng góp của người lao động.Tiền
thưởng càng cao càng tạo được nhiều động lực cho người lao động. Vì vậy khi xây
dựng quy chế khen thưởng rất cần phải rõ ràng, phù hợp và phải gắn liền với các
tiêu chí đánh giá khen thưởng và phải phân loại.
Tạo động lực lao động thông qua các chế độ phúc lợi
Phúc lợi là phần thù lao gián tiếp được trả dưới dạng hỗ trợ về cuộc sống cho
người lao động. Việc cung cấp các hoạt động phúc lợi như chế độ bảo hiểm, hỗ trợ
14
ăn ca, ăn trưa, hỗ trợ phương tiện đi lại, hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh, chi phí đào
tạo bồi dưỡng. Việc cung cấp các hoạt động phúc lợi có ý nghĩa rất lớn đối với
người lao động cũng như đối với doanh nghiệp vì phúc lợi giúp nâng cao đời sống
người lao động cả về vật chất lẫn tinh thần, giúp họ yên tâm hơn với công việc của
mình còn đối với doanh nghiệp phúc lợi giúp uy tín của họ tăng lên.Vì vậy doanh
nghiệp không những thực hiện tốt đầy đủ các phúc lợi bắt buộc theo pháp luật mà
cũng cần thực hiện tốt các dạng phúc lợi tự nguyện khác.
1.3.3. Tạo động lực lao động thông qua kích thích tinh thần
Tạo động lực thông qua xây dựng tiêu chuẩn vị trí việc làm
Xây dựng tiêu chuẩn vị trí việc làm giúp cho người lao động hiểu rõ hơn nhiệm
vụ, trách nhiệm, điều kiện làm việc và vấn đề có liên quan đến công việc của mình.
Tiêu chuẩn vị trí việc làm có tác dộng đến các hoạt động quản trị nhân lực. Để xây
dựng tiêu chuẩn vị trí công, nhà quản trị cần thực hiện hai vấn đề cơ bản sau:
Xác định rõ mục tiêu hoạt động của tổ chức và cũng phải làm cho người lao
động hiểu rõ được mục tiêu đó của tổ chức
Xác định các vị trí việc làm cụ thể cho từng bộ phận trong tổ chức và tiêu chuẩn
cụ thể cho từng vị trí việc làm, từ đó bố trí lựa chọn nhân sự sao cho phù hợp nhất.
Tạo động lực thông qua môi trường làm việc thân thiện và điều kiện làm
việc thuận lợi
Người lao động ai cũng đều mong muốn được làm việc với môi trường làm
việc vui vẻ, thân thiện, đoàn kết trong một doanh nghiệp. Vì thế doanh nghiệp cần
duy trì và phát huy được không khí làm việc thuận lợi, đồng nghiệp tôn trọng giúp
đỡ nhau, không có sự quá căng thẳng hay gay gắt giữa cấp trên và cấp dưới.
Doanh nghiệp cũng cần tạo điều kiện làm việc thuận lợi ở mức tối đa cho
người lao động vì đó là nơi mà người lao động tiếp xúc hàng ngày, nên có ảnh
hưởng trực tiếp đến sức khỏe, năng suất làm việc của người lao động. Cách bố trí,
sắp xếp các trang thiết bị, dụng cụ làm việc, ánh sáng, vệ sinh cần phải hợp lý,
thuận tiện vì có ảnh hưởng rất lớn tới tâm trạng làm việc của người lao động. Điều
kiện làm việc phù hợp sẽ tạo điều kiện để tăng năng suất cho người lao động đồng
15
thời cũng giảm thiểu tai nạn lao động, sẽ tạo tâm lý làm việc thoải mái cho mỗi
người lao động để họ nỗ lực phấn đấu.
Tạo động lực qua phân công, bố trí lao động hợp lý
Mối quan tâm hàng đầu trong công tác quản trị nhân lực là sự phân công, bố
trí lao động phù hợp với công việc.Việc sử dụng đúng người đúng việc sẽ giúp mỗi
người lao động phát huy được hết năng lực của mình, ngoài ra sẽ tạo được sự thống
nhất cao trong hoạt động. Khi người lao động được bố trí công việc đúng với
chuyên môn, sở trường thì họ sẽ cảm thấy hứng khởi khi làm việc, phát huy được
khả năng khi đó sẽ đem lại hiệu quả cao trong công việc. Tuy nhiên tình trạng bố trí
lao động làm việc trái ngành, trái nghề vẫn còn diễn ra không chỉ ở lao động phổ
thông mà cả những lao động có trình độ chuyên môn cao ở nước ta hiện nay.
