ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
ĐINH THỊ BẢO TRÂM
KIỂM SOÁT NỘI BỘ THU, CHI TẠI QUỸ BẢO VỆ VÀ
PHÁT TRIỂN RỪNG TỈNH KON TUM
TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ KẾ TOÁN
Mã số: 60.34.03.01
Đà Nẵng – 2019
Công trình được hoàn thành tại
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ, ĐHĐN
Ngƣời hƣớng dẫn KH: PGS.TS. Nguyễn Công Phƣơng
Phản biện 1: PGS.TS. Đường Nguyễn Hưng
Phản biện 2: PGS.TS. Nguyễn Hữu Ánh
Luận văn được bảo vệ trước Hội đồng chấm Luận văn tốt nghiệp
Thạc sĩ Kế toán họp tại Trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng
vào ngày 10 tháng 3 năm 2019
Có thể tìm hiểu luận văn tại:
– Trung tâm Thông tin – Học liệu, Đại học Đà Nẵng
– Thư viện trường Đại học Kinh tế, Đại học Đà Nẵng
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu.
Đăk Hà là một trong những huyện phát triển của tỉnh Kon
Tum. Những năm gần đây, tình hình kinh tế – xã hội của huyện Đăk
Hà tiếp tục có những chuyển biến tích cực. Trong lĩnh vực giáo dục,
mạng lưới trường lớp tiếp tục được đầu tư, mở rộng theo hướng đạt
chuẩn quốc gia, đảm bảo nhu cầu phát triển giáo dục trên địa bàn
huyện. Trong lĩnh vực y tế, việc khám, chữa bệnh, chẩn đoán, điều
trị và chăm sóc người bệnh của đội ngũ y, bác sỹ tại các phòng khám
đa khoa khu vực và tuyến xã tiếp tục được nâng cao. Chính vì thế,
ngân sách chi cho lĩnh vực y tế và giáo dục trong những năm qua
trên địa bàn huyện chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi NSNN, đòi hỏi
công tác KSC trong lĩnh vực y tế và giáo dục phải được quan tâm để
đảm bảo các khoản chi được sử dụng đúng, tiết kiệm và hiệu quả
trong điều kiện nguồn thu ngân sách còn hạn hẹp.
Gần đây, Nhà nước đã ban hành các chính sách nhằm đổi mới
cơ chế hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập và xây dựng cơ
chế kiểm soát đối với các đơn vị tham gia cung cấp dịch vụ sự
nghiệp công, nâng cao tính chủ động và trách nhiệm của các cơ quan,
tổ chức cá nhân trong quản lý và sử dụng NSNN. Việc ban hành các
chính sách mới đã giúp công tác KSC đối với các đơn vị sự nghiệp y
tế và giáo dục trên địa bàn huyện Đăk Hà có những chuyển biến tích
cực. Tuy nhiên, việc quản lý kinh phí chi thường xuyên cho hoạt
động y tế và giáo dục trên địa bàn Đăk Hà cũng như công tác tổ chức
thực hiện KSC ngân sách tại KBNN Đăk Hà nói chung vẫn còn tồn
2
tại một số nhược điểm, dẫn đến việc phân phối và sử dụng các nguồn
lực tài chính của huyện chưa thật sự tiết kiệm và hiệu quả. Vì vậy,
việc nghiên cứu, phát huy những mặt tốt, tìm tòi và đề ra các giải
pháp khắc phục những mặt còn yếu kém trong KSC thường xuyên
đối với các đơn vị sự nghiệp y tế và giáo dục có ý nghĩa hết sức quan
trọng trong quản lý NSNN trên địa bàn huyện Đăk Hà.
Xuất phát từ thực tế trên, tác giả đã chọn đề tài nghiên cứu:
“Kiểm soát chi thƣờng xuyên ở đơn vị sự nghiệp y tế và giáo dục
tại KBNN Đăk Hà, tỉnh Kon Tum”, với mong muốn đưa ra những
giải pháp nhằm quản lý chặt chẽ, tiết kiệm và có hiệu quả các khoản
chi thường xuyên ở các đơn vị sự nghiệp y tế và giáo dục trên địa
bàn huyện Đăk Hà.
2. Mục tiêu nghiên cứu.
Mục tiêu nghiên cứu của luận văn là trên cơ sở những lý luận
về chi thường xuyên NSNN, KSC NSNN qua KBNN và phân tích
thực trạng hoạt động kiểm soát chi tại KBNN Đăk Hà đối với các
đơn vị sự nghiệp y tế và giáo dục, đề xuất những giải pháp nhằm
hoàn thiện công tác KSC tại KBNN Đăk Hà, bảo đảm cho việc quản
lý và sử dụng NSNN của các đơn vị sự nghiệp giáo dục và y tế trên
địa bàn huyện Đăk Hà đúng mục đích, tiết kiệm
và hiệu quả.
3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu:
Công tác KSC thường xuyên đối với các đơn vị sự nghiệp y tế
và giáo dục tại KBNN Đăk Hà.
Phạm vi nghiên cứu:
3
– Về không gian: Công tác KSC thường xuyên ở các đơn vị sự
nghiệp y tế và giáo dục được thực hiện tại KBNN huyện Đăk Hà.