Tạo động lực thông qua đánh giá thực hiện công việc chính xác đảm bảo
tính công bằng
Đánh giá thực hiện công việc là sự đo lường một cách hệ thống, chính thức,
công khai kết quả thực hiện công việc so với tiêu chuẩn đã đề ra. Với người lao
động việc đánh giá thực hiện công việc giúp họ biết được khản năng của mình trong
quá trình làm việc, cung cấp thông tin cơ bản về tình hình thực hiện công việc của
người lao động. Đối với người quản lý giúp đánh giá thực hiện công việc nắm được
tình hình thực hiện công việc của nhân viên, sau đó có thể đưa ra những quyết định
nhân sự đúng đắn. Cần xây dựng quy chế đánh giá thực hiện công việc công khai,
minh bạch và việc đánh giá cần dựa trên mức độ hoàn thành công việc của người
lao động. Kết quả đánh giá thực hiện công việc càng chính xác sẽ càng kích thích
người lao động làm việc, tạo động lực lao động, nâng cao năng suất, hiệu quả làm
việc, sự gắn bó và lòng tin của người lao động đối với doanh nghiệp.
Tạo động lực thông qua cơ hội thăng tiến và đào tạo nâng cao trình độ cho
người lao động
Cơ hội thăng tiến là một loạt hoạt động sử dụng lao động dựa trên năng lực
làm việc hiện có cũng như nhìn nhận thấy tiềm năng phát triển của người lao động,
từ đó cất nhắc, đề bạt người lao động vào một vị trí làm việc có tránh nhiệm hơn, có
cơ hội phát triển và kèm theo đó cũng sẽ có tiền lương cao hơn. Việc tạo động lực
16
lao động thông qua việc tạo cơ hội thăng tiến giúp cho người lao động muốn găn bó
lâu dài hơn với công việc và với doanh nghiệp. Người quản lý cần hướng cho người
lao động có những bước đi mới, những bậc thang vị trí nghề nghiệp tiếp theo, tạo cơ
hội để người lao động thăng tiến vì thăng tiến là yếu tố gián tiếp tác động đến động
lực lao động. Cần có quy định rõ ràng về chính sách thăng tiến để đảm bảo rằng
thăng tiến phải dựa trên năng lực, hiệu quả công việc và đảm bảo công bằng.
Đào tạo vừa giúp nâng cao kiến thức, trình độ cho người lao động mà còn
thúc đẩy sự phát triển của tổ chức vì khi chất lượng nguồn nhân lực tạo nên hiệu
quả trong công việc. Doanh nghiệp phải kết hợp tạo động lực thông qua đào tạo vì
khi chất lượng của người lao động tăng lên thì hiệu quả công việc cũng sẽ tăng lên
bên cạnh đó khi được đào tạo tốt người lao động sẽ có đủ tự tin, năng lực để tiếp
nhận những thách thức mới trong quá trình làm việc.
Tạo động lực thông qua tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục
thể thao
Thông qua việc tổ chức các hoạt động văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao,
tham quan, nghỉ mát… sẽ tạo cơ hội cho người lao động gần nhau và hiểu nhau
hơn, tăng được sự đoàn kết. Sau những giờ làm việc căng thẳng người lao động
tham gia những hoạt động văn hóa, thể dục thể thao sẽ giúp họ cảm thấy thoải mái,
thư giãn khi đó tinh thần sẽ thoải mái và sẽ làm việc tốt hơn. Khi người lao động
được thỏa mãn về tinh thần, năng suất, chất lượng, hiệu quả sẽ tăng vì vậy doanh
nghiệp cần quan tâm đến tổ chức các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể
thao… cho người lao động.
1.4. Các tiêu chí đánh giá hiệu quả tạo động lực lao động trong doanh nghiệp
1.4.1. Kết quả thực hiện công việc
Tăng năng suất lao động làm giảm được lao động bên cạnh đó tiết kiệm được
quỹ tiền lương mà vẫn tăng tiền lương cho cá nhân người lao động do đó tạo động
lực làm việc. Người lao động khi được tạo động lực sẽ tăng năng suất lao động, tích
cực góp phần nâng cao hiệu quả công việc, hoàn thành vượt định mức kế hoạch.