– Về thời gian: Số liệu sử dụng cho minh họa trong quá trình
trình bày được lấy trong năm 2017.
4. Phƣơng pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau:
– Phương pháp tổng hợp, hệ thống hóa để làm rõ cơ sở lý luận
về KSC thường xuyên qua KBNN.
– Phương pháp khảo sát, phỏng vấn và phân tích, tổng hợp số
liệu để đánh giá thực trạng KSC thường xuyên ở các đơn vị sự
nghiệp y tế và giáo dục tại KBNN Đăk Hà.
– Phương pháp tổng hợp, phân tích để thấy được hạn chế,
nguyên nhân, từ đó đưa ra các giải pháp hoàn thiện KSC thường
xuyên đối với các đơn vị sự nghiệp y tế và giáo dục tại KBNN Đăk
Hà.
5. Bố cục đề tài
Ngoài phần mở đầu và phần kết luận, luận văn được kết cấu
gồm 3 chương:
Chương 1. Cơ sở lý luận về kiểm soát thường xuyên ở các đơn
vị sự nghiệp công lập qua KBNN.
Chương 2. Thực trạng kiểm soát thường xuyên đối với các đơn
vị sự nghiệp y tế và giáo dục tại KBNN ĐăkHà.
Chương 3. Giải pháp hoàn thiện kiểm soát chi thường xuyên đối
với các đơn vị sự nghiệp y tế và giáo dục tại KBNN Đăk Hà.
6. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
4
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN
VỀ KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN Ở ĐƠN VỊ
SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC
1.1. KHÁI QUÁT VỀ CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH
NHÀ NƢỚC TRONG ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP
1.1.1. Ngân sách nhà nƣớc.
a. Khái niệm.
NSNN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được dự
toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan
nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức
năng, nhiệm vụ của Nhà nước. ( Luật NSNN 2015).
b. Vai trò của ngân sách nhà nước.
c. Chu trình quản lý ngân sách nhà nước.
Một chu trình ngân sách bao gồm: Lập dự toán NSNN; Chấp
hành dự toán NSNN; Kế toán, quyết toán NSNN.
1.1.2. Chi thƣờng xuyên ngân sách nhà nƣớc.
a. Khái niệm.
Chi thường xuyên ngân sách nhà nước là nhiệm vụ chi của
NSNN nhằm bảo đảm hoạt động của bộ máy nhà nước, tổ chức chính
trị, tổ chức chính trị – xã hội, hỗ trợ hoạt động của các tổ chức khác
và thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên của Nhà nước về phát triển
kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh.
b. Đặc điểm của chi thường xuyên ngân sách nhà nước.
c. Vai trò của chi thường xuyên ngân sách nhà nước.
d. Các nguyên tắc quản lý chi thường xuyên của ngân sách
nhà nước
5
1.1.3. Đơn vị sự nghiệp công lập.
a. Khái niệm.
Đơn vị sự nghiệp công lập là tổ chức do cơ quan có thẩm
quyền của Nhà nước thành lập theo quy định của pháp luật, có tư
cách pháp nhân, cung cấp dịch vụ công, phục vụ quản lý nhà nước
(Nghị định 16/2015/NĐ-CP).
b. Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập.
Căn cứ vào mức tự bảo đảm chi phí hoạt động thường
xuyên,đơn vị sự nghiệp công lập được chia thành:
– Đơn vị sự nghiệp tự bảo đảm chi phí hoạt động
– Đơn vị sự nghiệp tự bảo đảm một phần chi phí hoạt động
– Đơn vị sự nghiệp do NSNN bảo đảm toàn bộ chi phí hoạt
động.
1.1.4. Nội dung chi thƣờng xuyên ngân sách nhà nƣớc
trong đơn vị sự nghiệp công lập.
Nội dung chi thường xuyên NSNN trong đơn vị sự nghiệp
công lập có thể chia thành 4 nhóm mục chi sau:
– Chi thanh toán cá nhân.
– Chi về hoạt động chuyên môn, chi quản lý.
– Chi hoạt động phục vụ cho thực hiện công việc, dịch vụ thu
phí, lệ phí.
– Chi cho các hoạt động dịch vụ.
1.2. NHỮNG VẤN ĐỀ CƠ BẢN TRONG QUẢN LÝ CHI
THƢỜNG XUYÊN ĐỐI VỚI ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG
LẬP.
1.2.1. Điều kiện chi thƣờng xuyên ngân sách nhà nƣớc.
6
KBNN chỉ thực hiện chi trả, thanh toán cho đơn vị sự nghiệp
công lập khi có đủ các điều kiện sau:
– Đã có Quyết định giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về
thực hiện nhiệm vụ, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính.
– Đã có trong dự toán được cơ quan có thẩm quyền giao.
– Đã được thủ trưởng đơn vị hoặc người được ủy quyền quyết
định chi.
– Đúng tiêu chuẩn, định mức, chế độ chi tiêu do cơ quan nhà
nước có thẩm quyền hoặc đơn vị quy định.