Năng suất lao động bình quân được tính trên cơ sở tổng giá trị hoặc sản phẩm tiêu
thụ và số lao động sử dụng của công ty.
17
Đánh giá hiệu quả làm việc của người lao động có thể thông qua hoạt động
đánh giá thực hiện công việc để đánh giá về số lượng, chất lượng công việc, tinh
thần, thái độ của người lao động. Doanh nghiệp có thể đo lường thời gian mà người
lao động hoàn thành công việc khi có động lực lao động có vượt tiến độ so với dự
định hay không? Nếu tạo động lực lao động có hiệu quả có tác động tích cực sẽ
khiến lao động hoàn thành công việc vượt tiến độ và đảm bảo chất lượng công việc.
1.4.2. Thái độ làm việc của người lao động
Thái độ làm việc của người lao động thể hiện qua tính chủ động sáng tạo
trong công việc. Khi có động lực làm việc cho người lao động họ sẽ nâng cao tính
chủ động và sáng tạo trong công việc điều đó đóng vai trò vô cùng quan trọng trong
sự phát triển của doanh doanh nghiệp. Chính vì thế tính tích cực, chủ động, sáng tạo
giúp người lao động nâng cao hiệu quả công việc, hoàn thiện kỹ năng làm việc của
bản thân và khả năng xử lý công việc của mình, say mê công việc hơn. Sự tự giác
làm việc không cần nhắc nhở, năng động, say mê công việc, chủ động xử lý công
việc và có trách nhiệm, thường xuyên đóng góp những ý tưởng, sáng kiến được
công nhận giúp doanh nghiệp phát triển hơn đó chính là những biểu hiện của người
lao động có tính chủ động, sáng tạo trong công việc.
1.4.3. Ý thức chấp hành kỷ luật
Được thể hiện trực tiếp qua việc người lao động tuân thủ nội quy, quy định
làm việc của tổ chức như là: người lao động đi làm đúng thời gian quy định, không
làm việc riêng trong giờ hành chính, trang phục lịch sự, gọn gang hoặc mặc đúng
đồng phục, tham dự đầy đủ các cuộc hội họp, hội nghị…Để đánh giá việc ý thức
thực hiện các nội quy, quy định của người lao động tổ chức cần dực vào mực độ
thực hiện của họ. Nếu quá trình tạo động lực tốt người lao động hăng say, tích cực
làm việc chứng tỏ doanh nghiệp và người lao động đã nghiêm túc, tích cực chấp
hành, tuân thủ kỷ luật.
1.4.4. Mức độ gắn bó của người lao động với tổ chức
Mức độ gắn bó của người lao động cũng chính là lòng trung thành của người
lao động với doanh nghiệp được thể hiện qua số lượng người làm việc lâu năm và
muốn làm việc lâu dài với tổ chức. Sự gắn bó giữa người lao động với doanh
18
nghiệp sẽ có ảnh hưởng lớn đến sự tồn tại của doanh nghiệp vì vậy muốn có được
lòng trung thành và sự gắn bó lâu dài của người lao động thì doanh nghiệp phải thực
hiện tốt công tác tạo động lực lao động. Có thể đo lường lòng trung thành, mức độ
gắn kết của nhân viên với tổ chức bằng một số chỉ tiêu như sau:
Tỷ lệ nhân viên bỏ việc: phản ánh tỷ lệ nhân sự rời bỏ nghiệp. Nếu tỷ lệ này cao
sẽ ảnh hưởng đến sự ổn định trong nhân sự, ngoài ra còn làm phát sinh thêm các chi phí
cho tuyển dụng, đào tạo mới như vậy ảnh hưởng đến tình hình sản xuất kinh doanh.
Tỷ lệ nhân viên muốn ra đi: Tỷ lệ này phản ánh số nhân viên sẵn sàng ra đi
khi có điều kiện tốt hơn. Tỷ lệ nhân viên muốn ra đi cao cũng là điều quan ngại
đáng lo lắng cho doanh nghiệp.
1.4.5. Sự hài lòng của người lao động
Sự hài lòng của người lao động được thể được qua sự thỏa mãn của người
lao động về chế độ thù lao, chế độ phúc lợi. Khi người lao động cảm thấy hài lòng
với công việc, họ sẽ làm việc hiệu quả và tự nguyện gắn bó hơn với doanh nghiệp.