– Có đầy đủ hồ sơ, chứng từ hợp pháp, hợp lệ theo quy định
liên quan đến từng khoản chi, kể cả đối với các khoản chi thực hiện
theo quy chế chi tiêu nội bộ của đơn vị.
1.2.2. Hình thức chi trả các khoản chi thƣờng xuyên ngân
sách nhà nƣớc.
1.2.3. Phƣơng thức chi trả các khoản chi thƣờng xuyên
ngân sách nhà nƣớc.
a. Tạm ứng
b. Thanh toán trực tiếp
c. Tạm cấp kinh phí ngân sách
1.2.4. Nguyên tắc kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách
nhà nƣớc của Kho bạc Nhà nƣớc.
– Các đơn vị sự nghiệp phải mở tài khoản tại KBNN để thực
hiện thu, chi qua KBNN đối với các khoản kinh phí thuộc NSNN
theo quy định của Luật NSNN.
7
– Tất cả các khoản chi NSNN phải được kiểm tra, kiểm soát
trong quá trình chi trả, thanh toán.
– Mọi khoản chi NSNN được hạch toán bằng đồng Việt Nam,
theo niên độ ngân sách, cấp ngân sách và mục lục NSNN hiện hành.
– Trong quá trình quản lý, thanh toán, quyết toán chi NSNN,
các khoản chi sai phải thu hồi.
1.2.5. Vai trò của Kho bạc Nhà nƣớc trong quản lý chi
thƣờng xuyên ngân sách nhà nƣớc.
1.3. VẬN DỤNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ TRONG KIỂM SOÁT
CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC QUA KHO
BẠC NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI CÁC ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG
LẬP.
1.3.1. Khái quát về kiểm soát nội bộ và kiểm soát chi
thƣờng xuyên ngân sách nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc.
a. Khái quát về kiểm soát nội bộ.
Theo COSO (2013), KSNB là một tiến trình được thiết lập
và vận hành bởi hội đồng quản trị, ban quản lý và các nhân sự khác.
Nó được thiết kế nhằm cung cấp một sự đảm bảo hợp lý đối với việc
thực hiện các mục tiêu liên quan đến hoạt động, báo cáo và tuân thủ.
Một hệ thống KSNB bao gồm 5 thành phần: môi trường
kiểm soát, đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin và trao đổi
thông tin, hoạt động giám sát.
b. Kiểm soát chi thường xuyên ngân sách nhà nước qua Kho
bạc Nhà nước.
KSC thường xuyên NSNN qua KBNN là việc Kho bạc sử
dụng các công cụ của mình để thực hiện kiểm tra, kiểm soát các
8
khoản chi nhằm đảm bảo các khoản chi đó đúng chế độ, tiêu chuẩn,
định mức đơn giá do cấp có thẩm quyền quy định.
Tương tự như hoạt động KSNB trong các tổ chức, hoạt động
KSC tại KBNN cũng bao gồm 5 thành phần: môi trường kiểm soát,
đánh giá rủi ro, hoạt động kiểm soát, thông tin và trao đổi thông tin,
hoạt động giám sát. Tuy nhiên liên quan trực tiếp đến đề tài luận văn,
tác giả chỉ tập trung trình bày ba yếu tố là: nhận diện và đánh giá rủi ro,
hoạt động kiểm soát, hoạt động giám sát.
1.3.2. Nhận diện và đánh giá rủi ro trong kiểm soát chi
thƣờng xuyên ngân sách nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc đối
với các đơn vị sự nghiệp công lập.
a. Nhận diện rủi ro
– Rủi ro khi kiểm soát mẫu dấu, chữ ký của đơn vị.
– Rủi ro khi kiểm soát chứng từ rút tiền NSNN.
– Rủi ro khi kiểm soát chi lương.
– Rủi ro khi kiểm soát chi nghiệp vụ chuyên môn của đơn vị.
– Rủi ro khi kiểm soát các khoản chi khác.
– Rủi ro trong công tác hạch toán kế toán..
– Một số rủi ro khác
b. Đánh giá rủi ro
1.3.3 Hoạt động kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách nhà
nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc đối với đơn vị sự nghiệp công lập.
a. Thủ tục kiểm soát.
– Kiểm soát, đối chiếu các khoản chi so với dự toán NSNN,
bảo đảm các khoản chi phải có trong dự toán NSNN được duyệt.
– Kiểm tra, kiểm soát tính hợp pháp, hợp lệ của các hồ sơ,
chứng từ theo quy định đối với từng khoản chi.
9
– Kiểm tra, kiểm soát các khoản chi, bảo đảm đúng chế độ,
tiêu chuẩn, định mức chi NSNN do cơ quan nhà nước có thẩm quyền
quy định.
b. Nội dung kiểm soát.
* Kiểm soát tiền lương, tiền công.
* Kiểm soát các khoản chi quản lý, chi nghiệp vụ chuyên môn.
* Kiểm soát chi mua sắm tài sản, trang thiết bị, vật tư.
* Kiểm soát thu nhập tăng thêm.
* Kiểm soát việc sử dụng kết quả tài chính.
1.3.4. Hoạt động giám sát trong kiểm soát chi thƣờng
xuyên ngân sách nhà nƣớc qua Kho bạc Nhà nƣớc đối với đơn vị
sự nghiệp công lập.
1.4. CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƢỞNG ĐẾN KIỂM SOÁT CHI
THƢỜNG XUYÊN QUA KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI
ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP CÔNG LẬP.
1.4.1. Nhóm nhân tố bên ngoài.
1.4.2. Nhóm nhân tố bên trong.
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1
CHƢƠNG 2
THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN
NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC
ĐỐI VỚI ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ VÀ GIÁO DỤC
TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐĂK HÀ
2.1. KHÁI QUÁT VỀ KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐĂK HÀ.
2.1.1. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Kho bạc Nhà
nƣớc Đăk Hà.
10
KBNN huyện Đăk Hà là tổ chức trực thuộc KBNN tỉnh Kon
Tum có chức năng thực hiện nhiệm vụ của KBNN trên địa bàn huyện
Đăk Hà theo quy định của pháp luật. KBNN Đăk Hà có tư cách pháp
nhân, có trụ sở, con dấu riêng và được mở tài khoản tại ngân hàng
thương mại trên địa bàn để thực hiện giao dịch, thanh toán theo quy
định của pháp luật.
KBNN Đăk Hà có nhiệm vụ:
KBNN Đăk Hà có quyền hạn :
2.1.2. Cơ cấu tổ chức quản lý của Kho bạc Đăk Hà
a. Khái quát bộ máy quản lý của Kho bạc Nhà nước Đăk Hà.
b.Tổ chức bộ máy liên quan đến kiểm soát chi thường
xuyên.
2.1.3. Các đơn vị sự nghiệp y tế và giáo dục thuộc kiểm
soát chi của Kho bạc Nhà nƣớc Đăk Hà.
a. Số lượng các đơn vị sự nghiệp y tế và giáo dục do Kho bạc
Nhà nước Đăk Hà thực hiện kiểm soát chi.
Đơn vị sự nghiệp y tế có 1 Trung tâm y tế huyện Đăk Hà,
thuộc loại hình đơn vị sự nghiệp tự đảm bảo một phần kinh phí hoạt
động. Đơn vị sự nghiệp giáo dục có 51 đơn vị. Tất cả đơn vị sự
nghiệp giáo dục trên địa bàn huyện Đăk Hà đều thuộc loại hình đơn
vị sự nghiệp do NSNN đảm bảo toàn bộ kinh phí hoạt động.
b. Doanh số chi thường xuyên NSNN đối với các đơn vị sự
nghiệp y tế và giáo dục tại KBNN Đăk Hà.
Bảng 2.3 – Doanh số chi thường xuyên NSNN của
các đơn vị sự nghiệp y tế và giáo dục năm 2017
Doanh số chi TX NSNN
Tỷ trọng
11
( triệu đồng)
(%)
Sự nghiệp y tế
11.829
5
Sự nghiệp giáo dục
207.130
86
Sự nghiệp khác
21.818
9
Tổng cộng
240.777
100
2.2. THỰC TRẠNG KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN
NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC ĐỐI VỚI ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y
TẾ VÀ GIÁO DỤC TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐĂK HÀ.
2.2.1. Quy trình kiểm soát chi thƣờng xuyên đối với đơn vị
sự nghiệp y tế và giáo dục tại Kho bạc Nhà nƣớc Đăk Hà.
Sơ đồ 2.3- Quy trình KSC thường xuyên NSNN tại KBNN Đăk Hà
2.2.2. Nội dung kiểm soát chi thƣờng xuyên đối với đơn vị
sự nghiệp y tế và giáo dục tại Kho bạc Nhà nƣớc Đăk Hà.
a. Hồ sơ kiểm soát chi gửi lần đầu.
Dự toán năm được cấp có thẩm quyền giao; Quyết định giao
quyền tự chủ của cấp có thẩm quyền; Quy chế chi tiêu nội bộ của
đơn vị; Văn bản phê duyệt chỉ tiêu biên chế của cấp có thẩm quyền.
Nhận diện rủi ro:
– Đối với dự toán năm được cấp có thẩm quyền giao.
TTV
Thủ quỹ
Đơn vị
giao dịch
Khách hàng
GDV
Giám đốc
KTT
TTV
Thủ quỹ
Đơn vị giao dịch
12
– Đối với quyết định giao quyền tự chủ.
– Đối với quy chế chi tiêu nội bộ của đơn vị.
– Đối với văn bản phê duyệt chỉ tiêu biên chế.
Đánh giá rủi ro:
Hoạt động kiểm soát:
+ Đối với dự toán năm được cấp có thẩm quyền giao.
+ Đối với quy chế chi tiêu nội bộ.
+ Đối với quyết định giao quyền tự chủ.
+ Đối với văn bản phê duyệt chỉ tiêu biên chế.
Hoạt động giám sát:
b. Hồ sơ kiểm soát chi gửi từng lần thanh toán.
Nhận diện rủi ro
– Đối với chứng từ rút tiền.
– Đối với tiền lương và các khoản trích theo lương.
– Đối với các khoản chi thanh toán theo chế độ khoán.
– Đối với các khoản thanh toán cá nhân khác ngoài lương.
– Đối với chi mua sắm tài sản, trang thiết bị, vật tư.