Công tác tạo động lực có đi đúng hướng và đạt hiểu quả cao sẽ được thể hiện qua sự
hài lòng về vị trí việc làm và chế độ đãi ngộ của người lao động cao, những điểm
nào chưa được người lao động đánh giá cao thì cần điều chỉnh hợp lý. Đánh giá
mức độ hài lòng của nhân viên giúp doanh nghiệp có được cái nhìn đúng đắn về
động lực làm việc từ đó, doanh nghiệp có thể đưa ra những điều chỉnh chính sách và
giải pháp phù hợp đáp ứng nhu cầu của nhân viên, tạo sự hài lòng và gắn bó lâu dài
của người lao động
1.5. Kinh nghiệm tạo động lực lao động của một số công ty
1.5.1. Kinh nghiệm tạo động lực tại một số đơn vị
Kinh nghiệm tại Công ty cổ phần tập đoàn Hoa Sen
Tập đoàn Hoa Sen là đơn vị chuyên về sản xuất kinh doanh Tôn – Thép ở
Việt Nam. Từ ngày thành lập, năm đầu tiên với vốn điều lệ chỉ có 30 tỷ đồng và có
22 cán bộ công nhân viên. Đến nay, Tập đoàn Hoa Sen đã có 05 Công ty con, 02
nhà máy sản xuất do Công ty mẹ quản lý và hơn 157 Chi nhánh trên khắp cả nước.
Góp phần vào sự phát triển vượt bậc của Tập đoàn Hoa sen là những chính sách tạo
động lực lao động như sau:
19
Chính sách khen thưởng: Tập đoàn Hoa Sen áp dụng các chính sách thưởng
như: Tháng lương 13, thưởng theo thành tích công việc định kỳ hàng tháng, hàng
quý, thưởng sáng kiến cải tiến kỹ thuật, thưởng cá nhân, thưởng tập thể tiêu biểu,
thưởng kinh doanh theo quý, năm, thưởng hoàn thành dự án trước tiến độ…
Chính sách phụ cấp bao gồm: Có rất nhiều khoản phụ cấp và được cộng
thêm vào thu nhập hàng tháng của người lao động như phụ cấp thu hút, phụ cấp lưu
động, phụ cấp kiêm nhiệm, phụ cấp trách nhiệm, phụ cấp độc hại, phụ cấp điện
thoại, phụ cấp công tác…
Chế độ bảo hiểm: Tập đoàn Hoa Sen đã thực hiện chế độ bảo hiểm theo đúng
quy định của pháp luật vì vậy toàn thể người lao động tại tập đoàng đều được hưởng
đầy đủ các chế độ bảo hiểm như chế độ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và bảo hiểm
thất nghiệp
Tháng 02/2014 Hoa Sen được bình chọn và đứng thứ 47 trong top 100 nơi
làm việc tốt nhất tại Việt Nam nhờ những chính sách tốt về lương, thưởng, phúc lợi,
các chính sách khác
Kinh nghiệm tạo động lực lao động tại Công ty cổ phần FPT
Chính sách đào tạo: Tạo điều kiện nâng cao trình độ nhân viên FPT rất chú
trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cho nhân viên ở các cấp. Năm 2015, FPT đã đầu
tư 71,4 tỷ đồng cho các hoạt động đào tạo và chương trình đào tạo nội bộ với
195.240 lượt người được đào tạo.
Điều kiện làm việc: Bố trí không gian làm việc sáng tạo phát triển cơ sở vật
chất FPT đã có những khu văn phòng hiện đại như F-Ville, F-Town… bên cạnh đó
cũng xây dựng môi trường làm việc hiện đại, thân thiện để người lao động thoải mái
sáng tạo cống hiến hết mình.
Chế độ tiền lương và chế độ đãi ngộ: Tiền lương dựa trên mức độ hoàn thành
công việc của người lao động và đúng với từng vị trí, trách nhiệm công việc đảm
bảo tính công bằng, minh bạch và kích thích lao động như thưởng tháng lương thứ
13, thưởng các ngày lễ tết lớn trong năm… Các chế độ đãi ngộ luôn được quan tâm
như chế độ bảo hiểm, chế độ tăng lương , chế độ tiền lương làm ngoài giờ… các