– Đối với những khoản chi hoạt động nghiệp vụ chuyên môn.
– Đối với chi trả thu nhập tăng thêm.
Đánh giá rủi ro:
Hoạt động kiểm soát :
– Kiểm soát chứng từ rút tiền.
– Kiểm soát chi lương và các khoản trích theo lương.
– Kiểm soát các khoản chi thanh toán cá nhân ngoài lương.
– Kiểm soát các khoản chi mua sắm hàng hóa, sữa chữa.
– Kiểm soát các khoản chi quản lý, chi nghiệp vụ chuyên môn.
– Kiểm soát chi thu nhập tăng thêm.
13
– Kiểm soát việc sử dụng kết quả tài chính.
Hoạt động giám sát:
2.2.3. Kết quả kiểm soát chi thƣờng xuyên ngân sách nhà
nƣớc đối với các đơn vị sự nghiệp y tế và giáo dục tại Kho bạc
Nhà nƣớc Đăk Hà.
a. Quy mô và cơ cấu chi thường xuyên của các đơn vị sự
nghiệp y tế và giáo dục qua kiểm soát của Kho bạc Đăk Hà.
Bảng 2.4- Chi thường xuyên NSNN của
các đơn vị sự nghiệp y tế và giáo dục qua KBNN Đăk Hà năm 2017
S
T
T
Nhóm mục chi
SN y tế
SN giáo dục
Số tiền
( triệu đ)
Tỷ
trọng
Số tiền
(triệu đ)
Tỷ
trọng
1
Thanh toán cá nhân
8.437
72% 191.021
92%
2 Chi chuyên môn nghiệp vụ
1.093
9%
9.318
4,4%
3 Chi mua sắm,sửa chữa tài sản
1.474
12%
5.596
3%
4
Chi khác
824
7%
1.195
0,6%
Tổng cộng
11.828 100% 207.130 100%
b. Việc từ chối thanh toán qua kiểm soát chi của Kho bạc
Nhà nước Đăk Hà.
2.3. ĐÁNH GIÁ VỀ KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN ĐỐI
VỚI ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ VÀ GIÁO DỤC TẠI KHO
BẠC NHÀ NƢỚC ĐĂK HÀ.
2.3.1. Những kết quả đạt đƣợc.
2.3.2. Những mặt hạn chế.
– Về việc kiểm soát mẫu dấu, chữ ký của đơn vị.
– Về thực hiện quy trình, nghiệp vụ kiểm soát chi lương.
14
– Về thực hiện quy trình, nghiệp vụ kiểm soát chi mua s m s a
chữa tài sản.
– ề thực hiện quy trình kiểm soát các khoản chi chuy n m n
nghiệp vụ.
– Về việc thực hiện CKC.
– Về hoạt động giám sát tại KBNN Đăk Hà.
2.3.3. Nguyên nhân của những hạn chế.
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2
15
CHƢƠNG 3
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG
XUYÊN ĐỐI VỚI ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ VÀ GIÁO DỤC
TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐĂK HÀ
3.1. MỤC TIÊU VÀ ĐỊNH HƢỚNG HOÀN THIỆN KIỂM
SOÁT CHI THƢỜNG XUYÊN ĐỐI VỚI ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP
Y TẾ VÀ GIÁO DỤC TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐĂK HÀ.
3.1.1. Mục tiêu hoàn thiện công tác kiểm soát chi thƣờng
xuyên đối với đơn vị sự nghiệp y tế và giáo dục tại Kho bạc Nhà
nƣớc Đăk Hà.
3.1.2. Định hƣớng hoàn thiện kiểm soát chi thƣờng xuyên
đối với các đơn vị sự nghiệp y tế và giáo dục tại Kho bạc Nhà
nƣớc Đăk Hà.
3.2. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT CHI THƢỜNG
XUYÊN ĐỐI VỚI ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP Y TẾ VÀ GIÁO DỤC
TẠI KHO BẠC NHÀ NƢỚC ĐĂKHÀ.
3.2.1. Hoàn thiện quy trình kiểm soát mẫu dấu, chữ ký.
KBNN Đăk Hà cần phải hoàn thiện khâu kiểm soát này trên cơ
sở áp dụng phần mềm quản lý, tra cứu mẫu dấu, chữ ký của các đơn
vị giao dịch. Khi kiểm tra chứng từ đơn vị, GDV sẽ tra cứu ngay
mẫu dấu, chữ ký của đơn vị được lưu trong chương trình với mẫu
dấu, chữ ký trên chứng từ, qua đó kịp thời phát hiện những gian lận.
Việc ứng dụng phần mềm tra cứu mẫu dấu, chữ ký sẽ đảm bảo
toàn vẹn dữ liệu, không xảy ra thất lạc, mất mát các mẫu giấy đăng
ký mẫu dấu, chữ ký như khi lưu thủ công, tiết kiệm thời gian tìm
kiếm tra cứu. Qua đó, giúp cho các GDV tập trung thời gian KSC ở
16
các nội dung quan trọng khác, hạn chế tối đa việc bỏ qua công tác
đối chiếu mẫu dấu, chữ ký với chứng từ thanh toán, bảo đảm cho
công tác tổng hợp số liệu, dữ liệu, tình hình mở và sử dụng tài khoản
của các đơn vị giao dịch trên địa bàn được nhanh chóng, kịp thời và
chính xác.
3.2.2 Hoàn thiện quy trình chi lƣơng.
a. Thay đổi thủ tục kiểm soát chi lương
Đề nghị cấp có thẩm quyền xem xét, thay đổi lại quy định về
hồ sơ thanh toán trực tiếp đối với các khoản chi tiền lương theo
hướng: Thủ tục để thực hiện kiểm soát thanh toán tiền lương qua
KBNN là văn bản phê duyệt chỉ tiêu biên chế do cấp có thẩm quyền
phê duyệt và danh sách thanh toán lương hằng tháng do thủ trưởng
ký duyệt có xác nhận của tổ chức Công đoàn. KBNN không chịu
trách nhiệm về định mức, tiêu chuẩn, số lượng, các chỉ tiêu, số liệu
chi tiết trên danh sách lương hằng tháng, mà chỉ kiểm soát sự phù
hợp về các chỉ tiêu tổng hợp, như: chỉ tiêu biên chế, tổng quỹ lương.
Như vậy, đơn vị không cần phải lập nhiều loại danh sách mà chỉ cần
02 bản danh sách tính lương hằng tháng, 01 bản gửi KBNN, 01 bản
lưu tại đơn vị phục vụ công tác thẩm tra quyết toán của cơ quan Tài
chính. Khi Công đoàn ký xác nhận trên danh sách thanh toán lương
đã góp phần tăng cường sự giám sát, cũng như tạo sự minh bạch về
tiền lương của đơn vị, khi có sai sót hoặc tính toán lương không đúng
chế độ, tổ chức Công đoàn sẽ lên tiếng và bảo vệ quyền lợi hợp pháp
của từng đoàn viên. Ngoài ra, việc không kiểm soát sự nhất quán
giữa danh sách thanh toán lương gửi KBNN và danh sách chi trả
lương qua th gửi Ngân hàng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, do đó cần
thiết phải rà soát, sửa đổi quy trình chi trả lương cho các đối tượng
17
hưởng lương theo hướng KBNN sẽ là đơn vị chuyển danh sách chi
trả lương qua th cho Ngân hàng thay vì đơn vị giao dịch gửi cho
Ngân hàng như hiện nay.
b. ng dụng công nghệ thông tin trong kiểm soát chi lương.
Triển khai ứng dụng phần mềm phục vụ KSC lương để đáp
ứng yêu cầu về nghiệp vụ và phù hợp với tính đặc thù của KSC
lương, hỗ trợ tốt hơn cho các GDV của KBNN, cần áp dụng phần
mềm KSC lương theo tinh thần Công văn số 4744/KBNN-CNTT.
3.2.3. Hoàn thiện quy trình kiểm soát các khoản chi mua
sắm, sửa chữa tài sản.
– Biên bản nghiệm thu là một căn cứ quan trọng để xác định
công việc đã hoàn thành, đủ điều kiện thanh toán từ NSNN. Do đó,
đề xuất đối với các khoản chi có giá trị hợp đồng trên 20 triệu đồng,
KBNN Đăk Hà có thể hướng dẫn các đơn vị giao dịch áp dụng một
loại mẫu biên bản nghiệm thu có các yếu tố như tên công việc, dịch
vụ, hàng hóa, đơn vị tính, số lượng, đơn giá, thành tiền… có thành
phần thủ trưởng và đại diện nhà thầu, người cung cấp hàng hóa. Với
mẫu biểu thống nhất như trên, GDV vừa có đủ căn cứ pháp lý là
công việc đã hoàn thành, vừa có đầy đủ các số liệu, số tiền, … để
kiểm soát đối với những hợp đồng thanh toán nhiều lần, giúp các
GDV dễ dàng, thuận lợi hơn khi thực hiện kiểm soát nội dung chi
này.
– Nghiên cứu quy định trách nhiệm của kế toán, thủ trưởng
đơn vị trong việc kiểm tra, kiểm soát đảm bảo tính đúng đắn của các
chỉ tiêu danh mục hàng hóa, dịch vụ kèm theo hợp đồng như sự
chính xác và nhất quán về tên hàng hóa, dịch vụ, các yếu tố kỹ thuật,
đơn giá trong hồ sơ thanh toán của đơn vị. KBNN chỉ kiểm soát sự
18
phù hợp về các chỉ tiêu tổng hợp, các điều khoản trên hợp đồng với
chứng từ thanh toán của đơn vị.
– Để tránh hiện tượng chia nhỏ các gói thầu mua sắm, vào đầu
năm, KBNN Đăk Hà cần phải yêu cầu đơn vị gửi bổ sung dự toán chi
tiết được cấp có thẩm quyền phê duyệt cùng với dự toán năm. Dựa
vào đó, KBNN biết được giá trị các gói mua sắm, sửa chữa mà đơn
vị sẽ thực hiện trong năm. Khi kiểm soát chứng từ, GDV sẽ thực hiện
đối chiếu các khoản chi mua sắm, sửa chữa với các gói mua sắm, sửa
chữa trong dự toán chi tiết. Qua đó, giúp phát hiện, ngăn chặn kịp
thời việc đơn vị chia nhỏ các gói mua sắm, sửa chữa để tránh việc
thực hiện đấu thầu theo quy định.
3.2.4. Hoàn thiện quy trình kiểm soát các khoản chi chuyên
môn nghiệp vụ.
a. Đối với chi thanh toán dịch vụ
Khi đơn vị giao dịch đề nghị thanh toán tiền điện, nước, điện
thoại, internet,… KBNN Đăk Hà hạch toán trên phân hệ sổ cái (GL)
chuyển tiền từ tài khoản của đơn vị vào tài khoản 3999 (Phải trả khác
trong hoạt động nghiệp vụ KBNN), chi tiết theo từng đơn vị cung
cấp dịch vụ cấp mã quan hệ ngân sách đầu 9 để theo dõi chi tiết .
Cuối ngày hoặc chậm nhất đầu ngày hôm sau, thực hiện hạch toán
trên phân hệ chi AP để tất toán và chuyển toàn bộ số tiền phát sinh
trong ngày trên tài khoản 3999 được theo dõi chi tiết theo từng đơn
vị cung cấp dịch vụ) về tài khoản của nhà cung cấp dịch vụ tại Ngân
hàng. Cuối ngày, thực hiện kết xuất sổ chi tiết tài khoản 3999 trên
phân hệ sổ cái GL theo từng đơn vị cung cấp dịch vụ ra file excel,
in 2 liên, 1 liên lưu tại KBNN Đăk Hà, 1 liên trả đơn vị cung cấp
dịch vụ để theo dõi các đơn vị đã thanh toán tiền.
19
Phương pháp này giúp KBNN tiết kiệm, chủ động về thời
gian hạch toán. Phần lớn chứng từ được hạch toán trên phân hệ sổ cái
(GL) nên tiết kiệm được thời gian khi hạch toán trên phân hệ chi
(AP) phải lặp đi lặp lại tên đơn vị nhận tiền, số tài khoản, ngân hàng
nơi đơn vị cung cấp dịch vụ mở tài khoản và áp thanh toán. Bên cạnh
đó, lượng chứng từ trên chương trình thanh toán song phương điện tử
sẽ ít hơn trước đây, giảm khối lượng công việc kiểm soát chứng từ.
b. Đối với các khoản chi chuyên môn nghiệp vụ dưới
triệu đồng.
Đề nghị thay đổi quy định hồ sơ kiểm soát theo hướng: các
khoản chi cá nhân có tổng số tiền trong danh sách từ 20 triệu đồng
trở lên, gửi danh sách theo từng lần thanh toán. Còn đối với các
khoản chi thanh toán cá nhân có tổng số tiền trong danh sách từ 20
triệu đồng trở xuống, nếu giấy rút không thể hiện hết được nội dung
thanh toán, đơn vị phải gửi bảng kê chứng từ thanh toán, không phân
biệt đó là chi thanh toán cá nhân hay chi mua sắm hàng hóa, dịch vụ,
chi bằng tiền mặt hay chuyển khoản. Như vậy, sẽ giảm đáng kể danh
sách chi thanh toán cá nhân mà KBNN phải kiểm soát và lưu trữ,
đồng nhất quy định về kiểm soát các khoản chi chuyên môn nghiệp
vụ với các khoản chi thanh toán cá nhân dưới 20 triệu đồng.
c. Đối với các khoản chi được kiểm soát b ng bảng kê
chứng từ thanh toán.
Trong tháng, ngoài các khoản chi lương, phụ cấp mang tính cố
định, các khoản chi như nghiệp vụ chuyên môn, dịch vụ, công tác
phí, hội nghị,… căn cứ vào hóa đơn chứng từ, đơn vị sử dụng ngân
20
sách lập giấy rút dự toán gửi đến KBNN đề nghị thanh toán cho đơn
vị cung cấp hàng hóa, dịch vụ; cuối tháng, tổng hợp các khoản chi,
đơn vị sử dụng ngân sách lập bảng kê chứng từ thanh toán (ghi cụ
thể đối với các khoản chi có quy định tiêu chuẩn định mức) gửi
KBNN kiểm soát (thay thế cho từng lần thanh toán). Trong quá trình
kiểm soát, trường hợp có những khoản chi chưa rõ, KBNN đề nghị
đơn vị cung cấp hồ sơ chứng từ gốc để kiểm soát, nếu phát hiện
những khoản chi sai, vượt tiêu chuẩn định mức, KBNN làm thông
báo từ chối và đề nghị đơn vị nộp trả lại cho NSNN.
Ưu điểm của giải pháp này là giúp người làm nhiệm vụ KSC
thường xuyên có đủ thời gian tra cứu văn bản chế độ quy định tiêu
chuẩn định mức chi của cấp có thẩm quyền ban hành để kiểm soát
khoản chi đó đúng hay sai, không chịu ảnh hưởng bởi thời gian tiếp
nhận và xử lý chứng từ, đảm bảo các khoản chi được kiểm soát chặt
chẽ, đồng thời người làm nhiệm vụ KSC khi thanh toán chỉ kiểm tra
nội dung trên giấy rút dự toán, không phải kiểm tra trên bảng kê
chứng từ thanh toán, thời gian xử lý chứng từ sẽ nhanh hơn.
3.2.5.Hoàn thiện quy trình thực hiện cam kết chi.
Với mục đích giảm nợ đọng trong thanh toán, không tạo ra
những khoản nợ vượt quá dự toán NSNN được giao, cần thay đổi
quy trình thực hiện CKC theo hướng: Đơn vị thực hiện CKC trước
khi ký kết hợp đồng mua sắm hàng hoá, dịch vụ với nhà cung cấp và
sau khi đơn vị đã có quyết định lựa chọn nhà cung cấp được cơ quan
có thẩm quyền phê duyệt mà không cần gửi hợp đồng kèm theo.
Điều này có nghĩa là ở thời điểm trước khi ký hợp đồng, KBNN đã
thực hiện kiểm tra trước về phương diện ngân sách, chưa kiểm tra về
phương diện pháp lý. Nếu thỏa mãn điều kiện về dự toán chi, KBNN
21
thực hiện CKC, dành dự toán của đơn vị để cam kết thanh toán cho
khoản chi đó. Sau khi thực hiện CKC, đơn vị mới ký kết hợp đồng
với nhà cung cấp. Với giải pháp này, việc triển khai thực hiện cơ chế
kiểm soát CKC mới đạt được mục đích ngăn chặn, làm giảm bớt các
khoản nợ đọng trong thanh toán, tránh được những hạn chế làm cản
trở hoạt động của các đơn vị, nhưng vẫn duy trì ổn định việc thực
hiện cơ chế kiểm soát chi hiện hành.
– Tiếp tục thực hiện thông tin, tuyên truyền đến các đơn vị
giao dịch về mục đích, ý nghĩa, quy trình thực hiện CKC để tạo sự
đồng thuận cao, thấy được lợi ích của việc thực hiện CKC và tự giác
thực hiện CKC.
3.2.6. Các biện pháp hỗ trợ việc thực hiện các giải pháp
trên.
a. Nâng cao chất lượng công chức thực hiện kiểm soát chi
ngân sách nhà nước.
b. Hiện đại hóa công tác kiểm soát chi ngân sách nhà nước
dựa trên ứng dụng công nghệ thông tin.
c. Hoàn thiện cơ chế thanh toán không dùng tiền mặt.
d. Tăng cường hoạt động kiểm tra, giám sát việc chấp hành
các quy định và quy trình kiểm soát chi ngân sách nhà nước.
3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ.
3.3.1. Đối với Bộ Tài chính.
3.3.2. Đối với Kho bạc Nhà nƣớc cấp trên.
3.3.3. Đối với cơ quan Tài chính địa phƣơng.
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3
22
23
KẾT LUẬN CHUNG
KSC thường xuyên NSNN đối với các đơn vị sự nghiệp y tế và
giáo dục là một nội dung quan trọng trong quản lý chi thường xuyên
NSNN trên địa bàn huyện Đăk Hà. Thực hiện tốt công tác này có ý
nghĩa rất lớn trong việc thực hành tiết kiệm, đảm bảo việc sử dụng
NSNN đúng mục đích, tiết kiệm và hiệu quả, góp phần nâng cao chất
lượng khám chữa bệnh, chất lượng giảng dạy và học tập ở địa
phương. Bên cạnh các kết quả đạt được, KSC NSNN qua KBNN
Đăk Hà nói chung và KSC thường xuyên NSNN đối với các đơn vị
sự nghiệp y tế và giáo dục nói riêng cũng còn những bất cập cần phải
giải quyết. Vì vậy, việc làm cần thiết là đánh giá các kết quả đạt
được, xác định rõ những hạn chế và nguyên nhân để tìm ra các giải
pháp kịp thời cho việc hoàn thiện công tác KSC thường xuyên
NSNN đối với các đơn vị y tế và giáo dục tại KBNN Đăk Hà.
Luận văn với đề tài “Kiểm soát chi thường xuyên ở đơn vị
sự nghiệp y tế và giáo dục tại KBNN Đăk Hà, tỉnh Kon Tum” gồm
có 3 chương. Chương 1, luận văn đã hệ thống hóa những vấn đề về
KSC đối với đơn vị sự nghiệp công lập cũng như các nhân tố ảnh
hưởng đến hoạt động KSC của KBNN; nhận diện các rủi ro có thể
xảy ra trong quá trình KSC và thực hiện các thủ tục KSC thường
xuyên NSNN. Chương 2 của luận văn đã tập trung phân tích thực
trạng công tác KSC thường xuyên đối với đơn vị sự nghiệp y tế và
giáo dục tại KBNN Đăk Hà. Luận văn đã nêu quy trình KSC hiện
nay tại KBNN, nhận diện, đánh giá các rủi ro và trình bày hoạt động
kiểm soát, hoạt động giám sát thực tế tại KBNN Đăk Hà. Qua kết
quả KSC thường xuyên đối với đơn vị sự nghiệp y tế và giáo dục tại
KBNN Đăk Hà, luận văn đã đánh giá những kết quả đạt được cũng
